Ιστορική αναδρομή στο Νοσοκομείο Λευκάδας

Η ίδρυσή του ανάγεται στην Αγγλική κατοχή όπου λειτουργούσε ως «Σπιτάλιον»

Το Νοσοκομείο Λευκάδας, το οποίο συγκαταλέγονταν «μεταξύ των σπουδαίων εκπολιτιστικών ιδρυμάτων της νήσου», έχει τις απαρχές του στην Αγγλική ακόμη κατοχή. Το κοινό του όνομα την εποχή εκείνη ήταν «Σπιτάλιον».

Αργότερα, με την Ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα, εξελίχθηκε σε «Αδελφάτον». Διέπονταν από ειδικό νόμο και τα έξοδα της λειτουργίας του προέρχονταν από τα ιχθυοτροφεία της Λευκάδας. Υπαγόταν στην διοίκηση του Δήμου και διευθύνονταν από επιτροπή τα μέλη της οποίας διορίζονταν από τους εκάστοτε δημοτικούς άρχοντες της πόλης. Η πλατεία μπροστά απ΄ αυτό «διερρυθμίσθη εις πυκνόν και δασώδη ανθώνα υπό του Δημάρχου Λευκαδίων αειμνήστου Ευσταθίου Βερροιώτη, ιατρού ρέκτου και φιλοπροόδου επιστήμονος, και εις την οποίαν, έδωκε το όνομα Πλατεία Εθνικού ποιητού Αριστοτέλους Βαλαωρίτου».

Επί δημαρχίας Ευσταθίου Βερροιώτη κατασκευάστηκε ο δεύτερος όροφος και το Νοσοκομείο ανακαινίστηκε. Τα χρήματα προέρχονταν από την δωρεά του Ναπολέοντος Ζαμπέλη, που πέθανε στην Κέρκυρα. Ο ίδιος υπήρξε και ευεργέτης της Κέρκυρας, αφού μέσα από τις διαθήκες του, άφησε τα μεγαλύτερα κεφάλαια της περιουσίας του στο νησί αυτό, με αποτέλεσμα την αποξήρανση λιμνών και ελών, τα οποία αποτελούσαν νοσογόνες εστίες και ταλαιπωρούσαν τον πληθυσμό. Αργότερα το Νοσοκομείο Λευκάδας «υπήχθη εις την συμμετοχήν ολοκλήρου της Νήσου και εις την Διοίκησίν του μετέσχων και αντιπρόσωποι της υπαίθρου».

Ευεργέται και μεγάλοι ευεργέται του Νοσοκομείου υπήρξαν αρχικά, εκτός από τον προαναφερόμενο Ναπολέοντα Ζαμπέλη, ένας ιερέας ονόματι Στρατούλης και η Αριστέα Μάνεση το γένος Βαφέα. Αργότερα βοήθησαν ο Πέτρος Φίλιππας ή Πανάγος, ιατρός, ο Δημ. Γ. Μαχαιράς, ο οποίος διατέλεσε και πρόεδρός του καθώς και άλλοι λευκαδίτες που διέθεταν τα οικονομικά μέσα. Έτσι ο Μιχαήλ Σκένας κληροδοτεί με τη διαθήκη του το 1934 στο Νοσοκομείο Λευκάδας, μετά τον θάνατο της συζύγου του Σοφίας, «εν ελαιοστάσιον εξ 132 ελαιοδένδρων και λοιπών, ίνα εκ των πόρων αυτού νοσηλεύονται πλείονες ασθενείς εν αυτώ». Ο ίδιος είχε αφήσει επίσης, μεταξύ άλλων, «εις τον Εργατικόν Σύλλογον Λευκάδος την εν τη συνοικία Αγίου Γεωργίου οικίαν του, μετά των πέριξ οικοπέδων υπέρ του σκοπού του Συλλόγου, απαγορευομένης της εκποιήσεως ή απαλλοτριώσεώς της». Το παράδειγμα του Σκένα θα πρέπει να ακολούθησαν και άλλοι λευκαδίτες, αφού και το παλιό ξενοδοχείο «Αβέρωφ», στον κεντρικό πεζόδρομο, λίγο πιο κάτω από την πλατεία, ανήκει σήμερα στο Νοσοκομείο.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα τοπικών εφημερίδων την εποχή του μεσοπολέμου, «το ίδρυμα τούτο δύναταί τις να είπη ότι εξελίχθη εφάμιλον των εις τας μεγάλας πόλεις τοιούτων. Κέκτηται καθάριον και φωτόλουστον χειρουργικήν αίθουσαν, καινουργείς χειρουργικάς κλίνας, αφθονίαν νεωτέρων χειρουργικών εργαλείων, και μηχανημάτων. Διαρρυθμισμένας αιθούσας Α΄ Β΄ και Γ΄ θέσεως συμφώνως καθ΄ όλα με τας απαιτήσεις της θεραπευτικής και υγιεινής, ταπητοστρομένους διαδρόμους, μαρμάρινα λευκάζοντα τραπέζια και νηπτήρας, ευπροσώπους καθρέφτας. Λαϊκόν Φαρμακείον. Άφθονα απολυμαντικά μέσα. Καθαρίους και ευπρεπείς Νοσοκόμους, και πράγματι τιμά μίαν μικράν πολίχνην οία η Λευκάς αλλά και τους εργασθέντας και εργαζομένους προς τούτο».

