Με τη δέουσα επισημότητα έγιναν τα εγκαίνια του Μουσείου «Άγγελος Σικελιανός»

Παρουσία της δισέγγονης του ποιητή Ελένης Σικελιανού

Με τη δέουσα επισημότητα πραγματοποιήθηκαν την Παρασκευή 8 Οκτώβρη, στην πόλη της Λευκάδας, τα εγκαίνια του Μουσείου «Άγγελος Σικελιανός», παρουσία του υπουργού Δικαιοσύνης κ. Στ. Κοντονή, που εκπροσώπησε την κυβέρνηση, και της δισέγγονης του ποιητή Ελένης Σικελιανού που ζει στης ΗΠΑ και αποδέχτηκε την πρόσκληση του Δήμου Λευκάδας να παραστεί στην τελετή των εγκαινίων.

Μετά τον αγιασμό και το κόψιμο της κορδέλας στο σπίτι που γεννήθηκε και πέρασε τα παιδικά του χρόνια ο Σικελιανός και στεγάζεται το Μουσείο από τον Δήμαρχο Λευκάδας κ. Κ. Δρακονταειδή και τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της ΕΤΕ κ. Λ. Φραγκιαδάκη, που χρηματοδότησε την ανακαίνιση του κτιρίου, ακολούθησαν στο παρακείμενο ομώνυμο Κηποθέατρο, που έχει κι αυτό αποκατασταθεί, οι προσφωνήσεις και οι χαιρετισμοί από τον Δήμαρχο Λευκάδας κ. Δρακονταειδή, τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της Εθνικής Τράπεζας κ. Φραγκιαδάκη, τον υπουργό Δικαιοσύνης κ. Κοντονή και την Καθηγήτρια Πανεπιστημίου και δισέγγονη του ποιητή κα Ελένη Σικελιανού που μίλησε στα Αγγλικά.

Η τελετή των εγκαινίων ολοκληρώθηκε με συναυλία της Μπάντας της Φιλαρμονικής Εταιρίας Λευκάδας που απέδωσε τα έργα του Μ. Χατζιδάκι: Το Εμβατήριο της Μελισσάνθης, Το Κονσέρτο (Από το Χαμόγελο της Τζιοκόντας), Όταν έρχονται τα Σύννεφα (Από το Χαμόγελο της Τζιοκόντας), Τ΄ αστέρι του Βοριά, και Πόλη Μαγική, ενώ η μουσική έκπληξη της βραδιάς ήταν το Πνευματικό Εμβατήριο (Μέρος 5ο) του Μ. Θεοδωράκη σε ποίηση Άγγελου Σικελιανού που τραγούδησε ο βαρύτονος Παντελής Κοντός. Ακολούθησε μουσικό πρόγραμμα από την «Αγιομαυρίτικη Παρέα».

Χρέη παρουσιαστή εκτέλεσε άψογα ο ηθοποιός Δημ. Βερύκιος που απήγγειλε επίσης γνωστά ποιήματα του Άγγελου Σικελιανού.

Στην προσφώνησή του ο Κ. Δρακονταειδής αφού καλωσόρισε τους προσκεκλημένους είπε μεταξύ άλλων: «Υποδεχόμαστε σήμερα εδώ στο σπίτι του τον ποιητή μας. Τον άρχοντα της λαλιάς μας, τον Αλαφροΐσκιωτο, τον Αστραπόγιαννο, το δικό μας Άγγελο Σικελιανό. Στο σπίτι που γεννήθηκε, στη γενέτειρά του τη Λευκάδα μας. Εδώ που διδάχτηκε τα πρώτα γράμματα, που έγραψε τα πρώτα του ποιήματα. Ποιήματα που έμελλε να αποτελέσουν σύμβολο για όλη την Ελλάδα. Σύμβολο ζωής, εφαλτήριο δύναμης, πηγή αισιοδοξίας. Ο Σικελιανός με το παράστημα της Απολλώνιας ομορφιάς, με τη μορφή του αρχαίου θεού, ο υμνητής της ζωής, ο αναβιωτής των Δελφικών Γιορτών, ο αγωνιστής, ο λυρικός, ο εθνικός και ταυτόχρονα οικουμενικός μας ποιητής γύρισε στο σπίτι του.

