Ο Βασιλικιώτης Νιόνιος (Διονύσης) Φατούρος, ο πρώτος αντιστασιακός νεκρός στη Λευκάδα (5 Σεπτ. 1943)

Και σ΄ άλλους πρέπει οι ανδριάντες…

Του Ν.Κ. Κατηφόρη

Βράδυ, Ιούνιος (αρχές ή μέσα) 1943… Ανοιγοκλείνει η πόρτα του Κρατητηρίου της Καραμπιναρίας και τελικά βρισκόμαστε συλλειμμένοι, ως συγκατηγορούμενοι οι Αργύρης Πέτρος, Γρηγόρης Μιχάλης, Ζαβερδινός Στάθης, Ζαβερδινός Τιμολέοντας, Δελλαπόρτας Γιάννης, Κατωπόδης Γιώργος, Κόγκας Τάκης, Κονιδάρης Γιάννης, Κονιδάρης Περικλής, Μαραγκός Αλέκος, Μουσούρης Παναγιώτης, Μουστάκης Θεμιστοκλής και ο υπογραφόμενος.

Έτσι ξεκίνησε η διωκτική διαδικασία της υπόθεσης, που προσδιορίζονταν τότε, ως «η υπόθεση του Γυμνασίου», με μια ανάκριση που κράτησε πάνω από δέκα μέρες και το βάρος της το πολύ (το «άγριο») κράτησαν ο Τάκης Κόγκας και ο Μιχάλης Γρηγόρης.

Στη διάρκειά της αφέθηκαν μερικοί οι άλλοι ωδηγηθήκαμε στις Φυλακές Λευκάδας, όπου για άλλες δέκα μέρες ζήσαμε την απομόνωση και τελικά, μέχρι την ιταλική κατάρρευση και το επεισοδιακό «άνοιγμα» των φυλακών ξεμείναμε οι Γρηγόρης Δελλαπόρτας, Κατωπόδης, Κόγκας, Κονιδάρης Γιάννης κι εγώ…

Το βιβλιάριο σπουδών του Διονύση Φατούρου στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών

Όταν, μετά την Απομόνωση κυκλοφορήσαμε στη μικρή κοινωνία της Φυλακής γνωριστήκαμε με τον «κόσμο» της. Αυτός ο «κόσμος» εκτός από τους «ποινικούς» είχε αντιστασιακούς, που στην «καθημερινότητα» του προσδιορίζονταν ανά υποθέσεις: Οι Αηλιώτες, … οι Αηπετρίτες… οι Γκλουβισάνοι… οι Μεγανησιώτες… Όσο για μας είμαστε «τα παιδιά του Γυμνασίου».

Δεν είχαν αθροιστικό προσδιορισμό οι της Εθνικής Αλληλεγγύης. Ο πατέρας μου και οι αείμνηστοι Αντρέας Κακλαμάνης, Ηλίας Γράψας και Τάκης Βλάχος.

Καθεμιά Ομάδα στεγάζονταν σ΄ ένα θάλαμο ή δύο γειτονικούς… Αρκετοί κρατούμενοι συστεγάζονταν και στα κελιά της Φυλακής…

Διδάσκων καθηγητής στην Εγχειριτική ο Πέτρος Κόκκαλης, μετέπειτα υπουργός στην Προσωρινή Δημοκρατική Κυβέρνηση

Από τις πρώτες μέρες της «ελευθεροκοινωνίας» μας, γνωρίσαμε και τους συγκρατούμενούς μας και το ιστορικό της δοκιμασίας τους στη διάρκεια της «ιταλικής ανάκρισης». Ιστορικό που σε πολλές περιπτώσεις (θυμάμαι πρόχειρα το Σωτήρη Βανδώρο, το Γεράσιμο Θερμό, το Σεραφείμ Θεοφύλακτο, το Σπύρο Γ. Βλάχο) είχε σελίδες άφθαστου ηρωϊσμού και απίστευτης φυσικής αντοχής. Εκείνα τα Άγια Χρόνια αναδύθηκε το πανάρχαιο ελληνικό ήθος σ΄ όλο το μεγαλείο του κι εκστρηλατούσε, τον κάθε έλληνα με ελάχιστες δακτυλοδεικτούμενες εξαιρέσεις. Σ΄ αυτό το ήθος κρύβονταν το «μυστικό» ηρωϊσμού και αντοχής…

