Τ’αµύδαλα δεν φτάνουνε για ούλους

Αγαπητοί συγχωριανοί και φίλοι αναγνώστες,

Στα τέλη του Θεριστή – αρχές Αλωνάρη µαταβρέθηκα στο χωριό κι είχα νια νέα συνάντηση µε τον πρόεδρο της Χορτιώτικης Γερουσίας, τον αγαπητό και σεβαστό σε όλους µπάρµπα Τιπούκειτο. Σ’ εφτήνη τη συνάντηση δεν εσυζητήσαµε για την οµηρική Ιθάκη – Λευκάδα, αλλά για τα προβλήµατα του χωριού, που τα κατέχει καλύτερα απ’ τον καθένανε. Απ’ την παραπάνου συζήτηση σας µεταφέρω το ζουµί.

Τ (µπάρµπα Τιπούκειτος): Που λες ανηψέ, κάποτα εγίνηκα µάρτυρας µιας περίεργης σκηνής ανάµεσα σε µια ηλικιωµένη γυναίκα του χωριού και σ’ ένα παιδάκι 8-9 χρονώνε. Η γυναίκα εµάζωνε αµύδαλα από µια αµδαλιά που δεν ήτανε δική της. Το παιδάκι, που έπαιζε εκεί δίπλα, εξάµωσε¹ να πάρει δυο αµύδαλα, ξέροντας πως την αµδαλιά την είχε φυτέψει ο παππούλης του κι ήτανε του µπάρµπα του κι όχι τ’ς αµδαλοµαζώχτρας. Η γυναίκα όµως το’βαλε τ’ς φωνές και τον επρόντησε² µε απειλητικές κινήσεις και χειρονοµίες που τις εσυνόδεψε µε τ’ς φράσεις: «Για τ’ρα δα καµπιόνι³! Χάει, παιδάκι µου, στη µάνα σου αµέσως, που σ’ αφήνει ντόρκονε⁴! Τ’ αµύδαλα δεν φτάνουνε για ούλους».

∆υστυχώς, ανηψέ, ό,τι συµβαίνει µε τ’ αµύδαλα, συµβαίνει και σε δήµους, νοµούς, περιφέρειες και σ’ ολάκερη την πολιτεία, κι ας λένε οι αρχαίοι ηµών πρόγονοι πως στην πραγµατική δηµοκρατία δεν (πρέπει να) υπάρχει νοµική διαφοροποίηση των πολιτών. ∆εν µπα να φωνάζει ο µπάρµπα Θουκυδίδης, που η ιστορία του διδάσκεται σ’ ούλονε τον κόσµο, πως, είτε είσαι Χορτιώτης είτε απ’ άλλο χωριό, είτε έχεις µπάρµπα στην Κορώνη είτε όχι, δε θα σε ξεχωρίσει η πολιτεία ως πολίτη. Εφτό, στην περίπτωση των προβληµάτων του χωριού µας, θα πει πως ούλα τα χωριά τ’ς Λευκάδας κι ούλοι οι Λευκαδίτες έχουνε τα ίδια δικαιώµατα και δεν (πρέπει να) ισχύει το γνωστό πως ούλοι οι Λευκαδίτες είναι ίσοι, αλλά µερικοί συντοπίτες µας είναι πιο ίσοι απ’ τους άλλους.

Θα µου πεις, βέβαια, πως αν γένονται ούλα δίκαια, τότενες τι τσου θέλουµε τ’ς πολιτικούς, όπως έλεε κι ο µακαρίτης ο Αυλωνίτης στην κωµωδία Οι 900 και η Μαρίνα. Φαίνεται, λοιπόν, πως η ατάκα του δεν είναι καλαµπούρι αλλά µια πικρή αλήθεια. Γιατί κι οι πέτρες το ξέρουνε πως νια ζωή οι κάτοικοι του χωριού µας, αλλά και κάποιων ακόµα χωριών, όπως το Κοµπλιό και το Μανάσι, αντιµετωπίζονται σαν ποπολάροι από κάποιους σύγχρονους φεουδάρχες, που κάνουνε ντόρο για τον «αδαµάντινο» χαρακτήρα τους, αλλά δεν τους βρίσκει κανένας τον ντορό⁵. Η βασική αιτία αυτουνού του κατιφρόνιου µου κάζει⁶ πως εντοπίζεται στο DΝΑ κάποιων Μαυρογιαλούρων. Να σου δώκω ένα παράδειγµα:

