Επιστολή του Δημ. Βόρειας Κέρκυρας για το επιστημονικό συνέδριο για τη συγκέντρωση στου Μαγεμένου το 1807

Ήταν σπουδαία τιμή για μένα η πρόσκληση που υπογράφεται από τον αγαπητό συνάδελφο Δήμαρχο και Πρόεδρο Πνευματικού κέντρου Λευκάδας κ. Χαράλαμπο Καλό και τον ελλογιμώτατο καθηγητή της Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, πρόεδρο της επιστημονικής επιτροπής κ. Σπύρίδωνα Φλογαΐτη, να παρευρεθώ στο νησί της Λευκάδας στο 3ημερο επιστημονικό συνέδριο που έλαβε χώρα στις 2-3-4 Ιουλίου 2021 (υπό την αιγίδα της Επιτροπής “Ελλάδα 2021”) τιμώντας τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821 «Εδώ απ΄ όπου ξεκίνησαν όλα… Στου Μαγεμένου 1807»…

Στο νησί που αγκαλιάζει παντοτινά τις κυρίες που ήρθαν… κι έμειναν, Σαπφώ, Αγία Μαύρα, Ελένη Παλαιολογίνα. Στο νησί με τη Λευκαδίτικη σπάνια Αρενάρια. Μα πάνω απ όλα στο Νησί, με την όμορφη κοινωνία των ανθρώπων του, «που έχουν καρδιές που ανθίζουν όπως το περιβόλι και μπαξέ βασιλικό που τον ζηλεύουν όλοι», με τη διαχρονική παρουσία διακεκριμένων πνευματικών ανθρώπων στον πολιτισμό, στις επιστήμες, στις τέχνες και την ιστορία, που τα χνάρια τους τ’ αγγίζετε και τα βλέμματα τους τα διασταυρώνετε στην καθημερινότητα σας.

Λόγοι ανεξάρτητοι της θελήσεως μου με εμπόδισαν να παρευρεθώ παρόλο που ειλικρινά το επιθυμούσα (μέχρι τελευταία στιγμή-γιαυτό και δεν έστειλα έγκαιρα χαιρετισμό). Όμως, παρακολούθησα τις εργασίες του συνεδρίου μέσω της διαδικτυακής δυνατότητας που έδωσε το Πνευματικό Κέντρο Λευκάδας και …ας μου επιτραπεί να μοιραστώ μαζί σας κάποιες σκέψεις στο περιθώριο των εργασιών του.

Αγαπητοί μου,

Ξαναζωντάνεψαν μέσα από τις παραστατικές περιγραφές τα γεγονότα στην ακτή του Μαγεμένου στη Νικιάνα. Από μελίρρυτους, ελλογιμώτατους επιστήμονες-καθηγητές.

Έγινε απόλυτα κατανοητό ότι το προανάκρουσμα της επανάστασης του 1821, ξεκίνησε στην ακτή του Μαγεμένου, μια «ημέρα εκτάκτως ωραία, υπό την σκιάν μεγάλης και πολυκλάδου καρυάς» με τη συνάθροιση των οπλαρχηγών υπό τον Ιωάννη Καποδίστρια, να αποτελεί το προζύμι της επανάστασης 14 χρόνια πριν (1807-1821).

Κι είναι αξιοπρόσεκτη και άξια πολλών συγχαρητηρίων η ετήσια μνημόνευση, απότιση φόρου τιμής, υπενθύμιση του συμβάντος από όλους τους εμπλεκόμενους κι αρμόδιους φορείς Δήμο Λευκάδας, Πνευματικό Κέντρο Λευκαδας, Πολιτιστικό Σύλλογο Νικιάνας «Οι Σκάροι» και όσων ευγενώς υποστηρικτκά συμβάλλουν.

Καταδείχθηκε περίτρανα η αναγκαιότητα πλέον, η Λευκάδα να βρει τη θέση της στην Ιστορία που μεταλαμπαδεύεται στα παιδιά μας. Ν αναδειχθεί η σπουδαιότητα του ρόλου της, αφού πέρα από την ακτή του Μαγεμένου, ορόσημα-σταθμοί αποτελούν, η Παναγία των Βλαχαιρνών, το Κάστρο της Αγίας Μαύρας, το σπίτι του πολιτικού και ποιητή Αριστοτέλη Βαλαωρίτη στη Μαδουρή αλλά και το νησάκι Κάλαμος που βρήκαν καταφύγιο όσοι επέζησαν από την έξοδο του Μεσολογγίου.

