Μνήμες Αντίστασης (Λευκάδα 1941-1945) – Του Βασίλη Γαρύφαλλου (Έκτο Μέρος)

Αντάρτες σε ανάπαυλα (Κώστας Μπαλάφας, «Το Αντάρτικο στην Ήπειρο 1941-1944»)

Συνέχεια από το Πέμπτο Μέρος

ΤΟ ΤΑΓΜΑ ΦΕΥΓΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΣ ΑΡΤΑΣ
ΟΚΤΩΒΡΗΣ – ΔΕΚΕΜΒΡΗΣ ΄44

Τότε παίρνουμε διαταγή το τάγμα μας να φύγει για το Κομπότι – Αχελάδες, μέσω Καραβασαρά (Αμφιλοχία) να στρατοπεδεύσει. Προωθηθήκαμε στο ύψωμα ΒΑΛΑΩΡΑ και στις 25 Δεκέμβρη ήρθαμε σε σύγκρουση με τις δυνάμεις του Ζέρβα που υπήρχαν στην περιοχή. Θα μου μείνει αξέχαστο ότι για να δώσουμε σινιάλο στο πυροβολικό μας ν΄ αρχίσει, επειδή δεν είχαμε φωτοβολίδες, ανάψαμε άχυρα που είχαμε βάλει σε τσουβάλια και κατορθώσαμε να τους απωθήσουμε από την περιοχή.

Από την πλευρά μας χάσαμε τον Τζίμη τον Περδικάρη, το γιο του παπά, και έναν τραυματία παλικάρι από την Αθήνα. Στη μάχη θυμάμαι ότι κατέβηκα το ύψωμα (με ακολουθεί ο Χαρίλαος ο Πομώνης και ένας συναγωνιστής), διασχίζουμε το δρόμο και βρισκόμαστε στα περιβόλια και βλέπουμε στο βάθος έναν Εδεσίτη καβάλα σ΄ ένα άλογο να φεύγει με μεγάλη ταχύτητα προς τα Καμποχώρια, όπως μάθαμε αργότερα, πρέπει να ήταν ο Μίκρουβας, γνωστός Εδεσίτης, ο οποίος προσπαθώντας να περάσει το ποτάμι, πνίγηκε.

Κατά την αποχώρηση των δυνάμεων του Ζέρβα, κατορθώσαμε να αποκόψουμε μια ομάδα δεκατεσσάρων ατόμων. Και μη έχοντας άλλη λύση, μας παραδόθηκαν. Μέσα σ΄ αυτούς ήταν και ένα παιδί από το Σύβρο, που ζήτησε μάλιστα να έρθει στις δυνάμεις μας. Η συμπεριφορά μας προς τους αιχμαλώτους ήταν άριστη. Ούτε τους βρίσαμε, παρά το γεγονός, ότι νωρίτερα ήμασταν αντίπαλοι, έτρωγαν και αυτοί ό,τι και εμείς.

Στον κάμπο, όταν κατεβήκαμε, βρήκαμε δύο αποθήκες που χρησιμοποιούσαν οι δυνάμεις του Ζέρβα, γεμάτες εφόδια (όπλα, ρούχα, τρόφιμα). Από εκεί θυμάμαι ότι πήραμε 5-6 πλάκες σαπούνι και μερικά τσιπομάντηλα (μαντήλια κεφαλής για τις γυναίκες).

Την ίδια μέρα επίθεση δυνάμεων του 3/40 του ΕΛΑΣ να καταλάβουν την Άρτα δεν έχει αποτέλεσμα.

Την επόμενη μέρα, οι δυνάμεις του 2/39 προσπαθούν να καταλάβουν την πόλη της ΑΡΤΑΣ. Δύσκολη προσπάθεια γιατί οι αντίπαλοι είναι οχυρωμένοι μέσα στα στρατόπεδα της πόλης. Γίνεται σκληρή μάχη με μεγάλες απώλειες και από τις δύο πλευρές, αλλά στο τέλος αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την πόλη.

Δύο περιστατικά μένουν στη μνήμη μου από αυτή τη μάχη: 1) Τραυματίστηκε στα πόδια ο Κώστας Βαγενάς Λευκαδίτης που αργότερα κυνηγημένος βρέθηκε στην Σπάρτη και 2) ότι οι δυνάμεις μας δεν χτύπησαν το γιοφύρι της Άρτας, όταν αποχώρησαν οι Εδεσίτες με το πυροβολικό λόγω της ιστορίας του, τραγική φιγούρα ο διμοιρίτης μας Αράκυνθος με χτυπημένο πόδι από όλμο.

