Ορεινή Λευκάδα: Ξερολιθιές, καλύβια κι ένας σπάνιος βιότοπος για την άγρια χλωρίδα του τόπου μας…
Υπάρχουν πολλά μέρη στην ορεινή Λευκάδα που λες κι ο Θεός τα προίκισε πλουσιοπάροχα μόνο με πέτρα. Στα μέρη αυτά ρίζωσαν από πολύ παλιά, βρίσκοντας πολλές φορές καταφύγιο, άνθρωποι.
Ξερολιθιές στην ορεινή Λευκάδα
Γενιές ολόκληρες ξεσομπόλιασαν τα τσουγκριά από τις μικρότερες πέτρες για να φανεί το λιγοστό χώμα -είναι ευδιάκριτοι ακόμη μέχρι σήμερα οι σωροί από τις πέτρες αυτές στην άκρη των χωραφιών- έφτιαξαν με μαστοριά, χρησιμοποιώντας το φυσικό ανάγλυφο του εδάφους ως ριζιμιό, με πολύ κόπο και αίμα ξερολιθιές για να συγκρατήσουν τα λιγοστά χώματα, που τα έκαναν στη συνέχεια φακοχώραφα και αμπελοχώραφα.
«Οι Λευκαδίτες αγρότες θάπρεπε να γυρίζουν όλη την Ελλάδα και να διδάσκουν όσα ξέρουν», λέγεται ότι είπε κάποτε ο Βενιζέλος βλέποντας ένα Λευκαδίτη να δένεται με ένα σκοινί από ένα γκρεμό, να κατεβαίνει μερικά μέτρα και να φυτεύει από τη θέση εκείνη το αμπέλι του.1
Καλύβι στην ορεινή Λευκάδα
Δίπλα στα χωράφια αυτά έχτισαν πρόχειρα τις περισσότερες φορές καλύβια για διανυκτέρευση και τις ανάγκες της σοδειάς, που τα ίχνη τους είναι ακόμη ορατά μέχρι σήμερα, κι άλλοτε πάλι περίτεχνα ξερολιθικά κτίσματα όπως τους βόλτους στο οροπέδιο Βουνί της Εγκλουβής. (Δες εδώ).
Καλύβι στην ορεινή Λευκάδα
Το συγκεκριμένο όμως κτίσμα της φωτογραφίας δεν μοιάζει με τους βόλτους. Είναι μια στέρεα πέτρινη κατασκευή με αγκωνάρια από ογκόλιθους που θα αντέξει για πολλά χρόνια ακόμη στο χρόνο, αν δεν έρθει ανάποδα το νησί μας. Πρόκειται για ένα ορθογώνιο μονόχωρο κτίσμα με χωμάτινο έδαφος -χρησιμοποιήθηκε τελευταία ως μαντρί-, θολωτό και αρκετά ψηλό, που είναι αρμονικά ενσωματωμένο στο γύρω φυσικό περιβάλλον. Έτσι καμουφλαρισμένο που είναι δύσκολα διακρίνεται από μακρυά. Οι δυο πλευρές του είναι ενσωματωμένες σε ένα πλαγιαστό Γάμμα που σχηματίζει η βουνοπλαγιά στο σημείο αυτό. Η είσοδος του είναι θολωτή και μοιάζει, αν και με μικρότερες ίσως διαστάσεις, με αυτές στα κατώγια των σπιτιών στα χωριά του νησιού της Λευκάδας. Φωτίζεται εσωτερικά από ένα μικρό φεγγίτη πάνω από την είσοδο, που ίσως να δημιουργήθηκε μεταγενέστερα, και από το μοναδικό μικρό άνοιγμα στην επιμήκη πλευρά του που μοιάζει με παλιά πολεμίστρα. Ο υπαίθριος χώρος της αυλής είναι ένας με το αμπέλι που το περικλείει.
Ορχιδέα η τετράστικτη, αν και θα έπρεπε να λέγεται η «εξάστικτη» – η μοναδική φορά που τη συναντήσαμε με έξι, αντί τεσσάρων, στίγματα
Αυτό το τοπίο με την άγρια ομορφιά του είναι επίσης ένας σημαντικός βιότοπος για την αυτοφυή χλωρίδα του τόπου μας. Κάποια από τα είδη της θα τα βρει κανείς μόνο σ΄ αυτό το γεμάτο πέτρα, σκληρό και άνυδρο περιβάλλον. Είναι να απορεί κανείς με τα καμώματα της Φύσης…
Μια «δική» μας, η Ophrys leucadica, που ανθίζει την εποχή αυτή
Παιώνια η εξωτική, η «πασάων βοτανέων βασιληίδα», στην ορεινή Λευκάδα
___________________________________
1 Φρέντυ Γερμανός,Εφημερίδα «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ», Φύλλο του Σαββάτου 6 Σεπτεμβρίου 1958 (Δες: Η ΛΕΥΚΑΔΑ – Ένα μαγευτικό νησί του Ιονίου που το περιβάλλει η κρατική αδιαφορία
