Για την μεταπολεμική και μεταπολιτευτική οργάνωση της χώρας και της Λευκάδος
Του Θοδωρή Αραβανή
Ανατρέχει κάποιος εις την Ελλάδα του 1950 (αμέσως μετά την λήξη του τραγικού εμφυλίου πολέμου) και βρίσκει την εύστοχη περιγραφή «καθημαγμένη χώρα» του οικονομολόγου και για χρόνια Διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος Ξενοφώντα Ζολώτα. Εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε ότι ο Ξ. Ζολώτας (και δυό τρείς άλλοι) υπήρξε ιστορικά η θεσμική οικονομική μνήμη της Ελλάδος από τον μεσοπόλεμο 1930 έως και μεταπολεμικά. Και αυτό θα πρέπει να αξιολογηθεί ως τέτοιο για να εξηγηθούν οι τεράστιες πρόοδοι τις οποίες έκανε η καθημαγμένη το 1950 Ελλάδα μέχρι και τις μέρες μας ή καλύτερα λίγο πριν την σημερινή φτώχεια και μαζική ανεργία 2009-2015.
Οι πρόοδοι αυτοί της χώρας, από το 1950 και μετά, αναφέρονται εις το οικονομικό στοιχείο (Εθνικό εισόδημα και κατά κεφαλή εισόδημα των Ελλήνων), εις το πολιτικό στοιχείο όπου στερεώθηκε ο πλέριος κοινοβουλευτισμός ιδιαίτερα μετά το 1974 και εις το κοινωνικό στοιχείο ως τρεχούμενο νερό, χρήση σαπουνιού, ιδιοκατοίκηση, αύξηση των ορίων ηλικίας, υποδομές υγείας και επέκταση του αγαθού της εκπαίδευσης, αλλά και εις τον πολιτιστικό παράγοντα, για την αναγνώριση διεθνώς της Ελληνικής κουλτούρας και των εκδηλώσεών της διεθνώς.
Και για την Νήσο Λευκάδα όμως ίσχυσαν και ίσως μεγεθυμένα τα παραπάνω στοιχεία ανάπτυξης και προόδου του τόπου και εδώ αυτή η μεγέθυνση μπορεί να εξηγείται και από την ευκολία προσβασιμότητας του Νησιού εν σχέσει με άλλους τόπους νησιωτικούς ή ορεινούς, εις τους οποίους δεν διευκόλυνε η γεωγραφική παράμετρος.
Την δεκαετία του 1950 είναι χαρακτηριστικές για την χώρα οι προσπάθειες κοινοβουλευτικού εκδημοκρατισμού τις οποίες απετόλμησαν όλες οι τότε πολιτικές δυνάμεις, έστω και λειψά μια και η χώρα έβγαινε από εμφύλιο πόλεμο και η τότε αριστερά ήταν εις το περιθώριο. Αλλά πάντως η κοινοβουλευτική αναπτυξιακή προσπάθεια έγινε -έστω και λειψά- και τα αποτελέσματα ήταν εμφανή εις το επίπεδο του Εθνικού και του κατά κεφαλήν εισοδήματος, μείωσιν της ανεργίας, εις τις υποδομές (εξηλεκτρισμό, ύδρευση , επικοινωνίες, συγκοινωνίες, ανοικοδόμηση) μέχρι την διακοπή αυτής της αναπτυξιακής κοινοβουλευτικά προσπάθειας το 1967.
Μετά το 1974 και τον ερχομό εις την επιφάνεια των πολιτικών δυνάμεων που πίστευαν εις τον καθαρό κοινοβουλευτισμό (όχι εν μέρει λειψό με αποκλεισμούς) η Ελλάδα ανάσανε διαφορετικά και δρομολογήθηκε και ομαλοποιητικά.
