Βουλευτικές εκλογές της 9ης Σεπτεμβρίου 1951 | Λευκαδίτικα Νέα - Lefkada News
Published On: Πα, Ιαν 9th, 2015

Βουλευτικές εκλογές της 9ης Σεπτεμβρίου 1951

Στις 26.7.1951 ψηφίστηκε ο εκλογικός νόμος της «ενισχυμένης αναλογικής» και οι εκλογές ορίστηκαν για τις 9 Σεπτεμβρίου 1951. Ο Παπάγος, που είχε παραιτηθεί από την αρχιστρατηγία στις 30.5.1951, για να συμμετάσχει στον προεκλογικό αγώνα, ανακοίνωσε στις 6 Αυγούστου την ίδρυση κόμματος με την ονομασία Ελληνικός Συναγερμός. Στο νέο κόμμα προσχώρησε αμέσως το Λαϊκό Ενωτικό Κόμμα – ΛΕΚ (Στεφ. Στεφανόπουλος και Παν. Κανελλόπουλος), το Νέο Κόμμα (ΝΚ) του Σπ. Μαρκεζίνη, τα οποία αυτοδιαλύθηκαν, καθώς και οι περισσότεροι βουλευτές του Λαϊκού Κόμματος. Οι Σπύρος Μαρκεζίνης, Παναγιώτης Κανελλόπουλος και Στέφανος Στεφανόπουλος ορίστηκαν επιτελείς του Ελληνικού Συναγερμού.

1Εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ, Κυριακή 9 Σεπτεμβρίου 1951

Στις εκλογές μετείχαν 4 συνασπισμοί και 12 μεμονωμένα κόμματα. Εκτός από τον Ελληνικό Συναγερμό του Αλέξανδρου Παπάγου, η νεοσύστατη τότε ΕΔΑ (Διοικούσα επιτροπή: Ιωάννης Πασαλίδης, Δημήτρης Μαριόλης, Διονύσιος Χριστόκος, Σταμάτης Χατζήμπεης, Μιχάλης Κύρκος και Ιωάννης Κακορέλης), το Κόμμα Φιλελευθέρων του Σοφοκλή Βενιζέλου και η ΕΠΕΚ (Εθνική Πολιτική Ένωσις Κέντρου) του Νικολάου Πλαστήρα. Αξιοσημείωτο είναι πως το κόμμα του Γεωργίου Παπανδρέου εξαφανίζεται από το κοινοβούλιο, αποσπώντας ποσοστό μόλις 2,10%. Επίσης το Λαϊκό Κόμμα υπό τον Κωνσταντίνο Τσαλδάρη απέτυχε να μπει στη Βουλή, μιας και γνώρισε συντριπτική ήττα από τον Ελληνικό Συναγερμό. Έκτοτε περιορίζεται σε μικρά ποσοστά, ώσπου διαλύεται στις αρχές της δεκαετίας του 1960.

2Εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ, Δευτέρα 10 Σεπτεμβρίου 1951

Ο Παπάγος παίρνει τις περισσότερες ψήφους, δεν αποκτά όμως αυτοδυναμία στη Βουλή, διότι με την συμφωνημένη συμμαχία του Κόμματος των Φιλελευθέρων και της ΕΠΕΚ του Πλαστήρα σχηματίστηκε κυβέρνηση συνασπισμού εξ αυτών όπου μαζί είχαν την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών στη Βουλή (131 από 258 έδρες). Στις 27 Οκτωβρίου 1951, ο Νικόλαος Πλαστήρας ανέλαβε Πρωθυπουργός, με αντιπρόεδρο της κυβέρνησης τον Σοφοκλή Βενιζέλο.

36Εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ, Κυριακή 28 Οκτωβρίου 1951

Όταν προκηρύχτηκαν οι εκλογές της 9ης Σεπτέμβρη 1951, ο Μπελογιάννης είχε ήδη συλληφθεί. Εκείνη την περίοδο είχε ανατεθεί από το ΠΓ του ΚΚΕ στον Πλουμπίδη η ευθύνη της καθοδήγησης της ομάδας των κομμουνιστών που διαπραγματευόταν με τις δυνάμεις της ΕΔΑ για τη συγκρότηση των συνδυασμών της. Το ΠΓ είχε αποφασίσει να μπει ο Μπελογιάννης υποψήφιος στους συνδυασμούς της ΕΔΑ, με στόχο η εκλογή του να δημιουργήσει πρόσθετα εμπόδια στην εκτέλεση της αναμενόμενης θανατικής καταδίκης του από το Διαρκές Στρατοδικείο και να ισχυροποιήσει την πολιτική πίεση για γενική πολιτική αμνηστία. Την υποψηφιότητά του είχε προτείνει και ο ίδιος ο Μπελογιάννης που είχε ζητήσει «αν γίνεται, να είμαι υποψήφιος βουλευτής, για να τους δημιουργήσουμε ζήτημα. Νομικό κώλυμα δεν υπάρχει».

Η συγκεκριμένη απόφαση προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων από συνεργαζόμενα με το ΚΚΕ κόμματα και ηγετικούς παράγοντες της ΕΔΑ. Αντίδραση εκδηλώθηκε και από στελέχη του ΚΚΕ. Οπως γράφει ο Σπ. Λιναρδάτος (συμφωνώντας μαζί τους), φοβούνταν «ότι έτσι θα δοθούν επιχειρήματα να διαλυθεί η ΕΔΑ σαν συνδεδεμένη με τον παράνομο μηχανισμό του ΚΚΕ»!

Από τις πιο έντονες και ανοιχτά εκβιαστικές αντιδράσεις ήταν αυτή του Μιχάλη Κύρκου, που απειλούσε με αποχώρηση από την ΕΔΑ, λέγοντας: «Τα τινάζετε όλα στον αέρα. Εγώ δεν υπογράφω αυτές τις υποψηφιότητες. Καλύτερα, αν θέλετε, να βάλουμε υποψήφιο τον ίδιο τον Ζαχαριάδη«. Την πρόταση των υποψηφιοτήτων (είχε προταθεί επίσης από το ΠΓ να είναι υποψήφιοι φυλακισμένοι και εξόριστοι κομμουνιστές, καθώς και ο Ν. Πλουμπίδης ο οποίος βρισκόταν στην παρανομία) υποστήριξε σθεναρά ο συνδικαλιστής Δημήτρης Μαριόλης.

Τελικά επήλθε συμφωνία με βάση την οποία αποκλείστηκαν από τους συνδυασμούς οι Μπελογιάννης και Πλουμπίδης. Συμπεριλήφθηκαν φυλακισμένοι (Νίκανδρος Κεπέσης, Αντώνης Αμπατιέλος, Μανόλης Γλέζος κ.ά.) και εξόριστοι (Στέφανος Σαράφης, Κώστας Γαβριηλίδης, Ηλίας Ηλιού, Κώστας Λυκούρης κ.ά.)

4Εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ, Κυριακή 30 Μαρτίου 1952

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο αδιάλλακτος πολέμιος της πρότασης Μιχάλης Κύρκος δύο μόλις μήνες μετά τις εκλογές -και αφού είχε εκλεγεί βουλευτής με τις ψήφους κυρίως της «γραμμής» του ΚΚΕ- σηκώθηκε με το κόμμα του και έφυγε από την ΕΔΑ, μαζί με τον Λ. Καραμαούνα. Έξι μήνες αργότερα ο Μπελογιάννης εκτελέστηκε.

Σημείωση:
Η Λευκάδα ανήκε, μάλλον, τότε στην εκλογική περιφέρεια Πρεβέζης – Άρτης

_________________
Πηγές:
Ελληνικές βουλευτικές εκλογές 1951 (Βικιπαίδεια)
Δοκίμιο ιστορίας του ΚΚΕ 1949-1968, Β΄ τόμος, Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 2011.
Εφημερίδα Ριζοσπάστης, Φύλλο της Πέμπτης 15 Μάη 1997


Displaying 2 Comments
Have Your Say
  1. Ο/Η μακης μελας λέει:

