Και πάλι για το Μοναστήρι της Ιράς ο λόγος…

Του Αχιλλέα Νούτσου
Επιτ. Σχολικού Συμβούλου Α/βθμιας Εκπ/σης

Όταν πριν από καιρό -επτά μήνες περίπου- έδινα στη δημοσιότητα¹ ένα άρθρο μου για την προβολή της Ιεράς Μονής Αγίου Νικολάου Ιράς Λευκάδας, τίποτε δεν εγνώριζα για τα όποια τεκταινόμενα -και τότε και τώρα- κρύφιων συμφεροντολογικών παραμέτρων… και ούτε μπορούσα να φανταστώ ότι, πέρα από το φημολογούμενο θέμα κάποιων προσωρινών καταπατητών του μοναστηριακού κτήματος που, προφανώς εξαιτίας των εγγενών δυσκολιών προσαρμογής στη νέα κατάσταση … εξέφραζαν την ενόχλησή τους για την επαναλειτουργία της Ι. Μονής με διάφορους τρόπους… όπως και με την αποχή τους από τον εκκλησιασμό στον Άγιο … κι ότι -το κυριότερο- υπήρχαν και «υπονομευτικές συμπεριφορές από πάσης φύσεως κυκλώματα, που εποφθαλμιούν τη μοναστική περιουσία» και «θεωρούν την Ιερά Μονή σοβαρό εμπόδιο στα σχέδιά του» …

Το αμέσως παραπάνω απόσπασμα από δημοσιογραφικό άρθρο του διαδικτύου² επιβεβαίωσε εν πολλοίς και τα ακούσματα που διαχέονταν στην κοινωνία μας και που κάθε τόσο επαυξάνονταν έτσι ώστε με απρόσμενα ξαφνιάσματα και μπερδέματα … να είναι ικανά να διασαλεύσουν την ήρεμη τάξη των ψυχοπνευματικών θεμελίων ενός ορθόδοξου χριστιανού για τα θέσφατα των παραδοσιακών δομών…

Ποτέ άλλοτε -εκτός από την εποχή της Βαυαροκρατίας- άτομα ή οργανωμένα κυκλώματα δε μηχανεύτηκαν το «επιχειρείν» σε μοναστηριακή περιουσία… δε σοφίστηκαν ασύνετους, ανίερους κι ανησυχητικούς πρακτικισμούς για τα μοναστήρια μας… τέτοιους, που να καταστρατηγούν βασικές αρχές της εκκλησιαστικής μας δεοντολογίας… που να «εποφθαλμιούν» οικόπεδα «φιλέτα» του μοναστηριού του Αγίου Νικολάου Ιράς… να μετέρχονται τρόπους και μέσα παρεμπόδισης του καθαρού και γνήσιου και θεάρεστου πνευματικο-επικοδομητικού έργου της Ιεράς Μονής, προσβλέποντας μόνο στα κτήματά της με σαφή υποταγή στο Μαμμωνά… «θου, Κύριε, φυλακήν τω στόματί (πνεύματί) μου».

Προβλήματα αυτά. Σχεδιασμένα; πάντως είναι από αυτά που δε συνάδουν με την αγαθοεργία και δε λύνονται ούτε με την ΑΠΛΗ, αλλ’ ούτε και με τη ΣΥΝΘΕΤΗ ΜΕΘΟΔΟ ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ, παρά μόνο με τον προσήκοντα σεβασμό στο μοναστήρι, στις δωρεές – διαθήκες των ευλαβών προσκυνητών, των ναυτιλλομένων και ξενιτεμένων, κυρίως κατοίκων της νότιας Λευκάδας, που με ιδιαίτερη ευλάβεια στον Άγιο Νικόλαο Ιράς, αφιέρωσαν τα τάματά τους ως συμπλήρωμα στην από αιώνες παραχωρημένη μοναστηριακή περιουσία, για τη συντήρηση και την ανάπτυξη της Μονής και για τη διαβίωση των εκεί εγκαταβιούντων ή εγκαταβιουσών μοναχών … που σήμερα αγωνίζονται τον καλόν αγώνα για όλους μας… Για την ευλογία του τόπου μας…

Για όλα τούτα, τα κτήματα αυτά είναι ιερά. Είναι, πάνω απ’ όλα, του Αγίου Νικολάου Ιράς. Για όλα αυτά, δεν μπορεί κανείς για να τα πάρει. Αυτά τα κτήματα δεν υφαρπάζονται, δεν εκποιούνται γι’ αλλότριους σκοπούς … δεν δίνουν έδαφος εμπορίας. Ας θυμηθούμε τον Κύριο ημών Ιησού Χριστό, που με το φραγγέλιο απέπεμψε τους εμπόρους που, ασφαλώς, με την ανοχή των Γραμματέων και Φαρισαίων -αν δεν ήταν και οι ίδιοι- «έκαναν τον οίκον του Πατρός Του, οίκον εμπορίου»… Κι εδώ, έτσι κι εδώ, με τις ικεσίες του Αγίου Νικολάου, αλλά και με τις δικές μας προσευχές, ο Μεγαλοδύναμος, δεν θα επιτρέψει να περάσει το άδικο. Κι εδώ η δικαιοσύνη του Θεού θα ξαναδιδάξει την οδό… την αλήθεια… και τη ζωή… Κι εδώ! …

