Οι αλήθειες και οι ανακρίβειες στο «Griechenland-Journal» για τη Λευκάδα

Κυκλοφόρησε το «Griechenland-Journal» (τεύχος 3, καλοκαίρι 2016) της γερμανόφωνης εφημερίδας της Ελλάδας «Griechenland Zeitung», με ένα αφιέρωμα στα Ιόνια νησιά και φυσικά και στη Λευκάδα. Ο λόγος που μεταφράσαμε το κομμάτι εκείνο που αφορά στο νησί μας, τη Λευκάδα, και το παραθέτουμε παρακάτω (δεν έχουμε στα χέρια μας ολόκληρο το τεύχος), είναι να δείξουμε πως βλέπει σήμερα, και ιδιαίτερα μετά τον πρόσφατο σεισμό της 17ης Νοέμβρη του 2015, ο μέσος (;) Γερμανός τουρίστας το νησί μας.

Στο αφιέρωμα λέγονται κάποιες αλήθειες που δεν έχουμε ακόμη μάθει (ή δεν θέλουμε μάλλον) να ακούμε: Η εγκατάλειψη της παλιάς πόλης της Λευκάδας όπου «έχει κανείς καμιά φορά την αίσθηση ότι ο σεισμός του 1953 έγινε πριν λίγους μόλις μήνες», οι παλιές εκκλησίες της πόλης της Λευκάδας που δείχνουν κι αυτές σημεία εγκατάλειψης με «τοίχους μουτζουρωμένους με γκράφιτι που χρησιμεύουν σαν τέρμα στα παιδιά που παίζουν» (πόσες φορές δεν το έχουμε δει αυτό παλιότερα, προτού γίνει η πρόσφατη πρόχειρη υποστύλωση, στην παλιά εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα στην κεντρική πλατεία!), η φημισμένη παραλία «Πόρτο Κατσίκι όπου ο χώρος στάθμευσης των αυτοκινήτων είναι εν τω μεταξύ μεγαλύτερος από την επιφάνεια της παραλίας», το πρόβλημα στάθμευσης αυτοκινήτων στο κοσμοπολίτικο Νυδρί κ.ά.

Γίνεται επίσης αναφορά στις τρεις πιο φημισμένες παραλίες στη δυτική ακτογραμμή του νησιού μας (Πόρτο κατσίκι, Εγκρεμνοί, Γιαλός, με τις δύο τελευταίες να μην κατονομάζονται), σαν απλά να υπήρξαν κάποτε, ως αποτέλεσμα του πρόσφατου σεισμού και της αρνητικής διαφήμισής τους σε τοπικά και πανελλαδικά ΜΜΕ λίγες μέρες μετά το σεισμό, με την πρώτη να αμφισβητείται αν θα αποκτήσει κάποτε την αλλοτινή τους ομορφιά, αφού «αυτό το γνωρίζει μόνο ο θεός της θάλασσας, ο Ποσειδώνας». Στο σκηνικό αυτό συνέβαλε αναμφισβήτητα το γεγονός της οδικής τους πρόσβασης, αφού συνεχίζουν, παρά τις κατά καιρούς αρχικές διαβεβαιώσεις των τοπικών αρχόντων, να είναι οδικώς αποκλεισμένες για τους τουρίστες και μόνο ένας Θεός ξέρει πότε και αν θα γίνουν κάποτε οι δρόμοι, μετά μάλιστα την εκχώρηση της κατασκευής τους στο αργοκίνητο ΥΠΟΜΕΔΙ, που έχει συνάμα να μπαλώσει μια σειρά άλλες πιο επείγουσες τρύπες…

