ΟΛΜΕ – 1949 (Ομοσπονδία Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης)

Το σηματάκι που βρέθηκε στο νησί μας γράφει: ΟΛΜΕ – 1949 και έχει στο κέντρο του την Αθηνά, τη θεά της σοφίας.

Ίσως να κυκλοφόρησε με αφορμή την επανίδρυση της ΟΛΜΕ (Ομοσπονδία Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης) που έγινε, σύμφωνα με το σάιτ alfavita.gr, με το ΙΔ’ Συνέδριό της στις 20 Μάη του 1949, αφού είχε πάψει να λειτουργεί από το 1936.

Σύμφωνα με το προαναφερόμενο σάιτ «η ΟΛΜΕ ξεκινά τη δράση της με το ιδρυτικό συνέδριο στις 23-28/3/1924. Προηγήθηκε η ίδρυση της ΔΟΕ, που πραγματοποίησε το ιδρυτικό της συνέδριο στις 21/4/1921. Οι Ομοσπονδίες σύντομα κυκλοφόρησαν συνδικαλιστικά ενημερωτικά έντυπα. Η ΔΟΕ το «Διδασκαλικό Βήμα» («Δ.Β.») και η ΟΛΜΕ το «Δελτίον» («Δ.») το 1926.

Τα μέλη της ΟΛΜΕ αριθμούσαν μόλις 2.500 έναντι των 10.000 περίπου δημοδιδασκάλων. Οι καθηγητές προέρχονταν κατά βάση από τη μεσαία τάξη των πόλεων, είχαν εξαιρετικά υψηλή για την εποχή μόρφωση (πτυχιούχοι του μοναδικού και «αριστοκρατικού» ακόμη πανεπιστημίου), εργάζονταν και κατοικούσαν στις έδρες των νομών και αμείβονταν με μισθούς έως και διπλάσιους των δασκάλων. Ο μικρός συνολικά αριθμός του καθηγητικού σώματος αποτύπωνε τη συγκριτικά υψηλή θέση του στην πυραμίδα των επαγγελμάτων ενώ παρέμεναν ένα σχεδόν αποκλειστικά ανδρικό επάγγελμα, άρα αξιοσέβαστο σύμφωνα με τις κοινωνικές νόρμες της εποχής.

Απόρροια αυτών των δεδομένων ήταν, προφανώς, το συγκριτικά υψηλό κοινωνικό κύρος που απολάμβαναν. Σημαντικότερο όμως ήταν το γεγονός πως οι ίδιοι αντιλαμβάνονταν τον εαυτό τους ως κάτι περισσότερο από μία ακόμα κατηγορία δημοσίων υπαλλήλων: ως Δημόσιους λειτουργούς, ο ρόλος των οποίων ήταν κρίσιμος για τη λειτουργία και την αναπαραγωγή της κοινωνίας. Ακριβώς γι’ αυτό, άλλωστε, ονόμασαν την συνδικαλιστική τους οργάνωση «Ομοσπονδία Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης». Ο Ριζοσπάστης, θα τους εγκαλέσει για κοινωνική τύφλωση και θα τους παροτρύνει να απαλλαγούν από την «ψώρα της ψευτοαριστοκρατίας».

Η αυτοεικόνα των καθηγητών του μεσοπολέμου εδραζόταν αναμφισβήτητα σε ισχυρά στοιχεία. Καθώς η Μέση εκπαίδευση δεν είχε ακόμη μαζικοποιηθεί (αυτό θα συμβεί στη δεκαετία του 1960), ήταν πράγματι αυτοί που επέλεγαν και διαπαιδαγωγούσαν την μελλοντική ελίτ της ελληνικής κοινωνίας. Ήταν ενσυνείδητοι φορείς της παραδοσιακής ιδεολογίας του 19ου αιώνα, οργανικοί διανοούμενοι της προβιομηχανικής Ελλάδας.

Τα εκπαιδευτικά προπύργια της συντηρητικής ιδεολογίας ήταν κυρίως η καθαρεύουσα γλώσσα, ο κλασικιστικός προσανατολισμός του προγράμματος και, δευτερευόντως, η ορθοδοξία. Ο συντηρητικός προσανατολισμός αποτυπωνόταν ανάγλυφα στην ποσοστιαία συμμετοχή καθεμιάς από τις επιστημονικές ειδικεύσεις των καθηγητών: επί του συνόλου του σώματος: οι μισοί περίπου από τους 2.432, που εργάζονταν όταν συγκροτήθηκε η ΟΛΜΕ (Μάρτιος 1924), ήταν φιλόλογοι (1096), ενώ οι θεολόγοι (284) υπερτερούσαν των μαθηματικών (242) και των φυσικών (154). Έτσι, η κορυφή της εγχώριας συντηρητικής διανόησης συγκροτούνταν κατά βάση από τους καθηγητές της Φιλοσοφικής Αθηνών και η ραχοκοκαλιά της αρθρωνόταν αναμφίβολα από τους καθηγητές της Μέσης Εκπαίδευσης. Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, πως, σε σύγκριση με το σώμα των δασκάλων, η όσμωση του καθηγητικού σώματος με την ηγεμονική στον ελληνικό μεσοπόλεμο φιλελεύθερη ή την αναδυόμενη τότε σοσιαλιστική ιδεολογία υστερούσε καταφανώς.

Η ΟΛΜΕ θα πραγματοποιήσει 13 Συνέδρια και θα πάψει να λειτουργεί το 1936. Στο τελευταίο της Συνέδριο ασχολήθηκε με «το όλον εκπαιδευτικόν πρόβλημα» και στο κέντρο του προβληματισμού της τέθηκε: «ο καθορισμός του εκπαιδευτικού σκοπού κατά τας σύγχρονας αντιλήψεις, τα χρονικά όρια των εκπαιδευτικών βαθμίδων, η ποιότης της μορφώσεως των Ελληνοπαίδων, η αυτονόμησις και αυτοδιοίκησις της παιδείας.»…».