Η Ακαδημία Αθηνών τιμά με βραβείο την ΕΛΜ

Η Ακαδημία Αθηνών εκτιμώντας την επί σαράντα τέσσερα συνεχή χρόνια προσφορά της ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΛΕΥΚΑΔΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ στα γράμματα, την ιστορική έρευνα και την πολιτιστική δραστηριότητα τιμά αυτή με ΒΡΑΒΕΙΟ στην Πανηγυρική της Συνεδρίαση στις 19 Δεκεμβρίου 2014.

Το ιστορικό της ίδρυσης της Εταιρείας κινήθηκε σε δύο χρόνους. Το πρώτο Ιδρυτικό, το έτος 1949, έμεινε ανενεργό για 20 περίπου χρόνια. Η δεύτερη προσπάθεια που έγινε το 1969, είχε πολύ καλύτερη τύχη.

Ο εμπνευστής της ίδρυσης της Ε.Λ.Μ. ήταν ο Βασίλειος Φραγκούλης. Ιδού πώς διηγείται ο ίδιος τη σύλληψη της ιδέας για την ίδρυση της Εταιρείας:

«Η ιδέα και η πρωτοβουλία της συστάσεως μιας Εταιρείας, η οποία θα είχεν ως σκοπόν την περισυλλογήν του ιστορικού, λαογραφικού, γλωσσικού κλπ. υλικού της νήσου Λευκάδος, κατά το πρότυπον περίπου παρομοίων ανά την χώραν Εταιρειών, ανήκει -διά την ιστορίαν του πράγματος και μόνον- εις τον υπογράφοντα.

Ήτο Απρίλιος του 1949, όταν εις μίαν σύντομον επίσκεψίν του εις Λευκάδα ανεκοίνωσεν αυτήν την σκέψιν εις πολλούς των εκεί φίλων και πνευματικών ανθρώπων της πόλεως, οι οποίοι την απεδέχθησαν με πολύν πράγματι ενθουσιασμόν. Έγινε μία πρόσκλησις με ημερομηνίαν 8 Απριλίου 1949 δια συγκέντρωσιν εις το Γυμνάσιον της πόλεως, αλλ’ επειδή αι τότε συνθήκαι δεν επέτρεπον δημοσίας συγκεντρώσεις, επραγματοποιήθη την επομένην μία φιλική, τρόπον τινά, συνάντησις εντός του εις την πλατείαν λειτουργούντος τότε καφενείου του μακαρίτου Ευσταθίου Κομπίτση. Μετά ανταλλαγήν ενθαρρυντικών από πάσης πλευράς απόψεων συνετάχθη το ακόλουθον Ιδρυτικόν, το πρωτότυπον του οποίου κατετέθη ήδη εις τα Αρχεία της νυν συσταθείσης Εταιρείας».

«Εν Λευκάδι σήμερον την 9ην Απριλίου 1949, οι υπογεγραμμένοι απεφασίσαμεν την ίδρυσιν εταιρείας υπό την επωνυμίαν «Εταιρεία Λευκαδικών Μελετών», με σκοπόν την συλλογήν του λαογραφικού, γλωσσικού και ιστορικού υλικού της νήσου Λευκάδος και την δημοσίευσιν αυτού, την ενίσχυσιν των σπουδών αυτών και την ίδρυσιν Βιβλιοθήκης, Μουσείου και Ιστορικού Αρχείου, την ενίσχυσιν, προστασίαν και έκδοσιν πόσης εργασίας, σχέσιν εχούσης, προς την έρευναν των επιστημονικών, ιστορικών, φιλολογικών και καλλιτεχνικών εν γένει έργων των αναφερομένων εις την νήσον Λευκάδα ή οπωσδήποτε μετ’ αυτής συνδεομένων, την δημοσίευσιν παρεμφερών ανεκδότων έργων και καταλοίπων αποθανόντων Λευκαδίων και την ανύψωσιν του συγχρόνου πνευματικού επιπέδου της νήσου.

