«Ψηφίσατε χάριν της πόλεως υπεράνω κομμάτων» – Κοινοτικές εκλογές του 1934

Το παλιό Δημαρχείο στην κεντρική πλατεία Λευκάδας

Άλλες οι εποχές, άλλες οι ανάγκες, άλλα τα προβλήματα… Αναλογίες πάντα υπήρχαν και θα υπάρχουν, σε σχέση και με την σημερινή εποχή. Τόσο για τα προβλήματα όσο και για τη δήθεν τοπικότητά τους, που κάποιοι θέλουν εσκεμμένα (οι περισσότεροι) ή από αφέλεια να πιστεύουν ότι αυτά δεν έχουν άμεσα να κάνουν με τα όσα διαδραματίζονται στην κεντρική πολιτική σκηνή. Ότι είναι ζήτημα ικανότητας, εξυπνάδας, δημοσίων σχέσεων ή ξέρω γω τι άλλο. Όπως επίσης παίζει πλατιά σε αυτές τις δημοτικές εκλογές το δήθεν «ακομμάτιστο», το «ανεξάρτητο» των παρατάξεων, που δεν είναι κι αυτό καινούργιο, λες και κάποιοι να ντρέπονται για το παρελθόν τους ή όλοι αυτοί που είναι υποψήφιοι να προέκυψαν αίφνης από παρθενογένεση!

Το ψηφοδέλτιο του Δημητρίου Μαχαιρά

Πάμε 85 χρόνια πίσω να θυμηθούμε τις κοινοτικές εκλογές της 11ης Φλεβάρη του 1934. Ήταν οι τελευταίες δημοτικές εκλογές που έγιναν στη χώρα μας πριν από την έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, αφού μεσολάβησε η δικτατορία της 4ης Αυγούστου του 1936, του Γιάννη Μεταξά, που διόριζε -όπως καλή ώρα η Χούντα των Συνταγματαρχών 31 χρόνια αργότερα- τους δημάρχους και κοινοτάρχες. Είναι επίσης η χρονιά που εκλέγονται για πρώτη φορά κομμουνιστές δήμαρχοι, στις Σέρρες ο Διονύσης Μενύχτας, και στην Καβάλα ο Μήτσος Παρτσαλίδης.

Την εποχή, λοιπόν, αυτή στα ηνία της Κοινότητας Λευκάδας βρισκόταν επί οκτώ και κάτι χρόνια ο Δημήτριος Γιαννουλάτος. Είχε εκλεγεί για πρώτη φορά στις δημοτικές εκλογές της 25ης Οκτώβρη του 1925 και επανεκλέχτηκε στις δημοτικές εκλογές της 4ης Αυγούστου του 1929. Στις κοινοτικές εκλογές του 1934 είχε αντίπαλό του τον Δημήτριο Γ. Μαχαιρά, ο πατέρας του οποίου, ο Γεώργιος Μαχαιράς, είχε εκλεγεί για δύο περιόδους πρόεδρος της Κοινότητας Λευκάδας.

Συντάκτης τοπικής εφημερίδες που στήριζε τον αντίπαλο του Γιαννουλάτου, δηλαδή τον Δ. Μαχαιρά, του προσάπτει με πρωτοσέλιδο άρθρο του με τίτλο «ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝ ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΩΝ ΛΕΥΚΑΔΙΩΝ ΕΚΛΟΓΕΩΝ ΤΟΝ κ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΝ ΓΙΑΝΝΟΥΛΑΤΟΝ» ότι δεν αντιμετώπισε στα οκτώ χρόνια της θητείας του επαρκώς τα προβλήματα που ταλάνιζαν εκείνη την εποχή την πόλη της Λευκάδας ή ότι εσφαλμένα ενήργησε σε κάποια άλλα. Πάμε να τα δούμε, γιατί ανεξάρτητα από τις προθέσεις του συντάκτη τα προβλήματα ήταν υπαρκτά (η σειρά είναι δική μας καθώς και ο τονισμός με μαύρα γράμματα):

