«Στη Λευκάδα διαλύθηκαν ισχυρές κομμουνιστικές δυνάμεις κάτω απ΄ το πυρ των δυνάμεών μας…»
Μια απόρρητη έκθεση των γερμανικών δυνάμεων κατοχής που συντάχτηκε στις 22 Ιουλίου 1944
Η συμμετοχή των γερμανικών δυνάμεων κατοχής στη Μάχη στο Λαϊνάκι στις 16 Ιούνη του 1944 στο πλευρό των «Οπλαρχηγών της Δεξιάς» δεν αμφισβητείται πλέον από κανένα. Αυτό όμως που γίνεται είναι η προσπάθεια υποβάθμισης της συμμετοχής των Γερμανών στη μάχη. Ότι δηλαδή η εμπλοκή τους δεν έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην τελική έκβαση της μάχης. Κάτι βέβαια που δεν αληθεύει λαμβάνοντας υπόψη και τις μαρτυρίες πολλών αγωνιστών του εφεδρικού και μόνιμου ΕΛΑΣ που πήραν μέρος στη μάχη και έζησαν δια ζώσης τα γεγονότα.
«Η παρουσία των Γερμανών είναι ένα γεγονός. Έλαβε χώρα και κανείς δεν μπορεί να το παραβλέψει», γράφει ο Τάσος Γ. Κονιδάρης («Η Λευκάδα στη σκιά του εμφυλίου πολέμου 1943-1947», Εκδόσεις Ι. Σιδέρης, 1984), για να σταθούμε σε έναν μόνο ιστοριογράφο που εξιστορεί τα γεγονότα από τη σκοπιά των «Οπλαρχηγών» της Νότιας Λευκάδας.
Υπάρχουν όμως και άλλες μαρτυρίες για τη συμμετοχή των γερμανικών δυνάμεων κατοχής. Σήμερα θα σταθούμε σε μια από αυτές που οι ιστορικοί αποκαλούν πρωτογενείς πηγές. Στα επίσημα γερμανικά αρχεία. O Γενικός Στρατιωτικός Διοικητής Νοτιοανατολικής Ευρώπης των γερμανικών στρατευμάτων υποστράτηγος Έριχ Σμιτ-Ρίχμπεργκ γράφει σχετικά σε ένα απόρρητο Δελτίο Πληροφοριών που συντάχτηκε στις 22 Ιουλίου του 1944, ένα περίπου μήνα μετά τη μάχη:
«Στη Λευκάδα και στο νοτιοανατολικό άκρο της Κεφαλονιάς διαλύθηκαν ισχυρές κομμουνιστικές δυνάμεις κάτω απ΄ το πυρ των δυνάμεών μας, οι οποίες βοηθήθηκαν από αντικομμουνιστικά σώματα ασφαλείας» («Οι ναζί για την Εθνική Αντίσταση στην Ελλάδα – Επτά απόρρητες εκθέσεις του Γενικού Επιτελείου του Χίτλερ», έκδοση Εταιρείας Διάσωσης Ιστορικών Αρχείων 1940-1974).
Ο Erich Schmidt-Richberg ανέλαβε τα μέσα Μάρτη του 1944 αρχηγός του Γενικού Επιτελείου της Ομάδας Στρατιών Έψιλον στα Βαλκάνια αντικαθιστώντας τον υποστράτηγο August Winter. Συνελήφθη αιχμάλωτος στις 8 Μαΐου 1945 με τη συνθηκολόγηση των Γερμανών. Απελευθερώθηκε το 1949. Το 1955 έγραψε το βιβλίο «Der Endkampf auf dem Balkan – Die Operationen der Heeresgruppe E von Griechenland bis zu den Alpen».
