Ένα νέο είδος σαλιγκαριού ανακαλύφθηκε στη Λευκάδα – Ονομάστηκε Daphniola dione
Το νέο είδος σαλιγκαριού Daphniola dione που ανακαλύφθηκε στη Λευκάδα (Φωτό: Κ. Μπακολίτσας)
Ήταν τον Σεπτέμβρη του 2016 όταν δύο ερασιτέχνες σπηλαιολόγοι, ο Παναγιώτης Καρούτσος, Γεωλόγος εν τω μεταξύ, μέλος της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας, και ο Κωνσταντίνος Μπακολίτσας, Βιολόγος, μέλος του Σπηλαιολογικού Ελληνικού Αθλητικού Συλλόγου (ΣΕΛΑΣ) και Αντιπρόεδρος της Αστρονομικής και Αστροφυσικής Εταιρείας Δυτικής Ελλάδας, πολυτάλαντοι και οι δύο, συνοδευόμενοι από μια ομάδα ντόπιων, με επικεφαλής τον Βαυκερίτη (από τη Βαυκερή Λευκάδας) Τάσο Θερμό (Τσορτσόνια), βρέθηκαν για μια ακόμη φορά, στο νησί μας, τη Λευκάδα, προκειμένου να εξερευνήσουν ένα άγνωστο σπηλαιοβάραθρο στην ορεινή Λευκάδα, μεταξύ του Νυδριού και της Βαυκερής.
Η περιοχή «Σφαελές» Βαυκερής
Με την ευκαιρία αυτή η ομάδα επισκέφτηκε και την περιοχή «Σφαελές» Βαυκερής. Μια περιοχή όπου δεσπόζει ένας υπεραιωνόβιος πλάτανος, πραγματικό μνημείο της Φύσης (για τον οποίο είχαμε γράψει), με πολλά νερά, οπωροφόρα δέντρα, συκιές, μεγάλες ελιές κ.λπ. Την παλιά βρύση που υπήρχε την είχε «φάει» ο δρόμος, ενώ μια υδρομάστευση μαζεύει τώρα τα νερά.
Όπως μας ενημερώνει ο Κωνσταντίνος Μπακολίτσας την εποχή εκείνη ανακαλύφθηκε από τον ίδιο στην περιοχή αυτή ένα νέο είδος σαλιγκαριού, που ανήκει στην οικογένεια Hydrobiidae, στο γένος Daphniola, και πήρε το όνομα Daphniola dione sp. nov. (Διώνη), από ένα αρχαίο ελληνικό γυναικείο όνομα, που στην ελληνική μυθολογία είναι θεότητα της πρώτης γενεάς των θεών με πολλές παραδόσεις γύρω από αυτή.
Η εξάπλωση στην Ελλάδα του ενδημικού γένους Daphniola. A. D. exigua and B. D. magdalenae, Larissa prefecture; C. D. dione, Lefkada Island; D. D. hadei, Lakonia prefecture; E. Daphniola sp., Rhodos and Chios Islands; F. D. eptalophos Parnassos Mt.; G. D. louisi Attiki prefecture; (?) the record of D. exigua (as Horatia (Daphniola) exigua pangaea) in Kavala prefecture (Reischütz 1984) should be re-examined because it is based on empty shells identification. (Πηγή)
Προκειμένου να αναγνωριστεί επιστημονικά η ανακάλυψη δημοσιεύτηκε την Παρασκευή 5 Φεβρουαρίου 2021 από τους Κανέλλα Ραδέα (Section of Ecology and Systematics, Department of Biology, National and Kapodistrian University of Athens), Paraskevi Niki Lampri (National and Kapodistrian University of Athens, Hellenic Centre for Marine Research), Κωνσταντίνο Μπακολίτσα (Βιολόγο, 3ο Γενικό Λύκειο Αγρινίου) και Αριστείδη Παρμακέλη (Αναπληρωτή Καθηγητή Βιοποικιλότητας και Οικολογίας Πληθυσμών στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών) στο διεθνές επιστημονικό περιοδικό «Zoosystematics and Evolution».
Μπορεί κάποια σαλιγκάρια να μοιάζουν στο κέλυφος, αλλά το γενετικό τους σύστημα διαφέρει. Αυτό είναι το πιο χαρακτηριστικό γνώρισμα για πολλά ασπόνδυλα. «Η D. dione διακρίνεται από τα άλλα είδη του ελληνικού ενδημικού γένους Daphniola από έναν μοναδικό συνδυασμό στον χαρακτήρα του κελύφους και του μαλακού σώματος και από μια απόκλιση 7–13% της ακολουθίας του γονιδίου COI σε σύγκριση με συγγενή είδη. Ο μόνος πληθυσμός της D. dione κατοικεί σε μια πηγή σπηλαίου στο νησί της Λευκάδας, στο Ιόνιο Πέλαγος», όπως αναφέρει η περίληψη της επιστημονικής ανακοίνωσης.
«Η ιστορία μπορεί να αφορά ένα πλασματάκι λίγο μικρότερο από ενάμισι χιλιοστό, που μέχρι πρόσφατα δεν γνωρίζαμε ότι υπήρχε. Ένα σαλιγκαράκι που μπορεί να είναι απλώς ένας ασήμαντος κρίκος στην αλυσίδα της ζωής ή… να κρύβει το μυστικό για τη θεραπεία μιας σοβαρής ασθένειας, όπως συχνά λένε αστειευόμενοι οι βιολόγοι», σημειώνει ο Γιώργος Λιάλιος σε άρθρο του το 2012 στην «Καθημερινή», με αφορμή την ανακάλυψη, από την προαναφερόμενη κ. Κανέλλα (Νέλλα) Ραδέα, ενός ακόμη είδους σαλιγκαριού στον Παρνασσό.
Η κ. Ν. Ραδέα σημείωνε την εποχή εκείνη στην ίδια εφημερίδα: «Η ελληνική φύση κρύβει ακόμα πολλά μυστικά. Υπάρχουν πολλά μέρη όπως οι κορυφές των βουνών και οι βραχονησίδες που δεν έχουν μελετηθεί αρκετά. Βέβαια, σε τέτοιες περιόδους ό,τι γίνεται, γίνεται εκ των ενόντων. Ο ένας ερευνητής βοηθά τον άλλο με όποιον τρόπο μπορεί, λ.χ. δανείζοντας υλικά και εξοπλισμό. Και χαιρόμαστε όλοι το ίδιο με κάθε νέα ανακάλυψη».»
Σε κάθε περίπτωση η ανακάλυψη αυτή αναδεικνύει για μια ακόμη φορά τη μεγάλη βιοποικιλότητα του νησιού μας αλλά και όλου του ελλαδικού χώρου και έχει μεγάλη σημασία η διατήρησή της από τις ανθρώπινες παρεμβάσεις αφού με την εξάλειψη ενός είδους φυτού ή ζώου είναι τόσο μεγάλη η απώλεια, που με κανένα φυσικό ή και τεχνολογικό ακόμη μηχανισμό δεν μπορεί να αποκατασταθεί.
Να αναφέρουμε τέλος ότι τα είδη της οικογένειας Hydrobiidae πηγαίνουν μόνο σε καθαρά νερά, οπότε η ανακάλυψή του είδους αυτού είναι και ένας δείκτης της καθαρότητας της πηγής στις «Σφαελές» Βαυκερής.