Στο αφιέρωμα περιέχονται και ανακρίβειες, όπως αυτό που αναφέρεται ότι το νησί της Λευκάδας δεν έχει ιστορικά αξιοθέατα. Ένας τόπος δηλαδή που κατοικήθηκε ανελλιπώς ακόμη από την Νεολιθική Εποχή και όπου ένας μεγάλος Γερμανός αρχαιολόγος, ο Wilhelm Dörpfeld, αφιέρωσε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του για να το ανασκάψει απ΄ τη μια στην άλλη του άκρη, κι όλα αυτά ανεξάρτητα βέβαια του γεγονότος ότι πολλά από τα αξιοθέατα αυτά δεν έχουν αναδειχτεί στο βαθμό που θα έπρεπε, παρά τις προσπάθειες που καταβάλλονται το τελευταίο διάστημα. Αλήθεια, το Φράγκικο Κάστρο της Αγίας Μαύρας (η πρώτη κατασκευή του έγινε το 1302 μ.Χ. από τον Giovanni Orsini) δεν είναι ιστορικό αξιοθέατο; Οι Ταφικοί Τύμβοι της Πρώιμης και Μέσης Εποχής του Χαλκού (3200-1900 π.Χ. και 1900-1600 π.Χ.) δεν είναι ιστορικά αξιοθέατα; Για να αναφέρουμε δυο μόνο από αυτά που είναι εύκολα προσβάσιμα και έχει καταβληθεί κάποια προσπάθεια για την ανάδειξή τους. Τι είναι δηλαδή «ιστορικό αξιοθέατο»; Κάποιες υστερορωμαϊκές κατοικίες που απαντώνται σε πληθώρα στο γερμανικό χώρο και έχει γίνει υπερπροσπάθεια για την ανάδειξή τους;

Να θυμίσουμε τέλος στο συντάκτη ή τους συντάκτες του αφιερώματος ότι ως προς το κτίριο που στεγάζονταν παλιότερα η Νομαρχία «που φαίνεται περισσότερο σα μια μεγάλη μισθωμένη κατοικία παρά για την έδρα της διοίκησης του νησιού», ότι η μετακόμιση της Νομαρχίας στο νεόδμητο Διοικητήριο έγινε πριν κάμποσα χρονάκια! Και τι διαφήμιση είναι πάλι αυτή για την παραλία της Γύρας «που χρησιμοποιείται από πολλούς ιδιοκτήτες τροχόσπιτων για ελεύθερο κάμπινγκ». Δεν γνώριζαν άραγε ότι το κάμπινγκ απαγορεύεται σε αυτή την παραλία;

Μεταφράζουμε από το εν λόγω περιοδικό (παραθέτουμε στο τέλος ως αρχεία τύπου .jpg το πρωτότυπο κείμενο):

ΛΕΥΚΑΣ

Η Λευκάς, που οι Έλληνες την αποκαλούν Λευκάδα, είναι μαζί με την Εύβοια το μοναδικό ελληνικό νησί που φτάνει κανείς δια ξηράς.

Ως εκ τούτου την εκτιμούν ιδιαίτερα οι τουρίστες με τροχόσπιτο. Το ίδιο συμβαίνει με τους σερφίστες και τους θαυμαστές του kitesurfing, που βρίσκουν εδώ τα καλύτερα μέρη στο Ιόνιο. Ιδιαίτερα ιστορικά αξιοθέατα δεν υπάρχουν αλλά αντ΄ αυτού μερικές πολύ εξαιρετικές παραλίες. Και μια μικρή πόλη που συνδυάζει την αύρα της Ανατολής με αυτή της Καραϊβικής.

Θέμα γούστου: Η πρωτεύουσα του νησιού

Η πόλη της Λευκάδας αποκλίνει παντελώς από την αριστοκρατική κομψότητα των πρωτευουσών της Κέρκυρας και της Ζακύνθου. Ιστορικά το νησί ήταν για λίγο μόνο διάστημα Ενετικό και βρέθηκε εξάλλου για μακρό διάστημα, ως το μοναδικό νησί του Ιονίου, υπό την Οθωμανική κυριαρχία. Είναι κατά κάποιο τρόπο ο φτωχός συγγενής μεταξύ των μητροπόλεων των Ιονίων Νήσων. Τα σπίτια στην παλιά πόλη είναι σχεδόν όλα χωρίς εξαίρεση μονώροφα ή διώροφα. Ακόμη και το ιστορικό κτίριο της Νομαρχίας έχει ένα μόνο επιπλέον όροφο και φαίνεται περισσότερο σα μια μεγάλη μισθωμένη κατοικία παρά με την έδρα της διοίκησης του νησιού.

