Τέσσερα ποιήματα για την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας

«Αγρότισσα» (Γιάννης Ρίτσος)

Σαν ένιωσε πως ήρθε η ώρα της, κάλεσε τους δυο
γιους της κι έκανε τη διαθήκη της. Μοίρασε δίκαια τα λιόδεντρα, τ΄
αμπέλι, το μποστάνι, τη γελάδα, το γαϊδούρι. Κι ύστερα κάλεσε τις
έγκυες νύφες της, να φτιάξουν τις λαμπάδες της ταφής της.
Απ΄ τ΄ αχυρένιο στρώμα της, το μάτι της νοικοκυράς επέβλεπε,
διόρθωνε, αυτό ή εκείνο, παρακολουθούσε τη δουλειά. Τους όριζε
σχήμα και μέγεθος, έδινε την καλή της συμβουλή.
Να ξέρουν, είπε, για τα βαφτίσια.
Σαν τέλειωσε κι αυτό, έκλεισε τα μάτια της, μα δε μπορούσε
ακόμη να πεθάνει. Και τότε πρόσταξε ν΄ ανάψουν τις λαμπάδες. Στο
γλυκύ τους φέγγος είδε τα χέρια της λιγνά, στεγνά, πανίσχυρα, σαν
των αγίων, σαν ξερά δέντρα πού ΄δωσαν πολύ καρπό. Άγρια χέρια,
πελεκημένα απ΄ τη λάτρα του σπιτιού και του αγρού.
Κείνη την ώρα, αγάπησε τα χέρια της. Χαμογέλασε απόμακρα κι
αποκοιμήθηκε σα να ήταν είκοσι χρονών κορίτσι. Οι δυο της νύφες
σταυρώσανε τα χέρια τους επάνω απ΄ την κοιλιά τους
κι απόμειναν να την κοιτάζουν με τα νέα τους μάτια διάπλατα κι αδάκρυτα.
Ύστερα στρώσαν το τραπέζι, βγήκαν στο κατώφλι, και φωνάξανε τους
άντρες για το δείπνο.

Οι τέσσερις λαμπάδες φώτιζαν το μεγάλο καρβέλι.
Τώρα θα ξέραν, βέβαια, και για τα βαφτίσια.

Οι πόνοι της Παναγιάς (απόσπασμα) (Κώστας Βάρναλης)

Πού να σε κρύψω, γιόκα μου, να μη σε φτάνουν οι κακοί;
Σε ποιό νησί του Ωκεανού, σε ποιάν κορφή ερημική;
Δε θα σε μάθω να μιλάς και τ΄ άδικο φωνάξεις.
Ξέρω, πως θα ΄χεις την καρδιά τόσο καλή, τόσο γλυκή,
που μες στα βρόχια της οργής ταχιά θε να σπαράξεις.
Συ θα ΄χεις μάτια γαλανά, θα ΄χεις κορμάκι τρυφερό,
θα σε φυλάω από ματιά κακή κι από κακόν καιρό,
από το πρώτο ξάφνιασμα της ξυπνημένης νιότης.
Δεν είσαι συ για μάχητες, δεν είσαι συ για το σταυρό.
Εσύ νοικοκερόπουλο, όχι σκλάβος ή προδότης.
Τη νύχτα θα σηκώνομαι κι αγάλια θα νυχοπατώ, να σκύβω την ανάσα σου ν΄ ακώ,
πουλάκι μου ζεστό, να σου τοιμάζω στη φωτιά γάλα και χαμομήλι
κι ύστερ΄ απ΄ το παράθυρο με καρδιοχτύπι θα κοιτώ
που θα παγαίνεις στο σκολειό με πλάκα και κοντύλι…

Κι αν κάποτε τα φρένα σου το Δίκιο, φως της αστραπής,
κι η Αλήθεια σού χτυπήσουνε, παιδάκι μου, να μην τα πεις.
Θεριά οι ανθρώποι, δεν μπορούν το φως να το σηκώσουν.
Δεν είναι αλήθεια πιο χρυσή σαν την αλήθεια της σιωπής.
Χίλιες φορές να γεννηθείς, τόσες θα σε σταυρώσουν.

