Τα μαγαζάκια των χωριών μας (Μέρος Β΄)

Και μια περίπτωση καταστολής της φοροδιαφυγής!

Η οικονομική σημασία που είχαν αυτά τα μικροκαταστήματα, που τα λέμε «μαγαζιά», ήταν ασήμαντη, καθώς ασήμαντα ήταν και τα κεφάλαια και ο σχετικός εμπορικός τζίρος.

Το πολύ που υποβοηθούσαν κατά τι οικονομικά τη μετριώτατη ζωή των ιδιοκτητών τους και τις γυναίκες που έκαναν κρυφά τα ψώνια τους, ανταλλάζοντας μ’ αυγά, βαφές και γνέματα.

Ασήμαντο ήταν βέβαια και τα χρηματικά ποσά που παίζονταν στα χαρτιά. Τις περισσότερες φορές το χάσιμο ήταν η αξία ενός ή δύο μικροποτών και η πληρωμή της «σεντάδας», του δικαιώματος δηλαδή της χρησιμοποίησης της τράπουλας.

Χοντρά παιχνίδια, τυχερά από πολύ λίγους και σε σπάνιες γιορτάσιμες, προ πάντων, μέρες παίζονταν.

Εδώ εκτός από το μικρό, για ξέδομα παιχνίδι των χαρτιών διαβάζονταν και η εφημερίδα που κάποιος είχε φέρει από τη «χώρα» και γίνονταν οι πολιτικές και για τον πόλεμο (ποτέ δεν έλειπαν αυτοί) και άλλα ζητήματα συζητήσεις, και διηγήσεις των παλιών και των δυσκολιών της ζωής, αλλ’ ακούοταν και τ’ αστεία και τα ευφυολογήματα χαριτωμένων ανθρώπων.

Στα καφενεία συναντούσε κανείς αυτούς που τα ήξεραν όλα και έπαιρναν θέση σε κάθε συζήτηση, τους κουτσομπόληδες που είχαν τα αυτιά τους ανοιχτά και αναμετέδιδαν κάθε είδηση ή φήμη, τους ήσυχους που καθόντουσαν στις άκρες και παρακολουθούσαν το κάθε τι κουνώντας το κεφάλι τους, καθώς και τους χαζούς του χωριού.

Σημασία είχαν αυτά τα «μαγαζιά» ως χώροι που διευκόλυναν τη συγκέντρωση των ανθρώπων τη συζήτηση, την συνάθροιση και την κοινωνικότητα.

Σ’ αυτά τα «μαγαζιά» περισσότερο και μετά στα λιοτρουβειά ζυμωνόνταν η απλή κοινωνική ζωή του χωριού: η ζωή μιας κοινωνίας μικρογεωργών που ήταν συνήθως μεγαλοφαμελίτες και έπρεπε να επιβιώσουν μέσα σ’ ένα φτώχο, άγονο και στερημένο τόπο.

Σήμερα στα χωριά μας ελάχιστα τέτοια «μαγαζά» έχουν απομείνει.

Ενδεικτικά και μόνο αναφέρουμε το μαγαζάκι, μπακάλικο, καφενείο και κουρείο του Στάθη του Λιβιτσάνου στον Κάβαλο,

το καφενεδάκι της κυρά Λαμπρινής Βράϊλα στα Χορτάτα, το μικρομπακάλικο του Σπύρου του Βεργίνη στο Καλαμίτσι και το καφενεδάκι του Ηλία του Κούρτη στην Εγκλουβή.

Αλλά και σ’ άλλα χωριά μας, εξακολουθούν να υπάρχουν τέτοια μικρομάγαζα.

Εκείνα που έχουν κλείσει είναι πολύ περισσότερα και απ’ αυτά αναφέρουμε κάποια χαρακτηριστικά όπως του Δία (Σπύρου Μανωλίτση ) στον Αλέξανδρο, του Γιάννη Ζαβερδινού στο Σπανοχώρι, του Θανάση του Κουβέλη και του Γωγάτσου (Γιώργου Λάζαρη) στα Λαζαράτα, του Γιαννέτου (Διονύση Κάτσενου) στον Κάβαλο, του Πανταζή Κακιούση στο Φρυά, του κυρ-Παμνώντα στο Δρυμώνα, του Ματθαίου Στεριώτη στην Εγκλουβή, του Μακαρούνια (Δημήτρη Μουζάκη ) στο Νιοχώρι, του Αλέκου Ρομποτή στο Αθάνι και στο Δράγανο του «Καραμανλή» (Θωμά Κατωπόδη).

Και μια περίπτωση άμεσης καταστολής της φοροδιαφυγής!

Έδώ αξίζει να αναφερθεί η περίπτωση ενός μικροκαφενείου διαστάσεων 3Χ5μ. στην Εγκλουβή όπου ο ιδιοκτήτης του τη μέρα είναι με τα πρόβατά του αλλά το μαγαζί είναι ανοιχτό και μπορείς να φτιάξεις μόνος σου τον καφέ και να ρίξεις στο «ταμείο» ό,τι επιθυμείς. Σ’ αυτή την «μεγάλη επιχείρηση» πριν λίγο καιρό κατέφθασε κλιμάκιο της Εφορίας και ζήτησε από τον «φοροδιαφεύγοντα» ιδιοκτήτη του να τοποθετήσει άμεσα μηχανή αποδείξεων διαφορετικά το πρόστιμο θα ήταν τσουχτερό και ανάλογο εκείνων που ελέγχονται στη λίστα Λαγκάρντ!

Ο «μεγαλοϊδιοκτήτης» της «επιχείρησης» τους κοίταξε με θαυμασμό ανακατεμμένο με ειρωνεία, τους παρέδωσε την άδεια και με ήρεμη φωνή τους είπε:

«Καλή σας μέρα, καλή συνέχεια στο κυνήγι της φοροδιαφυγής, εγώ πάω με τα προβατάκια μου στον Άη Δονάτο να πάρω καθαρό αέρα!»

Όταν το βράδυ γύρισε, άνοιξε το πρώην καφενείο του, μάζεψε τα πέντε ποτήρια και το κουτί με τον καφέ, τα έκρυψε για να μη φαίνονται και φώναξε τους χωριανούς ναρθούνε όπως πριν για κουβεντολόϊ αλλά χωρίς σερβίρισμα καφέ, έτσι για νάναι σύμφωνος με το Νόμο να μη φοροδιαφεύγει και για ν’ αποφύγει και κανένα πρόστιμο!

Η φοροδιαφυγή στην Εγκλουβή σταμάτησε ακαριαία! ! !

Σημειώσεις:
1. Αρκετά στοιχεία του αφιερώματος, προέρχονται από το βιβλίο του Πάνου Γ. Ροντογιάννη: ΤΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΤΣΟΥΚΑΛΑΔΕΣ ΛΕΥΚΑΔΟΣ (1986). Έκδοση ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΤΣΟΥΚΑΛΑΔΙΩΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ
2. Οι φωτογραφίες της ΕΙΡΗΝΗΣ ΣΜΕΡΛ είναι από το άλμπουμ «Των Ονείρων το Στεφάνι – ΟΝΕΙΡΙΚΗ ΠΕΡΙΔΙΑΒΑΣΗ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΧΩΡΙΑ». 1992. ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