Σαν σήμερα, στις 17 Ιούλη του 1955, η μεγάλη απόδραση από τις φυλακές των Βούρλων
Εξωτερική άποψη των φυλακών των Βούρλων
Σαν σήμερα, στις 17 Ιούλη του 1955, η εκπληκτική απόδραση από τις φυλακές Βούρλων Πειραιά 27 αγωνιστών – στελεχών του ΚΚΕ.
Αναδημοσιεύουμε το άρθρο από μια παλιά μας σελίδα -του 2004- που δεν είναι πια online:
Βρισκόμαστε στα μέσα του Καλοκαιριού του 1955. Λίγα χρόνια μετά το τέλος του Εμφυλίου Πολέμου οι φυλακές της χώρας μας είναι ακόμη γεμάτες από χιλιάδες κομμουνιστές αγωνιστές και οι θανατικές καταδίκες συνεχίζονται.
Η σήραγγα που είχαν σκάψει οι κομμουνιστές κρατούμενοι
Στις 17 του Ιούλη γίνεται από τις φυλακές των Βούρλων στον Πειραιά, που είναι υψίστης ασφαλείας και πολύ καλά φρουρούμενη, η πιο μεγάλη, συναρπαστική και πιο μυθιστορηματική απόδραση όλων των εποχών στην Ελλάδα.
Είκοσι επτά βαρυποινίτες κομμουνιστές δραπετεύουν μέρα μεσημέρι και η είδηση ταρακουνάει όλη την Ελλάδα. Ένας ανθρώπινος συλλογικός άθλος και ένα γερό ράπισμα σε κάθε μορφή τυραννίας και αυθαιρεσίας. Μίλησε για μια ακόμη φορά η αδάμαστη ψυχή των κομμουνιστών.
Eφημερίδα «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» (Φύλλο της Τρίτης 19 Ιουλίου 1955)
Οι προετοιμασίες για την απόδραση είχαν αρχίσει από τον Μάρτιο. Προέβλεπαν το τρύπημα του πατώματος στο κελί 13 των φυλακών κάθετα και σε συνέχεια την άνοιξη σήραγγας κάτω από τα θεμέλια της φυλακής, κάτω από το κατάστρωμα της οδού Δογάνης και την έξοδο στο εργοστάσιο λουλακιού της Ντεστρέ απέναντι από τις φυλακές. Τις απαραίτητες μετρήσεις και πληροφορίες τις έδωσαν οι αρραβωνιαστικές δύο κρατουμένων κομμουνιστών.
Τα πρόσωπα των έξι από τους είκοσι επτά κομμουνιστές δραπέτες
Οι φυλακισμένοι ξεκίνησαν από το σκάψιμο ενός λάκκου βάθους δύο μέτρων κοντά στον εξωτερικό τοίχο του κελιού 13. Ακολούθως έσκαψαν μια σήραγγα μήκους 17,5 περίπου μέτρων με κλίση προς τα πάνω, ώστε να συναντήσει το κατάλληλο σημείο που ήταν το λουτρό του εργοστασίου. Έτσι μετά από εργασίες μηνών βγήκαν πράγματι στο σημείο που είχαν προγραμματίσει φορώντας πιτζάμες πάνω από τα καλά τους ρούχα, για να μην τα λερώσουν … και μην τους είδατε! Τα προβλήματα που παρουσιάστηκαν ήταν πολλά, από την εξαφάνιση των μπαζών, την υποστύλωση και ηλεκτροφώτιση της σήραγγας μέχρι τον εξαερισμό της, αλλά τελικά όλα λύθηκαν με τη συλλογική δουλειά.
Eφημερίδα «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» (Φύλλο της Τετάρτης 20 Ιουλίου 1955)
Μετά την απόδραση επιβάλλεται λογοκρισία στις εφημερίδες και ένα ανθρωποκυνηγητό αρχίζει σε όλη την Ελλάδα. Ραδιοφωνικό απόσπασμα της εποχής εκείνης αναφέρει:
| «Η θρασυτάτη δραπέτευσις των 27 κομμουνιστών προκαλεί γενικήν κινητοποίησιν. Εικοσιτρείς χιλιάδες αστυνομικοί αναζητούν τους ερυθρούς δραπέτας. Ενώ τα σύνορα προς τας χώρας του παραπετάσματος ελέγχονται αυστηρώς, μονάδες του Στόλου και της Βασιλικής Αεροπορίας ερευνούν την θαλάσσιαν περιοχήν από του Σαρωνικού μέχρι της Κρήτης. Εγένοντο συλλήψεις υπόπτων ενώ ανακοινώθηκε η επικήρυξις των ληστών, με χρηματική αμοιβή από 5.000 έως 30.000 δραχμές δια τον φόνον ή τη σύλληψην ή την αποτελεσματικήν κατάδειξίν τους εις τας αρμοδίας Αρχάς.» |
Στην εφημερίδα «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» (Φύλλο της Τρίτης 19 Ιουνίου 1955) διαβάζουμε:
| «Μια έντεχνος, μυθιστορηματική, δραματική, περιπετειώδης, καταπληκτική, ομαδική δραπέτευσις εγκαθείρκτων στελεχών του Κ.Κ.Ε. έλαβε χώραν εις τον Πειραιά. Δεν είναι η πρώτη. Προηγήθηκαν άλλαι, φυσικά ολιγώτερον μυθιστορηματικαί και με ολιγώτερα πρόσωπα αποδρασάντων. […] Η δραπέτευσις κομμουνιστών από τας φυλακάς δεν έχει τίποτε το εκπληκτικόν. Δεν πρόκειται περί του ληστάρχου Κουμπή ή του Τζατζά. Δι΄ αυτούς δεν θα ευρίσκετο ουδείς συνεργός δια να τους βοηθήση να αποδράσουν.