«1) Ότι: Δεν εφρόντισε οκτώ ολόκληρα χρόνια να κανονίση μια για πάντα το στοιχειώδες ζήτημα, δια μίαν πόλιν, των ακαθαρσιών, και των λοιπών βρωμεροτήτων, αι οποίαι αφθονούσιν, εις την ατυχή συνοικίαν Αγίας Κάρρας, κατακλείζουσιν αυτήν την συνοικίαν Αγίου Μηνά ιδίως εις το όπισθεν των Σαγματοποιείων κείμενον χώρον και είναι αφάνταστος η καταδίκη εις την οποίαν ευρίσκεται η συνοικία Καινούργιας Χώρας και ιδία εις θέσιν «Μπρούζι» ένθα οι χώροι εκείνοι έγιναν αποδέκται παντός απορριπτομένου θνησιμαίου ψώφιου και πάσης βρωμεράς αναθυμιάσεως εστίαι μολυσματικαί θέτουσαι εν κινδύνω απολύτω ολόκληρον την υγείαν των κατοίκων της πόλεως αυτής η οποία ήξιζε και αξίζει καλυτέρας τύχης, μερίμνης και επιβλέψεως.

2) Ότι: Δεν εφρόντισε οκτώ ολόκληρα χρόνια να κατασκευάση έναν ανάλογον αποθέτην δια να ρίπτονται τα καιόμενα ρούχα, τα σκεύη και τα έπιπλα των χτικιασμένων, προς πρόληψιν της αρκετά μεταδοτικής αυτής νόσου, και των συναφών ελοδών πυρετών τους οποίους μας σερβίρουν κατ΄ έτος τα σμήνη των κωνώπων ενδιαιτώμενα εκεί.

3) Ότι: Επί οκτώ και πλέον έτη δεν κατόρθωσε να κατασκευάση μίαν και μόνην εσωτερικήν οδόν εις την πόλιν μας, και κατά τον χειμώνα οι κάτοικοί της λουτζίσουν σαν τα παπιά μέσα στα όμβρια και στις λάσπες ρίχνοντας μόνον ολίγα κάρρα άμμου την οποίαν η βροχή παρασύρει και πληρώνωμε κατόπιν τους καθαριστάς να την σηκώσουν!!

4) Ότι: Εχρέωσε την Κοινότητά μας προς την Εταιρείαν του Ηλεκτροφωτισμού με ποσόν δρχ 380.000.

5) Ότι: Επέβαλλε σκληράν και βαρείαν φορολογίαν τοπικήν 100 τοις 100 επί πάντων των εισαγωμένων ειδών του εμπορίου, και πληρώνωμε εμείς οι Λευκάδιοι εκτός των φόρων του Ταμείου Ελαίας, Ταμείου Κοινωφελών έργων, Ταμείου οδοποιίας, Λιμενικόν και πλήθος άλλων φόρων του Δημοσίου και τοπικόν τοιούτον ον επέβαλλεν ο κ. Γιαννουλάτος 100 τοις 100.

6) Ότι: Εγκρέμισε το μονάκριβον Αγορείον μας (Μαρκά) και το μετέβαλλεν εις παλουκόφρακτον χώρον, εστέρησε δε την Κοινότητα δια του γκρεμίσματός του ετήσιον πόρον δρχ 60.000 και μετέβαλλε την αγοράν μας άρδην, ηυξήθηκαν τούτου ένεκα τα ενοίκια των καταστημάτων και δεν δύναται κάθε φτωχός επαγγελματίας να ενοικιάση μαγαζί.

7) Ότι: Εγκρέμισε το μονάκριβον Θεατράκι μας και ενώ τω εζητήθη ο χώρος του, δια να κατασκευασθή Μητροπολιτικόν Μέγαρον επί Μητροπολίτου Δανιήλ Σουλίδη καταβάλλων τότε ως πρώτη προσφοράν υπέρ του Μητροπολιτικού Μεγάρου δρχ 40.000, ηρνήθη να τον παραχωρήση τότε, άγνωστον δια τινα λόγον!