Αυλακωτή λαμαρίνα κι χρώματα χαρακτηρίζουν την πρωτεύουσα του νησιού

Οι πάνω όροφοι των σπιτιών είναι επενδυμένοι όλοι σχεδόν με ξύλο ή με αυλακωτή λαμαρίνα που συχνά βάφεται για την καλύτερη οπτική σε όλες τις παστέλ αποχρώσεις. Οι εξωτερικοί τοίχοι των μικρών Ενετικών εκκλησιών είναι εύθραυστοι, εμφανίζουν ρωγμές, είναι μουτζουρωμένοι με γκράφιτι και χρησιμεύουν σαν τέρμα στα παιδιά που παίζουν. Λείπουν παντελώς τα κομψά καμπαναριά όπως στην Κέρκυρα και τη Ζάκυνθο. Αντί αυτών οι καμπάνες των εκκλησιών στηρίζονται σε αδιακόσμητες σιδερένιες κατασκευές.

Εφευρετικό: ένα φέρι ως γέφυρα

Η Λευκάδα δεν χτυπήθηκε τόσο από το σεισμό του 1953, όπως η Κεφαλονιά και η Ζάκυνθος. Έπαθε ζημιές αλλά όχι μεγάλες καταστροφές. Αυτό οφείλονταν στον παλιό και πρωτόγονο περισσότερο τρόπο κατασκευής της Οθωμανικής εποχής. Επειδή ήταν λίγα τα πέτρινα σπίτια και φτιάχνονταν όλο και περισσότερο από πλίνθους δεν γκρεμίστηκαν αλλά ήταν επισκευάσιμα. Καμιά φορά έχει κανείς την αίσθηση ότι ο σεισμός έγινε πριν λίγους μόλις μήνες. Παρ΄ όλα ταύτα η Λευκάδα δεν είναι άσχημη. Η μακάβρια γοητεία της είναι μια περαιτέρω διάσταση στην ποικιλόμορφη εικόνα της Ελλάδας.

Ελκυστικό: Οι παραλίες

Οι περισσότεροι τουρίστες που κατακλύζουν τον Ιούλιο και τον Αύγουστο τη Λευκάδα δεν έρχονται για την πόλη αλλά για τις παραλίες. Η ποικιλομορφία των ακτών αρχίζει σε απόσταση μόλις δύο χιλιομέτρων από την πόλη. Εκεί μια αμμώδη γλώσσα που περικλείει μια ρηχή λιμνοθάλασσα απλώνεται προς το Βορρά και την ανοιχτή θάλασσα σε μια αμμώδη παραλία πολλών χιλιομέτρων, που χρησιμοποιείται από πολλούς ιδιοκτήτες τροχόσπιτων για ελεύθερο κάμπινγκ. Oλόκληρος ο κόλπος μπροστά από την ακτή είναι λόγω των ισχυρών τοπικών ανέμων μια ιδανική περιοχή για τους σερφίστες και τους θαυμαστές του kitesurfing που βρίσκουν στο ελληνο-αυτριακό Milos Beats Resort ένα ιδανικό σχεδόν κέντρο, το οποίο συχνά δεν το εγκαταλείπουν καθ΄ όλη τη διάρκεια των διακοπών.

Στο άλλο άκρο του νησιού, στον κόλπο της Βασιλικής, οι αθλητές των θαλάσσιων σπορ βρίσκονται επίσης σε άριστα χέρια. Εδώ μπορούν ακόμη και αρχάριοι να κάνουν γουίντ-σέρφινγκ ή να μάθουν ιστιοπλοΐα καταμαράν. Η περιοχή μοιάζει με τα λιτά της σπίτια αρχιτεκτονικά σαν μια μίνι εκδοχή της πρωτεύουσας του νησιού. Και έχει ατμόσφαιρα: Ανάμεσα στα αλμυρίκια στην ακτή όπου βρίσκονται τα τραπέζια των καφετεριών και των ταβερνών οι ψαράδες απλώνουν ακόμη τα δίχτυα τους για να στεγνώσουν.