Στο ίδιο πλαίσιο βέβαια επιβάλλεται ν΄ αντιμετωπιστούν όλες οι Ιόνιες πατρίδες μας με την ιδιαίτερη και σημαντική ιστορία του κάθε τόπου και των ανθρώπων τους. Μ΄ αποκορύφωμα η τοπική μας ιστορία, να βρει το δρόμο της και στα σχολεία. «Γιατί είναι γεγονός πως η γνώση της Ιστορίας αποτελεί την ομορφότερη πλευρά της μόρφωσης: είναι το θεωρείο της ανθρώπινης ζωής» (Comenius).

Αλλά δεν είναι μόνο ο τόπος που γεννά ιστορία και ήρωες. Είναι και οι επώνυμοι και ανώνυμοι ήρωες που δημιουργούν την ιστορία του τόπου. Και πρέπει να αναγνωρίζεται η όποια προσφορά τους. Κι εδώ είναι πολλοί. Τους ξέρετε καλά γιατί είναι οι συντοπίτες πρόγονοί σας. Τους μνημόνευσαν οι εξαίρετοι ομιλητές.

Αδιαμφισβήτητος συνδετικός κρίκος όλων ο «γνωστός – άγνωστος» Ιωάννης Καποδίστριας – (πολύ εύστοχη και μελετημένη η παρατήρηση του ελλογιμώτατου καθηγητή κ. Σπ. Φλογαΐτη). Κι ας μου επιτραπεί να πω ότι «Στην Αποστολή στη Λευκάδα» (δεύτερος τόμος του Αρχείου Καποδίστρια – 63 κείμενα αναφορές, εκθέσεις κλπ. του κυβερνήτη ως Εκτάκτου επιτρόπου της κυβερνήσεως της επτανήσου πολιτείας στη Λευκάδα στην περίοδο Μαΐου – Αυγούστου 1807), ο Καποδίστριας ανακάλυψε σε βάθος την ελληνική του συνείδηση και αρχίζει να φλογίζεται από το όραμα της εθνικής ανεξαρτησίας. Η συνεργασία του με τον Μητροπολίτη Ιγνάτιο και τους Έλληνες οπλαρχηγούς, που είχαν συρρεύσει στη Λευκάδα, του αποκάλυψε έναν άλλο κόσμο. Κι’ αυτός ο κόσμος έγινε από τότε δικός του. Έγινε πίστη του και τον συνόδευσε σε όλη την ανοδική του πορεία. Και τα όσα ο ίδιος αναφέρει στις εκθέσεις του προς τη Γερουσία για τις επαφές του με τους οπλαρχηγούς, κρύβουν, μέσα στη λιτότητα της εκφράσεως, το σπόρο για τη διαμόρφωση της αγωνιστικής προσωπικότητάς του. Η Λευκάδα είναι ο σημαντικός σταθμός, που σφραγίζει τη μοίρα του μεγάλου Κερκυραίου.

Ανακαλύπτει την Ελλάδα και μαζί τον πραγματικό εαυτό του.

Οι πρόγονοι μας έλεγαν, πως μια ιστορία ξεκινά μ΄ έναν καημό, έναν πόθο, πείσμα, ένα βήμα κι ένα βλέμμα. Αυτά ήταν το ένδυμα των πρωταγωνιστών στην ακτή του Μαγεμένου Νικιάνας.

Δύναμη τους τα όνειρα και τα ιδανικά τους, στεφανωμένα από τον πόθο για ελευθερία.

Επιτρέψτε μου λοιπόν να πω, πως αισθάνθηκα ως Επτανήσιος αλλά και ως Κερκυραίος βαθιά συγκίνηση και υπερηφάνια ακούγοντας τις ομιλίες από τους ελλογιμώτατους κ.κ : πρώην Πρόεδρο της Δημοκρατίας επίτιμο Πρόεδρο του Συνεδρίου και επίτιμο Δημότη Λευκάδας Προκόπη Παυλόπουλο, τους καθηγητές, αρχ. Ιωαννίκιο Ζαμπέλη, Πέτρο Πετράτο, Γεράσιμο Παγκράτη, Σεβαστή Λάζαρη, Παναγιώτη Δ.Μιχαηλάρη,Χριστίνα Παπακώστα, Στέλιο Αλειφαντή,Νάσια Γιακωβάκη Γεώργιο Καλπαδάκη, Μαρία Σαμπατακάκη, Σπυρίδωνα Φλογαΐτη.