Ο αείµνηστος γιατρός Παναγιώτης Χόρτης, επιστηµονικό ανάστηµα παγκόσµιου διαµετρήµατος, έχει τιµηθεί, όπως ξέρεις, από το Νοσοκοµείο «Σωτηρία» (δόθηκε το όνοµά του σε αµφιθέατρο του Ιδρύµατος), από επιστηµονικούς φορείς στην Ελλάδα και στο Εξωτερικό, από την κοινότητα Σαρωνίδας, που έδωκε σε δρόµο της το όνοµά του, κι ένα σωρό κόσµος σήµερα τονε µνηµονεύει µε ευγνωµοσύνη. Για το Γιατρό, λοιπόν, που ετίµησε και ευεργέτησε την ιδιαίτερη πατρίδα του, τη Λευκάδα, όσο ελάχιστοι, τι έκαµε η Λευκάδα; Αναγνώρισε την προσφορά του; Εκτός από την Εταιρεία Λευκαδικών Μελετών, που του αφιέρωσε επέρσι µια ηµερίδα, τίποτα απολύτως. Στ’ς ονοµατοδοσίες πλατειών και δρόµων τ’ς Λευκάδας, ανάµεσα σε εξέχουσες προσωπικότητες, υπάρχουνε και άσηµα, χωρίς ουσιαστική προσφορά προσώπατα, που είχανε όµως τον τρόπο τους να πουλάνε φρου φρου κι αρώµατα. Και ρωτάω: Γιατί, ορέ παιδιά, το κάντε εφτό; Περηφανευόµαστε για το Βαλαωρίτη, που δεν άντεχε τη διαπλοκή και τα’βαλε µε τσου Ιακωβάτους, πραιτωριανούς του Βούλγαρη, και µε την «πυγµή» του τ’ς ετακτοποίησε. Στο τέλος εσκάθηκε⁷, µε αποτέλεσµα και η πολιτική και η χώρα να στερηθούνε τ’ς υπηρεσίες από ένανε µεγάλο άντρα. Με κίντυνο να θεωρηθώ αφελής, θα τολµήσω να πω πως είναι υποχρέωση του τίµιου ανθρώπου που αναλαµβάνει κάποιο αξίωµα να δείχνει τον ίδιο σεβασµό για ούλους και να αντιµετωπίζει µε την ίδια ευαισθησία τον πρόεδρο της ∆ηµοκρατίας και τη θεια σου την Ελένη, να αντιµετωπίζει το ίδιο «τα εώα και τα εσπέρια, την άρκτον και την µεσηµβρίαν»⁸, πο’λεε κι ο καθηγητής σου ∆ιονύσιος Ζακυνθινός.

Ε: Για τον αείµνηστο Γιατρό, ούλη η Λευκάδα ξέρει την προσφορά του και την αδιαφορία των ιθυνόντων για αναγνώριση αυτηνής τ’ς προσφοράς. Μπορείς όµως, µπάρµπα, τα υπόλοιπα να ντα κάµεις πιο λιανά;

Τ: Να ντα κάµω, ορ’ ανηψέ. Ούλοι ξέρουµε το δηµοτικό τραγούδι για το γιοφύρι τα Άρτας, που «οληµερίς το χτίζανε, το βράδυ εγκρεµιζόταν». Ε, λοιπόν, χερότερο κι απ’ το γιοφύρι της Άρτας πάει να καταντήσει το έργο κατασκευής του δρόµου για τη θάλασσα του Κοµπλιού. Εδώ και κάποιες δεκαετίες, απάνου από δύο, εξεκινήσανε το έργο και µε χίλια βάσανα και παρακάλια εγίνηκε η διάνοιξη µέχρι καµιά τετρακοσαριά µέτρα πριν απ’ τη θάλασσα. Από τότενες ο δρόµος έµεινε µισοτελειωµένος κι αναρωτιέµαι γιατί. Για να µην είµαστε όµως άδικοι, θα προσπαθήσω να µπω στη … θέση των αρµοδίων.