Από το μάθημα της Παθολογίας (;)

Γνωρίσαμε λοιπόν και τους «Δυό Γιατρούς», το Γιώργο Φ. Μαραγκό και το Διονύση (Χιόνιο) Ν. Φατούρο απ΄ την ομάδα των Αγιοπετριτών. Δύο νέους επιστήμονες και αγωνιστές, που η φωτεινή προσωπικότητά τους θα μένει στη μνήμη και την ψυχή μας λαμπρή και αψεγάδιαστη, μέχρι το θάνατό μας.

Διονύσιος Φατούρος, φοιτητής Ιατρικής

Για τον πρώτο, το Γιώργο, που ήταν ο Γραμματέας στην (εαμική) Οργάνωσή μας της Φυλακής, η τοπική (λευκαδίτικη) ιστορία μας θα βρει τις έγκυρες πληροφορίες στο εγκάρδιο χρονικό της εκλεκτής αδελφής του, της Σμύρνης, στο βιβλίο της «Η Λευκάδα στη δίνη της Κατοχής και του Εμφυλίου» (Ελληνική Ευρωεκδοτική – 1989), όπου επανειλημμένη αναφορά και στο Νιόνιο.

Γι΄ αυτόν το δεύτερο, για το Νιόνιο, νοιώθω χρέος, να καταγράψω την προσωπική μου μαρτυρία: Ο Χάρος ήρθε και τον πήρε μπρος στα μάτια μου… Ήταν ο πρώτος άνθρωπος που είδα να πεθαίνει…

Αυτή η μαρτυρία θα συντεθεί από τις δικές μου αναμνήσεις, τις αναμνήσεις κοινών φίλων και συναγωνιστών (ανάμεσά τους ο αδελφός του Γιώργος), τις πιστοποιήσεις δημοσίων εγγράφων και τις ιστορίες της Σμύρνης και του Ζ. Κουτσαύτη («Η Εθνική Αντίσταση στη Λευκάδα» – Εκδ. Π.Ε.Α.Ε.Α. Λευκάδας, 1991.

Ο Νιόνιος, (κατά την επτανησιακή παράδοση, δικοί και φίλοι τον προσαγορεύαμε Νιόνιο) είχε γεννηθεί στη Βασιλική, τις 14 Ιουνίου 1915, πρώτος γυιός του Νικόλαου Φατούρου και της Αικατερίνης, θυγατέρας Νικόλαου Κακαβούλη, μεγαλύτερος αδελφός του αγαπητού και σ΄ όλους μας σεβαστού Γιώργου, πασίγνωστου συμπολίτη μας στην Αθήνα, με πολύτιμη σύμπραξη στις «παροικιακές» δραστηριότητες.

Τέλειωσε το Γυμνάσιο Λευκάδας κι εγράφηκε (ύστερα από επιτυχείς, εισαγωγικές εξετάσεις) στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, πρωτοετής του Πανεπιστημιακού Έτους 1933-34. Τελειόφοιτος ακόμη, αλλά ιδιοφυής (και κατά την έγκυρη μαρτυρία του αγαπημένου μας Γιώργου Μαραγκού) είχε προσληφθεί στο φημισμένο Σανατόριο Παπαδημητρίου, όπου προσέφερε υπηρεσίες γιατρού.

Όπως κι ο ίδιος μας διηγόταν στις μακρόσυρτες ώρες της Φυλακής (που κάθε άλλο, παρά ευχάριστες ήταν, αλλά και δεν είχαν τίποτα από τη φρίκη και την τραγικότητα των αντίστοιχων της γερμανοκρατίας και του εμφύλιου), τα φοιτητικά του χρόνια τάχε ζήσει, πραγματικά… «φοιτητικά»!