[…] Εδώ πρόκειται περί Κόμματος ολοκλήρου περί παρανόμου και συνωμοτικής οργανώσεως, περί μηχανισμού κινούμενου συμφώνως προς την τελευταία λέξιν του συνωμοτισμού, διαθέτοντας και πρόσωπα άφθονα και έμπειρα εις τοιαύτα και μέσα οικονομικά και μέσα τεχνικά και ακόμη αφθόνους συνεργασίας εντός και αυτής της κρατικής μηχανής, την οποία όταν θελήση εις έναν τομέα την κάμνει να πάθη εμπλοκήν και να μη δύναται να κινηθή…» |
Από τους είκοσι επτά συνολικά κομμουνιστές δραπέτες τελικά μόνο οι έντεκα κατάφεραν να διαφύγουν. Δεκαπέντε συνελήφθησαν και ένας δολοφονήθηκε στα σύνορα.
Πηγές – Quellen (αφαιρέσαμε όσοι σύνδεσμοι είναι σήμερα ανενεργοί):
Εφημερίδα «ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ» (Με τη μηχανή αναζήτησης)
8th Thessaloniki Documentary Festival – Απόδραση από τα Βούρλα
Το κτιριακό συγκρότημα των φυλακών των Βούρλων στον Πειραιά, ανήκε στον γνωστό χρόνια αρχιμοναρχικό ιντριγκαδόρο και ισχυρότερο και βασικότερο σύμβουλο του παλατιού από τον μεσοπόλεμο ακόμα, Παναγιώτη Πιπινέλη, ο οποίος είναι και ο βασικός μεθοδεύσας την επιστροφή του άνακτα Γεωργίου του Β το 1935( εστεμμένος φελός κατά τον Γεώργιο Βλάχο της Καθημερινής το 1946), με το δημοψήφισμα μούφα -μα’ι’μού. Και υπήρξε μέχρι τον θάνατό του σταθερά ο κύριος εκπρόσωπος των συμφερόντων του παλατιού, ακόμα και αν υπουργός εξωτερικών της δικτατορίας του 1967.
ΔΕν ήταν αμέτοχος ο Πιπινέλης, ήταν μάλλον κύριος ιντριγκαδόρος στα όσα γίνανε το 1963 με τον εξαναγκασμό του Καραμανλή σε παραίτηση από την πρωθυπουργία, αλλά ήταν και ο σκληρός αντιδραστικός απέναντι σε όποια προσπάθεια φιλελευθεροποίησης και ριζοσπαστισμού, επεχείρησε η Ένωση Κέντρου από το 1963. ΣΕ αυτόν αποδίδεται από ορισμένους το σύνθημα :» αυτή η δραχμή είναι δική σου. Μην αφήσεις τον Παπανδρέου να στην τινάξει στον αέρα» προεκλογικά του 1963-1964. ΣΕ αυτές τις προεκλογικές ίντριγκες του 1963 δεν ήταν αμέτοχος σε κάποιο βαθμό και ο Κ.Καραμανλής και πολλοί άλλοι συντηρητικοί κοινοβουλευτικοί, που δεν έβλεπαν με καλό μάτι την ριζοσπαστικοποίηση και τον διεκδικιτισμό των πολιτών για φιλελευθεροποίηση.
Στους αποδράσαντες από τις φυλακές των Βούρλων του Πειραιά, ήταν και ο εκ Λευκάδος Λεωνίδας Τζεφρώνης.
Η οικογένεια λοιπόν του Πιπινέλη, έχοντας την ευλογία του παλατιού και των κρατικών εξαρτημάτων του που διακονούσαν τον δημόσιο πλούτο χρόνια, σαν να ήταν δικός τους, είπαν οι άνθρωποι για να πάρουν ένα ενοίκιο να ζήσουν και αυτοί, να νοικιάσουν τα ακατάλληλα κτίρια στο δημόσιο, για να γίνουν φυλακές , και νάχουν και αυτοί ένα σταθερό μόνιμο μηνιαίο κρατικό εισόδημα. Και μπορεί και οι ίδιοι να κανόνισαν και την τιμή του ενοικίου, στο πλαίσιο της αυτονόητης ιδιοκτησιακής σχέσης που είχαν και πρέσβευαν για το Ελληνικό κράτος χρόνια. Ακόμα μπορεί τα κτίρια αυτά να διατέθησαν δωρεάν απ τους ιδιοκτήτες στο κράτος, στο πλαίσιο του πατερναλισμού ωρισμένων οικογενειών απέναντι στο φτωχό Ελληνικό κράτος, και με σκοπό Εθνικό για να προφυλάξουν το ίδιο το κράτος απ τον τότε αριστεροκουμουνιστικό και κάθε λογής αντεθνικό κίνδυνο, κλείνοντας μέσα τους μη Εθνικόφρωνες και ο κλήρος έπεσε στους τότε χαρακτηρισμένους απ το Εθνικό κράτος κουμουνιστές.
Και καλά κάμανε και οι 27 αποδράσσαντες- μέσα σε αυτούς και ο Λεωνίδας Τζεφρώνης- και αποδράσανε.