“Το Κομήλιον” ή Κομηλιό (της Σεβαστής Κωνσταντινίδη-Ρεκατσίνα)
Της Σεβαστής Κωνσταντινίδη-Ρεκατσίνα
Το Κομηλιό σε υψόμετρο 495 μ. βρίσκεται στη δυτική πλευρά του νησιού της Λευκάδας. Μαζί με το Αθάνι και το Δράγανο μοιάζει να αποτελούν μια ανεξάρτητη πολιτεία μέσα στο νησί καθώς ο ορεινός όγκος που υπάρχει στα ανατολικά τους τα απομονώνει από τα υπόλοιπα χωριά.
Στην είσοδο του χωριού σε καλωσορίζει ένα μαγκανοπήγαδο, και αμέσως μετά συναντάς το παλιό κοινοτικό κατάστημα και τον μικρό, φτωχικό ναό του Αγίου Αθανασίου που χτίσθηκε στα χρόνια της Τουρκοκρατίας.
Αμέσως μετά η πλατεία του χωριού με το γήπεδο του μπάσκετ, τον καφενέ (café), το ηρώο με το κείμενο «όποιος ήρωας πεθαίνει σαν ημίθεος ξαναζεί…»…
Στο τέλος του δρόμου που οδηγεί στο πάνω χωριό βρίσκεται ο επιβλητικός Ιερός Ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου που έχει υποστεί βλάβη από τον σεισμό της 17ης/11/2015 στο νησί μας και αναμένει από τότε μετά την εκπόνηση της μελέτης επισκευής του από την Π.Ε. Λευκάδας να γίνουν και οι εργασίες αποκατάστασής του.
Στα ανατολικά και σε κοντινή απόσταση από το χωριό βρίσκεται ένας μικρός υγρότοπος που διατηρεί νερά τους χειμερινούς μήνες και είναι γνωστός σα λίμνη του Κομηλιού ή Έλος Κοιλάδας Κομηλιού.
Σύμφωνα με τον Πρωτοπρεσβύτερο Γεράσιμο Ζαμπέλη «Το χωριό αρχικά ήταν χτισμένο στην περιοχή Μαλακίου και ο ναός της Αγίας Μαρίνας αποτελούσε τον κεντρικό ναό του οικισμού Μαλακιώτες. Στο γέρμα του 1100 μ.Χ. το χωριό μεταφέρθηκε λίγο πιο κάτω και στη σημερινή του θέση… Από κάποιον θυμόσοφο πήρε το όνομα Κομηλιό. Η ερμηνευτική προσέγγιση του ονόματος: Τόπος που βρίσκεται στην κώμη του ήλιου…»
Πληροφορίες αλλά και κάποια καθημερινά συμβάντα σχετικά με το χωριό περιγράφει ο Παναγιώτης Θ. Κουνιάκης στο βιβλίο του «Η νήσος Λευκάς από των αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι των καθ’ ημάς. Η Λευκάς μετά την Ένωσιν 1864-1913»:
«Χωρίον του τέως Δήμου Απολλωνίων. Συγκοινωνία δι’ αμαξιτής οδού Βασιλικής – Αγίου Πέτρου – Κομηλιού. Κάτοικοι (306). Προϊόντα οίνος. Κυριαρχούντα επίθετα Μαραγκός-Βερρίκιος. Κείται εις την γραμμή Δραγάνου – Αθανίου και σεισμόπληκτον. Κατά το (1914 Νοέμβριο) υπέστη μεγάλην καταστροφήν εκ του σεισμού.
Ο Ναός του χωρίου κατέπεσε θραυσθείσης της τεραστίας δοκού της στέγης του (Καρίνα κοινώς). Κεραυνός δε πεσών διέσχισεν εις μύρια τεμάχια τεραστίαν κυπάρισον και άλλαι ζημίαι εγένετο εις τα οικήματα του χωρίου.
Οι κάτοικοι είνε εργατικοί, δεινοί συζητηταί και φίλοι των παιγνιοχάρτων. Εις την αδυναμίαν αυτήν και εις προγενεστέρους χρόνους υπέκυπτεν ενίοτε και ο Εφημέριος του χωρίου επιλεγόμενος (Παππά Τζοζολής). Είδος παιγνιδίου, «Τζοζολή» καλούμενον.
Βορρείως του χωρίου υπάρχουν απότομοι βράχοι κρημνώδεις, απολήγοντες εις το Ιόνιον Πέλαγος. Εκ της κορυφής των βράχων τούτων, χάριν παιδιάς μετά των ιατρών Φιλίππου Μαραγκού και Αριστομένους Αλβανίτου, εσπέραν τινά φθινοπωρινήν εκυλίσαμεν τεραστίους ογκολίθους προς την θάλασσαν. Η πτώσις των ήτο εξόχως γραφική, διότι τεράστιαι υδάτινοι στήλαι ανεπήδον εκ της θαλάσσης ορμητικαί δυαλυόμεναι επί των βράχων.
Το χωρίον έχει πολιούχον, την μάρτυρα αθληφόρον Αγίαν Μαρίναν, ής ο μικρός ναΐσκος έξωθι του χωρίου, κατ’ έτος συγκεντρώνει τους πανηγυριστάς.»
* πρώην Δήμαρχος Καρυάς, Δημ. Σύμβουλος Λευκάδας με την παράταξη «δίαυλος»