Με πολλή ζέση, για την κατάκτηση της επιστημονικής γνώσης, αλλά και με τα «πάρεργα» της αντίστοιχης, τρισχαριτωμένης ηλικίας. Αισθηματικές περιπέτειες… Φιλολογικές αντεγκλήσεις… Πολιτικές αψιμαχίες… Ακόμη και επιχειρηματικές απόπειρες (ο κοινός φίλος, συγκρατούμενος Γεράσιμος Β. Βουκελάτος μου μίλησε γαι καφενείο στην Καλλιδρομίου!), με προεξασφαλισμένη την… αποτυχία!… Και, βέβαια, ενθουσιώδη συμμετοχή στη «Σχολή» του θαυμάσιου Δημητράκη Γολέμη μας, μαζί με κάθε άλλο λευκαδίτη φοιτητή της εποχής, που… σεβότανε το φοιτητικό εαυτό του!

Με προσωπική αφιέρωση στην πίσω όψη…

Καθώς είχε συμφωνήσει με το Γραμματέα, το Γιώργο, να πάρει την ευθύνη μας, μας κέρδισε συναισθηματικά από την πρώτη στιγμή, αντλώντας αναμνήσεις απ΄ αυτό το ολόδροσο φοιτητικό παρελθόν… «Μας άρχισε με τα ερωτικά του», θυμάται ο Γιάννης Δελλαπόρτας. Που δεν είχαν τίποτα σκαμπρόζικο, συμπληρώνω εγώ…

Και ξετύλιγε μπρος «στα μάτια» του νεανικού, επαρχιώτικου, λαίμαργου ενδιαφέροντος τα «θαυμαστά» της αθηναϊκής φοιτητικής και (ευρύτερα) νεανικής ζωής… Που γνώριζε τις γραφικές ιδιορρυθμίες σοφών πανεπιστημιακών δασκάλων… Τους σπινθηροβόλους, διαλογικούς διαξιφισμούς Γλυνού με Κανελλόπουλο ή τον «Κωστάκη» τον Τσάτσο… Τις «δυναμικές» συγκρούσεις των «άθεων» φοιτητών της Ιατρικής, με τους «ευσεβιστές» συναδέλφους της Θεολογικής… Τη διατεταγμένη αυτοσυγκράτηση την Ευελπίδων, στις προκλήσεις (τους κράζανε «καναρίνια») των ομηλίκων τους «γιατρών»…

Κι ακόμη τα τρελοξενύχτια με τον αμίμητο και πάντα απρόοπτο Γολέμη, κέντρο και πυρήνα της λευκαδίτικης νεολαίας των Αθηνών… Τα σεμινάρια του ΚΚΕ, που ανελλιπώς παρακολουθούσε, χωρίς ποτέ να δεχτεί την οργανωτική σύνδεσή του με το Κόμμα, καθώς η αυστηρή κομματική πειθαρχία, που αξίωνε από τα «μέλη, ήταν ασυμβίβαστα με τη νοοτροπία του…

Άλλοτε, πάλι, ο αφηγηματικός λόγος του έπαιρνε χλωμές αποχρώσεις κι η φωνή του γινότανε τρυφερή, θωπευτική… Τότε, από το πρόσωπό του εξαφανίζονταν το συνηθισμένο, ελαφρά περιπαιχτικό χαμόγελό του και το έντονο φως από το βλέμμα του «χαμήλωνε»: Μας μιλούσε για απεγνωσμένα και τραγικά ειδύλλια, που είχε δει να φυλλορροούν πρόωρα, μέσα στους βαρειά μελαγχολικούς και πένθιμους θαλάμους του Σανατορίου, όπου κυριαρχούσε ο θάνατος, καθώς ο μεγάλος Φλέμιγκ, δεν είχε ακόμη προφθάσει, να χαρίσει στην ανθρωπότητα τα αντιβιωτικά…

