Η άλλη άποψη για τη Μάχη στο Λαϊνάκι (Ποίημα του λαϊκού ποιητή Μήτσου Κακονά – Κανέλου)
Ο Χρήστος Κονιδάρης – Καλαντζής (αριστερά) και ο Γεράσιμος Σολδάτος Νικολάρας
Στη Μάχη στο Λαϊνάκι που ήταν και το κύριο θέατρο των επιχειρήσεων της αποκαλούμενης από τους ιστορικούς Μάχη της Λευκάδας, που έλαβε χώρα στις 16-17 Ιούνη του 1944 μεταξύ των αυτοαποκαλούμενων Οπλαρχηγών της Δεξιάς και των γερμανικών δυνάμεων κατοχής απ΄ τη μια μεριά και των δυνάμεων του ΕΛΑΣ απ΄ την άλλη, έχουμε αναφερθεί και άλλες φορές στη σελίδα.
Ο λαϊκός ποιητής Μήτσος Κακονάς – Κανέλος
Αυτή τη φορά παραθέτουμε μια διαφορετική άποψη, την άλλη άποψη που ίσως να είναι ακόμα και σήμερα επικρατούσα σε χωριά της νότιας Λευκάδας, όπως καταγράφεται έμμετρα από τον λαϊκό ποιητή Μήτσο Κακονά – Κανέλο από το Κατωχώρι Λευκάδας στο βιβλίο του Σπύρου Αθ. Σκλαβενίτη με τίτλο «… και το ποίημα γράφει «τέλος» Μήτσος Κακονάς – Κανέλος» και υπότιτλο «Άπαντα τα ευρισκόμενα του λαϊκού ποιητή Δημητρίου Κακονά» που κυκλοφόρησε πρόσφατα (2019) με τη χρηματοδότηση της έκδοσης από τον βουλευτή Λευκάδας κ. Αθανάσιο Καββαδά.
Η κορυφή στο Λαϊνάκι
[Μες στης Ελάτης την κορφή…] (1944)
Μες στης Ελάτης την κορφή έπεσε μαύρη αντάρα
κράζει ο Χρήστος Καλαντζής τον Μήτσο Νικολάρα.
-Ντε Μήτσο σήκω και να πας κοντά στους Καλαντζαίους
να δώσουνε ενίσχυση εις τους Καραγιανναίους.
γιατί έχει σπάσει την γραμμή του Κόρακα τ΄ ασκέρι
πικρός χειμώνας πέρασε μαύρο το καλοκαίρι.
Θα να διαβεί ο θάνατος άμα διαβούν οι ΕΑΜίτες
μήτε η στάχτη στην γωνιά δε μένει από ΕΔΕΣίτες
Εγώ θα φύγω και και θα πάω Βλυχό και Κατωχώρι
να στείλω ένα σύνδεσμο για το Μαραντοχώρι.
Να ΄χει ο Ζαμπέλης τ΄ν Εύγηρο στο νου του μην τον κλείσει
και το Φτερνό ο Αρματάς να πάει να τ΄ αφοπλίσει.
Παίρνει ο Ντε Μήτσος σαν πουλί τις ρεματιές, τα όρη.
Ο Χρήστος διάβη απ΄ το Βλυχό φτάνει στο Κατωχώρι.
Συνάχθη όλο το χωριό εις την γραμμή το βάνει
και άρχισε ο Καλαντζής θεωρία για να κάνει:
-Πρόεδρε του Κατωχωριού πρέπει να σχηματίσεις
μια ομάδα, και στον πλάτανο φυλάκιο να ορίσεις,
γιατί οι ΕΑΜίτες εισέβαλαν μπήκαν στον Άγιο Ηλία
βάλαν μαχαίρι και φωτιά σέρνουνε συντελεία.
Ο Κατωπόδης, ο Ψίλιας μάχονται στον Βουρνικά, στην Ράχη
ο Γουντρουμάς όθε διαβεί τρέμουν βουνά και βράχοι.
Ο Αντρέας Βάλτρας έκλεισε Νυδρί μέχρι Νιχώρι
το νου σας να ΄χετε παιδιά και εις το Σπαρτοχώρι.
Μην κάμει αποβίβαση Δεσίμι, Γριά Λαγκάδα
τα εθνικόφρονα χωριά θα βγούμ΄ απ΄ την Λευκάδα.
Δεν είν΄ ζωή αδέρφια μου ετούτη όπου ζούμε
και πρέπει όλοι στο κλαρί σήμερα για να βγούμε.
Μια πρόστυχη της Καρυάς αντάρτης είν΄ ντυμένη
θέλει κι αυτή στον τόπο μας οπλαρχηγός να γένει.
Τζαβέλαινα την κράζουνε η συντροφιά της ούλη
μιανής κυράς το όνομα έκλεψαν απ΄ το Σούλι.
Το όνομά της στάθηκε καλή να το κρατήσει
τους Γερμανούς και Ιταλούς για να τους πολεμήσει.
Επήγε στο Ξηρόμερο εσύμασε ΕΑΜίτες
δίχως αιτία και αφορμές να κάψει Λευκαδίτες.
Γιατί οι ΕΑΜίτες είν΄ πολλοί εμείς είμαστε λίγοι
από τις δύο παράταξες η μία θε να φύγει.
