Τι γίνεται με την πρώην Αμερικάνικη Βάση στην Εγκλουβή;
Μας γράφει ο αναγνώστης μας Κώστας Κ., ένας ταλαντούχος κατά τα άλλα βιντεολήπτης, πολυγυρισμένος και ως εκ τούτου άριστος γνώστης των ομορφιών του τόπου μας:
| «Χθες το απόγευμα επισκέφτηκα την Αμερικάνικη βάση. Με μεγάλη μου έκπληξη είδα ότι είχαν ξηλωθεί πολλά μέταλλα και μηχανήματα από σίδερο, από την τελευταία μου επίσκεψη πριν 2 μήνες. |
 |
 |
| Κοιτάζοντας καλύτερα το χώρο βρήκα μια οξυγονοκόλληση και σίδερα κομμένα και έτοιμα για φόρτωση. Μάλιστα τα σίδερα κάπνιζαν ακόμη από τη θερμότητα. Σας στέλνω κάποιες φωτογραφίες από το κινητό μου. Δυστυχώς ήταν σούρουπο και δεν είναι πολύ καλές. |
 |
 |
| Στη φωτογραφία, που φαίνεται ο εξωτερικός χώρος, βρισκόταν πριν δυο μήνες κάτι τεράστια ψυγεία με ανεμιστήρες ψύξης. Τώρα είναι μόνο το πλαίσιο συγκράτησής τους το οποίο θα κοπεί και αυτό». |
Τώρα πάλι το ερώτημα που τίθεται αυτόματα είναι αν όλες αυτές οι «εργασίες αποσυναρμολόγησης» είναι σε γνώση της Δημοτικής Αρχής, αν είναι όντως αυτή κληρονόμος -που πολύ υποπτευόμαστε- των εν λόγω εγκαταστάσεων, ή όποιας άλλης τέλος πάντων Αρχής, που έχει την κυριότητα στις εγκαταστάσεις. Στο κάτω-κάτω της γραφής πρόκειται, γι΄ αυτό τουλάχιστον είμαστε σίγουροι, για ΔΗΜΟΣΙΑ περιουσία, όσο ευκαταφρόνητη κι αν είναι αυτή – δεν είμαστε ειδικοί να την αποτιμήσουμε! Γιατί, σε αντίθετη περίπτωση, μιλάμε για το κατά κοινώς λεγόμενο πλιάτσικο!
_______________________________
Προσωπικά επισκεφτήκαμε για πρώτη φορά τις εγκαταστάσεις της Βάσης το 2008. Φωτογραφίες της εποχής εκείνης μπορείτε να δείτε στο εδώ παλιό μας ιστολόγιο. Ήταν ακόμη τότε σε σχετικά καλή κατάσταση. Εντύπωση μας είχε προκαλέσει ο θάλαμος με το μηχανοστάσιο με 4-5 μεγάλες ηλεκτρογεννήτριες που τροφοδοτούσαν με ενέργεια τόσο τα ραντάρ, όσο και το καθαυτό στρατόπεδο σε ένα ίσωμα πιο κάτω, σε πολύ κοντινή απόσταση. Γιατί τις άφησαν; Είχαν ξεπεραστεί πράγματι από την τεχνολογία ή τα έξοδα της αποσυναρμολόγησης και μεταφοράς ήταν δυσανάλογα σε σχέση με την αξία τους;
2008 |
2013 |
Γράφαμε τότε, παρασυρμένοι ενδεχόμενα και από τον αντιαμερικανισμό μας:
| «Τ΄ άφησαν όλα σχεδόν όπως ήταν κι έχουν φύγει, εδώ και αρκετό καιρό τώρα. Ξεκουμπίστηκαν! Ποιοι; Οι Νατοϊκοί σύμμαχοί μας ή μάλλον οι Αμερικάνοι. Που; Στην πρώην νατοϊκή Βάση ραντάρ στη Λευκάδα, πάνω από την Εγκλουβή.