Η άδεια του Γερμανικού Φρουραρχείου Αθηνών για να ταξιδέψει σιδηροδρομικώς στη Βασιλική Λευκάδας

Ή μας μιλούσε για τη μεταξική δικτατορία, τη δραματική αλλαγή, που επέβαλε στην ελληνική καθημερινότητα, αλλά και τους ηρωϊσμούς που προκάλεσε η σύγκρουσή της. Κυρίως με το ΚΚΕ, οι ηρωϊκοί οπαδοί του οποίου υπήρξαν ο κατεξοχήν στόχος εκείνου του Καθεστώτος… Βαθειά αντιφατικού, όπως κι ο Ιδρυτής του…

Τη φοιτητική ανεμελιά διακόψανε ο Ελληνοϊταλικός Πόλεμος κι η Κατοχή… Κι ο Νιόνιος βρέθηκε στη Βασιλική, όπου μυήθηκε από τους πρώτους στην εαμική οργάνωση της νότιας Λευκάδας, που προδόθηκε στην ιταλική Καραμπιναρία τον Οκτώβριο του 1942, με συνέπεια πολυάριθμες συλλήψεις, άγριους βασανισμούς, στρατοδικείο, πολυετείς φυλακίσεις κ.λπ. Η Σμύρνη Φ. Μαραγκού έχει καταγράψει με πληρότητα το σχετικό ιστορικό, με καταχώρηση επίσημων εγγράφων, με επίκληση της προσωπικής της μαρτυρίας, αλλά και άλλων, επώνυμων μαρτυριών…

Η άδεια της Γενικής Ασφάλειας για το ταξίδι του στη Λευκάδα

Ηγετικό στέλεχος της σκληρά δοκιμασθείσης οργανώσεως της νότιας Λευκάδας, ο Νιόνιος, υποβλήθηκε κι αυτός σε βασανιστήρια, στη διάρκεια της ανακρίσεώς του, παρόλο που οι ιταλοί βασανιστές είχαν πληροφορηθεί, ότι έπασχε από μυοκαρδίτιδα… Μετά την ανάκριση, έζησε στην απομόνωση επί μήνες, όπως θυμάται ο Γεράσιμος Βουκελάτος. Κι ο Λαμπράκης Δάγλας συμπληρώνει: «Σ΄ ένα κελί, πάνω απ΄ το κελί, που ήταν απομονωμένος ο Γιώργος Μαραγκός. Οι δυό τους συνομιλούσαν, τραγουδώντας το διάλογό τους, για να μην τους καταλαβαίνουν οι ιταλοί». Ο ίδιος ο Λάμπρος κρατούνταν τότε σε απέναντι κελί.

Καθώς είχε αφομοιώσει δημιουργικά το μαρξισμό, η αφηγηματική δεξιοτεχνία του, του έδινε χίλιες ευκαιρίες για να μας μυήσει σ΄ αυτό το «σπουδαίο επιστημονικό εργαλείο» – κατά το χαρακτηρισμό του μαρξισμού, που προτιμώ, από όσους κατά καιρούς άκουσα ή διάβασα…

Μια μέρα, οι αγαπητές μας αδερφές του Γιάννη Κονιδάρη, του φέρανε ένα ωραίο τριαντάφυλλο κι εκείνος το τοποθέτησε σε «περίοπτη θέση» του θαλάμου μας (στον οποίον στο μεταξύ είχε εγκατασταθεί κι ο συγκρατούμενος, αγαπητός συμμαθητής, άξιος αντιστασιακός, ο μεγανησιώτης Λάμπρος Δάγλας), μέσα σ΄ ένα ποτήρι.