Να μας βοηθάει ο Θεός Χριστός και Παναγία
γιατί ποτέ δε δώσαμε εις το ΕΑΜ αιτία.
Να πέφτουνε τα τέκνα σου νεκρά και λαβωμένα
κι ένα βαρύ αναστεναγμό να λέγει το καθένα.
[…]
-Ελάτε σβήστε την φωτιά π΄ ανάψατε εδώ πέρα
θα δώστε λόγο πράξεως κι εσείς μίαν ημέρα.
Εσείς εδιοργανώσατε τον Πάνο τον Γιαννούλη
που την διατάραξη έφερε εις την Λευκάδα ούλη.
Τον αδελφό του έχασε στου Γιωργουμά την Ράχη
οπότε ήρθε κι άνοιξε με Χαραδιώτες μάχη.
Τους Καλαντζαίους έλαβε παιδί και τον πατέρα
και τους εκτέλεσε μαζί την δεύτερη ημέρα.
Οι Μπαρμπακαίοι κι ο Μπαρμπαρής μεσ΄ απ΄ το Κατωχώρι
ο Καραγιάννης απ΄ τον Αϊ-Λιο γιατρέ απ΄ το Σπανοχώρι,
εσείς άμα το θέλατε θα ζούσανε κι αυτήνοι
και το κακό που έγινε ήθελε να μη γίνει.
Εσείς θέλατε διάλυση στην πίστη, στην πατρίδα
εις το γονιού την φαμελιά, που έχει την ελπίδα
για να του δώσουνε ψωμί εις τα γηράματά του
τα τέκνα που ανάθρεψε μέσα στην αγκαλιά του.
Κι η μάνα που ανάθρεψε την κόρη της με τρόμο
με το που εμεγάλωσε να την πετάει στο δρόμο
του καθενός διασκέδαση χωρίς ΄κλησιάς στεφάνι
κάθε κουμπάρος, συγγενής γυναίκα τ΄ να την κάνει.
Μ΄ αυτήνο το πολίτευμα μόνο τα ζώα ζούνε,
για το εθνικό το αίσθημα όλοι θα σκοτωθούμε.
Αυτά τα λόγια έλεγαν οι βαρυπληγωμένοι,
ακούν το Χρήστο Καλαντζή εις το Πετέν να κρένει:
-Βάρα, Πετέν, αλύπητα κομμουνιστές, τις λέρες
όσο να φέξει έφτασε Μπουρδούβαλης και Βέρες.
Πως ήρθ΄ αυτή η άπιστη να κάψει και ν΄ αρπάξει
καθένανε εκφυλιστή ακόπιαστα ν΄ αλλάξει.
Φουρτούνας τι ζητά εδώ κι ο Κόρακας ακόμα
και οι Καρσάνες ν΄ ακ΄λουθούν με την φωνή στο στόμα;
Βάρα Φουρτούνα, Κόρακα τι τους φυλάτε ακόμα
εις τον μικρόνε Καναδά να φτάσουμε το γιόμα.
Θα πάμε στο εμπορικό τ΄ Αλέξη Παπανιάρα
μες στην Αθήνα διάβηκε κι ασφάλισε την κάρα.
Επούλησε τον οπλισμό τον πήραν οι ραγιάδες
να τ΄ ασφαλίσουν τα λεφτά και τους πολλούς παράδες.
Πρόσεξε να μην γίνουνε τα όσα είπα, Σπύρο,
εγώ κι ο Γιώργος ο Στρουμλός θα πάμ΄ απ΄ την Σωτήρω.
Εσύ πάρε τους άντρες σου φυλάκιο να στήσεις
και πρόσεξε στην σύμπτυξη μήπως και μας χτυπήσεις.
Φέρνουν βαρέα άρματα όλμους και πολυβόλα
και του Φορτούνα τα παιδιά θα διαλυθούνε όλα.
Ξημέρωσε η μιαν αυγή μαύρη, αραχνιασμένη
η ξένη μάνα το παιδί πούθε το περιμένει;
Βαρά ο όλμος άπονα το πολυβόλο βράζει
σα να ΄τανε μαύρη θύελλα αέρας με χαλάζι.
Κεφαλλονίτες και Θειακοί παιδιά απ΄ το Μεσολόγγι
τ΄ Αλάτρου η λίμνη εγέμισε, ακρογιαλιές και λόγγοι.
Φεύγει ο Φουρτούνας άτακτος ορκίστηκε την δύση
μες στης Λευκάδας το νησί να μην ξαναπατήσει.
Ο Κόρακας επέταξε στου Λιότσου πήε να κράξει
Καραγιανναίους και Καλαντζή στα χρονικά έχει γράψει.
Η εκστρατεία του Φορτούνα – Κόρακα – Τζαβέλαινας κατά της Λευκάδας στις 24/06/1944 [σ.σ. η ημερομηνία είναι λαθεμένη, οι επιχειρήσεις έλαβαν χώρα στις 16-17 Ιούνη του 1944]. Ποίημα αναφερόμενο σε πραγματικά ιστορικά γεγονότα που έγιναν κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου στο νησί της Λευκάδας.
Σημείωση: Οι φωτογραφίες είναι από το αναφερόμενο βιβλίο.
