Μια ενδιαφέρουσα έκθεση αρχειακού υλικού για την άμυνα της Λευκάδας το 1807

Μια ενδιαφέρουσα έκθεση με αρχειακό υλικό ξεκίνησε να λειτουργεί σε συνεργασία με τα ΓΑΚ-Αρχεία Νομού Λευκάδας στην Αίθουσα Τέχνης «Θεόδωρος Στάμος», στο πλαίσιο του επιστημονικού συνεδρίου με τίτλο «Εδώ όπου ξεκίνησαν όλα. Στου Μαγεμένου 1807», που διοργανώνει στις 2-4 Ιουλίου 2021 το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Λευκάδας. Η έκθεση θα λειτουργήσει έως τις 9 Ιουλίου και είναι επισκέψιμη τις ώρες 10.00-13.00 και 19.00-22.00.

Κατάλογος ανά χωριό με τους άνδρες που ήταν ικανοί να φέρουν όπλα

Τα έγγραφα που εκτίθενται είναι σχετικά με τα γεγονότα του 1807 όταν η Επτάνησος Πολιτεία για να αντιμετωπίσει την εχθρική επιβουλή του Αλή Τεπελενλή, πασά των Ιωαννίνων, ανέθεσε την οργάνωση της άμυνας της Λευκάδας στον Ιωάννη Καποδίστρια, ο οποίος έφθασε στο νησί στα τέλη Μαΐου του 1807. Η συνθήκη του Τίλσιτ που υπογράφηκε στα τέλη Ιουνίου – αρχές Ιουλίου 1807 ματαίωσε τελικά τα επεκτατικά σχέδια του Αλή πασά, ενώ ο Καποδίστριας πριν αναχωρήσει για την Κέρκυρα είχε την ευκαιρία να γνωρίσει και να συναναστραφεί στη μάζωξη που έγινε στην περιοχή «στου Μαγεμένου» της Νικιάνας, με όλους εκείνους τους οπλαρχηγούς που ήταν έτοιμοι να αγωνιστούν για τη σωτηρία της Λευκάδας και έπαιξαν κατόπιν πρωταγωνιστικό ρόλο στην επανάσταση του 1821. Ο Αριστοτέλης Βαλαωρίτης, κατανοώντας τη σπουδαιότητα της μάζωξης αυτής, είχε γράψει αργότερα ότι ήταν η στιγμή που «οι Κλέφτες μετεμορφώθησαν εις Κλεφτουριάν».

Σημείωμα του Θωμά Βαφέα και του Μαρίνου Λάζαρη

Στην έκθεση εκτίθενται μεταξύ άλλων, επιστολή του επιστάτη του χωριού Πόρος Ιωάννη Κονιδάρη προς τον Πρύτανη της Λευκάδας (6 Μαρτίου 1807) με την οποία τον ενημερώνει ότι οι κάτοικοι του χωριού αρνούνται να εργαστούν στην διάνοιξη του αμυντικού χαντακιού γύρω από την πόλη της Λευκάδας γιατί φοβούνται ότι οι οικογένειές τους μπορούν να πέσουν στα χέρια των Οθωμανών σε περίπτωση απόβασης στο χωριό τους, σημείωμα του Θωμά Βαφέα και Μαρίνου Λάζαρη (24 Απριλίου 1807) με το οποίο ενημερώνουν την διοίκηση του νησιού για τα έργα εκβάθυνσης και διεύρυνσης της τάφρου (fossa) του Κάστρου της Λευκάδας, προκήρυξη με ημερομηνία 29 Μαΐου 1807 που απηύθυνε ο Ιωάννης Καποδίστριας στους κατοίκους μόλις έφθασε στη Λευκάδα, κατάλογος με τον αριθμό των ανδρών στην πόλη και τα χωριά που μπορούσαν να φέρουν όπλα, κατάλογος οκτώ φρουρημένων σημείων της Λευκάδας, κατάσταση των οπλαρχηγών που ήρθαν στη Λευκάδα για να πάρουν μέρος στην άμυνά της από την επικείμενη επίθεση του Αλή πασά, εντολή του Ιωάννη Καποδίστρια (29 Ιουλίου 1807) να αναχωρήσει για την Κέρκυρα το πλοίο του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και να του καταβληθεί επιπλέον αμοιβή για το ταξίδι αυτό κλπ.

Ο πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδας Ιωάννης Καποδίστριας

Στο έγγραφο που καταγράφεται ο αριθμός των ανδρών στην πόλη και στα χωριά της Λευκάδας οι οποίοι ήταν ικανοί να φέρουν όπλα, οι επί μέρους καταχωρήσεις είναι ενδεικτικές για την πληθυσμιακή ανάπτυξη των χωριών της Λευκάδας στις αρχές του 19ου αιώνα, αν δεν υπεισέρχονται κι άλλοι παράγοντες που αγνοούμε. Το σύνολο των ανδρών ανέρχονταν συνολικά στους 980.

Φρουρούμενα σημεία στο νησί της Λευκάδας

Τα οκτώ φρουρούμενα σημεία στο νησί της Λευκάδας όπου θα λειτουργούσε σε περίπτωση ανάγκης σύστημα άμεσης και γρήγορης μετάδοσης ειδήσεων σε όλο το νησί ήταν: Άγιος Μηνάς εις την χώραν, Επισκοπή, Βουνό του Αγίου Ηλία εις χωρίον Εγκλουβή, Βουνό Μέγα Όρος, Βουνό Ελάτης εις ταις δυο άκραις του βουνού, Βουνό Σταυρωτά, Φόρτε Αλέξανδρος και Κάστρο.