Η διαχείριση των απορριμμάτων του Δήμου Λευκάδας ως την λειτουργία της ΜΟΠΑΚ

Πρόταση-λύση και ευθύνη της πολιτείας

Του Στάθη Βλάχου,
Εντεταλμένου Σύμβουλου Καθαριότητας του Δήμου Λευκάδας

Είναι όχι μόνο καθήκον αλλά και έννομη υποχρέωση της πολιτείας να συνδράμει τους Φορείς της 2ης και 3ης Διαχειριστικής Ενότητας του Ν. Αιτ/νίας με την άμεση έγκριση ένταξης σε χρηματοδότηση των έργων επέκτασης των ΧΥΤΑ Στράτου και ΧΥΤΑ Παλαίρου. Τα έργα διαθέτουν περιβαλλοντική αδειοδότηση και πλήρη ωριμότητα με Οριστικές Μελέτες έργων επέκτασης, με αναλυτικούς Προϋπολογισμούς και Τεύχη Δημοπράτησης.

Με το έργο της Μονάδας ανακύκλωσης απορριμμάτων υπό δημοπράτηση η Λευκάδα μπορούσε να εξυπηρετηθεί στην έκτακτη ανάγκη που βρίσκεται τώρα μέχρι την ολοκλήρωση της Μονάδας, με τη μεταφορά και σύννομη διάθεση των απορριμμάτων της (περίπου 12000 τόνων σε κάθε ένα από τους δύο αυτούς ΧΥΤΑ) με σχετικά χαμηλό κόστος, καταβάλλοντας βεβαίως το κόστος ταφής στους Φορείς. Με το Φορέα της 2ης Ενότητας η Λευκάδα μπορεί να συμφωνήσει να δεχθεί ίση ποσότητα απορριμμάτων καταβάλλοντας μάλιστα τη διαφορά στα έξοδα μεταφοράς, π.χ. από τον Δήμο Αμφιλοχίας ο οποίος περιλαμβάνεται στη 2η Ενότητα και φιλοξενείται στον ΧΥΤ 2ης Ενότητας. Το υπόλειμμα που αντιστοιχεί στο Δ. Αμφιλοχίας μπορεί να οδηγείται στον ΧΥΤ 2ης Ενότητας μέχρι την αποπεράτωση του εργοστασίου μηχανικής ανακύκλωσης της 2ης Ενότητας Αιτ/νίας. Με τον Δήμο Ακτίου Βόνιτσας εμπεδώνεται η σχέση που ήδη υπάρχει και που αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της συνεργασίας για τη διαχείριση των απορριμμάτων και των δύο Δήμων.

Ειδικότερα:

Ο ΧΥΤΑ Στράτου βρίσκεται στη 3η Φάση λειτουργίας του με χρόνο ζωής μέχρι το 2023 και η επέκτασή του προσθέτει περισσότερα από 25 χρόνια ζωής με τη σημερινή ποσότητα απορριμμάτων, ενώ προβλέπεται και εργοστάσιο στο Αγρίνιο που θα τριπλασιάσει περίπου το χρόνο ζωής του ΧΥΤ, αφού θα λειτουργεί ως ΧΥΤΥ. Ο ΧΥΤΑ Παλαίρου βρίσκεται στο πέρας της 1ης Φάσης λειτουργίας του με υπόλοιπο χρόνο ζωής της κατασκευασμένης εργολαβίας (Φάση 2 και Φάση 3) μέχρι το 2030 περίπου και η επέκτασή του προσθέτει περισσότερα από 30 χρόνια ζωής ενώ διαθέτει και δυνατότητα περαιτέρω επέκτασης. Οι Φορείς της 2ης και 3ης Ενότητας έχουν υποβάλει σχετικές αιτήσεις εδώ και αρκετούς μήνες και οι διαχειριστικές αρχές σιωπούν. Ειδικά για την χρηματοδότηση της επέκτασης του ΧΥΤΑ Παλαίρου αναφέρουν δικαιολογίες, ότι το έργο θα χρειαστεί να λειτουργήσει μετά από πολλά χρόνια και δεν μπορεί να κατασκευασθεί τώρα γιατί θα χαλάσουν οι μεμβράνες. Όμως οι ειδικοί διαφωνούν κάθετα με τις δικαιολογίες αυτές. Εξ άλλου στην επόμενη προγραμματική περίοδο δεν θα χρηματοδοτηθούν έργα ΧΥΤΑ. Στη κατάσταση αυτή πρέπει να δώσει τέλος το Υπουργείο Περιβάλλοντος, το Υπουργείο Εσωτερικών, το Υπουργείο Οικονομίας και η Γραμματεία ΕΣΠΑ.

Η Λευκάδα πρέπει να ενώσει τη φωνή της με τους Φορείς 2ης και 3ης ενότητας Αιτ/νίας. Πρέπει να γίνουν κοινές προσπάθειες, αιτήσεις και οχλήσεις στις Αρχές. Οι καθυστερήσεις των έργων αυτών επηρεάζουν και το Δήμο Λευκάδας. Η απερχόμενη Δημοτική Αρχή προκήρυξε το έργο της Μονάδας Επεξεργασίας Απορριμμάτων και Κομποστοποίησης, (ΜΟΠΑΚ). Το έργο είναι αδειοδοτημένο περιβαλλοντικά, ενταγμένο σε χρηματοδότηση ήδη από το 2014 και επανενταγμένο τον Φεβρουάριο του 2018. Διαθέτει εγκεκριμένες Οριστικές Μελέτες από το 2016 και ανανεωμένη περιβαλλοντική αδειοδότηση από το 2019.

Η ΜΟΠΑΚ και το σύστημα διαχείρισης που εισάγει αποτελεί πρότυπο έργο για νησιωτικά συμπλέγματα και καταδεικνύει τη δυνατότητα συνεργασίας Δήμων από γειτονικές Περιφέρειες για την επίλυση του προβλήματος διαχείρισης των απορριμμάτων, με χαμηλό κόστος για το δημότη και σύμφωνα με τις επιταγές της νομοθεσίας, της κυκλικής οικονομίας και την αρχή της εγγύτητας.

Βασικό βήμα για την ωρίμανση του έργου και τη δημοπράτηση της ΜΟΠΑΚ απετέλεσε η συνεργασία με το Δήμο Ακτίου – Βόνιτσας ο οποίος θα δέχεται το υπόλειμμα της επεξεργασίας της ΜΟΠΑΚ στον ΧΥΤΥ 3ης Ενότητας Αιτωλοακαρνανίας (ΧΥΤ Παλαίρου). Η συνεργασία αυτή σφυρηλατήθηκε με εργώδεις προσπάθειες της Δημοτικής Αρχής και Λευκάδας και της Δημοτικής Αρχής Ακτίου – Βόνιτσας και παρά τις ποικίλες αντιδράσεις και με συμμαχίες τις οποίες δημιούργησαν και απετέλεσε τον θεμέλιο λίθο της κοινής διαχείρισης. Σύμφωνα με τη σχετική Προγραμματική Σύμβαση η ΜΟΠΑΚ θα επεξεργάζεται απορρίμματα των Δήμων Λευκάδας, Ακτίου-Βόνιτσας και Μεγανησίου και το υπόλειμμα (περίπου 36%) θα οδηγείται σε ασφαλή ταφή στον ΧΥΤΥ.

Η πραγματικότητα σήμερα είναι διαφορετική από ότι πριν ένα μήνα. Η δημοπράτηση της ΜΟΠΑΚ εγγυάται ότι η αποδοχή των απορριμμάτων της Λευκάδας στους ΧΥΤ 2ης και 3ης ενότητας Αιτ/νίας θα είναι προσωρινή και σύννομη. Αν όλα βουν ομαλά η ΜΟΠΑΚ θα είναι έτοιμη σε λιγότερο από δύο χρόνια. Πολύ μεγαλύτερες και συνθετότερες εγκαταστάσεις ολοκληρώθηκαν και τέθηκαν σε λειτουργία σε 15 μήνες. Είναι φανερό ότι οι ποσότητες που θα χρειασθεί να δεχθούν οι γειτονικοί μας ΧΥΤΑ είναι αμελητέες έως μηδαμινές σε σχέση με την πρόσθετη χωρητικότητα που θα εξασφαλίσουν με τα έργα επέκτασης. Μάλιστα ο Δήμος Λευκάδας θα δεσμευθεί για την επεξεργασία στη ΜοΠΑΚ τουλάχιστον ίσων ποσοτήτων. Οι γείτονές μας με τους οποίους έχουμε σχέση ζωής, πρέπει στην μεγάλη ανάγκη μας το διάστημα αυτό να μας βοηθήσουν.