Η Βάση θα πρέπει να έγινε προς τα μέσα της δεκαετίας του ’60. Νοέμβριος του 1965 είδαμε να αναγράφεται σε μια μεταλλική πινακίδα στην ατσαλένια βάση στήριξης ενός από τα ραντάρ. Αρκετοί κάτοικοι των χωριών μας θυμούνται ακόμη τα στρατιωτικά ελικόπτερα να πηγαινοέρχονται μεταφέροντας υλικά για την κατασκευή της. Εκατοντάδες τόνοι μπετόν ρίχτηκαν στο βουνό για τη στερέωση των τεσσάρων συνολικά ατσάλινων «γιγάντων». Είχαν γίνει όλα με νατοϊκές προδιαγραφές, όχι προχειρότητες και τέτοια. Γερές κατασκευές που αντέχουν ακόμη, παρότι έχουν περάσει τόσα χρόνια. Θυμάμαι επίσης τις μεγαλειώδεις φιλειρηνικές διαδηλώσεις στη δεκαετία του ’80 -είχα πάρει μέρος κάποιο καλοκαίρι που βρισκόμουνα στην Ελλάδα σε μια απ΄ αυτές- για να κλείσει η αμερικάνικη βάση στο νησί μας. Έφυγαν τελικά οι Αμερικάνοι, οικειοθελώς μάλλον, στα μέσα της δεκαετίας του ’90. Γιατί όπως φαίνεται δεν χρειάζονταν πλέον τη Βάση. Η τεχνολογία και τα δορυφορικά συστήματα τηλεπικοινωνιών την προσπέρασαν. Έκτοτε έχουν μείνει τα απομεινάρια της: το στρατόπεδο κάτω και οι τέσσερις -δυο από κάθε πλευρά- ατσάλινοι όγκοι των ραντάρ, μαζί με τα συστήματα τροφοδότησης, πιο πάνω. Για κάποια στιγμή, μετά τους Αμερικάνους, η βάση θα πρέπει να πέρασε στους δικούς μας, της Ελληνικής Αεροπορίας, και αργότερα στο Δήμο Καρυάς, αν δεν απατώμαι. Δεν αξιοποιήθηκαν οι κτιριακές τουλάχιστον εγκαταστάσεις – δεν ξέρω και τι θα μπορούσαν να κάνουν εκεί πάνω στην ερημιά. Έκτοτε η περιοχή έχει μετατραπεί σε ένα νεκροταφείο. Όποτε τυχαίνει να περάσω από εκεί μου θυμίζει τσερνομπιλικό τοπίο μετά το πυρηνικό ατύχημα, που είδα κάποτε σε ένα ντοκιμαντέρ. Η πλάκα είναι ότι η εγκαταλελειμμένη πια Βάση τείνει να γίνει τουριστικό αξιοθέατο! Έτυχε να ξεναγήσω πρόσφατα κάποιους πιτσιρικάδες Γερμανούς, κάνοντας το γύρο του νησιού μας, με στάσεις εδώ κι εκεί. Περάσαμε, κατεβαίνοντας από τον Αη Δονάτο για την Καρυά, από το σημείο που βρίσκονται οι εγκαταστάσεις της Βάσης. Κάναμε στάση. Εκεί να ΄βλεπες ενθουσιασμό, όχι μόνο για την καταπληκτική πράγματι θέα που προσφέρει το τοπίο. Δεν τον συνάντησα σε κανένα άλλο αξιοθέατο του τόπου μας… Όπα λέω, τύφλα να ‘χει ο Νταίρπφελντ -Γερμανός κι αυτός- και οι ανασκαφές του!» |
Τώρα που το σκεφτόμαστε πιο ψύχραιμα, με αφορμή και το μήνυμα του αναγνώστη μας, σπαζοκεφαλιαζόμαστε πάλι για το πως θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν οι εγκαταστάσεις της Βάσης. Δεν γνωρίζουμε αν υπήρξαν στο παρελθόν κάποιες σκέψεις από πλευράς των αρμοδίων που τις κληρονόμησαν, αν έγινε κάποια μελέτη και προς ποια κατεύθυνση, τότε που υπήρχαν και τα λεφτά. Κάποιες σκέψεις έτσι γενικά και αόριστα, και υποθετικά βέβαια σήμερα: Αθλητικό καλοκαιρινό Κέντρο; Ορεινές κατασκηνώσεις; Γιατί όχι κάποιο ανοιχτό Μουσείο – μήπως κάποια πολιτιστικά μνημεία του τόπου μας δεν είναι απομεινάρια παλιών κατακτητών;
Το πιο κάτω φωτορεπορτάζ μας προέκυψε στην τελευταία επίσκεψή μας στο χώρο τον περασμένο Μάιο, πέντε σχεδόν χρόνια μετά την πρώτη μας επίσκεψη. Είναι απ΄ αυτά που μένουν και χάνονται αν δεν βγουν στην ώρα τους, όταν έχει κανείς νωπές ακόμη τις εντυπώσεις. Το μήνυμα του αναγνώστη μας το έφερε ξανά στην επιφάνεια. Η ακολουθία των φωτογραφιών (5 γκαλερί) είναι: Κυρίως στρατόπεδο Βάσης, Ραντάρ, Εικόνες από το χωριό της Εγκλουβής, Οροπέδιο Αη Δονάτου, Δείγματα της πλούσιας για την εποχή χλωρίδας της περιοχής.
Η πρώτη μας εντύπωση σε αυτή την επίσκεψη ήταν η ολοκληρωτική πια καταστροφή. Άδειος ο θάλαμος με τις ανεμογεννήτριες, μιλάμε για δεκάδες τόνους ατσάλι. Πως τις διέλυσαν, πως μετέφεραν όλο αυτό το υλικό, ένας Θεός ξέρει! Και το πλιάτσικο απ΄ ό,τι φαίνεται συνεχίζεται…
[Gallery not found]
Η Βάση έχει παραδοθεί επίσημα απο το κράτος στην Τοπική Αυτοδιοίκηση (στον τότε Δήμο Καρυάς ) η οποία δεν έχει δείξει κανένα απολύτως ενδιαφέρον.
Έκτοτε άρχισε το πλιάτσικο απο τους γνωστούς άγνωστους , αυτούς που ξήλωσαν και το μνημείο στην Σκαντζολιά.
Το εντυπωσιακό είναι ότι στις επάνω εγκαταστάσεις της Βάσης κόπηκαν με οξυγόνο σίδερα μασίφ πάχους 15-20 εκατοστών που σημαίνει ότι τόσο η επιχείρηση όσο και η μεταφορά έγινε απο επαγγελματίες που διέθεταν ολόκληρο συνεργείο…..
Ακόμη και τα καπάκια των φρεατίων μέσα στη πόλη προσπάθησαν κάποτε να ξηλώσουν !!!
Τελικά σ’αυτό το κράτος «σκροποχώρι» κανείς δεν μπορεί να ελέγξει και να βρεί τους ελάχιστους αποδέκτες αυτών των υλικών.
Κατά τα άλλα πότε μας φταίει η τροϊκα , πότε οι Αμερικάνοι αλλά ποτε το κακό μας το κεφάλι…..
Λυπάμαι πολύ βλέποντας αυτή την κατάντια ! για να αξιοποιηθεί αυτός ο απίστευτος και μοναδικός χώρος ήταν πολύ εύκολο και απλό αλλά τι να πω !!!!!!!!!!!!! θα μπορούσαν όλα αυτά τα 20 και πλέον χρόνια που έχουν αδειάσει οι βάσεις να τα εντάξουν σε ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα π.χ. ΟΠΑΑΧ που ήταν για την συγκεκριμένη περιοχή παρέμβασης και να φτιάξουν π.χ. παιδικές κατασκηνώσεις , αλλά ποιος να το σκεφτεί αυτό !!!!!!!!!!!είναι και αυτό το θέμα σαν και όλα τα υπόλοιπα θέματα που έχουν μπει στον αυτόματο !!!! και εις ανωτέρα !!!!!
