Όταν ο αρχηγός των ΤΕΑ σε χωριό της Λευκάδας έγραφε συνθήματα κατά του Βασιλιά και της Χωροφυλακής (1965)

Το αλιεύσαμε στο γνωστό σε πολλούς βιβλίο «Η γέννηση του νεοφασισμού στην Ελλάδα» (εκδ. «Παπαζήση», Αθήνα, 1974) του δημοσιογράφου Γιάννη Κάτρη. Γράφει ο συγγραφέας για τα Ιουλιανά του 1965:

«…Το δυνάμωμα των αστυνομικών μέτρων έφερνε αντιστρόφως ανάλογα αποτελέσματα. Έπρεπε να χρησιμοποιηθούν μέθοδοι που να στρέφουν το λαό εναντίον του λαού. Και πρώτο βήμα προς την κατεύθυνση αυτή ήταν να πιστέψει η συντηρητική πλευρά της κοινωνίας ότι οι κινητοποιήσεις υπέρ της δημοκρατίας ήταν έργο του σατανικού κομμουνισμού.

Το σχέδιο μπήκε σε εφαρμογή και ξαφνικά στις ειρηνικές λαϊκές διαδηλώσεις έκαναν την εμφάνισή τους κόκκινες σημαίες, σφυροδρέπανα και πινακίδες με εξτρεμιστικά συνθήματα. Οι διαδηλωτές δεν δυσκολεύτηκαν ν΄ αντιληφθούν ότι στις γραμμές τους είχαν εισδύσει εχθρικά στοιχεία. Τους έπιαναν και τους παρέδιναν στην αστυνομία ή στη δικαστική αρχή. Η αστυνομία ανεγνώριζε τις ταυτότητές τους και τους άφηνε, συνήθως, ελεύθερους. Μερικοί όμως παραπέμφθηκαν στη δικαιοσύνη και καταδικάστηκαν.

Σε μια εξαίρετη αγόρευσή του στη Βουλή ο Ηλίας Ηλιού στρεφόμενος προς τα κυβερνητικά εδώλια ρώτησε: «Ποιοί ήσαν εκείνοι που ύψωσαν τις κόκκινες σημαίες με τα σφυροδρέπανα στη Νέα Ζωή; Ποιοί ήσαν εκείνοι που έκαναν διαδήλωση με φωνές «ΚΚΕ» στο Γαλάτσι; Δεν απαντάτε; Θα σας το πω εγώ. Είναι μέλη παρακρατικών οργανώσεων της άκρας δεξιάς. Συνελήφθησαν, ανεγνωρίσθησαν και ήδη είναι στα χέρια της δικαστικής εξουσίας… Και θα σας πω και κάτι άλλο: Χθες ο αρχηγός των ΤΕΑ στη Λευκάδα ύψωσε κόκκινη σημαία και έγραψε στους τοίχους: «Θάνατος στο βασιλιά» και «Θάνατος στη χωροφυλακή». Και αυτός συνελήφθη…».

Οι υπουργοί της Α.Μ. έμειναν σιωπηλοί…».

Το περιστατικό στη Λευκάδα, που κατήγγειλε από το βήμα της Βουλής ο Ηλίας Ηλιού, είχε λάβει χώρα στις 25 Αυγούστου του 1965 στην Εύγηρο, το μοναδικό αριστεροχώρι την εποχή εκείνη στην νότια Λευκάδα. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με ρεπορτάζ της εποχής, ο αρχηγός των ΤΕΑ του χωριού είχε γράψει συνθήματα κατά του βασιλιά σε τοίχους σπιτιών. Το συμβάν καταγγέλθηκε από κατοίκους και ο πρόεδρος της κοινότητας τηλεφώνησε στην Αστυνομία που συνέλαβε τον δράστη. Στη συνέχεια παραπέμφθηκε στον Εισαγγελέα Λευκάδας που διέταξε τη διενέργεια τακτικής ανάκρισης.

Ενάμισι περίπου χρόνο αργότερα οι πραξικοπηματίες θα καταλάβουν την εξουσία με πρόσχημα «την απειλή κομμουνιστικής επαναστάσεως και την διολίσθηση της Ελλάδας στο Παραπέτασμα».

