Χειρόγραφο Γιώργου Σγουρού (Μέρος 11ο)

O παπά-Στάθης Κτενάς (όρθιος) και οι μητροπολίτες Κοζάνης Ιωακείμ, Ηλείας Αντώνιος στο Εθνικό Συμβούλιο

Στο κομμάτι αυτό του ημερολογίου του ο Γ. Σγουρός αναφέρεται στις αποφάσεις της Επαρχιακής Επιτροπής του ΕΑΜ, που πάρθηκαν σε συνεργασία με τον υπεύθυνο του ΚΚΕ και το Αρχηγείο του Εφεδρικού Τάγματος του ΕΛΑΣ στο νησί, για τον αφοπλισμό των ενόπλων τμημάτων που δρούσαν ανεξέλεγκτα στη Νότια Λευκάδα τρομοκρατώντας τον κόσμο και δολοφονώντας ΕΑΜίτες αγωνιστές, εκτός της ομάδας των Καλατζαίων, η οποία ξεχωρίστηκε από τις υπόλοιπες ομάδες και θα έπρεπε να τηρηθούν οι αρχικές συμφωνίες που είχαν γίνει πριν λίγο καιρό στα Χαραδιάτικα.

Η εκτίμηση ήταν ότι για τον εφοπλισμό δεν θα επαρκούσαν οι δυνάμεις του εφεδρικού ΕΛΑΣ, εξαιτίας του γεγονότος ότι οι επιχειρήσεις θα έπρεπε να έχουν ολοκληρωθεί μέσα σε μια μέρα, ώστε να μην προλάβουν να επέμβουν οι Γερμανοί και οι συνεργάτες τους από την απέναντι στεριά, και για το σκοπό αυτό κρίθηκε σκόπιμο να καλεστεί τμήμα του μόνιμου ΕΛΑΣ, εξαιρούμενου του τμήματος Γιαννούλη, λόγω ίσως και των γεγονότων που είχαν προηγηθεί.

Περιγράφει επίσης τις εκλογές που έγιναν με άμεση μυστική ψηφοφορία στα χωριά για την ανάδειξη των αντιπροσώπων (εκλεκτόρων), που έβγαλαν με την σειρά τους τον παπά-Στάθη Κτενά ως αντιπρόσωπο (Εθνοσύμβουλο) της Λευκάδας στο Εθνικό Συμβούλιο (ΠΕΕΑ) που είχε την έδρα του στο χωριό Κορυσχάδες Ευρυτανίας.

Διατηρείται η αρχική ορθογραφία του χειρόγραφου. Συνέχεια από το Μέρος 10ο.

«Το πρωί τις 25/4 πέρασα στη Λευκάδα για την Καρυά και έφθασα εκεί στις 4 το απόγευμα. Αμέσως κάλεσα τους υπεύθυνους του Εφεδρικού Τάγματος ΕΛΑΣ¹ τον υπεύθυνο του Κ.Κ.Ε.² και τον Παπαστάθη και γιατρό Γληγόρη και τους ανακοίνωσα τα αποτελέσματα της περιοδείας μου, που τα συνεπλήρωσα με την προσωπική μου γνώμη που ήταν:

1) Πρώτα έπρεπε να ξεχωρίσουμε τους Καλατζαίους και να μείνουμε στις συμφωνίες που είχαν γίνει μαζί τους, 2) έπρεπε να πάρη μέρος τμήμα μόνιμου ΕΛΑΣ από το Ξηρόμερο (απέκλεια τον Γιαννούλη) που να προσθέσει την πείρα του και να καθοδηγήση τις επιχειρήσεις γενικότερα και 3) εφ΄ όσον δεν προβλεπότανε ότι οι επιχειρήσεις θα τελείωναν την ίδια μέρα δεν θάπρεπε να αποφασιστούν γιατί θα παίρναν μέρος γερμανοί και Ράλληδες από απέναντι τη Ζαβέρδα (Ξηρομέρου) και ότι υπήρχαν δυνατότητες να αντιμετωπιστούν οι καταστάσεις που θα δημιουργούσαν κατόπιν θα ήταν δυσανάλογες με το κέρδος του αφοπλισμού. Στο τρίτο κυρίως επέμενα και προσέβλεπα ότι αν αυτό δεν εξησφαλίζετο (ήταν βέβαια δυνατόν) δεν θάπρεπε να γίνη ο αφοπλισμός περιμένοντας καταλληλότερη ευκαιρία. Συνεφώνησαν όλοι με την άποψή μου.

Παράλληλα συμφωνήθηκε και πάρθηκαν όλα τα προκαταρκτικά μέτρα και στάλθηκε σημείωμα στο Ξηρόμερο για την αποστολή τμήματος εκτός του Γιαννούλη.

Συγχρόνως μου δόθηκαν και τα παρακάτω σημειώματα που σταλθήκανε από τον Ζώη Καπακέλη³ και προήρχεντο από τους Καλατζαίους. Το ένα προερχότανε από τον Γιάννη τον Καλατζή και το άλλο από τον Ανδρέα.

