‘Act Global, speak local’

Του Φίλιππου Βουκελάτου*

Στην Ελλάδα ο τουρισμός αποτελεί μια διαχρονική αξία και η εικόνα της χώρας μας στο διεθνές σύστημα έχει ταυτιστεί μαζί του, για αυτό και η αξιοποίηση του ως εργαλείο παραγωγής πολιτικής, αποτελεί σημαντική προτεραιότητα της ελληνικής διπλωματίας τα τελευταία χρόνια.

Η οικονομική ισχύς, στηρίζεται στην ικανότητα να διαμορφώνεις τις προτιμήσεις των άλλων. Βασίζεται κυρίως στην κουλτούρα, στις κοινωνικές αξίες και στην πολιτική διπλωματία. Ο τουρισμός συμβάλει στην διεθνή κατανόηση, την ειρήνη, την ευημερία και τον παγκόσμιο σεβασμό. Γι’ αυτό και η αξιοποίηση του τουρισμού ως βασικό εργαλείο άσκησης πολιτικής, παρέχει πολλαπλές δυνατότητες δράσεων και συνεργασιών με τις γείτονες χώρες.

Προφανώς μια τέτοια προσέγγιση, φανερώνει πως ο τουρισμός δεν αποτελεί μόνο βιομηχανία, αλλά και το «βαρύ πυροβολικό» ως διπλωματικό μέσο, προς το ευρωπαϊκό και διεθνές περιβάλλον.

Η ισχυροποίηση της ταυτότητας του Τουρισμού, αναμφίβολα προϋποθέτει την δυναμική ανάπτυξη του Πολιτισμού, την ανάδειξη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της κάθε περιοχής, πραγματώνοντας μια στρατηγική που θα μπορούσε να συνοψίζεται στο τρίπτυχο «περιβάλλον, πολιτισμός, ανάπτυξη», ώστε να είναι τελικά το ΥΠΕΞ σε θέση να κεφαλαιοποιήσει και να αξιοποιήσει κατάλληλα ένα ισχυρό brand name.

Ο συνδυασμός του όρου «brand», με τον όρο «τουριστική διπλωματία», μπορεί και πρέπει να γίνεται σε σχέση με την εφαρμογή κάποιων μεθόδων που χρησιμοποιούνται σε τεχνικό επίπεδο. Δεν είναι όμως, ούτε αποτελεί «πολιτική» της ίδιας της τουριστικής διπλωματίας, γιατί πολύ απλά δεν προσφέρει έτοιμες λύσεις για το τί είδους πολιτικές πρέπει να ακολουθήσει μια περιοχή κατά περίπτωση.

Συνεπώς, δεν πρέπει να παραλείπεται το γεγονός ότι η διπλωματία εντάσσεται στην επίσημη πολιτική μιας χώρας και ότι η μίξη της με στοιχεία διαφήμισης και δημοσίων σχέσεων μπορεί να έχει αβέβαια έως και ανεπιθύμητα αποτελέσματα, ειδικά όταν αυτή δεν εντάσσεται σε μια γενικότερη εθνική στρατηγική.

Η εικόνα μιας περιοχής διαμορφώνεται κυρίως από τις πολιτικές που ακολουθούνται και την συμπεριφορά του κοινωνικού συνόλου. Το branding είναι απλά μια τεχνική που εισάγει διάφορες μεθόδους επικοινωνίας στην διαδικασία προώθησης ενός αγαθού.

Είναι δηλαδή πολύ εύκολο να πέσει κανείς στην «παγίδα της προπαγάνδας», όταν προσπαθεί να εισάγει τις τεχνικές της επικοινωνίας στην διαμόρφωση της εικόνας μιας περιοχής, χωρίς αυτό να υπηρετεί ένα γενικότερο αναπτυξιακό σχεδιασμό.

Η σωστή κατεύθυνση, είναι να επικοινωνούνται οι πολιτικές εκείνες που εφαρμόζονται και που φέρνουν αποτελέσματα, ώστε να αλλάξει τελικά το «προφίλ» της περιοχής, ή στην καλύτερη περίπτωση, η «εικόνα» της.

Το branding απλά, μπορεί να θεωρηθεί ότι εισάγει τρόπον τινά την συζήτηση για την αρτιότερη εφαρμογή της τουριστικής διπλωματίας, διότι διευρύνει το πεδίο εφαρμογής της και ενσωματώνει στην πρακτική της εξελιγμένα θεωρητικά και επιστημονικά εργαλεία επικοινωνίας.

Σε ότι αφορά τη Λευκάδα, μια σοβαρή προσπάθεια προβολής, θα μπορούσε να έχει ως κεντρική ιδέα την ανάδειξη της φυσικής ομορφιάς, του φιλικού περιβάλλοντος, της απλότητας, αλλά και των ξεχωριστών πτυχών που συνθέτουν την εικόνα μιας περιοχής μοναδικής, που έχει την ικανότητα να προσφέρει αξέχαστες εμπειρίες στον επισκέπτη της.

Αυτή η μοναδικότητα περιλαμβάνει «γεύσεις, αρώματα, ήχους, μυρωδιές, αγγίγματα και βλέμματα…που προκαλούν τον επισκέπτη δώδεκα μήνες τον χρόνο να ταξιδέψει στον πολιτισμό, να αφουγκραστεί τον τρόπο ζωής, να βυθιστεί στο απέραντο γαλάζιο, να απολαύσει τοπία μοναδικά, να την εξερευνήσει σε όλο της το βάθος, με όλες του τις αισθήσεις».

Κιόλα αυτά φυσικά, ενταγμένα σε έναν γενικότερο εθνικό, αναπτυξιακό σχεδιασμό, ο οποίος θα είναι σε θέση να μας εγγυηθεί την ουσιαστική βελτίωση των υποδομών και όρους επιχειρηματικής δράσης ικανούς να οδηγούν σε πραγματικές και βιώσιμες επενδύσεις, σε μια σειρά από κλάδους που συνυπάρχουν και συμβιώνουν με τον τουρισμό.

*Ο Φίλιππος Βουκελάτος είναι αν. Γραμματέας της ΝΕ ΠΑΣΟΚ Λευκάδας.