Μπήκαμε στην πόλη, φωτογράφος τραβούσε φωτογραφίες από την είσοδό μας, συγκεντρωθήκαμε σε κινηματοθέατρο, μετρηθήκαμε, είχαμε και εμείς απώλειες.

Από την Άρτα πήραμε εντολή να μετακινηθούμε προς τους Κωστακιούς όλο το τάγμα. Στην ομάδα μου είχα επικεφαλής τον Σπύρο τον Τούλια, λοχία του ουλαμού και καπετάνιο τον Βασίλη τον Καραμπούτη, και οι δύο Πατρινοί.

Εκεί μου συνέβη κάτι που δεν μπορώ να ξεχάσω. Με καλούν στο τάγμα (ταγματάρχης ο Σκιαδάς Επαμεινώνδας) από τον Αη Βλάσση και παρουσία του Πάνου του Γιαννούλη μου ΄ σφιξε το χέρι και μου εξήγησε ότι αυτό είναι για την προσπάθειά μου στη μάχη της Βαλαώρας, που είχε σαν αποτέλεσμα να συλλάβουμε τους 14 αιχμαλώτους.

Στους Κωστακιούς θυμάμαι ότι έδωσα σε μια γυναίκα τα σαπούνια και τα τσιπομάντηλα, που βρήκαμε στις αποθήκες που εγκατέλειψαν οι Εδεσίτες, και φυσικά αυτή με ευχαρίστησε γι΄ αυτό.

Μετά τους Κωστακιούς η ομάδα μου πήρε εντολή να προωθηθεί σε φυλάκιο στη Φιλιππιάδα και εκεί για πρώτη φορά φάγαμε άσπρο ψωμί και κονσέρβες κορνμπήφ. Αυτά προέρχονταν από τις αποθήκες του Ζέρβα και δείχνει ποιους οι σύμμαχοι βοηθούσαν.

(Συνεχίζεται)

Πηγή: Βασίλης Γαρύφαλλος, Μνήμες Αντίστασης (Λευκάδα 1941-1945), Λευκάδα, 2004

* Ο Βασίλης Γαρύφαλλος γεννήθηκε το 1926 στη Λευκάδα από γονείς ψαράδες με δημοκρατικές πεποιθήσεις. Έμενε στο μώλο που δένανε τα ψαροκάικα και τα καΐκια που έκαναν τη συγκοινωνία Μεγανήσι-Νυδρί-Λευκάδα. Έμεινε ορφανός από πατέρα στα επτά του χρόνια. Πήγε σχολείο μέχρι την τετάρτη τάξη του Δημοτικού, γιατί αναγκάστηκε να βγει στη δουλειά, στο ψάρεμα, μετά το θάνατο του πατέρα του, καθώς ήταν ο μεγαλύτερος από τα τέσσερα αδέρφια του και μαζί με τη μάνα του έπρεπε να θρέψουν την οικογένεια. Από τα δέκα του χρόνια που μπήκε στην βιοπάλη, είδε την αδικία και την καταπίεση που υπήρχε και άρχισε, όπως ο ίδιος γράφει, να «καταλαβαίνει τον κόσμο». Σε αυτό τον βοήθησε ο παλαίμαχος Λευκαδίτης κομμουνιστής Νίκος Καρελής που έμενε στην ίδια γειτονιά.

Συμμετείχε ενεργά στην Εθνική Αντίσταση μέσα από τις γραμμές του 2/39 Συντάγματος του ΕΛΑΣ και πήρε μέρος σε δεκάδες μάχες ενάντια στους καταχτητές και τους ντόπιους συνεργάτες τους. Μετά την υπογραφή της συμφωνίας της Βάρκιζας για να αποφύγει τις διώξεις αναγκάστηκε, το 1946, να φύγει για τον Πειραιά όπου δούλεψε σε μηχανότρατα. Επέστρεψε στη Λευκάδα το 1950 και ασχολήθηκε με δικό του καΐκι με το ψάρεμα, όταν του επεστράφη το ναυτικό φυλλάδιο. Πέθανε την Πρωτομαγιά του 2007 σε ηλικία 81 ετών. Ο Βασίλης Γαρύφαλλος ήταν αυτός που με την υλική βοήθεια συνέβαλε καθοριστικά να αγοραστούν τα ιδιόκτητα γραφεία της ΝΕ Λευκάδας του ΚΚΕ που φτιάχτηκαν με την εθελοντική προσφορά μελών και φίλων του ΚΚΕ και εγκαινιάστηκαν το Σεπτέμβρη του 2004.

Διαβάστε ακόμη: