Το ζήτημα των Ιονίων Νήσων (Μέρος 3ον)
Γράφει ο Θεόδωρος Αραβανής
Ασύμφορη η Επτάνησος για την Βρετανική αυτοκρατορία, αλλά για να την ξεφορτωθούν με κάθε τρόπο άρχισαν οι σχετικές κινήσεις από το 1857. Και η ευκαιρία δόθηκε μετά τον εκπλειστηριασμό του ελληνικού στέμματος στον εκλεκτό της Μεγάλης Βρετανίας και του Δανικής καταγωγής Βρετανού υπηκόου τραπεζίτη του Λονδίνου Χάμπρο, υπέρ του Χριστιανού – Γουλιέλμου – Φερδινάνδου – Αδόλφου – Γεωργίου Γκλύξμπουργκ, δευτερότοκου γιου του μετέπειτα Βασιλιά της Δανίας Χριστιανού Θ΄, εκ του Οίκου των Σλέσβιχ-Χόλσταιν-Σόντερμπουργκ-Γκλύξμπουργκ. (Η αδελφή του οποίου ήταν μετέπειτα η σύζυγος του τότε διαδόχου Εδουάρδου του Αγγλικού θρόνου και βασιλιά της Αγγλίας τα έτη 1901-1910).
Ο Γεώργιος Α΄, ο μακροβιότερος βασιλιάς των Ελλήνων, από το 1863 μέχρι το 1913 (Πηγή)
Στις 18 Μαρτίου του 1863 η Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων τον αναγόρευε παμψηφεί βασιλιά (άνακτα) της Ελλάδος.
«Τα έσοδα του νέου βασιλέως καθορίστηκαν ως ακολούθως από τους Άγγλους, βάσει μυστικής συμφωνίας τους με την Δανία. Με τους όρους της συμφωνίας αυτής εξασφαλιζόταν μεν η απόδοση της Επτανήσου στην Ελλάδα, καθώς και η προικοδότηση του νέου βασιλέως, όμως η χώρα ακινητοποιούνταν στις εθνικές διεκδικήσεις της προς Θεσσαλία, Ήπειρο και Κρήτη, για να μην υπάρξει περίπτωση δημιουργίας πραγμάτων προς την πλευρά της Τουρκίας. Πέραν της βασιλικής επιχορηγήσεως που θα έπαιρνε ο νέος βασιλιάς, θα έπρεπε από το ελληνικό θησαυροφυλάκιο, δικαιούνταν επίσης και ισόβια χορηγία από δώδεκα χιλιάδες (12.000) λίρες ετησίως, την οποία θα κατέβαλε η Ελλάδα στο βασιλικό ταμείο έναντι των τοκοχρεωλυσίων των αγγλικών δανείων προς την χώρα. Στην ίδια συμφωνία προβλέπονταν και άλλη ετήσια επιχορήγηση στο βασιλέα, από δέκα χιλιάδες (10.000) λίρες, που θα κατέβαλε η Επτανησιακή πολιτεία», αναφέρει ο Τάσος Βουρνάς στην «Ιστορία της Νεώτερης Ελλάδος», 1976.
«Ενώ ο νέος βασιλιάς περιόδευε τις ξένες αυλές, συντελούνταν η ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα. Στις 19 Σεπτεμβρίου 1863 συνήλθε η προκύψασα από πρόσφατες εκλογές Ιόνιος βουλή και κατά την πανηγυρική συνεδρία της ο Άγγλος Αρμοστής διάβασε διάγγελμα, στο οποίο διακηρυσσόταν ότι η Αγγλία συναινούσε να αποσύρει την «προστασία» της από τα Ιόνια νησιά. Στις 23 Σεπτεμβρίου η Ιόνιος βουλή σε νέα πανηγυρική της συνεδρίαση, ψήφισε την Ένωση.
