Ο Δεκέμβρης και οι γιορτές του

ΔΕΚΕΜΒΡΗΣ. Ο τελευταίος μήνας του χρόνου και πρώτος του χειμώνα. Δέκατος μήνας στο παλαιό ρωμαϊκό ημερολόγιο, εξ ου και το όνομά του (decem = δέκα).

Με το Δεκέμβρη αρχίζει πράγματι ο χειμώνας. Το κρύο δυναμώνει, βροχές και χιόνια. Από τις πρώτες μέρες, που είναι και οι τρεις πρώτες από τις πολλές γιορτές, οι παροιμίες μιλάνε για την είσοδο της κακοκαιρίας, με το πολύ χιόνι, που

Άγια Βαρβάρα γέννησε κι άη Σάββας το δέχτηκε
κι άη Νικόλας έτρεξε να πάει να το βαφτίσει.

Παρά ταύτα, οι γεωργοί είναι ευχαριστημένοι, γιατί το χιόνι φαίνεται να είναι ευεργετικό για τις καλλιέργειες:

Χιόνι του Δεκεμβριού
χρυσάφι του καλοκαιριού
ή
Χειμωνιάτικη γέννα (δηλ. χρονιά)
καλοκαιρινή χαρά.

Η νύχτα συνεχίζει να μεγαλώνει μέχρι τις 22 Δεκεμβρίου και η διάρκεια της ημέρας είναι τόσο μικρή, που ώσπου να ξημερώσει βράδιασε:

του Δεκέμβρη η μέρα
καλημέρα – καλησπέρα.

Οι γιορτές του Δεκέμβρη

Ο Δεκέμβρης είναι ο μήνας με τις περισσότερες γιορτές. Κι αρχίζουν από τα Νικολοβάρβαρα, δηλαδή τις γιορτές των Αγίων: τις 4 της Αγίας Βαρβάρας, στις 5 του Αγίου Σάββα, στις 6 του Αγίου Νικολάου.

Άγιος Νικόλας φώναξε,
Σάββας απολοήθη (αποκρίθηκε)
κι Αγιά Βαρβάρα έτρεξε
να πάει να λειτουργήσει.
ή
Νικολίτσι, Βαρβαρίτσι,
Σάββα τ’ ήθελες στη μέση.

Η Αγία Βαρβάρα προστατεύει τα παιδιά από την ευλογιά. Ο Άγιος Σάββας θεωρείται θεραπευτής και οι μητέρες τη «φυλάνε» αυτή τη μέρα για την προστασία των παιδιών τους από το κρύο που ο Άη Σάββας σαβανώνει δηλαδή σκεπάζει με χιόνι τη γη.

Ο Άγιος Νικόλαος είναι θαυματουργός και προστάτης των ναυτικών. Στις 6 λοιπόν είναι του Αγίου Νικολάου πουν’ της γης και του πελάου.

Την ημέρα της γιορτής του οι γυναίκες που έχουν συγγενείς που ταξιδεύουν, πλένουν στη θάλασσα τα καντήλια της εκκλησίας του.

Στις 9 είναι η Σύλληψις της Αγίας Άννης. Η αγία Άννα είναι η μητέρα της Παναγίας. Της αγίας Άννας η μέρα ανασαίνει γιατί πλησιάζουν τα Χριστούγεννα.

Στις 12 είναι του Αγίου Σπυρίδωνος πολιούχο της Κέρκυρας όπου και το σκήνωμά του. Οι Κερκυραίοι σέβονται τόσο πολύ τον Άγιό τους, που κάνουν 4 φορές λιτανεία.

Στις 15 Ελευθερίου ιερομάρτυρος, που είναι προστάτης των εγκύων, και τις βοηθά να έχουν «καλή λευτεριά».

Στις 17 του Αγίου Διονυσίου, πολιούχου της Ζακύνθου.

Στις 20 του Αγίου Ιγνατίου του θεοφόρου. Με τον άγιο Ιγνάτιο, αγναντεύουμε πλέον τα Χριστούγεννα.

Και φτάνουμε στη μεγάλη γιορτή της Χριστιανοσύνης, τα Χριστούγεννα στις 25 Δεκεμβρίου, που γιορτάζεται σε κάθε γωνιά της γης, όπου υπάρχουν χριστιανοί.

Υπάρχουν πάρα πολλά έθιμα που συνδέονται με τη μεγάλη αυτή γιορτή. Κάθε τόπος έχει και τα δικά του έθιμα και τους δικούς του θρύλους. Μερικά απ’ αυτά αναφέρουμε στην αρχή του βιβλίου αυτού, στον Ιανουάριο, στον οποίο συνεχίζονται οι γιορτές με τις επίσης μεγάλες, την Περιτομή και τα Θεοφάνεια.

ΑΝΤΡΕΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΤΟΣ

Φωτογραφία κειμένου, «Χαρακτικά για τους Μήνες» του Σπύρου Βασιλείου

Πηγή: ithacanews.gr