Στερνό «αντίο» στον παλαίμαχο κομμουνιστή Γιώργο Σκιαδαρέση

Παρουσία πλήθους κόσμου, συντρόφων, αντιστασιακών, συναγωνιστών και φίλων μαζί με την οικογένειά του, έγινε, χτες το μεσημέρι στο Νεκροταφείο Λευκάδας, η κηδεία του παλαίμαχου αντιστασιακού αγωνιστή και κομμουνιστή Γιώργου Σκιαδαρέση. Στην κηδεία του παραβρέθηκαν αντιπροσωπεία της ΚΟ Λευκάδας του ΚΚΕ, της ΚΝΕ και του Παραρτήματος Λευκάδας της Πανελλήνιας Ένωσης Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης (ΠΕΑΕΑ). Τον Γιώργο Σκιαδαρέση «αποχαιρέτησαν» εκ μέρους της ΚΝΕ ο Γιώργος Κυρκούδης και εκ μέρους της ΚΟ Λευκάδας του ΚΚΕ ο Τάκης Κτενάς.

[28.10.2008 – Από κατάθεση στεφάνου αντιπροσωπείας του Παραρτήματος Λευκάδας της Πανελλήνιας Ένωσης Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης (ΠΕΑΕΑ) στο Ηρώο της πόλης της Λευκάδας. Διακρίνεται στη μέση ο Γιώργος Σκιαδαρέσης (†), αριστερά ο Κώστας Κολυβάς (Μπερδεμπές) και δεξιά ο Βαγγέλης Μανωλίτσης (†)]

Ο Γιώργος Σκιαδαρέσης γεννήθηκε το 1927 στο Πινακοχώρι Λευκάδας. Εξασκούσε το επάγγελμα του ράφτη. Συμμετείχε στην Εθνική Αντίσταση. Συνελήφθη με την κατηγορία του προσηλυτισμού στον κομμουνισμό και καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη στο στρατοδικείο της Πάτρας. Η ποινή του μετατράπηκε σε 8χρονη φυλάκιση. Κρατήθηκε τέσσερα χρόνια στις φυλακές της Πάτρας, μετά στη Σύρο και κατόπιν στο κολαστήριο της Γυάρου. Αργότερα πήρε μεταγωγή για τις φυλακές Λευκάδας. Βασανίζεται όπως όλοι οι εξόριστοι που δεν έλεγαν να υπογράψουν δήλωση μετανοίας. Από την φάλαγγα του τσακίζουν το ένα πόδι.

Ας αφήσουμε όμως να μας διηγηθεί ο ίδιος σταθμούς της ζωής του, σε συνέντευξή του στις 02.10.2009 στην Αίγλη Α., στο πλαίσιο καταγραφής, από τα ΓΑΚ – Αρχεία Ν. Λευκάδας, μαρτυριών για την κοινωνική ζωή της Λευκάδας:

«… Μας πήγαν στη Γυάρο με ένα καΐκι που λεγόταν «Γιάννης». Όταν φτάσαμε εκεί μας πήραν ό,τι καλό ρούχο είχαμε και μας δώσανε κάτι παλιόρουχα. Μπήκαμε στο στρατόπεδο που ήταν διοικητής ένας με το όνομα Γλάστρας. Μας βάλανε στη σειρά φορτωμένοι όλα μας τα πράγματα στην πλάτη. Ο διοικητής μας έστελνε στους όλμους κι εκεί έπεφτε ξύλο, μπαστουνιές. Εγώ ήμουν στον πρώτο. Εκεί ζήσαμε τέσσερα χρόνια μέσα σε σκηνές. Τι τραβάγαμε με τις βροχές, τον αέρα, να τρέχουμε να πιάσουμε τα πράγματά μας. Ερχόταν κάνας δεσπότης να μας κάνει κήρυγμα και μας πιάναν και μας σκοτώνανε στο ξύλο.

[Το στήσιμο της σκηνής Η-20 του 5ου όρμου. Ο Σάκης, ο Βασίλης, ο Στέργιος. Του Γ. Φαρσακίδη]

»Δεν ξέρεις τι μας λέγανε; Αυτοί είναι χειρότεροι απ΄ όλους. Μας λέγανε γύρω από το καθεστώς, γύρω από τη θρησκεία, για να γίνουμε θρήσκοι. Ξέχασα να σου πω ότι όταν φτάσαμε στο στρατόπεδο είδα έναν κρατούμενο κρεμασμένο από μια συκιά…

[Το «δέσιμο στη συκιά» του Γλάστρα, σχέδιο του πολιτικού κρατούμενου ζωγράφου Ασαντούρ Μπαχαριάν]

»Μας βάζανε να κουβαλάμε πέτρες και να τις πετάμε στη θάλασσα κι όποιος δεν μπορούσε να περπατήσει έτρωγε ξύλο, μπαστουνιές και με ότι άλλο είχαν μας έδερναν. Τρώγαμε κάτι κατελωμένα ψάρια. Κρέας τρώγαμε σπάνια και μας δίνανε τα κόκαλα από τα ζώα. Εκεί λοιπόν ήταν κάποιος Μεταξάς από τον Πόρο, χωροφύλακας. Ακούω μια μέρα «Σκιαδαρέσης Γιώργος! Σε ζητάει κάποιος Μεταξάς». Αυτός μου φέρθηκε πολύ καλά. Πήγαινα κάθε τόσο και μου έδινε λίγο ψωμάκι και με βοήθησε κι αυτός να τη βγάλω. Ήτανε ακόμη καμιά σαρανταριά Λευκαδίτες κρατούμενοι. Οι περισσότεροι έχουν χαθεί, ο Καράμπαλης ο Στάθης, ο Φώντας ο Γρηγόρης, ο παπά – Γιωργάκης από το Πινακοχώρι, ο παπά – Στάθης από την Καρυά, ήτανε κάμποσοι. Κάναμε και διαμαρτυρίες καθημερινά. Είχαμε οργάνωση. Μαζευόμασταν καμιά δεκαριά, δεκαπέντε, σε μια σκηνή και τα λέγαμε. Ζητάγαμε να ζήσουμε…

Φώτο 1: Πάσχα 1950. Κρατούμενοι αγωνιστές στο στρατόπεδο της Γιούρας (Γυάρου). Διακρίνονται: ο παπά-Στάθης κι ο παπά-Μπακατσέλος. – Φώτο 2: Στο κάτεργο της Γιούρας: Πάσχα του 1950. Λευκαδίτες κρατούμενοι αγωνιστές με λευκαδίτικες ενδυμασίες. Στην πρώτη σειρά τρεις ντυμένοι γυναικεία. Για πρώτη φορά είχε επιτραπεί γιορτασμός στους κρατούμενους (Πηγή: Πανταζή Ν. Παπαδάτου, Ήρωες και Μάρτυρες της Λευκάδας, Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 1982)

»Να σου πω είμαστε μια καλή παρέα, αγαπημένοι, συζητάγαμε, μαζευόμασταν σε μια σκηνή και παίζαμε χαρτιά. Εγώ επειδή ήμουν ράφτης τους μπάλωνα τα ρούχα. Ήταν σαράντα τόσοι παπάδες εξόριστοι… ήταν κι ο παπά – Στάθης από την Καρυά και ο παπά – Γιωργάκης από το Πινακοχώρι και πήγαινα και τους έραβα…

»Μας εκβιάζανε να υπογράψουμε δήλωση. Απ΄ τη Λευκάδα δεν ξέρω κανέναν να υπέγραψε. Τι να λέγαν, υπέγραφαν ότι συμφωνούν, ότι είναι με το γκουβέρνο, κάνανε μετάνοια. Και μετά που βγήκαν όμως πολλοί δουλέψαν πολύ σκληρά και τα καταφέρανε, παρέμειναν αριστεροί. Γι΄ αυτό το λόγο έφαγα ξύλο στη Λευκάδα, πολύ. Είχε έρθει μια διαταγή από το κράτος, όσοι ήταν ανάπηροι πολέμου να αποφυλακιστούν. Πήγα να διαμαρτυρηθώ και έφαγα το ξύλο της ζωής μου. Βασανιστήρια πολλά περάσαμε.