Είχε προηγηθεί, τον Ιούνιο του 1965, η προβοκάτσια στον Έβρο, με επικεφαλής τον τότε αντισυνταγματάρχη Γεώργιο Παπαδόπουλο, μετέπειτα δικτάτορα.

Νωρίτερα ο Κανελλόπουλος, κατά την ομιλία του στην πλατεία Κλαυθμώνος, είχε πει στον αντικομμουνιστικό παροξυσμό του: «Ο κομμουνισμός (…) εποδοπάτησεν, μέχρι και του 1949, την ψυχήν και την γην της Ελλάδος με τρόπον που δεν έχει προηγούμενον παρά μόνον εις τας χειροτέρας επιδρομάς αλλοφύλων. Παντού ήνοιξεν η Κυβέρνησις του κ. Παπανδρέου Κερκόπορτες διά να εισδύση και να μας κτυπήση εκ των νώτων ο εχθρός. (…) Έτσι αφανώς (…) εισδύει και επικρατεί βαθμιαίως ο κομμουνισμός, (…) και πρέπει με κάθε τρόπον να προλάβωμεν».

Ο ίδιος ο Γ. Παπανδρέου είχε πει στη Βουλή, υπό τα χειροκροτήματα των βουλευτών του, απαντώντας στον Π. Κανελλόπουλο και σε σχετική επερώτηση της ΕΡΕ για «τον κομμουνιστικό κίνδυνο»: «…Το θέμα είναι, όχι εάν υπάρχει, αλλά πώς θα πρέπει να αντιμετωπισθή. Ηρώτησεν ο αρχηγός της ΕΡΕ, ως εάν ήτο δυνατόν να υπήρχεν αμφιβολία. Δέχεσθε ότι ο κομμουνισμός αποτελεί κίνδυνον διά το έθνος; Αρνούμεθα να δώσωμεν απάντησιν, διότι υπήρξαμεν πάντοτε και είμεθα πάντοτε πρωταγωνισταί εναντίον του (…) Αλλά το ζήτημα, είναι, ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος αντιμετωπίσεώς του (…) Η ΕΡΕ ακολουθεί την αστυνομικήν μέθοδον. Ημείς χαράσσομεν την δημοκρατικήν μέθοδον (χειροκροτήματα). (…) Το Κομμουνιστικόν Κόμμα ευρίσκεται εκτός νόμου. Θα διωχθή από τον νόμον. Η ΕΔΑ θεωρείται νόμιμον κόμμα. Η πολιτική της δράσις, επομένως, δυνατόν και πρέπει να αντιμετωπισθή με αντίπαλον πολιτικήν δράσιν. (…) Αλλ΄ όταν ο κομμουνισμός χρησιμοποιεί την στάσιν, θα την αντιμετωπίσωμεν με τα τίμια όπλα της εθνικής μας αμύνης».

Λίγα λόγια για τα ΤΕΑ

Τα ΤΕΑ (Τάγματα Εθνοφυλακής Αμύνης) συγκροτήθηκαν τον Σεπτέμβριο του 1948 και ήταν μια παραστρατιωτική οργάνωση στην υπηρεσία των κυβερνήσεων της δεξιάς και όχι μόνο. Η επισημοποίηση και μονιμοποίηση των ΤΕΑ έγινε τον Μάρτιο του 1951 με τον Νόμο 1707. Αποστολή των ΤΕΑ ήταν, μεταξύ άλλων «η εσωτερική ασφάλεια της χώρας, ήτοι η μη αναμόλυνσις της ΕΛΛΑΔΟΣ από του Κ/Συμμοριτισμού, η αντιμετώπισις εχθρικών αεραγημάτων και η εξασφάλισις της ησυχίας των κατοίκων της υπαίθρου από κακοποιά, εγκληματικά και αναρχικά στοιχεία εν στενή συνεργασία μετά της Χωρ/κής τόσον εν ειρήνη όσον και εν πολέμω».