Δεν θα αναφέρω εδώ τους πολιτικούς και πολιτειακούς παράγοντες που αναδέχτηκαν το μεταπολιτευτικό κοινοβουλευτικό όραμα της χώρας, από το 1974 εις την πολιτική ζωή της χώρας, σημαντική εναρκτικά η παρουσία του Κων/νου Καραμανλή και για την συνέχεια του Ανδρέα Παπανδρέου, οι οποίοι μεταπολιτευτικά υλοποίησαν εις τα πρώτα χρόνια του, τον πλέριο κοινοβουλευτισμό.
Και εις την Λευκάδα -όσο ξέρω και μπορώ να εκτιμήσω-, οι πολιτικοί παράγοντες ως εκπρόσωποι της Νήσου εις το μεταπολιτευτικό κοινοβούλιο υπήρξαν συναινετικοί, ενδιαφερόμενοι για τον τόπο και για τις υποδομές του, και η ανάπτυξη της Νήσου από το 1974 θα πρέπει να πιστωθεί και εις τις προσπάθειες των εκπροσώπων -Βουλευτών- από το 1974 και ως το 2008.
Δεν ενθυμούμαι την παρέμβαση και την δυναμική του Βουλευτή Κ. Σερεπίσιου 1974-1977. Αλλά σκεπτόμενος την Λευκάδα από το 1975 για τα καλά (και μέσα εις το παραπάνω πλαίσιο ανάλυσης) θα πιστώσω εις τον Βουλευτή 1977-1981 Παναγιώτη Καββαδά συνέπεια ως πολιτική στάση και πρακτική, για την εμπέδωση της πολιτειακής – κοινοβουλευτικής ομαλότητας (αυτό προηγείτο τότε εις την νωπή κοινοβουλευτική Δημοκρατία μας) και εμφανής αναπτυξιακές δράσεις, ίδρυση Γυμνασίων εις τα χωριά, βελτίωση του Νοσοκομείου… και ότι άλλο δεν γνωρίζω ως έργα.. Εις τις δέλτους της οικονομικής ιστορίας το έτος 1977 αρχίζει για πρώτη φορά να ανησυχεί τον Ξ. Ζολώτα (έκθεση τραπέζης της Ελλάδος 1977) «η τάση προς τον εμφανιζόμενον υπερκαταναλωτισμόν». Και αντίστοιχα τότε και λίγο πριν τεκμηριώθηκε η διατροφική επάρκεια του πληθυσμού της χώρας (είχε η Ελλάδα υπερβεί την φτώχεια και την ανεργία). Ο τότε βουλευτής κος Παναγιώτης Καββαδάς ήταν και εκπροσωπούσε εις την εποχή του -ως εκπρόσωπος του λαού της Λευκάδος- τον νέο δημοκρατικό κοινοβουλευτικό άνθρωπο, τον οποίον είχε ανάγκη η αγωνιζόμενη τότε κοινοβουλευτική οργάνωση της χώρας για να στερεωθεί εν ευημερία και χωρίς αποκλεισμούς.
Η μετάβαση το 1981 της εκπροσώπησης της Νήσου εις την ως τότε αντιπολίτευσιν -που έγινε και κυβέρνηση-, εις τον Βουλευτή Γιώργο Κτενά (δεν είναι εν ζωή), έγινε μέσα εις το συνολικό κλίμα της χώρας ευγενώς, δημοκρατικά -ο Δημοκράτης πρωθυπουργός Γ. Ράλλης το 1981 δεν ήθελε αποδοκιμασίες αντιπάλων (δεν θέλω ..ου.. ου)- και εις την Λευκάδα τα έτη 1982-1988 έγιναν αρκετά αναπτυξιακά έργα και είχε ωριμάσει -και πραγματοποιήθηκε- η με γέφυρα σύνδεσις με την Αιτωλοακαρνανία. Το 1988 είχε βρει την Λευκάδα κοινοβουλευτικώς και δημοκρατικά προοδευμένη και ευημερούσα και με το κοινωνικό αγαθό της υγείας και της παιδείας να αγκαλιάζει τον πληθυσμό της.
