Να δείτε που μετά το κέντρωμα των αγραπιδιών πριν πέντε χρόνια στους Σκάρους θα φάμε φέτος αχλάδια…

«Ποιος ξέρει. Αν πιάσουν και προφυλαχτούν τα μάτια που θα ρίξουν από τα ζώα ίσως μπορέσουν κάποτε αυτοί που θα έρθουν να γευτούν τις λευκαδίτικες ποικιλίες απιδιών (αχλαδιών), όπως κάνουμε εμείς σήμερα από τις κεντρωμένες αγραπιδιές που μας κληροδότησαν οι πρόγονοί μας», γράφαμε το Μάρτη του 2015, με αφορμή το κέντρωμα (μπόλιασμα) αγραπιδιών σε κοινοτικές εκτάσεις κατά μήκος του δρόμου που οδηγεί από το «Ξύλωμα» στους Σκάρους, που είχε γίνει με πρωτοβουλία της Κοινότητας Αλεξάνδρου.

Τα λουμάκια (κεντράδια) που είχαν χρησιμοποιηθεί για το μπόλιασμα ήταν στην πλειοψηφία τους από ντόπιες ποικιλίες απιδιών (ονάδες, λευκαδικά, κοντούλες, χειμωνάπιδα, κολοκυθάπιδα κ.ά.), ώστε να μπορέσουν πιο εύκολα να εγκλιματιστούν τα νέα δεντράκια. Το κέντρωμα είχε γίνει από τον Τιμόθεο Βρεττό (Πλιάτσιακα), τον Αργύρη Καββαδά, το Τσουκαλαδιώτη Γιάννη Ροντογιάννη, από την περιβαλλοντική ομάδα του πολιτιστικού συλλόγου Τσουκαλάδων, που είχε φτάσει με μια τετραμελή ομάδα να βοηθήσει, και τον Ντίνο Βλάχο, που … το έπιασε αμέσως, βλέποντας πως γίνεται, και θέλησε να πειραματιστεί.

Τη δουλειά αυτή την έκαναν παλιά σε κοινοτικούς χώρους οι τσοπαναραίοι και οι αγροφύλακες κυρίως.

Όπως είχαμε υποσχεθεί τις παρακολουθούμε ανελλιπώς όλα αυτά τα χρόνια. Τα περισσότερα κεντρώματα είχαν ήδη πιάσει από παλιά και το ζήτημα ήταν η προστασία των νεαρών βλασταριών με τις διαφορετικές ποικιλίες από τα ζώα.

Τώρα όμως έχουν ρίξει και χοντρύνει για τα καλά τα νέα βλαστάρια (εξαρτάται και από την ποικιλία), ιδιαίτερα στην περιοχή «Μέγα Κόντρος» και στη μπασιά του μονοπατιού και τις «Κουκίστρες», οπότε είμαστε σχεδόν σίγουροι ότι θα γευτούμε φέτος τα νέα αχλάδια. Ελάχιστες είναι αυτές που είτε δεν έπιασαν είτε φαγώθηκαν από τα ζώα.

Για το κέντρωμα διαβάζουμε στο βιβλίο «Γεωπονικόν» του Αγάπιου Μοναχού του Κρητός που εκδόθηκε το 1840 στη Βενετία από την Ελληνική τυπογραφία του Φοίνικος:

«Πότε και πως να κεντρώνης εις το ομμάτι.

Τον Μάϊον μήνα είναι καλά να κεντρώνης εις το ομμάτι· εγώ δε και τον Μάρτιον εκέντρισα και επέτυχα. Κάμνει χροίαν γουν να καθαρίσης καλά το δένδρον εκείνον όπου κεντρώνεις εις το ομμάτι· να κόψης όλα τα κολόριζα να μην εμποδίζουν· ομοίως και όσα βλαστάρια εβγάλη από το θυλίασμα και απάνω, να τα κόψης.

Το δε κέντρι ας είναι από βλαστάρι χρονιάρικον από καλήν γενεάν και εύκαρπον· και απ΄ αυτό εύγαλε το κομμάτι ολόγυρα όλην την φλούδαν· και από το άγριον ομοίως ξάμοσε και κόψε τόσην φλούδαν, όση είναι η ήμερη, οπού θέλεις να βάλης· αμή πρόσεχε να την ξεκολλήσης επιδέξια, να μη πληγώσης το ξύλον, και να πέση το ήμερον ομμάτι απάνω εις το άγριον· ότι τούτο είναι πολλά χρειαζόμενον· διατί τότε πιάνει άσφαλτα· και ας είναι και η δύο φλούδαις ίσια εις το πάχος και όμοιαις.

Και άμα πιάση το κέντρωμα, εύγαλε τα δέρματα, και κόπτε όσα άλλα βλαστάρια φυτρώσουν από το άγριον· το οποίον κόψε με πριόνι επιδέξια από πάνω του κεντρίσματος, να σπαταλήση το ήμερον.»