Παρά το οικονομικό ασύμφορο, το κοινωνικά και πολιτικά δυσμάχητο και το στρατιωτικά άχρηστο της περαιτέρω παραμονής της Επτανήσου υπό τον αγγλικό ζυγό, η ένωση δεν πραγματοποιήθηκε δίχως όρους εκ μέρους της Αγγλίας. Σημειώνεται το δεσμευτικό της Αγγλοδανικής μυστικής συμφωνίας περί αποδοχής από τον νέο ηγεμόνα του όρου για την παραίτηση από κάθε ενόχληση προς τη πλευρά της Τουρκίας και την κατάπνιξη των εθνικών διεκδικήσεων της Ελλάδος στην Ήπειρο, Θεσσαλία και Κρήτη. Τώρα με το πρωτόκολλο της παράδοσης της Επτανήσου επιβαλλόταν η αποστρατιωτικοποίηση των νησιών στην Επτάνησο και η κατεδάφιση όλων των φρουρίων της Κέρκυρας. Και υλοποιώντας την απόφαση αυτή τα αγγλικά στρατιωτικά τμήματα ανατινάσσουν κάθε στρατιωτική εγκατάσταση στο νησί, ενώ ο λαός της Κέρκυρας, πληγωμένος από τον όρο αυτό της συνθήκης, συγκεντρωμένος μπροστά στο φρούριο, κραυγάζει σε κάθε έκρηξη: «Ζήτω η Ένωση».
Το Ψήφισμα της Βουλής της Επτανήσου (Πηγή)
Πριν περάσει μήνας από την ένωση της Επτανήσου, ο νέος βασιλεύς της Ελλάδος έφτασε στην Αθήνα. Στις 17 Οκτωβρίου 1863 πάτησε για πρώτη φορά το ελληνικό χώμα και στις 19 εμφανίστηκε στην Εθνοσυνέλευση και έδωσε τον βασιλικό όρκο. Σε διάγγελμά του υποσχόταν σεβασμό του συντάγματος και την εκλογή αρίστων για την διακυβέρνηση της χώρας.
Στις 25 Οκτωβρίου 1863 ορκίστηκε ενώπιον του βασιλέως η νέα κυβέρνηση του Δημήτρη Βούλγαρη, που αποτελούνταν από πολιτικά στελέχη προσκείμενα απόλυτα στην Αγγλική πολιτική. Έτσι με την ανάρρηση στο θρόνο του Γεωργίου του Α΄ και την παράδοση της εξουσίας στην κυβέρνηση Βούλγαρη, θεμελιώνονταν στερεά στην Ελλάδα η αγγλική επιρροή, η δε κυβέρνηση της Αυτής Βρετανικής Μεγαλειότητας (της Βασιλίσσης Βικτωρίας) καθίστατο από τότε ρυθμίστρια των τυχών του ελληνικού κράτους επί μια συναπτή ογδονταετία, με μικρά διαλείμματα ως ότου με το δόγμα Τρούμαν (1947) η αμερικανική επιρροή αντικατέστησε την αγγλική στην αμέσως μεταπολεμική εποχή που η Μεγάλη Βρετανία ήταν χρεωκοπημένη και κατεστραμμένη πλέον υπερχρεωμένη στην υπερατλαντική Δύναμη».
Το πόσο αποτρεπτικό ρόλο για την διεκδίκηση των Εθνικών θεμάτων (επέκταση της Ελλάδος) έπαιξε ως το 1912 ουσιαστικά ο μυστικός δεσμευτικός όρος της παραπάνω Αγγλοδανικής συμφωνίας για την παραίτηση της Ελλάδος από κάθε ενόχληση της Τουρκίας, φάνηκε καθαρά στα επόμενα χρόνια και με την επιβληθείσα ουδετερότητα της Ελλάδος στο Ρωσσοτουρκικό πόλεμο του 1877-1878, αλλά και με το απαράσκευον και την καχεξία του Ελληνικού στρατεύματος για χρόνια (μεθοδευμένο και απ΄ την Μ. Βρετανία και τον άνακτα κατά πολλούς, για να μην υποστηρίζονται τα Εθνικά θέματα), που οδήγησε και στην στρατιωτική ήττα του 1897 και στην παρακμή της χώρας μέχρι το 1909, που υγιέστερες δυνάμεις του τόπου επαναστάτησαν στο πλαίσιο ενός αστικοδημοκρατικού τότε εκσυγχρονισμού της Ελλάδος.
(Συνεχίζεται)
Αναφορές:
Τάσου Βουρνά: «Ιστορία της Νεότερης Ελλάδος».
Περιοδικό Αντί Σεπτέμβρης 1978.
Μετάφραση απ το βιβλίο «On colonialism», Ed. Lawrence ans W. Shalt, 1960.