Κάνω, λοιπόν, µια υπόθεση εργασίας και λέω: Μπορεί οι άνθρωποι να σκέφτονται πως αν τονε τελειώσουνε το δρόµο, τότενες θα δηµιουργηθούνε ένα σωρό προβλήµατα, όπως:

1) Οι κάτοικοι των Χορτάτων (και του Κοµπλιού) θα απαρατάνε τσι δουλειές τους και θα πηγαίνουνε για µπάνιο, πράµα που θα πλήξει την οικογένεια του κάθε Χορτιώτη αλλά και την ντόπια οικονοµία, χώρια που θα κιντυνέψουνε κι απ’ τη γνωστή «τροµοκρατική» οργάνωση (;) ΕΝΦΙΑ, 2) Θα απαρνηθούνε τ’ς πατροπαράδοτες αξίες (µπορεί να µπλέξουνε µε τίποτα τουρίστες – τουρίστριες που δεν ξέρουµε πούθενε κρατάει η σκούφια τους και να γένουνε ούλα σκούφιες και µπερέτες⁹), 3) Μπορεί να εγκαταλείψουνε την κίνηση µε τα παραδοσιακά µέσα, όπως τσου γαϊδάρους και λοιπά φορτηγά ζώα, που είναι απειλούµενα είδη, και να αντικατασταθεί η πανίδα µε το αγροτικό του Λευτέρη, 4) Μπορεί να κιντυνέψει ο κόσµος απ’ τα τρακαρίσµατα, όπως κιντυνεύει ο µπάρµπα Φλίπος στο χωριό, γιατί ο φωτισµός τ’ς ∆ΕΗ δε φτάνει – εδώ σου αποκαλύπτω πως γι’ αυτόνε το φωτισµό κι απλοµής¹⁰ τον µπάρµπα Φλίππο θέλουνε να φκιάσουνε τη λεγόµενη µικρή ∆ΕΗ (της ΓΕΝΟΠ ∆ΕΗθώµεν) και µην ακούτε, ούλες οι άλλες εξηγήσεις είναι παραµύθια – µα τα ΕΛληνικά ΤΑχυφαγεία! Υπάρχει ακόµα περίπτωση να συνεχιστεί το βιολί να κόβεται το ρεύµα, οπότε κιντυνεύουµε να ξεφτιλιστούµε διεθνώς και να δώκουµε και το τελειωτικό χτύπηµα στην εθνική οικονοµία, επανερχόµενοι στα λυχνάρια και τις λάµπες µε πετρόλαδο¹¹, συσκευές ως γνωστόν ιδιαίτερα ενεργοβόρες, 5) Θα αναπτυχθεί ο τουρισµός στην περιοχή µε ούλα τα µοιραία επακόλουθα, όπως να µάθουνε οι ξένοι τη ντοπιολαλιά, οπότε θα κινδυνέψει µε αλλοίωση η πολιτιστική τους ταυτότητα, ή να αλλάξει η χορτιώτικη ντοπιολαλιά και να πούνε το κοµντόρι όχι ντοµάτα αλλά δοµάτα και τον Κοµπλιώτικο γιαλό να ντονε πούνε «πόρτο scoop» (scoop= σέσουλα) ή καλύτερα «πόρτο Αρνί», όπως εβγάλανε τη Μουτ’λού «πόρτο Κατσίκι». Κι αν εξωγήινοι καταλάβουνε τα Χορτάτα και τον Κόσµο και φκιάσουνε δρόµο για τη Νεραϊδόλυµπα¹² («Αρχή σοφίας ονοµάτων επίσκεψις»), νοµίζω πως εφτήνη η παραλία λογικά θα πάρει τη νεοπλατωνική ονοµασία «porto patsaliki». Άσε που µπορεί οι Χορτιώτες να µάθουνε να πίνουνε και εισαγόµενα / απαγορευµένα για το χωριό µας λόγω χλωρίδας, όπως τσάι Κεϋλάνης, για να αγγλίζει η προφορά τσου, συνήθεια διπλά και τρίδιπλα επιλήψιµη, γιατί θα επιβαρυνθεί περισσότερο και το εµπορικό µας ισοζύγιο. Μπορεί ακόµα, µπορεί να έχουν πια τρελαθεί και να θέλουνε να κλέψουνε το ψωµί από συντοπίτες τους, κόβοντάς τους πελατεία, ενώ δε θαν έχουνε να πιούνε νερό, γιατί θα γυρίσουνε κι οι εσωτερικοί µετανάστες, που θα θέλουνε κι εφτήνοι να νιφτούνε και, όπως ξέρεις, το περισσότερο νερό πάει κυριολεκτικά υπέρ της αεροπορίας – να µη νιφτούνε κι οι σµηνίτες µας; Έπειτα, µε το δρόµο θα χάσουµε τη φυσική ξαχούρδα¹³ του Κοµπλιώτικου, όπου µπορείς απάνου απ’ το φρύδι να τσουλήσεις στη θάλασσα, και θα χάσουµε έτσι και τη δυνατότητα ν’ ανακηρυχθεί η ξαχούρδα Παγκόσµια πολιτιστική κληρονοµιά ή, έστω, περιοχή ιδιαίτερου φυσικού(;) «κάλου».

Πρόσθεσε, ανηψέ, σ’ ούλα εφτά και το γεγονός ότι «τ’ αµύδαλα δεν φτάνουνε για ούλους», όπως διδάσκει η παγκόσµια οικονοµία, και θα καταλάβεις πως δε φταίει κανένας άλλος παρά µοναχά οι απαιτήσεις και το θράσος µας, που «µας εγέρασαν προώρως»¹⁴. Εξάλλου, υπάρχει κίντυνος να ζηλέψει και κανένας στη σκέψη πως κάποιος γείτονάς του θ’ ανοίξει καντίνα στην παραλία και θα ντα κονοµήσει, ή πως το λαχίδι¹⁵ του θα πάρει αξία, άλλος πως θα ανοίξει σούπερ µάρκετ κανένας ξενοχωρίτης κ.τ.τ. Βαστάτε Τούρκοι τ’ άλογα!

Αλλά κι αν µεραστούνε τ’ αµύδαλα, όπως λέει ο µπάρµπα Θουκυδίδης, θα τρώµε πολύ, θα παχύνουµε, θα µας πιάνει λόξυγγας, θα πηγαίνουµε στο γιατρό κλπ. κλπ., µε ούλα τα µοιραία επακόλουθα. Άστα να πάνε στα κοµµάτια. Γι’ αυτό έκαµα έκκληση στους συγχωριανούς ν’ αφήκουνε άλλα χωριά να κάνουνε έργα «ανάπλασης» και «αξιοποίησης», για να πάθουνε των παθών τους τον τάραχο µε όσα είπα παραπάνου και για να µη φτάσουνε οι χωριανοί µας στο σηµείο να πούνε µετά «ήθελές τα και παθές τα».

Ε: Εφτά, µπάρµπα, µοιάζουνε λίου σουρεαλιστικά, αλλά καταλαβαίνω πολύ καλά τι θέλεις να πεις. Μο ’καµε όµως εντύπωση που σε µεσηµεριανή τους κουτσοµπολιστικοσύναξη κάποιες θειάδες τση γειτονιάς – όχι α λα Τουβούδες, αλλά κάτι σαν πολιτµπυρό τση γειτονιάς – πο’χουνε ιδεί πολλά τα µάτια τσου, εκουβεντιάζανε για ένα πιο σουρεαλιστικό σενάριο για το θέµα, πο’µοιαζε µε λαϊκή παράδοση. Ελέανε, λοιπόν, πως η θάλασσα του Κοµπλιού είδε κι απόειδε κι εθέλησε να
µετακοµίσει απ’ τα ελληνικά Κακοµοιράτα στα αραβικά Εµιράτα – έχει κι εφτήνη την αξιοπρέπειά της, ετονίζανε – και να πάρει και µπόνους µετεγγραφής, όπως κάνει κάθε αξιοπρεπής πορτογύρω … Πρωινατζού και Αλλης Οποιασδήποτε Ζώνης (ΑΟΖ). Ακούστηκε µάλιστα από κάποια γλωσσού, που είναι όµως καλά ενηµερωµένη, γιατί έχει πρόσβαση σ’ τση πηγές, απ’ το Βρυσούλι¹⁶ ως τα Ενωµένα Αραβικά Εµιράτα µε το υφάλµυρο νερό και τον ποταµό … Σνόουντεν¹⁷, ακούστηκε, που λες, πως ετούτη η θάλασσα επροσπάθησε να επικοινωνήσει µε τον Εµίρη, αλλά δεν τα κατάφερε, γιατί δεν έπιανε το κινητό.