Ένα ανοιχτό Μουσείο, το Μουσείο «Άγγελος Σικελιανός» που σήμερα εγκαινιάζουμε θα είναι εδώ να μας οδηγεί και να μας διδάσκει. Ένα ανοιχτό Μουσείο είναι ένα ανοιχτό βιβλίο. Και παραφράζοντας τα λόγια του ίδιου του ποιητή μας: Σ΄ αυτό το Μουσείο χτυπάει η καρδιά της Ελλάδας. Σ΄ αυτό το Μουσείο χτυπάει η καρδιά της Λευκάδας. Γενέτειρα σπουδαίων και επιφανών λογοτεχνών και ποιητών η Λευκάδα, το νησί των ποιητών, ενέπνευσε και γαλούχησε ανθρώπους των Γραμμάτων και των Τεχνών. Το ανοιχτό βιβλίο της Λογοτεχνίας της Λευκάδας βρίσκει σήμερα τη στέγη του, το σπίτι του, εδώ. Το Μουσείο «Άγγελος Σικελιανός φιλοδοξούμε και ελπίζουμε να στεγάσει όχι μόνο την ιστορία, τις μνήμες και τις θύμισες από τη ζωή και το έργο του μεγάλου μας ποιητή, αλλά και τις ανησυχίες και τον πλούτο της νεότερης Λευκάδας. Φιλοδοξούμε και ελπίζουμε να γίνει πόλος έλξης επισκεπτών που θα σκύψουν μέσα στο λόγο του ποιητή για να μάθουν αλλά και να εμπνευστούν. Φιλοδοξούμε να το μεταμορφώσουμε σε κύτταρο πολιτισμού, σε κύτταρο συνάντησης και προβληματισμού…».

Ο κ. Φραγκιαδάκης που πήρε στη συνέχεια το λόγο είπε: «Είμαστε πολύ χαρούμενοι και περήφανοι που βρισκόμαστε σήμερα εδώ καθότι με τα σημερινά εγκαίνια του Μουσείου παραδίδεται ένα μεγάλο έργο με τεράστια σημασία για την ιστορία μας, για τη Λευκάδα, αλλά και εμάς την Εθνική Τράπεζα. Η αποκατάσταση της οικίας του Άγγελου Σικελιανού και η λειτουργία της ως Μουσείο είναι ένα έργο που σχεδίασε και δούλεψε η ομάδα μας ουσιαστικά για δέκα χρόνια. Τον Απρίλιο του 2007 η Εθνική Τράπεζα αγόρασε και μεταβίβασε στο Δήμο Λευκάδας την οικία του Άγγελου Σικελιανού. Κι ένα χρόνο μετά αναλάβαμε τη στήριξη του Δήμου για την εξ ολοκλήρου χρηματοδότηση του έργου της αποκατάστασης και διαμόρφωσης της οικίας σε Μουσείο. Το Νοέμβριο του 2014 η Εθνική προχώρησε στην υλοποίηση της αποκατάστασης και διαμόρφωσης του κτιρίου σε Μουσείο βάσει ειδικών κτιριακών και μουσειολογικών μελετών και σήμερα παραδίδει το έργο στο Δήμο Λευκάδας. Η καλή διαχείριση της χορηγίας οδήγησε στην παραγωγή μεγαλύτερου αντικειμένου και με απόφαση της διοίκησης, κατόπιν αιτήματος του Δημάρχου, το Μάρτη του 2017 περιλάβαμε στη δωρεά και την αναμόρφωση του Κηποθεάτρου, που γειτνιάζει με την οικία που είμαστε σήμερα εδώ. Έτσι, σήμερα παραδίνουμε ένα ολοκληρωμένο έργο αξίας πάνω από 1,6 εκ. ευρώ στην τοπική κοινωνία…».

Ο κ. Κοντονής, αφού αναφέρθηκε στη συνεισφορά του Επτανησιακού πολιτισμού τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς καθώς και στη συμβολή των Επτανησίων στην πολιτική και πνευματική συγκρότηση του Ελληνικού έθνους επισήμανε: «Είναι αναντίρρητο ότι τα Επτάνησα αποτελούσαν διαρκώς μια γέφυρα, μια γέφυρα που ενώνει, συνθέτει και λαμπρύνει με την παρουσία της μια χώρα που παλεύει να στηθεί στα πόδια της έπειτα από δύσκολα και ταραγμένα χρόνια. Ο Άγγελος Σικελιανός στην εκβολή αυτής της μακραίωνης διαδικασίας αφιέρωσε τη ζωή του σε αυτή την ουσιαστική σύνθεση ανάμεσα στο εγχώριο και στο διεθνές. Με τα ποιήματα, τα πεζά και τις τραγωδίες συντέλεσε στη δημιουργία μιας ακμαίας παράδοσης που εχάραξε την πορεία της ελληνικής διανόησης τον 20ό αιώνα, ιδιαίτερα το πρώτο μισό. Μια παράδοση ζώσα και δημιουργική, εναρμονισμένη με τα συγκείμενα της εποχής, αλλά και με την υπέρβασή των, συναλλασσόμενη με τις ανθρώπινες ιδεολογίες και φιλοσοφίες, αφουγκραζόμενη τις πρόσκαιρες αγωνίες, αλλά και δεκτική για τις απώτερες. Οικεία με το μικρό, το καθημερινό, αλλά και το απόμακρο, και το αιώνιο. Σε αυτό το πνεύμα. Χαρακτηριστικό είναι το απόσπασμα από το «Πνευματικό Εμβατήριο», το γνωστότερο, ίσως, έργο του ποιητή: «Ομπρός βοηθάτε να σηκώσουμε τον ήλιο πάνω απ᾿ την Ελλάδα, Ομπρός βοηθάτε να σηκώσουμε τον ήλιο πάνω από τον κόσμο»…».

Η κα Σικελιανού αφού ζήτησε συγνώμη για τα Ελληνικά της, που τα μαθαίνει όπως είπε, μίλησε στην Αγγλική γλώσσα (χρέη μεταφραστή εκτέλεσε η κα Ιωάννα Φίλιππα από το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Λευκάδας). Είπε: «Νοιώθω τιμή που είμαι παρούσα σε αυτή την σπουδαία παράδοση στο κοινό του σπιτιού στο οποίο πέρασε την παιδική του ηλικία ο προπάππους μου και είμαι ευγνώμων στην πόλη της Λευκάδας, στο Δήμαρχο κ. Δρακονταειδή, στον Σπ. Αρβανίτη και στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας για την προσοχή και τις φροντίδες της κληρονομιάς της οικογένειάς μου. Και σε όλους εσάς που αφιερώσατε την ενέργειά σας για τη συμπλήρωση αυτού του έργου.

Νομίζω ότι είναι μια διαφορετική εμπειρία για σας, όπως και για μένα, να στέκομαι μπροστά από τη φωτογραφία του προπάππου μου που μοιάζει τόσο πολύ στον πατέρα μου. Οι απόγονοι του Άγγελου μοιάζουν συχνά να προέρχονται από άλλο κόσμο και δεν είχαν πάντα εύκολες στιγμές. Γι΄ αυτό είμαι πολύ περήφανη να μοιράζομαι τα επιτεύγματά τους μαζί σας απόψε. Στο σπουδαίο του ποίημα την «Ιερά Οδός» που ακούσαμε νωρίτερα, ένα από τα αγαπημένα του παππού μου Γλαύκου, ο προπάππος μου περιγράφει μία σκηνή με μία αρκούδα που χορεύει, η οποία κρατείται αιχμάλωτη με μια αλυσίδα. Αυτό τον ωθεί να διαλογιστεί σχετικά με τον πόνο και πως μια ψυχή μπορεί ν΄ αντέξει αυτή την κρίση.

Πολύς λόγος έχει γίνει για την κρίση στην Ελλάδα. Τα τελευταία χρόνια ήταν δύσκολα. Στην πραγματικότητα ο κόσμος βρίσκεται σε κρίση, περιβαλλοντική, οικονομική, πολιτική, παγκόσμια. Η Ελλάδα γνωρίζει από πρώτο χέρι και τα δύο, τη ροή προσφύγων από ένα φαινομενικά ατελείωτο πόλεμο και από μια κλιματική αλλαγή. Ανησυχώ βαθιά για τον κόσμο μας, από τα δένδρα μέχρι το νερό, μέχρι τους ανθρώπους. Πως αντιμετωπίζουμε τέτοιους προκλητικούς καιρούς; Σε στιγμές κρίσης η τέχνη γίνεται πιο σημαντική από ποτέ. Επειδή η τέχνη είναι το κερί που τρεμοσβήνει. Γύρω από το οποίο η ανθρώπινη ψυχή συναντάται, συγκεντρώνεται, πίνει και αναζωογονείται. Η παραγωγή της τέχνης, η λογοτεχνία, η ποίηση, αυτά είναι τα διαχρονικά σπουδαία πράγματα που πρέπει οι άνθρωποι να αποδείξουν στους εαυτούς τους, από την εποχή των σπηλαίων μέχρι σήμερα.

Ο προπάππος μου και η προγιαγιά μου είχαν ένα όραμα για την παγκόσμια ειρήνη μέσα από το μοίρασμα της τέχνης και της διανόησης. Όταν η επιδίωξη του προσωπικού κέρδους έχει αφεθεί ανεξέλεγκτη και απειλεί την ανθρωπιά μας είθε τα εγκαίνια αυτού του Μουσείου να μας παρακινήσουν να φτάσουμε στο υψηλότερο πολιτιστικό και κοινωνικό επίπεδο. Είθε να μας εμπνεύσουν να διαλογιστούμε για το πνεύμα του Άγγελου Σικελιανού και να σκεφτούμε τρόπους για να συμβάλλουμε καλύτερα στις κοινωνίες μας, να υποστηρίξουμε την τέχνη και την λογοτεχνία. Μερικές φορές η τέχνη μπορεί να μας κάνει να μην νιώθουμε άνετα, αλλά αυτή είναι η δουλειά της. Να αφυπνεί στην περιπλοκότητα του ιστού στον οποίο ζούμε. Ελπίζω αυτό το μέρος να προσκαλεί νέους συγγραφείς, να δημιουργούν και να μοιράζονται την τέχνη τους. Τιμούμε το όραμά τους για να γίνει δυνατή η τέχνη τους στο παρόν και στο μέλλον.

Το ποίημα η «Ιερά Οδός» ξεκινά με μια πληγή στη ψυχή. Ένας πρωτόγονος πόνος για τον οποίο μέσα στους ανθρώπινους αιώνες ο φόρος της ψυχής δεν έχει ακόμη πληρωθεί. Και ακόμη ο ποιητής μέσα από τη θεραπευτική γλώσσα της τέχνης αναζωογονεί τον εαυτό του, πίνει από την πλημμύρα του και βρίσκει ελπίδα. Αυτό είναι το δώρο της τέχνης σε μας. Ευχαριστώ».

Φωτογραφικό άλμπουμ με 72 φωτογραφίες

Φωτογραφίες από το εσωτερικό του Μουσείου δείτε εδώ.