»Στη Γυάρο πήγα το ΄47, έκατσα τέσσερα χρόνια, και γύρισα το ΄51. Ήρθα εδώ και ήταν χάλια. Δεν είχαμε καμιά στοργή, μας κυνηγούσαν. Και με την ΕΔΑ τα ίδια πράγματα. Στη χούντα δεν με πείραξαν άλλο. Μόνο που δεν άφηναν να ΄ρθουν στο μαγαζί μου. Ήμουν οργανωμένος τότε. Μόνο που με συλλάβανε, μαζί με άλλους. Ήμασταν περίπου 250 άτομα. Ορισμένοι απ΄ αυτούς κάνανε δήλωση. Έκατσα στη φυλακή 5-6 μήνες…

»… Όταν με πιάσανε ήμουν ανύπαντρος. Αργότερα παντρεύτηκα το ΄48 το ΄49; Πολλά χρόνια. Πήρα μια γυναίκα από το χωριό. Ήτανε να πάω σε ένα γάμο στην Εγκλουβή, με άλογα ήταν. Ο πατέρας μου ήταν τζαμπάσης και ήμουν πολύ με άλογα. Επήγα πρώτος στην Εγκλουβή και πήρα το κουλούρι και γύρισα πρώτος στο Πινακοχώρι. Είδα αυτή την κοπέλα στο χωριό. Ήταν όμορφη και καλή, η καλύτερη μέσα στο χωριό. Τη ζήλεψα και τη ζήτησα. Δεν ήθελα τίποτα από προίκα, μόνο αυτή. Μετά από δύο χρόνια κατέβηκα στη Λευκάδα, άνοιξα μαγαζί. Η γυναίκα μου καθόταν στο χωριό κι εγώ πήγαινα Σάββατο βράδυ.

»Πολύ ξύλο έφαγα στη φυλακή και στους Σφακιώτες, όταν με συλλάβανε… Εκεί ξέρεις τι έπαθα… θα στο πω δεν ντρέπομαι… έξι φορές φάλαγγα μου κάνανε στα ποδάρια, μου σπάσαν το ποδάρι το ένα. Ένας πούστης από την Κέρκυρα, χωροφύλακας, με έδεσε από τα γεννητικά όργανα και με τράβαγε, με συγχωρείς, ακούς; Βασανιστήρια μεγάλα. Να το γράψεις κι αυτό, ένας πούστης χωροφύλακας από την Κέρκυρα. Κι όταν βγήκα από τη φυλακή πήγα στην Κέρκυρα για να τον σκοτώσω, μα την Παναγία. Και ευτυχώς είχε φύγει και πήγε στην Αθήνα με την οικογένειά του. Τόσο πολλά βασανιστήρια που ήθελα να τον σκοτώσω. Μερικοί όμως σου λένε ότι τώρα πέρασαν αυτά. Δεν ξεχνιούνται όμως μερικά πράγματα…

Αποχαιρετιστήριο της ΚΝΕ Λευκάδας

Σύντροφε Γιώργο,

οι νέοι κομμουνιστές της Λευκάδας σε αγάπησαν και θα σε θυμούνται για την αγωνιστική σου συνέπεια.

Για την αφοσίωσή σου στο Κόμμα, από τα πρώτα νεανικά σου χρόνια στην ΕΑΜική Αντίσταση, στην παρανομία, στη νομιμότητα, μέχρι και τους τελευταίους μήνες, που ανήμπορος να έρθεις μέχρι τα Γραφεία του Κόμματος με το ποδήλατό σου, περίμενες με αγωνία να σου φέρουμε τον αγαπημένο σου «Ριζοσπάστη» στο σπίτι σου.

Οι νέοι κομμουνιστές αναγνωρίζουμε και τιμάμε μια στάση ζωής που ανέδειξε και καταξίωσε το ΚΚΕ.

Αυτή του ανθρώπου που δεν τα διπλώνει, δε σκύβει το κεφάλι μπροστά στον ισχυρό. Που δε συμβιβάζεται με ό,τι καταπιέζει το δίκιο και την ανθρωπιά του.

Όμως αυτή η στάση ζωής, η παρακαταθήκη, δεν πρόκειται να χαθεί. Κρατάει – προβάλλει ζωντανή και επίκαιρη στις μέρες μας. Αυτή τη στάση ζωής αυσιαστικά καταγράφουμε και τιμάμε σήμερα εδώ.

Σύντροφε, είμαστε περήφανοι που περπατήσαμε μαζί σου. Στα βήματά σου πατάμε, γινόμαστε δυνατότεροι. Ξέρουμε ότι τα ιδανικά δε νικιούνται, μένουν να εκπληρωθούν. Ο αγώνας συνεχίζεται ως τη νίκη, που θα είναι ο σοσιαλισμός.

Εμείς δεν ήρθαμε σήμερα εδώ να σε κλάψουμε, γιατί εσένα δε σου πρέπουν κλάματα και μοιρολόγια λυπητερά. Ήρθαμε να σου τραγουδήσουμε τραγούδια αντάρτικα, παλικαρίσια, τα τραγούδια του αγώνα μας:

«Με χίλια ονόματα μια χάρη / ακρίτας είτ’ αρματωλός / αντάρτης, κλέφτης, παληκάρι, / πάντα είναι ο ίδιος ο λαός».

Αποχαιρετιστήριο της ΚΟ Λευκάδας του ΚΚΕ

Σύντροφε Γιώργο,

σήμερα σε αποχαιρετούμε όλοι μαζί, με την οικογένειά σου και τους φίλους σου. Σε αποχαιρετούμε εκ μέρους όλων των κομμουνιστών της Λευκάδας και των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης.

Ο σ. Σκιαδαρέσης γεννήθηκε το 1927 στο Πινακοχώρι. Έδωσε το παρών από τα νεανικά του χρόνια στους αγώνες κατά των κατακτητών. Μετά την απελευθέρωση, είκοσι χρονών, καταδικάζεται στην Πάτρα σε ισόβια. Η ποινή μετατρέπεται σε 8χρονη φυλάκιση. Μένει στην φυλακή της Πάτρας και στην συνέχεια τον πάνε στο κολαστήριο της Γυάρου για τέσσερα χρόνια. Βασανίζεται όπως όλοι οι εξόριστοι που δεν έλεγαν να υπογράψουν δήλωση μετανοίας. Από την φάλαγγα στα πόδια του τσακίζουν το ένα πόδι.

Σύντροφε Γιώργο,

μπορεί να σου τσάκισαν το πόδι, ποτέ όμως δεν σου τσάκισαν το φρόνημα, την ελπίδα και τα ιδανικά.

Δεν πίστεψες στις διάφορες σειρήνες ότι ο σοσιαλισμός ήταν μια ουτοπία. Δεν πίστεψες στον κόσμο του εξανθρωπισμένου καπιταλισμού. Έδωσες τη μάχη μαζί με τους συντρόφους σου για να έχουν οι εργαζόμενοι και τα λαϊκά στρώματα το κόμμα τους, να να ΄χει ο λαός ελπίδα και απαντοχή.

Μέσα από τις γραμμές του κόμματός μας συνέχισες να παλεύεις αταλάντευτα, παρά τις αναποδιές και τα πισωγυρίσματα της ιστορίας.

Στο πρόσωπο ενός αγωνιστή Κομμουνιστή, όπως του σ. Σκιαδαρέση, αναγνωρίζουμε και τιμάμε όλους όσους έπεσαν στον τίμιο αγώνα. Αναγνωρίζουμε και τιμάμε όλους όσους συνεχίζουν απροσκύνητοι τις παραδόσεις της λεβεντιάς, της πίστης στον αγώνα για μια καλύτερη κοινωνία.

Διδαχτήκαμε από την πολυκύμαντη ιστορία της ζωής σου, πως το αύριο της πίστης, της αισιοδοξίας και της άκαμπτης στάσης ζωής, θα ΄ναι ένας άλλος κόσμος, όπως τον ονειρεύτηκες.

Είμαστε περήφανοι για σένα σύντροφε και θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να πάρουν εκδίκηση και τα δικά σου όνειρα.

Φεύγεις ήσυχος σύντροφε. Ήσυχος γιατί έκανες το καθήκον σου. Κοιμήσου ήσυχα σύντροφε. Κι εμείς θα κάνομε τον καθήκον μας…

Εμείς σου υποσχόμαστε στο στερνό μας «αντίο» σύντροφε, πως θα συνεχίσουμε στον ίδιο δρόμο.

Εσύ θα ζεις για πάντα στην καρδιά του λαού όπως όλοι οι λαϊκοί αγωνιστές.