Καταρτίζομεν Επιτροπήν εκ των κ. κ. Βασιλείου Φραγκούλη, Παν. Ροντογιάννη, Διον. Κοντομίχη, Σπυρ. Φίλιππα, Παναγ. Κατωπόδη και Αντ. Τζεβελέκη, ίνα προβή εις την σύνταξιν του σχετικού Καταστατικού και την έγκρισιν αυτού και μεριμνήση περί της υπογραφής του παρόντος Ιδρυτικού και υπό ετέρων Λευκαδίων εκτός της νήσου διαμενόντων.

Εν Λευκάδι τη 9 Απριλίου 1949

Μητροπολίτης Λευκάδος και Ιθάκης Δωρόθεος, Κων/νος Μυσίρης γυμνασιάρχης, Βασίλειος Φραγκούλης, Σπυρίδων Φίλιππας, Πάνος Ροντογιάννης, Θεοδ. Σταματέλος, Ιερεύς Ματαράγκας, Δήμαρχος Θ. Μαυρομάτης, Ιωάννης Παπαδάτος, Επαμ. Κοντοπρίας, Πάνος Κατωπόδης, Αλεξ. Λογοθέτης, Διον. Κοντομίχης, Νίκανδρος Κουκουλιώτης, Ξενοφών Γρηγόρης, Τιμολέων Μεσσήνης, Δημ. Γιαννουλάτος, Αντώνιος Τζεβελέκης, Αθαν. Τσιρίμπασης, Ανδρέας Βαρόπουλος, Σπυρ. Κουκουλιώτης, Χαρίλαος Καββαδάς, Ανδρέας Σταύρος, Πάνος Φίλιππας – Πανάγος, Αλέκος Φίλιππας, Αθαν. Γαρύφαλλος, Ανδρέας Ροντογιάννης, Δημ. Φατούρος.

Πλην των ανωτέρω αναγράφονται εις το Ιδρυτικόν και τα ονόματα των εκ συμπτώσεως μη παρευρεθέντων εις την συγκέντρωσιν και μη υπογραψάντων ως κάτωθι:

Θ. Μουστοξύδης, Φεβρωνία Παπαδάκη, Αναστ. Μανούδης, Δημήτριος Φραγκούλης, Σπυρίδων Σέρβος, Γεώργιος Παρίσης, Πέτρος Γρηγόρης, Κωνσταντίνος Λάζαρης, Γεώργιος Σταύρος, Κωνσταντίνος Κατωπόδης και Δ. Γερουλάνος (τότε επιθεωρητής Δημ. Σχολείων).

Κατά την επιταγήν του Ιδρυτικού κατηρτίσθη και ο κατάλογος των εκτός της νήσου διαμενόντων Λευκαδίων, οι οποίοι θα παρεκαλούντο να υπογράψουν το Ιδρυτικόν. Ο κατάλογος περιλαμβάνει τα κάτωθι ονόματα:

Αριστ. Βαλαωρίτης, Κώστας Μαχαιράς, Δημ. Μαχαιράς, Κων. Καλκάνης, Απ. Μαχαιράς, Μάρκος Τσαρλαμπάς, Θεοδ. Τσαρλαμπάς, Γεράσιμος Σολδάτος, Κωνσταντίνος Σολδάτος, Κωνσταντίνος Γράψας, Ειρήνη Καλκάνη, Άγγελος Σικελιανός, Διον. Δεβάρης, Τάκης Μπαρλάς, Ν. Προεστόπουλος, Γεράσιμος Γρηγόρης, Σπυρ. Φίλιππας, Άγγ. Φίλιππας, Σωτ. Κολλόκας, Δημοσθένης Γράψας, Πάνος Χάρτης, Ρενέ Γρίβα-Σκιαδαρέση, Βασίλειος Καλκάνης, Χριστ. Λάζαρης, Ανδρέας Γολέμης, Δημ. Σταμπόγλης, Νίκος Σβορώνος, Βασ. Φίλιππας, Τζένη Ρουσσοπούλου, Γεώργιος Κατωπόδης, και Θεοδ. Καλκάνης.

