Ο Κολυβιάτης αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης Σπύρος Ανδρ. Κονδυλάτος
Ο Σπύρος ΚΟΝΔΥΛΑΤΟΣ του Ανδρέα και της Γιαννούλας, το γένος Δαμιανή, γεννήθηκε το 1912 στα Κολυβάτα Αλεξάνδρου. Πέρασε τις πρώτες δεκαετίες της ζωής του στα Κολυβάτα και στη Νικιάνα.
Σπούδασε Νομικά και άσκησε το επάγγελμα του δικηγόρου στη Λευκάδα και ύστερα στην Αθήνα όπου αναγκάστηκε να εγκατασταθεί μετά το τέλος του εμφυλίου πολέμου.
Παντρεύτηκε την Ανθούλα, κόρη του Σπύρου Φλοαγαΐτη, με την οποία απέκτησε τέσσερα παιδιά: Τον Ανδρέα, δικηγόρο στο επάγγελμα, τον Νίκο, τοπογράφο-πολεοδόμο, την Αμαλία, οικονομολόγο, και τον Παναγιώτη, πολιτικό μηχανικό.
Συμμετείχε ενεργά στην Εθνική Αντίσταση. Στα τέλη του 1941 έγινε γνωστή και στη Λευκάδα η ίδρυση του ΕΑΜ. Στο γραφείο του ΚΚΕ στον Αλέξανδρο την εποχή εκείνη ήταν ο Γιώργος Μανωλίτσης (Κ(ου)βαλιάς) και ο Βαγγέλης Μανωλίτσης (Λαμπόβας). Το Μάρτη του 1942 το γραφείο γίνεται υπαχτίδα και Γραμματέας του Κόμματος και του ΕΑΜ ανέλαβε ο Ξενοφ. Βρεττός. Στην υπαχτίδα υπάγονταν τα χωριά του Αλεξάνδρου, τα Πλατύστομα και το Περιγιάλι. Αργότερα ανέλαβε γραμματέας ο Πανταζής Μανωλίτσης (Μπέρες). Σύμφωνα με τον ίδιο επίλεκτα μέλη του ΕΑΜ στην περιοχή Αλεξάνδρου – Νικιάνας ήταν: Σπ. Μανωλίτσης (Πίπας), ο γιατρός Χρ. Βρεττός, ο Σπ. Βρεττός (Ραβδίας), ο Επ. Δουβίτσας, ο Μαν. Δουβίτσας, ο Σπ. Κονδυλάτος κ.ά.
Στα τέλη του Μάη του 1943 με την εκλογή νέων οργάνων στα διάφορα όργανα (Ε.Α. – ΕΑΜ – ΕΠΟΝ – ΚΚΕ – ΕΦ. ΕΛΑΣ) ο Σπ. Κονδυλάτος εκλέγεται μαζί με τους Χαρ. Καββαδά και Παντ. Ασπρογέρακα (Κοσπέτος) ως νέος μέλος στην Κεντρική Επιτροπή του ΕΑΜ Λευκάδας. Η ΕΑΜική Επιτροπή απαρτίζονταν ήδη από τους: Ξεν. Γρηγόρη, Απ. Φατούρο, Ξεν. Κούρτη, Ξεν. Μαλακάση, Γιώργο Καλαφάτη, Παπαστάθη Κτενά, Π. Φίλιππα-Πανάγο, Τάσο Πολίτη, Κώστα Λιβιτσάνο και Πάνο Γιαννούλη.
Στο σπίτι του Σπ. Κονδυλάτου στα Κολυβάτα λειτούργησε η Λέσχη της ΕΠΟΝ. Κάηκε από τους συνεργάτες των Γερμανών (Ράλληδες), σε μια από τις συχνές επιδρομές τους στο χωριό, μαζί με κάποια άλλα σπίτια που ανήκαν σε ΕΑΜίτες πρωτεργάτες της Εθνικής Αντίστασης. Τότε ήταν που κάηκαν και τα αρχεία της Κοινότητας Αλεξάνδρου που είχαν μεταφερθεί από τον οικισμό Μαυρογιαννάτα στα Κολυβάτα.