Τ: Το πήρε κι εµένα τα’ αυτί µου. Λένε µάλιστα πως η θάλασσα του Κοµπλιού τον πόνο της τον ξοµολοήθηκε στη Σέσουλα κι είχε κι ένα δίκιο, εδώ που τα λέµε. Τέτοια κάλλη δεν τα βρίσκεις εύκολα. Ελκυστική, παρθένα, χυµώδης, σπάνιας οµορφιάς, όπως τ’ αδέρφια τση µιας µάνας γέννα, τς Λευκάδας – οι Εγρεµνοί, το Πόρτο Κατσίκι, ο Γιαλός, το Κάθισµα, κ.λπ. -, µια θάλασσα «όπου τα χαλίκια είναι καθάρια τελειωµένα από το κύµα σαν αυγά περιστεριού»¹⁸. Γι’ αυτό είν’ η πιο πολύφερνη νύφη τ’ς Ελλάδας, που τηνε λιµπίζονται πολλοί, περισσότερο κι απ’ την Κλώντια Σίφερ¹⁹ στα καλύτερά τ’ς. Αλλά πονηρά – πονηρά τ’ς λέει η Σέσουλα: «Γιατί να πας εσύ στα Εµιράτα και να µην έρτουνε τα Εµιράτα σε σένανε;», κι έτσι την έπεισε κι έληξε εκεί το ζήτηµα. Προσωπικά, βέβαια, νοµίζω πως µπορεί και να ντηνε ζηλεύουνε και να ντηνε φθονούνε µερικοί. Αλλά, όπως έλεε κι ο µέγας Σικελιανός, τι φταίει το διαµάντι κι αν ακτινοβολεί;

Ε: Από εφτήνη την ανάλυση που έκαµες, µπάρµπα, καταλαβαίνει ο καθένας από µας τ’ς αναρµόδιους την εξαιρετική ευαισθησία των αρµοδίων, που µπορεί και να µην κλειούνε µάτι απ’ την έγνοια τους για ΄φτα τα προβλήµατα. Άλλα όµως προβλήµατα το χωριό δεν έχει;

Τ: Αν έχει, λέει; Εδώ, αν επρόσεξες, εσταµάτησα την αρίθµηση από ένα σηµείο και µετά, για να µην µπερδευτώ. Συνεχίζω. Στ’ς συγκοινωνίες µια ταχύτητα ξέρουνε οι αρµόδιοι, την … όπισθεν! Ακόµα και στη σήµανση του δρόµου υπάρχει πρόβληµα. Για την Εγκλουβή, όπως ξέρεις, πάει τόσος κόσµος και, µόλις φτάσει στα Χορτάτα, ψάχνεται, µην ξέροντας πούθε να στρίψει. Περιµένουµε κι ελπίζουµε – µας το υποσχεθήκανε – µε το ΕΣΠΑ της επόµενης χιλιετίας (όχι χιλιετηρίδας) να ενταχθεί η κατασκευή τ’ς πινακίδας µε την κωδική ονοµασία «ΠΡΟΣ ΕΓΚΛΟΥΒΗ» και µε το ΕΣΠΑ της µεθεπόµενης χιλιετίας να αναγραφεί η χιλιοµετρική απόσταση, αφού µετρηθεί µε το παραδοσιακό πασέτο²⁰, για να µην υπάρξει από πουθενά αµφισβήτηση.

Άλλο: Ο δρόµος για την Παναγιά είναι γιοµάτος λακκούβες, ενώ και η συντήρηση των αγροτικών δρόµων είναι πληµµελής ή ανύπαρκτη. Κι εφτά όµως έχουνε την εξήγησή τους, γιατί η κάθε λακκούβα κρατάει νερό κι έτσι δηµιουργούνται µικρές µινιατούρες οικοσυστήµατος. Αν µάλιστα βάλουµε µπαµπάκι µε φασιόλους σ’ εφτές τ’ς λακκούβες, θα τρώµε φασούλια µε τη σέσουλα. Τα άλλα σού τα λέω µε δυο κουβέντες: οικόπεδα τ’ς πρόνοιας, γιατρός, αποχέτευση, ρύπανση των δυτικών ακτών από διερχόµενα πλοία – σιδεροκέφαλος ο καινόργιος λιµενάρχης – και, και, και. Εσύ όµως, ορ’ ανηψέ, τι γνώµη έχεις για ούλα εφτά;

Ε: Μου τα ’πες, όπως πάντα, µε το δικό σου ξεχωριστό κι ελκυστικό τρόπο, µπάρµπα Τιπούκειτε. Αφού όµως το θέλεις, θα σου πω κι εγώ την άποψή µου µε το δικό µου τρόπο:

Για τη Σύνταξη: Έκτορας Γ. Χόρτης

__________________________
ΛΕΞΙΚΟ:
¹ ξαµώνω = προσπαθώ µε αιφνιδιαστική χειρονοµία να αδράξω κάτι, να πετύχω κάποιο στόχο, να επιτεθώ
² προντάω = διώχνω
³ για τ’ρα δα καµπιόνι = ειρωνικά: για ιδες πρόσωπο! για ιδές, «προφαντικό» (για ανάξιο λόγου πρόσωπο)
⁴ντόρκος = ελεύθερος, ασύδοτος
⁵ ντορός = ίχνος, «πατηµασιά»
⁶ µου κάζει = µου φαίνεται
⁷ σκαίνοµαι = συχαίνοµαι
⁸ «τα εώα και τα εσπέρια, την άρκτον και την µεσηµβρίαν» = την Ανατολή και τη ∆ύση, το Βορρά και το Νότο
⁹ σκούφιες και µπερέτες = γης Μαδιάµ, διαλυτική κατάσταση ⁄ καταστάσεις
¹⁰ απλοµής = εξαιτίας
¹¹ πετρόλαδο = πετρέλαιο
¹² Νεραϊδόλυµπα = θάλασσα µε πολύ απόκρηµνη και θαυµάσια ακτή, στην οποία καταλήγει η χαράδρα της Κολώνης. Το ηλιοβασίλεµά της απ’ το Χορτιώτικο (Βήσσαλα) είναι µοναδικό.
¹³ ξαχούρδα = φυσική τσουλήθρα, µεγάλη κατωφέρεια
¹⁴ Μανόλη Αναγνωστάκη, Νέοι της Σιδώνος
¹⁵ λαχίδι = µικρό κοµµάτι γης
¹⁶ Βρυσούλι: πηγή των Χορτάτων, µερικές εκατοντάδες µέτρα Ν∆ του χωριού
¹⁷ Σνόουντεν Έντουαρντ: αµερικανός διαχειριστής συστηµάτων που αποκάλυψε πληροφορίες για απόρρητα προγράµµατα παρακολουθήσεως τηλεπικοινωνιών από τις ΗΠΑ
¹⁸ Αγγ. Σικελιανού, Η Συνείδηση της γης µου, IV, Τα Χώµατα
¹⁹Κλώντια Σίφερ: γερµανίδα καλλονή που έλαµψε ως µοντέλο τη δεκαετία του ’90
²⁰ πασέτο = ξύλινο µέτρο

Πηγή: Εφημερίδα «τα Χορτάτα», Αριθ. Φύλλου 13 (Ιούνιος, Ιούλιος, Αύγουστος 2014), Σελ. 2-3
_________________________
Σχετικά:
Η Οδύσσεια της Ομηρικής … Ιθάκης
«Το λέει» ή «δεν το λέει»; – Του Έκτορα Γ. Χόρτη