Πρόθυμοι και εξ ίσου ενθουσιώδεις υπήρξαν όλοι οι εν Αθήναις βολιδοσκοπηθέντες Λευκάδιοι, αλλά από των πρώτων ημερών και εβδομάδων κατεφάνη η οργανική αδυναμία και αι εξ αυτής πρακτικοί δυσχέρειαι, αι οποίαι συνεδέοντο με την έδραν της Εταιρείας. Ναι μεν δεν ανεγράφη εις το Ιδρυτικόν ότι έδρα θα ήτο η πόλις της Λευκάδος, αλλά τούτο είχε περίπου συμφωνηθή εν Λευκάδι, με προοπτικήν ιδρύσεως εν Αθήναις ενός είδους Παραρτήματος της Εταιρείας. Η δυσχέρεια επομένως επανασυναντήσεως των εν Λευκάδι και εν Αθήναις εταίρων, ακόμη δε και αυτών των μελών της Συντακτικής Επιτροπής, υπήρξε το κυριώτερον αίτιον αναστολής των περαιτέρω ενεργειών, εις τούτο δε πρέπει να προστεθούν και πολλά άλλα, μεταξύ των οποίων και η έντονος επιστημονική και επαγγελματική απασχόλησις του σχόντος την πρωτοβουλίαν.

Τα έτη παρήρχοντο και η τάξις των ιδρυτών διαρκώς ηραιούτο. Πολλοί των τόσον αγαπητών και διακεκριμένων Λευκαδίων και φίλων απεχώρησαν από την ζωήν και μικρόν πράγματι δι’ αυτούς είναι μνημόσυνον το να αναγραφή ενταύθα, εις την ιστόρησιν ταύτην, το όνομά των.

Η ιδέα όμως δεν εγκατελείφθη ούτε στιγμήν και η συζήτησις συχνά επανελαμβάνετο μεταξύ των παλαιών ιδρυτών. Παρήλθε μία ολόκληρος εικοσαετία. Οι πλείστοι των επιζώντων παλαιών εταίρων εγκατεστάθησαν, ακολουθούντες γνωστόν αναπότρεπτον νόμον, εις την πρωτεύουσαν, ενώ άνδρες της νεωτέρας γενεάς ανεδείχθησαν εν τω μεταξύ δια να πλουτίσουν την ομάδα των πνευματικών εκπροσώπων της νήσου.

Ο υπογράφων είχε και πάλιν την πρωτοβουλίαν δια την νέαν εξόρμησιν, και με την παλαιάν πείραν κατωρθώθη και πάλιν η νέα πρώτη συνάντησις, αυτήν όμως την φοράν εις επίσημον αίθουσαν του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου, όπου ούτος είχεν εν τω μεταξύ τιμηθή με το αξίωμα του Πρυτάνεως του Ιδρύματος. Με τον ίδιον ενθουσιασμόν και με την ιδίαν θέρμην και την έντονον αγάπην δια την γενέτειραν απεφασίσθη εκ νέου την 29ην Δεκεμβρίου 1969 η σύστασις της εταιρείας, με έδραν όμως τας Αθήνας, και ανετέθη εις Διοικούσαν Επιτροπήν εκ των κ. Νικ. Γράψα, Γερ. Γρηγόρη, Θεοδ. Καλκάνη, Νικ. Κορφιάτη, Ιωάνν. Παπαδάτου, Χαρ. Περδικάρη, Παν. Σάντα, Αντ. Φίλιππα και Βασ. Φραγκούλη η σύνταξις του Καταστατικού και η ενέργεια δια την έγκρισιν αυτού.

Το Καταστατικόν συνετάχθη και υπεβλήθη προς έγκρισιν των ιδρυτών εις νέαν συγκέντρωσιν την 4ην Μαρτίου 1970.

Το Καταστατικό της Εταιρείας εγκρίθηκε από τα ιδρυτικά μέλη στις 4 Μαρτίου 1970 και στις 10 Ιουλίου 1970 συνήλθε η πρώτη Γενική Συνέλευση για τη λογοδοσία της Διοικούσας Επιτροπής, την εκλογή του πρώτου Δ.Σ. και της πρώτης Εξελεγκτικής Επιτροπής.

Η τελική αναγνώριση του Καταστατικού περατώθηκε το Δεκέμβριο του 1970. Η Εταιρεία άρχισε ουσιαστικά το έργο της τον Ιανουάριο του 1971. Το πρώτο Δ.Σ. με εγκύκλιό του γνωστοποίησε σε 500 περίπου Λευκαδίτες σε όλη την Ελλάδα την ίδρυση της Εταιρείας.

«Εγκριθέντος του Καταστατικού συνήλθε την 10ην Ιουλίου 1970 η πρώτη Γενική Συνέλευσις δια την λογοδοσίαν της Διοικούσης Επιτροπής και την εκλογήν του πρώτου Διοικητικού Συμβουλίου και της πρώτης Εξελεγκτικής Επιτροπής.

Η κατά νόμον τελική αναγνώρισις της Εταιρείας ως Σωματείου και η καταχώρησις εις το βιβλίον ανεγνωρισμένων Σωματείων επερατώθη τον Δεκέμβριον του 1970, ώστε το έργον της Εταιρείας να αρχίση ουσιαστικώς από του Ιανουαρίου του 1971. Την ίδρυση της Εταιρείας εγνωστοποίησε το πρώτον Διοικητικόν Συμβούλιον δι’ Εγκυκλίου, με ταυτόχρονον αποστολήν του εκτυπωθέντος Καταστατικού και Κανονισμού λειτουργίας των τοπικών Τμημάτων, ως και προγράμματος εκδόσεων εις πεντακοσίους περίπου Λευκαδίους, καθ’ άπασαν την Ελλάδα, και ούτω συνεκροτήθη η Εταιρεία πλήρως με την εγγραφήν πολλών εταίρων.

Ο σκοπός και το αντικείμενον ιδρύσεως της Εταιρείας διαγράφονται εις το γενικόν πλαίσιον του Ιδρυτικού και του Καταστατικού, αλλά το πλαίσιον τούτο έχει τόσην ευρύτητα ώστε να επιτρέπη την επιδίωξιν πραγματοποιήσεως κάθε φιλοδοξίας. Βασική όμως και πρωταρχική προϋπόθεσις είναι να εξασφαλισθή εις την Εταιρείαν βίος μακρός και διαδοχή προσώπων αδιάκοπος. Δεν υπήρξε και δεν πρέπει να αποτελέση θέμα προσωπικών φιλοδοξιών και ατομικής προβολής η εξέλιξις της Εταιρείας. Ήτο και είναι μία ανάγκη να συνενωθούν εις μίαν μόνιμον και συντονισμένην προσπάθειαν αι ατομικαί επιδιώξεις, δια την πραγματοποίησιν όσων έκαστος των Λευκαδίων και όλοι μαζύ επεθύμησαν και ηυχήθησαν.

Εβράδυνε, χωρίς βέβαια διάθεσιν οιασδήποτε αιχμής έναντι ουδενός, κατά πολύ η εκδήλωσις της ομαδικής πνευματικής αυτής προσπαθείας. Πολλά κατά την διάρκειαν των ετών εχάθησαν και ηυρύνθη το προς την Παράδοσιν χάσμα, ιδιαιτέρως κατά την εποχήν αυτήν του αποτόμου άλματος εις την συγκρότησιν του συγχρόνου τρόπου ζωής. Όσα βέβαια εγράφησαν ή έλαβον καθ’ οιονδήποτε τρόπον την επένδυσιν οιασδήποτε μορφής της ύλης υπάρχουν και θα αναζητηθούν και θα εξευρεθούν, δια να προστεθούν εις όσα είναι ήδη γνωστά, και δημοσιευόμενα ή αναδημοσιευόμενα θα φωτίσουν πληρέστερον το παρελθόν. Το έργον αυτής της ερεύνης αποτελεί μίαν από τας σημαντικωτέρας επιδιώξεις της Εταιρείας και θα προωθηθή με κάθε τρόπον και κάθε δαπάνην.

Υπάρχει όμως και ο αμύθητος θησαυρός της αγράφου Παραδόσεως και η νήσος μας θεωρείται από όλους ως μία των εις την χώραν πλουσιωτέρων πηγών γλωσσικού και λαογραφικού εν γένει υλικού. Υπάρχει ακόμη η μικρά ιστορία όχι μόνον της πόλεως, αλλά και του κάθε χωρίου και οικισμού και του κάθε τοπωνυμίου, αλλά και της κάθε οικογενείας, με τα περιωρισμένα ίσως αλλά τόσον ενδιαφέροντα στοιχεία δια την ζωήν και την δράσιν των τέκνων της Λευκάδος, τα οποία κατά καιρούς ανεδείχθησαν και υπήρξαν οι δημιουργοί της διαμορφώσεως της φυσιογνωμίας της Νήσου. Αι’ αυτήν την περίπτωση, όπου δεν υπάρχουν ή τουλάχιστον δεν είναι γνωστόν ότι υπάρχουν έγγραφοι μαρτυρίαι, θα πρέπει να επιστρατευθή η μνήμη και η προφορική μαρτυρία των επιζώντων, από ό,τι ενθυμούνται ή από ό,τι ήκουσαν. Το έργον τούτο είναι και το δυσχερέστερον. Δεν δύναται να αναληφθή με επιτυχίαν από μεμονωμένους οιασδήποτε αξίας ερευνητάς ή μελετητάς. Είναι έργον καθολικής συνεργασίας.

Ευπρόσδεκτος είναι δια την Εταιρείαν η κάθε είδους ηθική και υλική ενίσχυσις, αλλά ουσιωδώς απαραίτητος είναι η πνευματική συνδρομή και συνεργασία κάθε Λευκαδίου και κάθε φίλου της Λευκάδος. Με αυτήν θα αποκτηθή το μεγαλύτερον κεφάλαιον δια την Εταιρείαν και αυτή θα της εξασφαλίση βίον μακρόν και επιτυχή. Είθε!

Με αυτήν την ευχήν κλείει αυτή η μικρά ιστορία ιδρύσεως της Εταιρείας Λευκαδικών Μελετών και η ιδία ευχή συνοδεύει τα πρώτα βήματα της Εταιρείας εις τον δρόμον που αρχίζει με την έκδοσιν του Α” τόμου της Επετηρίδος.

Αθήναι. Δεκέμβριος 1971

Καθηγητής ΒΑΣ. Ε. ΦΡΑΓΚΟΥΛΗΣ Πρόεδρος της Εταιρείας Λευκαδικών Μελετών».

Την 21ην Μαρτίου, ημέραν Κυριακήν εδημοσιεύθη εις την Εφημερίδα «Ακρόπολι» το εξής κείμενον υπό τον τίτλον: «Ιδρύθη Εταιρεία Λευκαδίων Μελετών».

Ιδρύθηκε πρόσφατα στην Αθήνα, από μια ομάδα πνευματικών ανθρώπων, η “Εταιρεία Λευκαδίων Μελετών” με κύριο σκοπό, την συλλογή του ιστορικού, λαογραφικού και γλωσσικού υλικού της, αλλά και γενικώτερα την υποστήριξη και προαγωγή κάθε επιστημονικής και πνευματικής προσπαθείας και εκδηλώσεως, η οποία ενδιαφέρει το νησί της Λευκάδας. Το πρώτο Δ.Σ. της Εταιρίας συνεκροτήθη από τους εξής: Πρόεδρος, Βασίλειος Φραγκούλης (ομότιμος καθηγητής Ναυπηγικής Ε.Μ.Π.), αντιπρόεδρος Αριστόξενος Δημ. Σκιαδάς (εντεταλμένος υφηγητής της Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών), Γεν. Γραμματεύς Ιωάν. Παπαδάτος (καθηγητής μαθηματικών), έφορος Πάνος Σάντας, ταμίας Νικ. Γράψας, ειδικός γραμματεύς Αντ. Φίλιππας, σύμβουλοι: Γεράσιμος Γρηγόρης (δημοσιογράφος-λογοτέχνης), Νίκος Κατηφόρης, Πάνος Ροντογιάννης, (φιλόλογος-ιστορικός συγγραφεύς).

Κύριο έργο της Εταιρίας θα είναι οι εκδόσεις Eπετηρίδος, Δελτίου, πρωτοτύπων εργασιών ή ανατύπωσις παλαιοτέρων κ,λ.π. Στο πρώτο στάδιο του προγράμματος εκδόσεων έχει αποφασίσει την δημιουργία βιβλιοθήκης και την έκδοσι Επετηρίδος.

Το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρείας Λευκαδικών Μελετών απαρτίζεται για τη διετία 2013-2015 από τους κάτωθι:

(Πηγή για τις πληροφορίες: lefkadika.gr (επίσημος διαδικτυακός τόπος της Εταιρείας Λευκαδικών Μελετών)