Το καμένο σπίτι αγοράστηκε αργότερα από τον Διονύση Κολυβά (Μπερδεμπές). Στο σπίτι αυτό μένει ακόμη μέχρι σήμερα ο μπάρμπα Λάκης Κολυβάς (Μπερδεμπές). Το πιο κάτω ιδιωτικό συμφωνητικό αγοραπωλησίας που βρίσκεται στο προσωπικό του αρχείο γράφει:
|
«Συμφωνητικόν Εν Νικιάνα σήμερα την 22 Ιουλίου 1946 οι υπογεγραμμένοι αφ΄ ενός Σπύρος Ανδρ. Κονδυλάτος και αφ΄ ετέρου ο Διονύσιος Κολυβάς συνεφώνησαν και απεδέχθησαν τα εξής: Ο Σπυρ. Κονδυλάτος έχει εις την αποκλειστικήν του κατοχήν και κυριότητα εν οικόπεδον επί του οποίου είναι και τέσσαρες τοίχοι, οι οποίοι απετέλουν άλλοτε οικίαν εμπρησθείσα υπό των ταγμάτων ασφαλείας. Το οικόπεδον τούτο μετά των τοίχων, του κήπου και των προαυλίων, πλην των δύο μεγάλων δένδρων (φτελιάς και κουτσουπιάς), πωλεί και μεταβιβάζει εις τον Διον. Κολυβάν αντί του μεταξύ των συμφωνηθέντος τιμήματος των ένδεκα χιλιάδων (11.000) προπολεμικών δραχμών. Αντί χρημάτων θα δοθεί ως τίμημα το ανάλογον ποσόν ελαίου αποτιμώμενον προς τριάκοντα (30) δραχμάς προπολεμικάς καθ΄ οκάν. Εις εξόφλησιν του τιμήματος θα καταβληθή τώρα το ποσόν των τεσσάρων (4) βαρελιών ελαίου. Το υπόλοιπον θα καταβληθή μέχρι τέλους Νοεμβρίου 1946. Το παρόν συνετάγη εις διπλούν και έλαβον έκαστος των συμβαλομένων αυτού εν. |
|
| Οι μάρτυρες (Υπογραφή), Π. Δαμιανής (Υπογραφή), Βρεττός |
Οι συμβαλόμενοι (Υπογραφή) |
Το συμφωνητικό έγινε τον Ιούλιο 1946 και φαίνεται ότι την εποχή εκείνη, παρά την προσωρινή τότε ήττα του κινήματος, τα πράγματα αποκαλούνταν και γράφονταν ακόμη με το αληθινό τους όνομα: «απετέλουν άλλοτε οικίαν εμπρησθείσα υπό των ταγμάτων ασφαλείας». Γεγονός αδιανόητο κάποια χρόνια αργότερα.
Για τη δράση του στην Εθνική Αντίσταση ο Σπ. Κονδυλάτος εξορίστηκε το 1947 στον Εύδηλο Ικαρίας.
Διακρίνονταν για την ευγενική του φυσιογνωμία, την εντιμότητα και το ήθος του, στοιχεία που του χάρισαν την καθολική αποδοχή και τον σεβασμό των συμπατριωτών του.
Πέθανε στην Αθήνα το 1997 και τάφηκε στο νεκροταφείο της Λευκάδας.
(Χρησιμοποιήθηκαν στοιχεία από το βιβλίο του Ζώη Τ. Κουτσαύτη «Η Εθνική Αντίσταση στη Λευκάδα – Ιταλική και Γερμανική Κατοχή», Έκδοση ΠΕΑΕΑ Λευκάδας, 1991).