Αγαπητοι παντογνωστες,
οι βασεις του οροπεδιου της Εγκλουβης θα ανηκαν και επισημα στον πρωην Δημο καρυάς αν και εφοσον ο πρωην δημος καρυας πληρωνε στην εφορια το αντιτιμο για να περιελθουν στην ιδιοκτησια του. Ποσο υπερογκο για τα δεδομενα του δημου καρυας, με μια τοσο μικρη σατα(μονο 200.000 για τα τρια χωρια του πρωην δημου). Ετσι για να ενταχθει σε καποιο προγραμμα θα επρεπε πρωτιστως να ανηκουν στον Δημο καρυας, και οχι ευρυτερα στο ελληνικο δημοσιο.
Συνοψιζοντας οι βασεις δεν ανηκουν στον νυν δημο εξ ολοκληρου. Για να του ανηκουν πρεπει να εξοφληθει το χρεος προς την εφορια που χρεωθηκε απο την τοτε κοινοτητα Καρυας. Δηλαδη καποιος απο τους πρωην δημαρχους Καρυας ή ο νυν Δημαρχος επρεπε να πληρωσουν το υπερογκο ποσο προκειμενου να περιελθουν στον Δημο και επισημως.
Οσον αφορα τις λεηλασιες, βολευει πολλους να επιρριπτουν ευθυνες στους «κλεφτες γυφτους».
Για μεγαλη μεριδα εγκλουβησανων, καρσανων και λοιπων εκ των γυρω περιοχων που καταληστευαν τα οικηματα ….ουδεις λογος!!!
Αληθεια μεριδιο ευθυνης δεν εχουν οσοι γνωριζαν αυτους που λεηλατουσαν και ποτε δεν τους κατειγγειλαν ;;
Αληθεια ποιος εγκλουβησανος ή καρσανος δεν μπορει να ονοματισει έστω και εναν απο αυτους που εκλεβαν υλικα απο τις βασεις;;;
Φανταζομαι οπως δεν μπορουν να ονοματισουν εστω και εναν απο αυτους που κατακλεβουν τον αμμο απο το δημοτικο αμμορυχειο – αμμοκαμπο της Εγκλουβης;;;
Ας σοβαρευτουμε λοιπον, μας βολευει να επιρριπτουμε παντοτε τις ευθυνες σε καποιον αλλον.
κατα την αποψη μου: ουτε ενα ευρω απο κανεναν δημο καρυας ή λευκαδας για τις βασεις της Εγκλουβης.
Η συγκεκριμένη βάση αποτελούσε μέρος του δικτύου αναμεταδοτών του ΝΑΤΟ για το δίκτυο επικοινωνίας του στη Μεσόγειο, το οποίο έφτανε μέχρι Τουρκία. Η βάση της Λευκάδας έχει 4 κάτοπτρα τροποσφαιρικης ανάκλασης – 2 που κοιτούν τη Σαρδηνία και 2 που κοιτούν τον Άραξο. Κατ” αυτόν τον τρόπο γινόταν αναμετάδοση των σημάτων του επικοινωνιακού δικτύου το οποίο για τα δεδομένα της εποχής θεωρούταν σημαντικό τεχνολογικό επίτευγμα. Είναι πολύ κρίμα να βλέπουμε ένα τέτοιο «μνημείο» τεχνολογικού και ιστορικού ενδιαφέροντος να είναι σε αυτήν την κατάσταση και να μπαίνει οποίος θέλει και να παίρνει ο,τι θέλει από εκεί. Ειδικά για το θέμα για τις ντηζελογεννητριες της βάσης, με πρόχειρους υπολογισμούς μπορεί κανείς να διαπιστώσει ότι η ενέργεια που παραγόταν για τις ανάγκες του στρατοπέδου και του αναμεταδότη υπερβαίνει -ίσως- τη συνολική ενεργεια που παραγόταν τότε στο νησί και την πόλη της Λευκάδας. Μερικές δικές μου φωτογραφίες από επίσκεψη που έκανα εκεί το καλοκαίρι, βρίσκονται εδώ: http://www.flickr.com/photos/eparon/sets/72157634723703328/
Αξίζει νομίζουμε για την πληρότητα του θέματος να μεταφερθεί εδώ και ένα σχόλιο αναγνώστη μας που είχε γραφεί στο παλιό μας ιστολόγιο. Μας έγραφε τότε ο Α.Μ.:
Ασχέτως και αδιακρίτως από την πολιτικοϊδεολογική γνώμη και άποψη του καθενός μας, δεν ήταν πάντα έτσι. Η συγκεκριμένη τηλεπικοινωνιακή βάση παραδόθηκε στην τύχη της, έρμαιο του χρόνου, του καιρού και όχι μόνο…, το 1992-1993, εν αρχή. Τότε εγκαταλείφθηκε από τους ιδιοκτήτες της, αφού εκτιμήθηκε ότι η αποστολή και το έργο της είχαν φτάσει στο τέλος της και αντικατασταθεί από τα ιπτάμενα ραντάρ -AWACS- στην αεροπορική βάση του Ακτίου και ο σκοπός της δημιουργίας της – ψυχρός πόλεμος – είχει εκλείψει παντελώς μετά την πτώση του Τείχους και γενικά την κατάρρευση του Υπαρκτού Σοσιαλισμού.
Η συγκεκριμένη τηλεπικοινωνιακή βάση αποτελούσε για χρόνια ένα μυστήριο για τους κατοίκους της Λευκάδας και ιδίως για τους κατοίκους της Εγκλουβής. Από μικρό παιδί που ήμουν, όταν τα καλοκαίρια πήγαινα στην Εγκλουβή, καθ’ ότι η μάνα μου είναι απο ‘κει, το βράδυ που επικρατούσε απόλυτη ησυχία ακουγόνταν έντονα ένας συνεχής υπόκωφος βόμβος. Ήταν οι γεννήτριες ρεύματος που δούλευαν νυχθημερόν δίνοντας ενέργεια στην βάση, αφού δεν υπήρχε σύνδεση με το δίκτυο της ΔΕΗ λόγω διαφοράς τάσης. Όλες οι εγκαταστάσεις της βάσης ήταν σχεδιασμένες στα αμερικανικά πρότυπα, να λειτουργούν δηλ. στα 110 volt και όχι στα 220 volt της ΔΕΗ. Θυμάμαι πολλούς κατοίκους της Εγκλουβής να διηγούνται ιστορίες από την συμμετοχή τους στην κατασκευή των “έργων”, όπως συνήθιζαν να λένε και να αποκαλούν μέχρι και σήμερα την βάση. Η βάση κατασκευάστηκε το 1965. Δύο χρόνια πριν την εκδήλωση του στρατιωτικού πραξικοπήματος των συνταγματαρχών. Έτυχε να δουλεύει εκεί ο θείος μου για ένα διάστημα, πριν φύγει μετανάστης στον Καναδά. Οι εμπειρίες που μου διηγήθηκε κάποτε, αναφερόταν στην πολύ καλή συμπεριφορά κι αντιμετώπιση των εργατών από τους Αμερικανούς καθώς και στο πολύ καλό μεροκάματο για την εποχή εκείνη.
Όλα αυτά τότε.
Το 1991, μαθητής τότε του ΤΕΛ Λευκάδας επισκεφθήκαμε σε εκπαιδευτική εκδρομή, τις δύο αεροπορικές βάσεις. Την Αμερικανική και την Ελληνική. Η αρτιότητα και η τελειότητα στον σχεδιασμό και την κατασκευή καθώς και ο εξοπλισμός της Αμερικανικής βάσης παρέπεμπαν σε κάτι πάρα πολύ εξελιγμένο, σύγχρονο και εντελώς διαφορετικό για την τότε ελληνική πραγματικότητα και εποχή. Στο εσωτερικό δε, αυτό που ονομάζουμε “χλιδή” ανταποκρινόταν όντως στην κυριολεξία της λέξης. Από τις τουαλέτες του προσωπικού και τους κοιτώνες μέχρι τα μαγειρία, τους χώρους εστίασης, ψυχαγωγίας (μέχρι και γυμναστήριο διέθετε) καθώς και στους χώρους εργασίας (θυμάμαι την ύπαρξη μοκέτας που χάνοταν το πόδι μας) και άλλα πολλά. Όντως ΝΑΤΟϊκά πρότυπα παντελώς άγνωστα για την εποχή εκείνη.
Το 1992-1993, η Αμερικανική βάση παραδόθηκε από τον Έλληνα διοικητή της στον διοικητή της Ελληνικής Αεροπορικής Βάσης, που λειτουργεί λίγα μέτρα πιο πέρα, για λογαριασμό της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας προς εκμετάλλευση, αξιοποίηση και χρήση. Τίποτε από αυτά δεν έγινε. Ή μάλλον έγινε. Πλιάτσικο, ρεμούλα και Καταστροφή! Κάθε είδους εξοπλισμός (ηλεκτρικός, ηλεκτρονικός, μηχανολογικός) έγινε λεία και λάφυρο κάθε λογής επιτηδείων. Σχεδόν εκποιήθηκε. Όχι εν αγνοία των υπευθύνων πιστεύω και φρονώ. Είχε ακουστεί, δεν ξέρω όμως ούτε και είμαι σε θέση να γνωρίζω αν και κατα πόσο ίσχυε, εξακριβώθηκε ή επαληθεύτηκε, ότι πολλά νυχτερινά μαγαζιά της εποχής εκείνης στη Λευκάδα, είχαν “προμηθευτεί” και τοποθετήσει κλιματιστικά προερχόμενα από την Αμερικανική βάση, που με μια μικρή μετατροπή είχαν γίνει συμβατά με την τάση του δικτύου ης ΔΕΗ. Έτσι, μετά την πλήρη και ολοκληρωτική αποξήλωση και αποψίλωση καθετί χρήσιμου και αξιοποιήσιμου, το εναπομείναν κουφάρι, παραδόθηκε στο Δήμο Καρυάς, το 2003 αν δεν απατώμαι (επί δημαρχίας Αλέκου Σταύρακα) για αξιοποίηση και εκμετάλλευση από εκείνον. Μια σκέψη που είχε γίνει ήταν να μετατρεπόταν σε θερινή κατασκήνωση και χώρο φιλοξενίας παιδιών από διάφορες χώρες του εξωτερικού. Εγκαταλείφθηκε όμως ως ιδέα λόγω έλλειψης νερού και επαρκούς υδροδότησης αλλά και λόγω του κόστους ανακατασκευής που ο τότε νεοσυσταθέν Δήμος Καρυάς δεν μπορούσε να επωμιστεί. Αποτέλεσμα; η εικόνα που σήμερα παρουσιάζει, εν τέλει, αφημένη εδώ και μερικά χρόνια στη μοίρα της πλήρους εγκατάλειψης, ερήμωσης και καταστροφής που στην ανάρτησή σας δείξατε και αναφέρατε δημιουργώντας ανάμεικτα συναισθήματα σε όσους περνούν απο ‘κει και την αντικρύζουν.
Επειδή το εν λόγω κατασκεύασμα φέρνει στις μνήμες των πιό παλιών,τα πέτρινα χρόνια αυτού του τόπου (για την ύπαρξη των οποίων κύριο ρόλο έπαιξαν οι πρώην ιδιοκτήτες του), θα ήταν μπορετό και ευχής έργο να εξαφανιστεί εντελώς απο προσώπου της Λευκάδιας γής? Μην το αντιμετωπίσουμε και σαν έργο πολιτισμού το εργαλείο του ψυχρού πολέμου και των ομών επεμβάσεων στα εσωτερικά των λαών της υφηλίου. Το ερώτημα που τίθεται είναι πως θα ξεφορτωθεί η χώρα και τα υπόλοιπα καρκινώματα των γερακιών του αμερικανικού πενταγώνου.