Στις 23/4 όπως και σε ολόκληρη την Ελλάδα έγιναν και στη Λευκάδα εκλογές εκλεκτόρων που θα βγάζανε τους αντιπροσώπους της Εθνοσύμβουλους (Βουλευτές) για το Εθνικόν συμβούλιον. Η εγκύκλιο που μιλούσε γιαυτές και που έδειχνε σεβασμό στη λαϊκή κυριαρχία έκανε εξαιρετική εντύπωση στους Λευκαδίτες βρήκανε πως το ΕΑΜ πιστό στις λαοκρατικές του αρχές και παρά τις δυσκολίες που αντιμετώπιζε ιδιέτερα στις Κατεχόμενες περιοχές έκανε τις εκλογές δίνοντας έτσι στο λαό το Συνταγματικό του δικαίωμα να το βροντοφωνάξουν τις ανάγκες τους να πουν τις αντιλήψεις τους και να συμβάλλουν έτσι στην προσπάθεια για τον Εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα.

Υποψήφιοι για εκλέκτορες ήταν ότι καλύτερο και δικαιότερο είχαν να επιδείξουν τα Λευκαδίτικα χωριά ανεξάρτητα από πολιτικές πεποιθήσεις ή ιδεολογικές τοποθετήσεις. Οι αντιπρόσωποι-εκλέχτορες βγαίνουν ανάλογα με το ποσοστό των κατοίκων κάθε χωριού, ένας, δύο ή τρεις. Οι Λευκαδίτες σαν επαρχία έβγαλε 48 εκλέχτορες που έπρεπε αυτοί να εκλέξουν 1 εθνοσύμβουλο που αυτός για την Λευκάδα ήταν ο Παπα Στάθης Κτενάς⁴ Οργανωτικός Γραμματέας της Επαρχιακής ΕΑΜ Λευκάδας.

Οι εκλογές έγιναν με μεγάλο ενθουσιασμό και εξαιρετική τάξη. Το χαρακτηριστικό τους ήταν η πλατειά συμμετοχή του λαού σ΄ αυτές που σε καμμιά περίπτωση δεν ήταν μικρότερη από 90% και σε πολλές περιπτώσεις εκτός από 1-3 όλοι οι εκλογείς και τέτοιοι είχαν δικαίωμα άνδρες και γυναίκες από 18 χρόνων και πάνω.

Στις εκλογές Σπαρτοχωρίου στο Μεγανήσι που βρέθηκα και επειδή οι γερμανοί βρισκόντουσαν πολύ κοντά δεν ήταν εύκολη η σύσταση μονίμων εκλογικών τμημάτων η εκλογή έγινε δια περιφοράς. Την ψηφοδόχον συνόδευε ολόκληρη η Τριμελής Εφορευτική επιτροπή που τα δύο της μέλη ήταν εκλεγμένα από συγκέντρωση των κατοίκων και το τρίτο ο Λαϊκός Επίτροπος του Λαϊκού Δικαστηρίου. Σε 485 που είχαν δικαίωμα ψήφου ψήφισαν 482, αρνήθηκαν ψήφο … και ένας έλειπε από το χωριό. Εν όλω είχανε ψηφιστή 9 υποψήφιοι. Βγήκαν δύο εκλέχτορες που συγκεντρώσανε την πλειοψηφία.

Τις εκλογές ακολούθησε (βοήθησε σ΄ αυτό και το Πανηγύρι που γινότανε για τον Αγ. Γεώργιο) τρικούβερτο εθνικό γλέντι.

Με τον ίδιο ενθουσιασμό γίνανε οι εκλογές και στα άλλα χωριά της Λευκάδας».

(Συνεχίζεται)

(Πηγή: Ιωάννης Α. Αναγνώστου, «Η ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΗ ΛΕΥΚΑΔΑ (1941-1944)», διδακτορική διατριβή, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων (Φιλοσοφική Σχολή, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Τομέας Ιστορίας Νεώτερων Χρόνων), 2002.)
____________________________
¹ Το αρχηγείο του ανεξάρτητου τάγματος του ΕΛΑΣ Λευκάδας ιδρύθηκε τον Μάρτη του 1944 και απαρτίζονταν από τους Κώστα Λιβιτσάνο, Σπύρο Κατσικογιάννη (από τη Βόνιτσα) και Στάθη Σταύρακα.
² Υπεύθυνος του ΚΚΕ στο νησί ήταν ο απεσταλμένος της ΚΟΑΛ (Κομματική Οργάνωση Ακαρνανίας-Λευκάδας) Χρήστος Αλεξόπουλος
³ Ο Ζώης Μπαριάμης (Καπακέλος) ήταν καπετάνιος Τάγματος στο Ξηρόμερο και κρατούσε την επαφή με την ομάδα των Καλατζαίων.
⁴ Ο Ζώης Κουτσαύτης (Η Εθνική Αντίσταση στη Λευκάδα) γράφει ότι η πρόταση του Γραφείου Στερεάς ήταν να βάλει υποψήφιος ο γιατρός Ξενοφώντας Γρηγόρης, που ήταν και γραμματέας της Επαρχιακής Επιτροπής Λευκάδας του ΕΑΜ και σε περίπτωση άρνησής του ο ίδιος ο Ζώης Κουτσαύτης, πρώην γραμματέας και μέλος, μαζί με τον Θωμά Γουρζή, του Γραφείου του ΚΚΕ στη Λευκάδα. Ο Ξενοφώντας Γρηγόρης αρνήθηκε την πρόταση για λόγους οικογενειακούς και υγείας, ενώ το ίδιο έκανε και ο Κουσταύτης, ο οποίος αντιπρότεινε λόγω του κύρους που διέθετε στο χωριό του και στους δημοκρατικούς και προοδευτικούς κύκλους τον παπά-Στάθη Κτενά.

Διαβάστε ακόμη: