Οι παραδοσιακές φορεσιές της Λευκάδας μέσα από παλιά επιστολικά δελτάρια (καρτ-ποστάλ)

Πρώτη φορά τη βλέπουμε τη φωτογραφία. Κυκλοφόρησε ως επιστολικό δελτάριο (καρτ-ποστάλ), με τον δίγλωσσο τίτλο στο πίσω μέρος: «LEFKAS: Bridal dess»*, «LEFKADE: Robe de mariée». Μας είναι άγνωστο πότε εκδόθηκε για πρώτη φορά.

Αυτή πάλι, που είναι σαφώς πιο παλιά, εκδόθηκε το 1930 από το «Χρωμοτυπολιθογραφείον Αδελφών Γ. Ασπιώτη» στην Κέρκυρα. Κυκλοφόρησε επίσης ως επιστολικό δελτάριο και την είχαμε ανεβάσει και παλιότερα. Στη μπροστινή μεριά έχει τον τίτλο: «ΕΛΛΗΝΙΚΑΙ ΕΝΔΥΜΑΣΙΑΙ – ΛΕΥΚΑΣ», «COSTUMES GRECS – LEUCADE».

Το τρίτο στη σειρά και τελευταίο καρτ-ποστάλ με τίτλο «ΕΝΔΥΜΑΣΙΑΙ ΛΕΥΚΑΔΟΣ», «COSTUMES DE L΄ ILE DE Ste MAURE» ταχυδρομήθηκε για το Τορίνο με ιταλικό γραμματόσημο αξίας 10 centesimi (υποδιαίρεση της ιταλικής λιρέτας) ακυρωμένο με σφραγίδα που φέρει την ημερομηνία 25-12-1911.

Σημείωση:
Βρήκαμε τις φωτογραφίες στο γνωστό site δημοπρασιών eBay, όπου προσφέρονται για πώληση.

* Για την παραδοσιακή λευκαδίτικη νυφιάτικη φορεσιά γράφει ο Πανταζής Κοντομίχης (Λευκαδίτικος Γάμος, Εκδόσεις Μ.Π. Γρηγόρη, Αθήνα 1999):

«Η νύφη φοράει: Πρώτα το φουστάνι, που είναι μεταξωτό ή μαλλινομέταξο με πυκνή ύφανση σε χρώμα απαλό και σε παραλλαγές κόκκινου, πράσινου, γαλάζιου. (Ειδικότερα, τα συνήθη χρώματα του φουστανιού ήταν το παγωνί, το καναρινί, το μελιτζανί, το τριανταφυλλί, το λαδί, το θαλασσί, το ροζ και το ουρανί. Στην ούγια του φουστανιού είναι ραμμένες πλατιές χρυσαφί ταινίες, χάρτζα. Στολισμένη με χάρτζα είναι και η καμπζέλα του φουστανιού και ο γύρος των μανικιών. Ένα δίστιχο του γάμου λέει: Όσα πλουμίδια, νύφη μου, έχει το φόρεμά σου, / τόσα να ΄ναι τα χρόνια σου και τόσα τα καλά σου.)

Το φουστάνι είναι μακρύ ως κάτω απ΄ τα στραγάλια κι απ΄ τη μέση και κάτω φαρδύ με πλατιές φουσκωτές πτυχές. Μπροστά στο στήθος, σ΄ αντίθεση με το κλειστό κοριτσίστικο, είναι ανοιχτό, τετραγωνικά. Το άνοιγμα δε τούτο καλύπτεται από ένα ανοιχτόχρωμο κροσωτό μεταξομάντιλο, τη σπαλέτα, πάνω στην οποία καρφώνονται τα χρυσαφικά της, η σπίλα, τα ποντάλια, οι σταυροί και οι καρφοβελόνοι.

Εσωτερικά η νύφη φοράει το νυφικό πουκάμισο, ολοκέντητο στην τραχηλιά και στα μανίκια, πάνω απ΄ αυτό βάνει το γελέκι, κεντημένο κι αυτό, και πάνω από το γελέκι το καλαμωτό καμιξέτο ή στέκα, στολισμένο με ασπροκέντια ή ξομπλιασμένο με μεταξοκλωστές…

Πάνω από το φουστάνι, στις πλάτες, φοράει τον τσουμπέ, είδος επενδύτη με κοντά, φουσκωτά στους ώμους μανίκια, που είναι μακρύς ως κάτω, σε σημείο που να σέρνεται. Ο τσουμπές είναι ολοκέντητος στις πλάτες, και στην περιφέρεια στολίζεται με πλατιά χρυσαφιά χάρτζα. Στο κεφάλι φοράει άσπρο, μακρύ ως τη μέση της μαντίλι φιγουράτο κεντητό και αραχνοΰφαντο, το γνωστό κεφαλοπάνι… Κάτω από το κεφαλοπάνι η νύφη φοράει το φέσι, ένα μικρό φεσάκι, σαν πιατέλο, με μαύρη βελούδινη επιφάνεια, κεντημένο με μετάξι, ασήμι και χρυσάφι…

Σαν πρόσθετο στόλισμα της νύφης έχουμε και τα τσουρούφλια ή ρόλια, δηλ. δύο μικρές μπουκλίτσες σε μέγεθος μασουριού κλωστής, πλάι στ΄ αφτιά, μια στο κάθε μέρος… Τέλος, το στόλισμα του κεφαλιού συμπληρώνουν τα νυφικά, χρυσά ή ασημένια σκουλαρίκια, ποικιλμένα κι αυτά με διαμαντόπετρες και μαργαριτάρια. Στα χέρια άσπρα πάνινα γάντια και στα πόδια άσπρες κάλτσες. Τον άλλον καιρό, βέβαια, όχι μόνον κάλτσες δεν φορούσαν, αλλά ούτε παπούτσια…».