Ένας από μας, τους άλλους, νεοφώτιστος… «ζηλωτής» του μαρξισμού επέκρινε: «Αυτά είναι μικροαστικές συνήθειες». Κι ο Νιόνιος, «ξορκίζοντας» τον ατυχή αφορισμό, βρήκε την ευκαιρία να μας δώσει το σπουδαίο μάθημα, πως Επανάσταση, δεν σημαίνει ξεθεμέλιωμα των πάντων, αλλά επαναξιολόγηση των στοιχείων του πολιτισμού, των κοινωνικών σχέσεων κ.λπ., ώστε να εξοβελιστεί κάθε σαπρό («Παν δένδρον, μη ποιούν καρπόν καλόν κ.λπ.») και να διαφυλαχτεί με στοργή, να εξαρθεί με ενθουσιασμό κ.λπ., όποιο θετικό βρήκαμε από τους παληότερους…

Το πιστοποιητικό γεννήσεως της Κοινότητας Βασιλικής

Άλλη, πάλι, φορά κάποιος από μας και για να πειράξει (καλόκαρδα…) ένα ηλικιωμένο συγκρατούμενό μας, του «πέταξε» το πασίγνωστο «τόπο στα νιάτα». Κι ο Νιόνιος, αμέσως αντέτεινε, πως το πρόσταγμα αυτό «είναι φασιστικό, Ο νέος επαναστάτης αισθάνεται και δείχνει απεριόριστο σεβασμό στους μεγαλύτερούς του, που τους αναγνωρίζει ως αποθησαυρωτές πολύτιμης πείρας κι εργάτες της συνέχειας και της προόδου του ανθρώπινου πολιτισμού».

Στα διδάγματά του, δεν λείπανε και τα πρακτικά θέματα, της «κανονικής ζωής» ή της ζωής του φυλακισμένου: «Όταν είμαστε στο Γυμνάσιο, παραφράζοντας το παράδειγμα του συντακτικού λέγαμε «Το καπνίζειν εστίν ανδρίζειν». Αλλά αυτό είναι σφάλμα». Το κάπνισμα σακατεύει ακόμη ακι το νευρικό σύστημα κι έτσι μειώνει την ερωτική διάθεση»…! «Να μην κοιτάζετε ποτέ από κείνο το παραθύρι». Εκείνο το παράθυρο ήταν το βορειοανατολικό παράθυρο της Φυλακής κι έβλεπε προς το «Τσιμέντο», όπου γινόταν ο απογευματινός περίπατος, τα καλοκαίρια.

Συλλυπητήρια επιστολή: «Ας είναι σύμβολο για τη συνέχιση του δρόμου που αναλάβαμε…»

Κάποιο απόγευμα παράκουσα τη συμβουλή του και μετάνοιωσα πολύ: Κοιτάζοντας από το «απαγορευμένο παράθυρο»συνειδητοποίησα, πως έξω απ΄ τους τοίχους της Φυλακής η ζωή, με την ποικιλία, με τις μικροχαρές της κ.λπ. φαινόταν να συνεχίζεται, αδιάφορη για τη δικιά μας περιπέτεια , με την άδηλη διάρκεια και έκβαση. Κι αυτό με μελαγχόλησε…

Από το ιταλικό Στρατοδικείο καταδικάστηκε (στις 15 Ιουλίου 1943) σε ειρκτή δέκα χρόνων, που όμως δεν πρόφτασε να εκτίσει…

Το πρωί τις 5 Σεπτεμβρίου 1943, μόλις ανοίξαμε την πόρτα του θαλάμου μας και κυκλοφορήσαμε στη Φυλακή, μάθαμε, πως «Ο Νιόνιος ήταν κακοδιάθετος»…

Συλλυπητήρια επιστολή της Ομάδας των φυλακισμένων Βασιλικιωτών (Βασιλική Λευκάδας)

Τρέξαμε όλοι «του Γυμνασίου» στο κελί του και τον βρήκαμε ξαπλωμένο στο κρεββάτι του… Τον παράστεκε ο Γιώργος Μαραγκός, που καθοδηγούσε και τις μικροπεριποιήσεις, που βαλθήκαμε, να προσφέρουμε στον άρρωστο φίλο και συναγωνιστή μας… «Στίψτε λεμονάδα»… «Κάντε αέρα με το χαρτόνι»… «Μην τον κουράζετε με πολλές κουβέντες»…