Παρέλαση ΤΕΑ Στρυμονικού σε εθνική επέτειο (Πηγή)

Μετά την επιβολή της χούντας των συνταγματαρχών τα ΤΕΑ μετονομάστηκαν σε Τάγματα Εθνοφυλακής (ΤΕ) με την προσθήκη του τοπωνυμίου όπου βρισκόταν η έδρα του Τάγματος. Το 1970, με το χουντικό Νομοθετικό Διάταγμα 485 καταργήθηκε ο νόμος 1707/1951 και καθορίστηκε το νέο πλαίσιο λειτουργίας των ΤΕ, που θεωρούνταν συνέχεια των ΤΕΑ και χαρακτηρίζονταν ως «οργανική ένοπλος δύναμις του Στρατού» και «ειδικαί Στρατιωτικαί Μονάδαι». Όπως ήταν φυσικό, αποστολή τους κατά την περίοδο ειρήνης, παρέμεινε μεταξύ άλλων «η συμβολή εις την διατήρησιν και εξασφάλισιν της εσωτερικής ασφαλείας της Χώρας» καθώς και «η εξασφάλισις της περιοχής των εκ πάσης κομμουνιστικής ή αναρχικής ενεργείας ως και πάσης φύσεως και μορφής εχθρικής ενεργείας» (έρευνα του δημοσιογράφου Γιάννη Ράγκου στην «Ιστορία Εικονογραφημένη» ).

Επανδρώνονταν με πολίτες, οι οποίοι στην πλειοψηφία τους ήταν οπαδοί της άκρας Δεξιάς και της Δεξιάς. Βασικός ρόλος των TEA στην ύπαιθρο ήταν η διατήρηση του κλίματος του Εμφυλίου Πολέμου -του μονομερούς Εμφυλίου Πολέμου που διατηρούσαν όλες οι μετά τον Εμφύλιο Πόλεμο κυβερνήσεις-, η διατήρηση κλίματος φοβίας και πίεσης και βέβαια των περίφημων «Πιστοποιητικών Κοινωνικών Φρονημάτων», σε βάρος των αριστερών και των δημοκρατών.

Στα ΤΕΑ καλούνταν επιλεκτικά πολίτες που θεωρούνταν «εθνικόφρονες» ή νέοι που ανήκαν σε οικογένειες «εθνικοφρόνων». Τα TEA προήλθαν από τα MAY, που έδρασαν κυρίως στη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου. Τα MAY ήταν «Μονάδες Ασφαλείας Υπαίθρου» και μεγάλο μέρος των μελών τους ήταν ακροδεξιοί, μέλη των μοναρχοφασιστικών συμμοριών των ετών 1944-1947, οι οποίες στη συνέχεια βαφτίστηκαν Τμήματα επιστράτων χωροφυλάκων ή MAY.

Τα μέλη των TEA είχαν βέβαια και κάποια «αβαντάζ». Έβρισκαν πιο εύκολα κρεβάτι σε νοσοκομείο, έπαιρναν πιο εύκολα δάνεια, είχαν κάποιες «προσβάσεις» που δεν είχαν οι απλοί πολίτες, σε διορισμούς, σε διευκολύνσεις, σε πιστοποιητικά… Ανάλογα με το μέγεθος του χωριού ήταν οργανωμένοι σε διμοιρίες ή ομάδες και σε κάποιο κεφαλοχώρι ήταν η έδρα του Τάγματος των TEA. Διοικούνταν από μονίμους ή εφέδρους αξιωματικούς.

Έκαναν κάθε τόσο ασκήσεις στρατιωτικές, σκοποβολή, λάβαιναν μέρος σε παρελάσεις, φορούσαν στρατιωτική στολή και για σοβαρές παραβάσεις αναγόμενες στην «υπηρεσία» παραπέμπονταν σε Στρατοδικείο. Την εποχή εκείνη, 1965-1967, συνήθως τα όπλα των TEA ήταν αποθηκευμένα είτε στην «κοινότητα» ή σε άλλο κτίσμα. Όμως ένας αριθμός «εμπίστων» είχαν τα όπλα στα σπίτια τους, «παράνομα», κάτι που όλος ο κόσμος στο χωριό το ήξερε και κυρίως η αστυνομία και η χωροφυλακή. Αυτοί ήταν οι «μικροί δικτατορίσκοι» στα χωριά, «λύνοντας και δένοντας».