Θα στηρίξει τις τρεις μοναχές του μοναστηριού μας, που κοπιάζουν με πολύν ιδρώτα για την υπέρ της Μονής αξιοποίηση της περιουσίας αυτής… Για να φύγουν τα ερείπια του περιβόλου του ναού… Θυσία και μόχθος, μόχθος και προσφορά. Αυτή είναι η ζωή των μοναχών μας. Αμετάκλητο αφιέρωμα στον γλυκασμό της ωραιότητας, που γαλουχεί και διανθίζει η πίστη τους. Είναι η ευλογία και η χαρά της δημιουργίας αυτή. Στάση και θέση ζωής με τη μοναδικότητα του χρέους τους προς το Σωτήρα Χριστό… Τον Ιησού Χριστό, που τάχτηκαν να διακονήσουν και «Τούτον εσταυρωμένον». Εδώ, τάμα και ασκητική ζωή γίνονται ένα… Εδώ πίστη και ελπίδα και αγάπη… στο βάθος ταυτίζονται… Εδώ «ζη Κύριος»… Και το Πνεύμα της Αληθείας, ο Παράκλητος, ευλογεί και προστατεύει. Εδώ η αέναη προσφορά του καθήκοντος στον Άγιο Νικόλαο και στον άνθρωπο, συνυπάρχει. Γίνεται θεϊκή προσέγγιση κι ο ανθρωποκεντρικός συμπεριφορισμός της μοναχής μπαίνει ανάλαφρα σε κάθε ψυχή, σε κάθε καρδιά, για να προσφέρει γαλήνη, πραότητα, πνευματική τροφή… διδαχές της εκκλησίας μας, κλίμα λατρείας προς τον Θεό πατέρα και αναζωπύρωση της πίστης μας. Κι όλα αυτά, ως δώρα Θεού, σε μια περίοδο που η κοινωνία μας ταλανίζεται κι ανεμοδέρνεται από τις πληροφορίες της μεγάλης και δραματικής κρίσης των ηθικών αξιών.

Υπάρχουν, βέβαια στο μοναστήρι εμπόδια τακτοποίησης των υποδομών λειτουργικότητας. Και οι τρεις μοναχές -καθόσον εμείς οι εκκλησιαζόμενοι δυνάμεθα ν’ αντιληφθούμε και να εικάσουμε- απασχολούνται κατ’ ανάγκην με τις αναπότρεπτες διαδικασίες εμπράγματων θεμάτων δομής και υποδομής, διαθέτοντας αρκετό χρόνο από την κύρια αποστολή τους, που αρχίζει από τη θεία λειτουργία και προσευχή, περνά στο αρχονταρίκι της επικοινωνίας και εξικνείται ως τον τόπο προέλευσης του καθενός προσκυνητή της Ιεράς Μονής.

Σε όλα αυτά η λευκαδίτικη κοινωνία -και όχι μόνο αυτή- συμπαραστέκεται. Γιατί πάντα εμφορείται από τον δέοντα σεβασμό στην εκκλησία της. Και τ’ ακούσματα -διχαστικά για την κοινωνική συνοχή- που ακούγονται, που κυκλοφορούν ψιθυριστά ή με παρρησία ανάμεσά της δεν τα θέλει… Τα βδελύσσεται και αποστρέφεται τους υπαίτιους των κακών. Ο λευκαδίτικος λαός, ευφυής και δυναμικός και προσηνής… «αυτός ο κόσμος ο μικρός, ο μέγας», δε δέχεται έριδες και διχασμούς σε θέματα που αφορούν την εκκλησιαστική περιουσία, όπως αυτά της Ιεράς Μονής του Αγίου Νικολάου Ιράς Λευκάδας.

Το χριστεπώνυμο πλήρωμα της στρατευμένης εκκλησίας του Χριστού, θέλει να υπάρχει ομόνοια και αγαστή σύμπνοια για τα εκκλησιαστικά πράγματα σε όλους μας. Αυτό είναι και το πνεύμα πολλών κηρυγμάτων της εκκλησιαστικής μας Αρχής. Αυτό θέλουμε και για το ιστορικό μας μοναστήρι.
Δε γνωρίζω αν υπάρχουν έγγραφα στοιχεία για την ιστορικότητα της Ιεράς Μονής Αγίου Νικολάου Ιράς. Η λαϊκή παράδοση τοποθετεί το μοναστήρι σε βάθος αρκετών αιώνων και από τότε ο Άγιος Νικόλαος συνεχίζει να ευλογεί τον τόπο. Οι Νοτιολευκαδίτες τον ευλαβούνται ιδιαίτερα τον Άγιο. Ήταν πάντα ένα προσκύνημα όπου προσέτρεχαν οι πάντες και προπαντός οι ενδεείς για το έλεός του (παροχή βοήθειας από τα προϊόντα του κ.λ.π.). Εκεί έβρισκαν όλοι την ανάλογη συνδρομή… και πάνω απ’ όλα έπαιρναν την ευλογία του Αγίου Νικολάου.

Σήμερα στέκει όρθιος και «απείραχτος» από τα χρόνια, ο ιερός ναός. Ωστόσο, ναός και ερείπια μας προκαλούν συγκίνηση, ιερή ευλάβεια και μια ενδόμυχη διάθεση προσφοράς να συμβάλλουμε στο «κατά δύναμιν» ο καθένας για την αναστήλωση των κτηρίων. Ιερός σεβασμός για το τι ήταν… Ανείπωτη χαρμολύπη για την υπαρκτική πραγματικότητα… και χαρμονή παραμυθίας από τη διαχεόμενη ατμόσφαιρα ευλογίας. Ελπίδα και προσμονή για το τι δύναται, με τη Χάρη του Θεού, να γίνει.

Όλα δείχνουν την αίγλη και το μέγεθος του μοναστηριακού αυτού συγκροτήματος. Το ελαιοτριβείο, η αποθήκη των προϊόντων της σοδειάς (λάδι, κρασί, σιτάρι κ.λ.π.) τα κελιά των μοναχών, ο ξενώνας, το αλώνι, οι στάβλοι, τα πηγάδια κ.λ.π. όλα αυτά δείχνουν ότι ήταν από τα σημαντικότερα και μεγαλύτερα μοναστικά συγκροτήματα του νησιού.

Με τη Χάρη του Θεού και την αυθόρμητη και αγαθή διάθεση όλων μας και, βεβαίως με τις ευλογίες και την καθοδήγηση του ποιμενάρχη μας – το μοναστήρι μας θα ξαναγίνει έτσι όπως ήταν κι ακόμη καλύτερο, πιο σύγχρονο και προσιτό για το καλό όλων μας, για τη δόξα του Χριστού και το αγλάισμα της εκκλησίας μας… «Γένοιτο Κύριε το έλεός σου εφ ημάς, καθάπερ ηλπίσαμεν επί Σε»…

Με τη δική μου συναισθηματική σκέψη, τη δική μου θρησκευτική συνείδηση, το βιωμένο εκκλησιαστικό μου σέβας, την υποκειμενική μου ενόραση, βλέπω ένα παρήγορο μήνυμα να διαχέεται στη λευκαδίτικη ατμόσφαιρα, σ’ όλο το λευκαδίτικο ουρανό… Παντού… Από το Βορρά προς το Νότο. Από την Ιερά Μονή της Φανερωμένης, της Υπεραγίας Θεοτόκου, ως την Ιερά Μονή του Αγίου Νικολάου Ιράς: Να ίπταται ο Ιησούς Χριστός Αναστημένος και να ευλογεί … και να ξαναλέει το «ειρήνη υμίν»… Αυτό βλέπω. Όραμα; Θαύμα; Κι η ζωή μας ένα θαύμα είναι … Και όλα γύρω μας ένα θαύμα είναι… Και όλα τα έργα του Θεού γύρω μας μεγάλα και θαυμαστά είναι. Κι «ό,τι καλόν κι ό,τι τερπνόν» του Θεού είναι … Τα άλλα… είναι αλλουνού… «Δόξα τω Θεώ, πάντων ένεκεν». Για όλα αυτά «γρηγορούμε και προσευχόμαστε». Για όλα και για όλους προσευχόμαστε.

Ζητώ συγγνώμη αν κούρασα. Έτσι θεώρησε η ελαχιστότητά μου ότι έκανε το δικό της καθήκον με το ν’ ασχοληθεί και πάλι με το μοναστήρι μας. Ένα καθήκον που και αυτό εγγίζει την προετοιμασία για την Αγία Ανάσταση που θα γίνει διπλή και πολλαπλή αν τα μηνύματα για αναστήλωση και ανασυγκρότηση της Ιεράς Μονής Αγίου Νικολάου Ιράς θα είναι θετικά και χωρίς άλλη βραδύτητα. Και για όλα αυτά γρηγορούμε και προσευχόμαστε.

Θα είναι μια απότιση τιμής, ευγνωμοσύνης και χρέους και για το Τότε και για το Τώρα…

¹ Εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ ΤΗΣ ΛΕΥΚΑΔΑΣ, στο διαδίκτυο: ΑΡΩΜΑ ΛΕΥΚΑΔΑΣ
² Διαδίκτυο: ΦΟΡΤΣΑ ΛΕΥΚΑΔΑ