    Κυριε Κολυβα, στο φιλμακι αυτο για οσους δεν γνωριζουν σημειωνω ότι αρχικα βλεπουμε την πολη της Αθηνας, επειτα ένα εκλογικο τμημα στρατιωτών [0,22] γιατι τοτε ψηφιζαν ξεχωριστα. Ακολουθουν στιγμες απο εκλογικο τμημα ανδρων [ο,40], μετα βλεπουμε τον στρατηγο Πλαστηρα αρχηγο της ΕΠΕΚ να ψηφιζει[1.04],υστερα μια εφορευτικη επιτροπη και ψηφοφόρους [1,19],στη συνεχεια εικονες εξω από καποια εκλογικα τμηματα [1,38], την Αθηνα ξανα [1,50], κατοπιν τον στρατηγο Παπαγο αρχηγο του Συναγερμου να ψηφιζει [2,05],κατοπιν τον Σ Μαρκεζινη στο γραφειο του [2,20], και επειτα τον αρχηγο του κομματος των φιλελευθερων Σοφ Βενιζελο με επιτελείς του να φτανει και να ασκει το εκλογικο του δικαιωμα. Εικονες πολυ διαφορετικες απο τις σημερινες… Η Λευκαδα πραγματι ανηκε στην εκλογικη περιφερεια Αρτης Πρεβέζης. Ο νομιμος πληθυσμος της ηταν 158611 κατοικοι, οι βουλευτικες εδρες 5, τα εκλογικα τμηματα 108, οι εγγεγραμμένοι εκλογεις 46467. Ψηφησαν τοτε 36946,εγκυρα ηταν 36851, και το εκλογικο μετρο 7370 ψηφοι. Στις εκλογες συμμετειχαν 9 παραταξεις. 1] Το Λαικο κομμα με αρχηγο τον Κων Τσαλδαρη και εμβλημα την δαφνη, 2] Ο Ελληνικος Συναγερμος με αρχηγο τον στρατηγο Παπαγο κι εμβλημα την φωτογραφια του, 3] το κομμα του Γεωρ Παπανδρεου με αρχηγο τον ιδιο και εμβλημα την φωτογραφια του, 4]το κομμα των Φιλελευθερων με αρχηγο τον Σοφ Βενιζελο και εμβλημα την φωτογραφια του ιδρυτη του Ελευθεριου Βενιζελου, 5] η Εθνικη Προοδευτικη Ενωση Κεντρου ΕΠΕΚ, με αρχηγο τον στρατηγο Πλαστηρα κι εμβλημα την φωτογραφια του και πηδαλιο πλοιου, 6] η Ενιαια Δημοκρατικη Αριστερα ΕΔΑ που διευθυνοταν από διοικουσα επιτροπη και εμβλημα εντος κυκλου τα αρχικα ΕΔΑ και κατω τις λεξεις, ειρηνη-δημοκρατια-αμνηστια, 7] το σοσιαλιστικο κομμα ΕΛΔ που ειχε διοικουσα επιτροπή με προεδρο τον Αλεξ Σβωλο και εμβλημα τρια πλαγια βελη με φορα προς τα πανω, 8] το σοσιαλιστικο αρχειομαρξιστικο κομμα με διοικουσα επιτροπή και εμβλημα σφυρι και σκαπανη πανω σ ένα ανοιχτο βιβλιο και τον ανατελλοντα ηλιο μαζι, 9] ο Συναγερμος Αγροτων Εργαζομενων με αρχηγο τον Αλεξ Μπαλτατζή και εμβλημα τον χαρτη της ελλαδας και γυρω φυτα καπνου, βαμβακιού, σταχυ σιταριου κι αροτρο και τα γραμματα ΣΑΕ. Η Βουλη ειχε διαλυθει με διάταγμα βασιλικο από τις 30 ιουλιου 1951, οι εκλογες ειχαν προσδιορισθεί για την 9η σεπ 1951 και η βουλη που θα προεκυπτε θα συνερχοταν την 19η οκτ 1951.Ο εκλογικος νομος δημοσιευθηκε στο 222 φεκ της 9-8-1951. Προεδρος της κυβερνησης ηταν ο Σοφ Βενιζέλος. Στις εκλογες στη περιφερεια Αρτης Πρεβέζης συμμετειχαν 6 συνδιασμοι και πηραν 1] ο Ελλην Συναγερμος 13399 ψηφους δηλ 36,36 2] η ΕΠΕΚ 7731 ψηφους η 20,98 3] το κομμα Φιλελευθερων 5695 ψηφους η 15,16 4] η ΕΔΑ 3781 ψηφους η 10,27 5] το κομμα Γ Παπανδρεου 3344 ψηφους η 9,07 και 6] το Λαικο Κομμα 2898 ψηφους η 7,86. Με αυτά τ αποτελέσματα οι Λευκαδιοι υποψηφιοι πετυχαν, στον Συναγερμο ο Θεοδωρος Καλκανης με 2204 ψηφους να ερθει 5ος. Εκλεχτηκαν οι Τζουβαρας Στυλιανος με 7147 ψηφους από την πρωτη κατανομή και Ριζος Χριστόδουλος με 5167 ψηφους και Καρατζενης Δημητριος με 4591 ψηφους από την β κατανομή. Στην ΕΠΕΚ ο Μαρκος Ταρλαμπας με 1446 ψηφους να ερθει 5ος και ο Ξενοφων Θειακος με 871 ψηφους 7ος – τελευταιος. Εκλεχτηκε από την α κατανομή ο Λεωνιδας Σπαης με 3639 ψηφους. Στο συνδιασμο των Φιλελευθερων οι Ευσταθιος Βρεττος και Πανος Φιλιππας Παναγος ηρθαν τελευταιοι 6ος και 7ος με 991 και 747 ψηφους αντιστοιχα ενώ εκλεχτηκε ο Θεοδωρος Χαβινης από την β κατανομή με 3166 ψηφους.Στην ΕΔΑ ο Ξενοφων Γρηγορης -ο γιατρος- ηρθε πρωτος με 2908 ψηφους εναντι 1154 και 764 και 392 ψηφων που πηραν οι τρεις συνυποψήφιοι του από Αρτα και Πρεβεζα. Η ΕΔΑ δεν εβγαλε βουλευτη. Στο κομμα του Παπανδρεου ο Διονύσιος Κοντομιχης, δικηγόρος από τους Σφακιωτες, ηρθε 7ος τελευταίος με 186 ψηφους με πρωτο τον Πετρο Γαρουφαλια από την Αρτα με 2901 ψηφους. Το κομμα δεν εβγαλε βουλευτη. Στο Λαικο κομμα ο πρωην υπουργος Κωνστ Καλκανης, ενας από τους ελαχιστους πρωην Λαικους βουλευτες που ειχαν απομεινει στον Κων Τσαλδαρη, ηρθε πρωτος με 1988 ψηφους εναντι 476 και ως 72 ψηφους που πηραν οι αλλοι 6 συνυποψήφιοι του. Το κομμα δεν εβγαλε βουλευτη. Ως ξεχωριστη πληροφορια σημειωνω οτι η δευτερη κατανομή γινοταν σε επιπεδο Εφετειου Κερκυρας και για τις εκλογικες περιφερειες Κερκυρας Ιωαννινων Αρτης Πρεβέζης κι επειδή η ΕΠΕΚ επρεπε να παρει μια ακομη εδρα στην περιφερεια Αρτης Πρεβέζης από την β κατανομή αλλα αυτή δεν υπηρχε ως 6η γιατι μοιραζοταν συνολικα 5 στη περιφερεια, η ΕΠΕΚ την πηρε στη περιφερεια Κερκυρας. Ετσι με τα παράδοξα του εκλογικου νομου αντι του Πρεβεζανου Δημ Κροκου 2ου με 2110 ψηφους εκλεχτηκε ο Κερκυραιος Θ. Φρονιμος…Να προσθεσω ότι ο αριθμος των εδρων ανα εκλογικη περιφερεια ηταν ανάλογος του αριθμου των δημοτων αυτης όπως τους ειχε εμφανισει η τελευταια απογραφη του 1940. Μετρο για κάθε εδρα ηταν ο αριθμος των 30000 δημοτων με επιπλέον εδρα αν το υπολοιπο ηταν μεγαλυτερο των 15000. Ενδιαφερον εχουν και τα αποτελέσματα ανα τμημα αλλα αυτά σ άλλη ευκαιρια… Πηγη των πληροφοριων η στατιστικη των βουλευτικων εκλογων του 1951. Ελπιζω να μην σας κουρασα, ευχαριστω. Μακης Μελας δραγανο 11 γεν 2015.

  2. Ο/Η admin λέει:

    Κύριε Μελά ευχαριστούμε πολύ για τις λεπτομερέστατες πράγματι πληροφορίες.

Αφήστε το σχόλιό σας

XHTML: You can use these html tags: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>