Χλωρίδα Λιμνοθάλασσας Λευκάδας: 49. Αλκάννα η βαφική (Βαφόριζα) – Alkanna tinctoria

Ένας από τους σημαντικότερους υδροβιότοπους στο νησί μας, την Λευκάδα, με εξαιρετικά πλούσια βιοποικιλότητα χλωρίδας και πανίδας είναι η λιμνοθάλασσα.

Εκτός από τα πολλά είδη της ορνιθοπανίδας που κατά καιρούς όλοι θαυμάζουμε, φιλοξενεί μια ιδιαίτερα πλούσια χλωρίδα. Ένας μεγάλος αριθμός φυτών ζει και αναπτύσσεται σε απόσταση 0-100 μέτρα από τις παρυφές του μικρού ιβαριού. Συνεχίζουμε με την παρουσίαση αυτού του πλούτου, όπως έχει καταγραφεί μέσα από τον φακό του γεωπόνου κ. Μπάμπη Λάζαρη.

49. Αλκάννα η βαφική, Βαφόριζα. Alkanna tinctoria. Οικογένεια Boraginaceae (Βοραγινίδες).

Φυτό, γνωστό από την αρχαιότητα, που ενδημεί στις παραθαλάσσιες περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου.

Φθάνει τους 50 πόντους ύψος, έχει τριχωτά, και επιμήκη φύλλα, τα δε άνθη του είναι συνήθως μπλε-μωβ, ή σε κάποιες ποικιλίες (Alcanna orientalis), κίτρινα ή υπόλευκα.

Η ρίζα του φυτού η οποία συνήθως είναι πολύ μεγάλη αναλογικά προς το μέγεθος του φυτού, παράγει μία κόκκινη βαφή από τον φλοιό της. Ένα από τα κύρια συστατικά της ρίζας της είναι η αλκαννίνη, μια χρωστική ευδιάλυτη στα έλαια και τις αλκοόλες που δίνει ένα έντονο πορφυρό χρώμα.

Η αλκαννίνη χρησιμοποιείται ευρέως ως φυσική χρωστική σε καλλυντικά (ρουζ, κραγιόν, αλοιφές, κρέμες, σαπούνια, βερνίκια) καθώς και κρασιά, αλλά και για τη βαφή ξύλου, πέτρας κ.τ.λ.

Οι φαρμακευτικές ιδιότητες αυτής της ουσίας ήταν καταγεγραμμένες από την εποχή του Διοσκουρίδη, του πατέρα της Φαρμακολογίας οποίος έζησε τον 1ο αιώνα μ.Χ. Η πρώτη αναφορά σε για τις ευεργετικές και θεραπευτικές ιδιότητες της ρίζας του φυτού Alkanna tinctoria γίνεται στο έργο του «Περί ύλης Ιατρικής», όπου την αναφέρει ως φάρμακο για την θεραπεία πληγών και εγκαυμάτων.

Σύμφωνα με πρόσφατες βιολογικές μελέτες, η ρίζα του φυτού διαθέτει αντιμικροβιακές ιδιότητες (εναντίον των Staphylococcus aureus και Staphylococcus epidermidis). Επιπλέον, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αντιφλεγμονώδες με ισχυρή δράση. Η σημαντικότερη όμως ιδιότητα της αλκαννίνης και της σικονίνης, των ουσιών που περιέχονται σε μεγάλες ποσότητες στη ρίζα του φυτού, είναι η εξαιρετική επουλωτική της δράση.

Το Εργαστήριο Φαρμακολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων αναφέρει πιθανή εκδήλωση ηπατοτοξικότητας και καρκινογένεσης μετά από παρατεταμένη λήψη του βοτάνου. Η εσωτερική χρήση δεν συνιστάται.

Αυτός είναι και ο λόγος που κάθε φορά προειδοποιούμε: Δεν συνιστάται η χρήση παρασκευασμάτων βοτάνων χωρίς την ενημέρωση του θεράποντα ιατρού ή φαρμακοποιού. Ενδέχεται οι ουσίες που περιέχουν να αλληλεπιδράσουν με το/τα φάρμακα, που ήδη παίρνει ο ασθενής και να εξουδετερώσουν τη θεραπευτική τους δράση ή να προκαλέσουν τοξικότητα. Μπορεί επίσης, να επιβαρύνουν περαιτέρω εξασθενημένες ζωτικές λειτουργίες με κίνδυνο για την υγεία και την ζωή του ασθενούς.

Δες εδώ όλες τις αναρτήσεις για την χλωρίδα της Λιμνοθάλασσας της Λευκάδας.