Όχου, μου μπήγεις στην καρδιά, χίλια μαχαίρια και σπαθιά.
Στη γλώσσα μου ξεραίνεται το σάλιο, σαν πικρή αψιθιά!
-Ω! πώς βελάζεις ήσυχα, κοπάδι εσύ βουνίσο…
-Βοηθάτε, ουράνιες δύναμες, κι ανοίχτε μου την πιο βαθιά
την άβυσσο, μακριά απ΄ τους λύκους να κρυφογεννήσω!

Το αμίαντο χέρι (Νικηφόρος Βρεττάκος)

Έφυγες με μισό χέρι για τον αγρό του Βοόζ
να μας στείλεις ένα ψωμί καλοζυμωμένο,
ζεστό, σαν την αγάπη της μάνας
που προσπαθεί να ζεστάνει του βρέφους της
τα χεράκια με την ανάσα της,
με πολύν ήλιο πάνω στη φλούδα,
με πολλά δάκρυα μέσα στην ψίχα του.

Μες στο καράβι που άρχισε να βουλιάζει
σε περιμένουμε και οι τρεις:

Να μας φέρεις πίσω το χέρι σου.

Το χέρι που σφύριζε σαν μαστίγιο στον άνεμο,
απειλώντας τη μοίρα, πλένοντας τις αυλές,
αθροίζοντας σε αριθμούς τα δέματα και τους τόνους
που φέρνανε τα καράβια.
Το χέρι σου που έπιανε το μαστό σου όταν θήλαζες
πλαγιασμένο στο στήθος σου ένα τριαντάφυλλο·
το χέρι σου που έκοβε υφάσματα λύπης
και μπάλωνε με κλωστές από φως
των παιδιών μας τα ρούχα.
Το χέρι σου,
που αγρύπναγε στις προφυλακές κι αντιστέκονταν
σαν ένας ολόκληρος ιερός λόχος.
Τόσο αμίαντο κι ιερό, δεν ξέρω πού να το βάλω,
πού να ΄βρω μέρος καθαρό – μια θήκη θαλασσιά
κομμένη από τον ουρανό ή απ΄ της Παναγίας το ιμάτιο.
Στεφανωμένο με πορτοκαλάνθια,
το νιώθω κρεμασμένο μέσα μου
σαν τον Ιησού στο σταυρό
πάνω στην Άγια Τράπεζα
στο εξωκκλήσι του Άι-Γιώργη μας.

Στις γυναίκες (Μπέρτολτ Μπρεχτ

Βούρτσισε το σακάκι
Βούρτισ΄ το δυο φορές!
Όταν το βούρτσισμα τελειώσεις
Μένει μια πατσαβούρα καθαρή.
Μαγείρευε όλο φροντίδα
Μη λυπηθείς κανένα κόπο!
Σαν κι η δεκάρα λείπει
Σκέτο νεράκι είναι η σούπα.
Δούλευε, δούλευε ακόμα πιο πολύ!
Κάνε οικονομία, μοίραζέ τα πιο καλά!
Λογάριαζε, λογάριαζε μ΄ ακρίβεια!
Σαν κι η δεκάρα λείπει
Τίποτα δεν μπορείς να κάνεις.
Ό,τι πάντα κι αν κάνεις
Ποτέ αρκετό δε θα ΄ναι.
Η κατάστασή σου είναι άσκημη
Κι ακόμα πιο άσκημη θα γίνει.
Δεν πάει έτσι άλλο πια
Αλλά η διέξοδος ποια είναι;

Σαν η δεκάρα λείπει, καμιά δουλειά δεν είναι αρκετή.
Το ζήτημα για το κρέας, που σας λείπει στην κουζίνα
Δεν πρόκειται μες στην κουζίνα να κριθεί.
Ό,τι κι αν κάνετε
Ποτέ αρκετό δε θα ΄ναι.
Η κατάστασή σας είναι άσκημη
Κι ακόμα πιο άσκημη θα γίνει.
Δεν πάει έτσι άλλο πια

Αλλά η διέξοδος ποια είναι;

Πηγή: lsionionnison.com