Από κάποια ώρα και μετά, ο φίλος και συναγωνιστής άρχισε να αισθάνεται καλλίτερα… Καθησυχασμένοι, οι «επισκέπτες» αραίωναν… Τελευταίος έτυχε να μείνω εγώ, που συνέχιζα να του κάνω αέρα, μέχρι που μου είπε να διακόψω. «Δε χρειάζεται πλέον, συνήρτα»… Δεν πέρασαν δυό λεπτά, που τον κεραυνοβόλησε η «κρίση»… Πάλαιψε ο αξέχαστος Γιώργος Μαραγκός με την τεχνιτή αναπνοή, αλλά η «ανάκαμψη», δεν ήρθε…

Συλλυπητήρια επιστολή της «Φυλακισμένης Ομάδας συναγωνιστών Εγκλουβής» (6-9-43)

Το «μαύρο μαντάτο» ξαπλώθηκε αμέσως στη Φυλακή και τη γέμισε πένθος… Ξαπλώθηκε και στην πόλη… Ξαπλώθηκε σ΄ όλο το νησί… Ο Σωκράτης Ροντογιάννης θυμάται: «Τέτοια κοσμοπλημμύρα σε κηδεία, ούτε είχε γίνει, ούτε ξανάγινε. Τον κήδεψε όλη η Λευκάδα».

Την ώρα της κηδείας, στη Φυλακή κάναμε «πολιτικό μνημόσυνο», με κεντρικό ομιλητή (ποιον άλλον;) το Γιώργο Μαραγκό…

Ο Γιώργος Φατούρος, σε γράμμα του, ιστορεί, πως πληροφορήθηκε τον αδόκητο θάνατο του μονάκριβου αδελφού του κι η αφήγησή του είναι «ντοκουμέντο», γιατί δίνει με ενάργεια την τραγικότητα Εκείνων των Χρόνων. Άτεγκτων και ανελέητων, ακόμη και στις πιο ιερές κι αξιοσέβαστες ανθρώπινες στιγμές:

«…Από την Εύγηρο που βρισκόμουνα, κατεβήκαμε με τον υπεύθυνο του ΕΛΑΣ της περιοχής Σπύρο Φατούρο (Πάπιο), στον κάμπο της Βασιλικής που είχαμε ορίσει σύσκεψη στελεχών. Ψιλόβρεχε και καθίσαμε στο σπίτι του Μήτσου Πολίτη (Καλκανάτου). Όμως η βροχή συνεχιζότανε κι η σύσκεψη ματαιώθηκε. Έτσι φύγαμε κι εμείς. Ο Σπύρος για τη Βασιλική, εγώ για το Σύβρο.

Συλλυπητήρια επιστολή των Αηπετριτών κρατουμένων στις Φυλακές Λευκάδας

Στο δρόμο είδα να κατεβαίνουν η Μάννα μου κατάχλωμη, καβάλα σ΄ άλογο, ο ξάδερφός μου Σπύρος Σ. Φατούρος, ο ξάδερφός μου παπά-Κώστας Κακαβούλης κι η ξαδέρφη μου Ειρήνη Θεμ. Φατούρου. Όταν με πλησίασαν, προχώρησε ο παπά-Κώστας και μούπε το «νέο», που με συγκλόνισε τόσο, ώστε για πολλή ώρα δεν μπορούσα να συνέρτω… Κλαίγαμε όλοι μαζί… Μετά κινήσαμε προς τη Βασιλική, όπου βρίσκονταν πλέον ο νεκρός. Όμως, όταν φτάσαμε στα Πολιτέϊκα, χωρίσαμε, γιατί ήμουν «παράνομος» και κρύφτηκα στο σπίτι του Φίλιππου Μετζέλη.