8) Ότι: Δεν ηξίωσε την πόλιν μας ενός παιδονόμου απαραιτήτου, δια να εφορεύη επί των παιδιών των κατοίκων, και να μας απαλλάξει από το παιδομάζωμα της Κεντρικής Πλατείας και των συνοικιών της πόλεώς μας, που καντήτησαν μια Κοινωνική μάστιξ.

9) Ότι: Εστέρησεν την πόλιν των απαραιτήτων ουρητηρίων, και ημείς οι κάτοικοι χύνομεν τα αρώματα τήδε κακείσε σαν να είμεθα κάτοικοι της Ζούγκλας ή Ζολού!

10) Ότι: Ενώ δε πάντα ταύτα δεν έπραξεν ως υπεύθυνος Κοινοτικός Άρχων, ασφαλώς τα έξοδα της παραστάσεώς του θα τα έλαβεν εις το ακέραιον επί μίαν οκταετίαν δηλαδή περί τας 115.200 και ασφαλώς θα επληρώθησαν εις το άρτιον και όλοι οι μισθοί των Υπαλλήλων της Κοινότητας. (σ.σ. ο αντίπαλός του Δ. Μαχαιράς είχε δηλώσει προεκλογικά ότι σε περίπτωση εκλογής του ως πρόεδρος της Κοινότητας θα διέθετε τα έξοδα παραστάσεως στο Ταμείο της Κοινότητας).

11) Ότι: Δεν εδυσκολεύθη να καταντήση το Κοινοτικόν Κατάστημα πολιτικόν Κέντρον, πράγμα το οποίον δεν επιτρέπεται».

Να αναφέρουμε ότι ο Δημήτριος Γιαννουλάτος φρόντισε να πολιτικοποιήσει τις εκλογές -παρότι είχε και δύο βενιζελικούς υποψήφιους στο ψηφοδέλτιό του, τον Κωνσταντίνο Φρεμεντίτη και τον Βασίλειο Μαλακάση- επικαλούμενος τον κίνδυνο ότι θα ζημιώνονταν το Λαϊκό Κόμμα που κυβερνούσε την εποχή εκείνη με τον Παναγή Τσαλδάρη και θα ευνοούνταν οι Βενιζελικοί, αν δεν κέρδιζε ο ίδιος στις κοινοτικές εκλογές, καθώς επίσης και ότι αν εκλεγόταν άλλος στη θέση του δεν θα είχε τη στήριξη του βουλευτή Λευκάδας που ήταν τότε ο Κώστας ο Καλκάνης. Παρόλα ταύτα κατόρθωσε να εκλεγεί για τρίτη συνεχόμενη θητεία, αναδεικνυόμενος στον μακροβιέστερο, ίσως, κοινοτάρχη της πόλης της Λευκάδας.

Αντίθετα ο αντίπαλός του Δημήτριος Μαχαιράς εμφανίζονταν ως υπερκομματικός («υπεράνω κομμάτων»). Είναι χαρακτηριστικό ότι στην ανοιχτή επιστολή που απευθύνει προς τους εκλογείς τονίζει: «Κατελθών εις τον επικείμενον εκλογικόν αγώνα της πόλεώς μας … ΑΝΕΥ ΚΟΜΜΑΤΙΚΗΣ ΧΡΟΙΑΣ και με την προϋπόθεσιν ταύτην καταρτήσας το ψηφοδέλτιόν μου ΑΧΡΩΜΑΤΙΣΤΟΝ με πρόσωπα ικανά άφθαρτα…». Προέτρεπε μάλιστα του οπαδούς του του να μην αναμιχθούν σε «κομματικούς θορύβους» όσο και αν «οι αντίπαλοί μας προσπαθούν να δόσωσι πολιτικήν χροιάν».