Παρισινή κομμούνα 1871, η πρώτη έφοδος στον ουρανό…

Ένα μοτίβο του Βάλτερ Μπένγιαμιν

Γράφει ο Μπένγιαμιν: “Στη λιτανεία που φέρει τον τίτλο Άβελ και Κάιν μετατρέπει τη σύγκρουση των βιβλικών αδελφών σε σύγκρουση δύο αιώνιων ασυμφιλίωτων φυλών. Το ποίημα αποτελείται από δεκαέξι δίστιχα στην αρχή των οποίων τίθενται εναλλάξ τα παραπάνω. Ο Κάιν γενάρχης των απόκληρων εμφανίζεται ως ιδρυτής μιας φυλής, κι αυτή δεν μπορεί να είναι άλλη από το προλεταριάτο.

Το 1838 ο Granier de Cassagnac δημοσίευσε το έργο του Histoire des classes ouvrieres et des classas bourgeoises. Το έργο αυτό επεδίωκε να κάνει γνωστή την προέλευση των προλεταρίων. Τούτοι συνιστούν τάξη υπανθρώπων πού προέρχονται από την διασταύρωση ληστών με πόρνες. Γνώριζε ο Μπωντλαίρ αυτές τις θεωρίες; Πολύ πιθανόν.

Το βέβαιο είναι ότι τις είχε συναντήσει ο Μαρξ, πού χαιρέτησε στο πρόσωπο του Granier de Cassagnac τον “στοχαστή” της Βοναπαρτικής αντίδρασης. Στο Κεφάλαιο απέκρουσε την φυλετική θεωρία του τελευταίου προβάλλοντας την έννοια μιας φυλής “ιδιότυπων εμπορευματούχων” με την οποία εννοείται το προλεταριάτο. Με αυτό ακριβώς το νόημα εμφανίζεται στον Μπωντλαίρ η φυλή πού κατάγεται από τον Κάιν. Εκείνος βέβαια δεν θα μπορέσει να το ορίσει. Πρόκειται για την φυλή όσων δεν διαθέτουν άλλο εμπόρευμα από την εργατική τους δύναμη.” (Σαρλ Μπωντλαίρ, ένας λυρικός στην ακμή του καπιταλισμού – Το Παρίσι στον Μπωντλαίρ – Οι μποέμ)

Ένα ποίημα του Κάρολου Μπωντλαίρ

ΑΒΕΛ ΚΑΙ ΚΑΪΝ

Φυλή του Άβελ, τρώγε, πίνε και κοιμήσου
ο Θεός σ’ εσένα γλυκά χαμογελά!
Φυλή του Κάιν, μες στη λάσπη σου κυλήσου
και ψόφα μέσα στην κακομοιριά.
Φυλή του Άβελ, το θυμίαμά σου ευφραίνει
των Σεραφείμ τη μύτη εκεί ψηλά!
Φυλή του Κάιν, η αγωνία που σε βαραίνει,
θε να τελειώσει εδώ καμιά φορά;
Φυλή του Άβελ, κοίτα: τα σπαρτά σου εσένα,
τα ζώα σου, πάν’ όλα κατ’ ευχή.
Φυλή του Κάιν, στ’ άντερά σου, λυσσασμένα
η πείνα ουρλιάζει, ως γέρικο σκυλί.
Φυλή του Άβελ, ζέσταινε συ την κοιλιά σου
στο τζάκι σου το πατριαρχικό.
Φυλή του Κάιν, σαν τσακάλι στη σπηλιά σου,
τρεμούλιαζε απ’ το κρύο το φριχτό!
Φυλή του Άβελ, ερωτεύου, γεννοβόλα!
Και το πουγκί σου όμοια γεννοβολά.
Φυλή του Κάιν, στην καρδιά σου φλόγα είν’ όλα,
μα απ’ τους μεγάλους πειρασμούς, μακριά!
Φυλή του Άβελ, όλο πλήθαινε βοσκίζεις,
σαν πάνω στο σανίδωμα οι κοριοί!
Φυλή του Κάιν, σ’ έρμους δρόμους που γυρίζεις,
σέρνε τη φαμελιά σου που θρηνεί.

——————————————————

Φυλή του Άβελ, το ψοφίμι το δικό σου,
θε να λιπάνει σαν κοπριά τη γη!
Φυλή του Κάιν, η δουλειά που ’χεις εμπρός σου,
για ’σε δεν έχει ακόμα τελειωθεί.
Φυλή του Άβελ, να ποια είναι η ντροπή σου:
το σίδερο έχει απ’ το κοντάρι νικηθεί!
Φυλή του Κάιν, ως τα ουράνια ας φτάσει η οργή σου
κι ας ρίξει το Θεό κάτω στη γη!

Κάρολος Μπωντλαίρ.
Μετάφραση Γιώργης Σημηριώτης

Και τέσσερις αυθεντικές φωτογραφίες

Φώτο 1: Μια μικρή ομάδα κομμουνάριων πριν από ένα ερειπωμένο κτίριο. Στο κτίριο άκρα αριστερά διαβάζουμε: “Restaurant Matelote”.

Φώτο 2: Η φωτογραφία τραβήχτηκε πριν από το «Café-Estaminet».

Φώτο 3: Περιμένοντας…

Φώτο 4: Ξενοδοχείο » De Ville de Paris» μετά από πυρκαγιά κατά τη διάρκεια της αιματηρής εβδομάδας το 1871.

Οι φωτογραφίες είναι του Jean-Philippe Granger στο άλμπουμ La Commune de Paris από το αποθετήριο Flickr.

Γιάννης Βλάχος