Από κει, ώρα μία μετά τα μεσάνυχτα, με συνοδεία-υποστήριξη των Μήτσου Μετζέλη και Γιώργου Σπυρογιάννη γλύστρησα μέχρι το σπίτι, που «ξενυχτούσαν» το νεκρό Αδερφό μου, τον νεκροφίλησα, έμεινα για λίγο κοντά του κι εξαφανίστηκα μέσα στο σκοτάδι…

Στη Βασιλική από Λευκάδα, το νεκρό συνόδεψαν ο αγαπητός μου φίλος Θεόφιλος Μπάλτσας κι από μέρους της Εθνικής Αλληλεγγύης ο δικηγόρος Κώστας Κατηφόρης κι η δασκάλα Χρυσή Μεσσήνη. Ακόμη ο θείος μου Μιχάλης Κακαβούλης κι οι συναγωνιστές Γρηγόρης Σπανός, Φίλιππος Πολίτης και πολλοί άλλοι…».

Ο Γιώργος φυλάει με στοργή και σεβασμό τα συλλυπητήρια γράμματα των εαμικών Ομάδων της Φυλακής, προς τη μητέρα του και τον ίδιον.

Οι Αηπετρίτες, «που πενήντα μέρες φάγανε μαζί με τον Αλησμόνητο το φαρμακωμένο ψωμί της Φυλακής και μαζί του ζήσανε άλλα τόσα μαρτυρικά μερόνυχτα» ξέρουν, πως θα κρατήσουν άσβηστη τη «μνήμη του καλού και ευγενικού συντρόφου». Οι Γκλουβισάνοι γράφουν για «τον πραγματικό λεβέντη σ΄ όλο του το είναι, τον πιο καλό τους φίλο και τον καλλίτερό τους συναγωνιστή, με τη μεγάλη μόρφωση». Οι Βασιλικιώτες βεβαιώνουν, πως «ο χαμός του ήτανε γι΄ αυτούς ένα σκληρό χτύπημα από έντεκα μήνες κοινής ζωής» και τον θυμούνται «ακούραστο σύντροφο, διαλεχτό φίλο, στον οποίο πάντοτε τρέχανε να τους δώσει την αδελφική, την πατρική, τη συντροφική συμβουλή του, στις δύσκολες στιγμές».

Κι ο μεγανησιώτης Μήτσος Μαρούλης, στο ωραίο γράμμα του, υπαγορευμένο από πίστη βαθειά στον εθνικοαπελευθερωτικό Αγώνα, πίστη που επισφράγισε ο τιμημένος θάνατός του (Αγρίνιο 1944) από γερμανικό εκτελεστικό απόσπασμα έγραψε στο Γιώργο Φατούρο: «Το τιμημένο παιδί της Οικογένειάς σου, ο ήρωας αδερφός και σύντροφος, ο αγαπημένος μας Νιόνιος, μας άφησε για πάντα. Υπέκυψε μέσ΄ στο υγρό και σκοτεινό κελί του από τη σκληρή τυραννία της φασιστικής μπότας. Ο πρόωρος κι άδικος θάνατος του λεβέντη σας Νιόνιου, του μεγάλου συναγωνιστού, του άριστου καθοδηγητού στον αγώνα της Λευτεριάς, μας συνεκίνησε βαθύτατα όλους τους συναγωνιστές του».

Κι έτσι ήταν: «Μας συνεκίνησε βαθύτατα, όλους τους συναγωνιστές Του». Και πάντα μας συγκινεί. Μέχρι τα γεράματά μας…

Ν.Κ. Κατηφόρης (ι.δ.)

Πηγή: Αρχείο Γεωργίου Ν. Φατούρου. Φωτοτυπία δακτυλογραφημένου κειμένου του Ν.Κ. Κατηφόρη. Το κείμενο προορίζονταν για την εφημερίδα «Η ΗΧΩ ΤΗΣ ΛΕΥΚΑΔΑΣ», όπου και πρωτοδημοσιεύτηκε στο υπ΄ αριθμό 121 φύλλο της (Ιαν.-Φεβρ. 2002). Οι επισυναπτόμενες στην ανάρτηση φωτογραφίες και έγγραφα είναι από το ίδιο αρχείο του Γεωργίου Ν. Φατούρου.