Στις αρχές της δεκαετίας του 1930 πρόεδρος της επιτροπής που διοικεί το Νοσοκομείο είναι ο Θ. Ποταμιάνος, τον οποίο διαδέχτηκε στη συνέχεια ο νεαρός τότε Ε. Βρεττός, με συμβούλους τους Δ. Βουκελάτο, Μελλά κ.ά., «καθ΄ όλα ανταξίους προς τον προορισμόν του ευαγούς τούτου ιδρύματος το οποίον επιχύνει αείποτε γλυκύ της παρηγορίας το βάλσαμον εις τους δεομένους της στοργής του, και των περιποιήσεών του».

Βέβαια δεν έλειπαν την εποχή εκείνη, όπως συμβαίνει δυστυχώς και σήμερα σε πλείστες άλλες περιστάσεις, οι διακρίσεις και η ιδιαίτερη μεταχείριση των ημετέρων. Έτσι, το 1934 διαβάζουμε σε ανοιχτή επιστολή, γραμμένη με το καυστικό και έξυπνο εκείνο χιούμορ που διέκρινε τους λευκαδίτες, η οποία καταχωρήθηκε στον τοπικό τύπο και υπογράφεται με το ψευδώνυμο «Χωρικός»:

«Αξιότιμε κ. Διεθυντά. Επειδή τυγχάνω ασθενής και άπορος, έχω δε ανάγκην νοσηλείας παρακαλώ όπως κάνετε τον κόπον να ερωτήσετε τον Αντιπρόεδρον του Νοσοκομείου Λευκάδος κ. Γιαννουλάτον (σ.σ.: ήταν συνάμα και πρόεδρος της Κοινότητος Λευκάδος) αν δύναμαι να νοσηλευθώ και εγώ εις δευτέραν θέσιν του ιδρύματος και να καταβάλω την εκ 40 δραχμών ημερησίαν αποζημείωσιν ευθύς ως αποβιώσω και θα είμαι λίαν υπόχρεος.

Δεν φαντάζομαι δε ο κ. Γιαννουλάτος να αρνηθή προκειμένου περί ενός χωρικού δια τους οποίους ιδιαιτέρως ενδιαφέρεται δεδομένου μάλιστα ότι, όπως γράφετε τούτο αυτό έπραξε και δια την μητέρα ευκαταστάτου επιχειρηματίου και μέλους μάλιστα της Διοικούσης Επιτροπής του Νοσοκομείου».

Συχνές είναι επίσης οι απολύσεις εργαζόμενων στο Νοσοκομείο για πολιτικούς-κομματικούς λόγους και η αντικατάστασή τους από άλλους αρεστούς στους εκάστοτε κρατούντες (σε άλλες δημόσιες υπηρεσίες κυριαρχούν την εποχή του μεσοπολέμου οι δυσμενείς μεταθέσεις). Έτσι τον Απρίλη του 1934 βλέπουμε να διορίζεται Διευθύντρια του Νοσοκομείου η χήρα σύζυγος Νησιώτη, αντί της Δ)ος Κουνιάκη που απολύθηκε, ενώ στη θέση του οψοκομιστή (κλητήρα) διορίζεται ο Τηλέμαχος Γλένης. Δυο μήνες αργότερα παύεται από το Λαϊκό Ιατρείο του Νοσοκομείου ο γιατρός Μιχάλης Μελάς και τη θέση του καταλαμβάνει ο Ξενοφώντας Γρηγόρης.

Με βασιλικό διάταγμα του 1953 το Νοσοκομείο νομιμοποιείται και αποτελείται από Παθολογικό, Χειρουργικό και Μαιευτικό τμήμα. Το 1964 ο Δήμος Λευκάδας παραχωρεί στο Νοσοκομείο έκταση για την ανέγερση νέας πτέρυγας, ενώ μετά από υπουργική απόφαση, το 1986 αναμορφώθηκε και ορίστηκε ως Νομαρχιακό Γενικό Νοσοκομείο Λευκάδας.

Σήμερα, αποτελείται από 13 τμήματα (;), εκ των οποίων 4 εργαστηριακά, και η Μονάδα Τεχνητού Νεφρού. Το 2001 εξυπηρέτησε, σύμφωνα με τα αναγραφόμενα στην επίσημη διαδικτυακή παρουσίαση του Νοσοκομείου, περισσότερους από 44.000 ασθενείς στα εξωτερικά του ιατρεία.

Το Νοσοκομείο Λευκάδας αναμένεται να μπει σύντομα σε μια νέα εποχή μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής των νέων κτιριακών εγκαταστάσεων. Η μετεγκατάσταση στους νέους χώρους θα γίνει εντός του τρέχοντος έτους, σύμφωνα με τα όσα έχουν ακουστεί από τα πλέον επίσημα χείλη, αυτά του υπουργού Υγείας Ξανθού. Δεν γνωρίζουμε τι θα φέρει αυτή η νέα εποχή. Αν θα υπάρξει αυτή τη φορά κατηγοριοποίηση θέσεων όπως γινόταν την εποχή του μεσοπολέμου κλπ., αλλά πολλά ακούγονται κι έχουμε επίσης δει να υλοποιούνται. Δείγματα γραφής για μια ολοταχώς προς τα πίσω πορεία από την «αριστερή» -τρομάρα τους!- κυβέρνηση υπάρχουν πολλά. Όπως π.χ. στο Νοσοκομείο Θήρας, που εγκαινίασε τον Ιούλη του 2016 ο πρωθυπουργός. Ένα Νοσοκομείο ΑΕ που δεν χρηματοδοτείται πλέον πλήρως και αποκλειστικά από το κράτος, αλλά λειτουργεί ξεκάθαρα με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, στο πλαίσιο του λεγόμενου ιατρικού τουρισμού. Οψόμεθα…

(Πηγές: Τοπικές εφημερίδες της εποχής του μεσοπολέμου, ιστοσελίδα του Νοσοκομείου Λευκάδας)