Και τα έτη 1993-2004 οι εκπρόσωποι βουλευτές -οι δύο δυστυχώς δεν υπάρχουν εν ζωή- συνέβαλαν εις την διατήρησιν της ομαλότητας και κάποια οικονομική μεγέθυνση της Νήσου, και από το 2004-2007 η δραστηριότητα του εκπροσώπου Βουλευτή κου Ξενοφώντα Βεργίνη ήταν δραστική ως για την παραπέρα μεγέθυνση της Νήσου και πιότερης εσωτερικής οικονομικά συγκρότησης και προβολής (σύνδεση του τουριστικού προϊόντος της Λευκάδος με τα τουριστικά δίκτυα Εθνικώς και διεθνώς), πράγμα που το επιζητούσε η εποχή και είχε αφουγκραστεί ο Ξ. Βεργίνης οικονομολόγος και καθηγητής εις το πανεπιστήμιο.
Ο ιστορικός Νίκος Σβορώνος έδινε τεράστια σημασία -και εις τα κείμενά του είναι διατυπωμένο- εις την απόπειρα του μεταπολεμικού κοινοβουλευτικού εκδημοκρατισμού της Ελλάδος, η οποία αποτολμήθηκε από όλες τις πολιτικές δυνάμεις από το 1950 και μετά (συνεπείς συντηρητικές – κεντρώες – και προοδευτικές, εννοούσε και την ΕΔΑ ως το 1967) γιατί μέσω του αυτού του κοινοβουλευτισμού (έστω και λειψού κοινοβουλευτισμού αλλά τέλος πάντων κοινοβουλευτισμού) επήρχετο η ευημερία της πατρίδος μας.
Τα στατιστικά οικονομολογικά δεδομένα του 1953, σύμφωνα με τα οποία: το 18-22% του πληθυσμού της χώρας είχε πρόσβαση σε τρεχούμενο νερό. Εις το 10-15 % του πληθυσμού της χώρας ήταν η κάλυψη σε χρήση σαπουνιού. Και η πρωτεϊνική διατροφή κάλυπτε μόνο το 22% των παιδιών της χώρας, τα παραπάνω λοιπόν οικονομολογικά -όχι οικονομικά ή οικονομίστικα δεδομένα- είναι αναγκαία να παραμένουν ως θέσφατα για κάθε συγκρισιμότητα με τα όσα παρουσιάζονται ως ποσοστά φτώχειας και ανεργίας από το 2008 έως σήμερα εις την Ελλάδα.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο θα πρέπει να αποτιμούνται και οι προσπάθειες της πολιτικής τάξης της μεταπολιτευτικής οργάνωσης της Λευκάδος 1974-2008 και των παραπάνω εκπροσώπων (ως βουλευτές της Νήσου), εις τα χρόνια των οποίων προόδευσε κυριολογικά ο νομός Λευκάδος, τώρα που φαίνεται πως έρχεται ως νέο (και νέα πρόσωπα ) το στελεχιακό δυναμικό των πολιτικών αυτών δυνάμεων εις την Λευκάδα ή όποιων άλλων πολιτικών δυνάμεων ήθελε προκύψουν.
Και ταυτόχρονα θα μεταφέρω εδώ και την μεσοπολεμική άποψιν του θεολογικά στραμμένου Γερμανού Μαρξιστή Βάλτερ Μπένγιαμιν, η οποία μπορεί και σήμερα να βρίσκει έδαφος εις την Ελλάδα για τα έτη της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας μας μετά το 1974 και σύμφωνα με την οποία: «Δεν μας φταίει η όποια εξουσία και οι όποιες απαγορεύσεις της, αλλά φταίμε εμείς -οι πολίτες και οι κοινωνικοί σχηματισμοί- που δεν επεξεργαστήκαμε καλά τις ιδέες μας».
