Ροφός (Επινέφελος ο κρασπεδωτός) – Epinephelus marginatus
Τον φωτογραφήσαμε σήμερα στο ψαράδικο του Μπάλτσα στον κεντρικό πεζόδρομο στο ύψος του Αγίου Μηνά. Μια οικογένεια που ασχολείται παραδοσιακά με την δραστηριότητα αυτή, όπως φαίνεται και από μια παλιά φωτογραφία στον τοίχο με τον παππού να τριγυρνά στα χωριά με το άλογο, τα κασόνια για τα ψάρια, και την παλάντζα στο χέρι.
Ροφός λέγεται το ψάρι και θα πρέπει να είναι πάνω από 10 κιλά. Ψαρεύεται, όπως διαβάζουμε και στην ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια Βικιπαίδεια, με πετονιά ή ψαροτούφεκο και με κιούρτο κοντά στη θαλάμη του, ενώ ως δόλωμα χρησιμοποιείται συνήθως ψαροδόλι ή βραστό καθαρό κρέας χταποδιού (χωρίς το δέρμα) ή για καλύτερα ζωντανό δόλωμα.
Ο ροφός είναι ψάρι, που ανήκει στα περκοειδή. Η επιστημονική ονομασία του είναι Epinephelus marginatus – Επινέφελος ο κρασπεδωτός ή Epinephelus guaza, ή Serranus gigas, και ανήκει στην οικογένεια των σερανιδών. Λέγεται και «ορφός» και κατά Αριστοτέλη «Ορφώ». Συγγενεύει με τη πέρκα και το λαβράκι και μοιάζει πολύ με τη στήρα. Είναι πετρόψαρο και συχνάζει σε βραχώδεις βυθούς και σε βάθη από 5-300 μέτρα.
Το βάρος του μπορεί να φτάσει και τα 60 κιλά, (στις ελληνικές θάλασσες μέχρι 25 κιλά βάρος και 1,5 μέτρο μήκος), ενώ η διάρκεια ζωής του μπορεί να φτάσει και τα 50 χρόνια. Το χρώμα του είναι σκούρο καφέ προς το μαύρο (ανάλογα την μορφολογία του βυθού που ζει) με κίτρινες κηλίδες σαν νέφη, γι΄ αυτό το λόγο ονομάζεται και «επινέφελος», δηλαδή νεφοσκεπής.
Μια νοσταλγική ανάμνηση :
Παλαιότερα χρόνια ψαράς ή εμπορευόμενος ψάρια σε ορεινό χωριό – χρόνια έχει φύγει απ την ζωή- πούλαγε τα ψάρια του
σε κασόνια όρθια ( ψαροκασέλες) κάπως όχι σαν τα μετέπειτα οριζόντια τελάρα που κυκλοφόρησαν μετέπειτα.
Είχε κάπου κάπου και κάποιο καλύτερο, ψάρι- συναγρίδα φαγκρί- ροφό ή γενικά πετρόψαρο, μια και τα οικονομικά των γεωργών δεν επέτρεπαν μεγαλύτερες αγορές από σαρδελομαρίδα ή γενικά φτηνότερα ψάρια.
Πουλούσε όμως και εκάστοτε πετρόψαρα, μια και στο χωριό μπορούσε κάποιος λίγο καλύτερα οικονομικά να αγοράσει πού και που ένα ψάρι ακριβότερο σαν τα παραπάνω.
Το περιστατικό είναι αληθές, όταν κάποια φορά έφερε 2-3 φαγκριά για πούλημα και κάποιος που εκείνη την στιγμή μπορούσε αγόρασε ένα φαγκρί το καλύτερο και κάπως μεγαλύτερο που υπήρχε. Ο έμπορος ψαράς , το τύλιξε το φαγκρί στο χαρτί , πήρε τα χρήματα και μόλις απομακρύνθηκε κάπως ο πελάτης με το ψάρι, γύρισε σε κάποιους παρισταμένους κοντά στην ψαροκασέλα που είχε τα ψάρια τους κύταξε και είπε κάπως θριαμβικά αναφερόμενος στον πελάτη : » μου πήρε το καλύτερο ψάρι.. αλλά και γώ τόριξα κουμπουριά στην τσέπη».