Ο χρησμός του Απόλλωνα

Απέναντι από τη Βασιλική o μεγάλος κόλπος περιορίζεται από το ακρωτήρι Λευκάτας με τους άσπρους σχεδόν κάθετους βράχους. Ένας μικρός φάρος στην κορυφή του δείχνει στα πλοία που έρχονται από την Ιταλία το δρόμο για την Πάτρα. Βρίσκεται στη θέση ενός αρχαίου ιερού του Απόλλωνα στο οποίο τηρούνταν ένα περίεργο έθιμο: Κάθε χρόνο τη μέρα που γιόρταζε ο θεός ρίχνονταν από τον κάθετο βράχο του ναού στο βάθος ένας καταδικασμένος σε θάνατο. Του έδεναν όμως φτερά ακόμη και ζωντανά πουλιά στο σώμα για να μετριάσουν την πτώση. Κάτω περίμεναν ήδη βάρκες. Όποιος από τους εγκληματίες επιζούσε από την πτώση τον έπαιρναν και τον μετέφεραν σε ασφαλή τόπο εξορίας.

Το Πόρτο Κατσίκι είναι μόνο τον Μάη έτσι άδειο από κόσμο

Καθ΄ οδόν για τον φάρο δελέαζαν μέχρι τώρα τρεις ονειρικές παραλίες σε μια γεμάτη στροφές παράκαμψη που όμως ταλαιπωρήθηκαν σοβαρά από το σεισμό του 2015. Αν θα αποκτήσουν και πάλι την αλλοτινή τους ομορφιά το γνωρίζει μόνο ο Ποσειδώνας. Η πιο διάσημη απ΄ αυτές ήταν η παραλία Πόρτο Κατσίκι. Ταχυδρομικές κάρτες και πόστερ σε όλη την Ελλάδα την έχουν κάνει τόσο γνωστή ώστε ο χώρος στάθμευσης των αυτοκινήτων να είναι εν τω μεταξύ μεγαλύτερος από την επιφάνεια της παραλίας.

Ωνάσης και Οδυσσέας

Και στο Νυδρί επίσης, στην ανατολική ακτογραμμή, οι χώροι στάθμευσης είναι περιορισμένοι στην υψηλή σεζόν. Παρ΄ όλο αυτό βρίσκονται εδώ τόσο περισσότερο μικρά ξενοδοχεία, ταβέρνες και μπαρ. Η παραλία είναι στενή αλλά η θέα προς τη θάλασσα φανταστική. Μπροστά από το Νυδρί υπάρχουν πολλά μικρά πράσινα νησιά.

Ένα από αυτά είναι ο Σκορπιός που ανήκει σήμερα σε πλούσιους Ρώσους αλλά παλιότερα ήταν ιδιοκτησία της οικογένειας του μεγαλοεφοπλιστή Αριστοτέλη Ωνάση. Ένα μπρούντζινο άγαλμα του εικονογραφημένου μεγαλοεφοπλιστή βρίσκεται στο λιμάνι του Νυδριού. Στις προ-τουριστικές εποχές φρόντιζε με τις τρέλες του να υπάρχει δουλειά και χρήμα στο χωριό. Για έσοδα φροντίζει επίσης σήμερα ο μυθικός θαλασσοπόρος Οδυσσέας. Ο καπετάνιος Γεράσιμος Κτενάς, που είχε δουλέψει παλιότερα ως μηχανικός στη θαλαμηγό του Ωνάση, είναι απόλυτα πεπεισμένος ότι ο Οδυσσέας ανακάλυψε και την Αμερική. Αυτός και η Γαλλίδα γυναίκα του Mariedo προσπαθούν με ευφράδεια να το αποδείξουν κατά τη διάρκεια των ημερήσιων εκδρομών με το πλοίο τους «Οδύσσεια». Ομπρέλες ήλιου, σωσίβια, σύνεργα ψαρέματος και αναπνευστήρες βρίσκονται στο κατάστρωμα του πλοίου του. Φαίνεται με το κόκκινο πανί του σαν να μπορούσε ο Οδυσσέας να το αναγνωρίσει.

(Σημείωση σ.: Χρησιμοποιήσαμε τις φωτογραφίες και τις λεζάντες του περιοδικού).