Θαύμασα το συντονισμό της συζήτησης και τις ευφυέστατες παρατηρήσεις από τους προέδρους – της κάθε ημέρας του συνεδρίου κ.κ Ξενοφώντα Βεργίνη διδάκτορα οικονομικών Νομικής Σχολής πανεπιστημίου Αθηνών και τέως Βουλευτή Λευκάδας, Γιάννη Πολίτη δημοσιογράφο και Ρόδη Κράτσα Τσαγκαροπούλου Περιφερειάρχη Ιονίων Νήσων που έκαναν την υψηλού επιπέδου συζήτηση-παρουσίαση προσιτή αλλά και οικεία σ όλους.

Προβληματίστηκα έντονα από τα στοιχεία που κατατέθηκαν βάσει και των πρωτογενών ευρημάτων, απόρροια πολύχρονης, επίπονης και συστηματικής έρευνας των εκλεκτών επιστημόνων. Τολμώ να πω, ταξίδεψα νοερά καθώς ομιλούσαν στην τότε εποχή…Λευκάδα, απέναντι ακτή, Κέρκυρα, Ρωσία … Αναγνωρίζω και υποκλίνομαι σε κείνους που κατακτούν τη γνώση και κατέχουν την επιστημονική αριστεία στα θέματα αντικειμένου τους.

Είναι δε αξιοπρόσεκτο για μένα πως παρακολουθώντας τις διεργασίες ενός συνεδρίου ανοιχτού σε παρατηρήσεις και ανταλλαγές απόψεων, οι επιστήμονες που συμμετέχουν -ξεπερνούν εαυτούς- κι επιδεικνύουν μια ξεχωριστή αλληλεπεπίδραση η οποία στην κατακλείδα της αποκρυσταλλώνεται στα συμπεράσματα του εγχειρήματος.

Κι είναι μέγιστη επιτυχία του συνεδρίου να βάζει τον ακροατή, τον άνθρωπο, στη μαγευτική βάσανο της Επιστήμης και της έρευνας.

Έστω κι αν έχουμε ξανακούσει κάποια πράγματα, δίνεται η ευκαιρία να ξανασκεφτούμε. Πρόσωπα, τόπους, συγκυρίες, αιτίες, αποτελέσματα. Ακόμα και να ξανανοίξουμε τα βιβλία για να προσαρμόσουμε τα καινούργια δεδομένα.

Επιτρέψτε μου δε να πω πως επανήλθαν στη μνήμη μου οι εξαιρετικές στιγμές και όλα τα συνοδά των Πανιονίων συνεδρίων αλλά των Γιορτών Λόγου και Τέχνης που εσείς σταθερά και επιτυχώς συνεχίζετε και σας αξίζουν έπαινοι.

Τα πρακτικά των συνεδρίων που δημιουργούν το αποθετήριο των γνώσεων και των ερευνητικών εμπειριών επιβάλλεται να διαχέονται στην κοινωνία, να γίνονται κτήμα της. Προς τούτο βοηθά τα μέγιστα η ψηφιακή εποχή μας που δίνει μεγάλες δυνατότητες στην πρόσβαση πληροφορίας. (Σημ. όπως διάβασα και για το συγκεκριμένο συνέδριο θα ακολουθήσει η δημοσίευση των πρακτικών του).

Βέβαια οι αξιότιμοι κ.κ καθηγητές ξέρουν καλά πως ενώ σήμανε η λήξη των εργασιών του Συνεδρίου εκείνοι συνεχίζουν την αρχειακή τους έρευνα, μια επίπονη έρευνα που δεν έχει ημερολογιακές προθεσμίες, μια έρευνα που τολμώ να πω δεν τελειώνει ποτέ.

Κλείνοντας επιτρέψτε μου να χαιρετίσω -έναν – έναν- νοερά με χειραψία (με κείνη την εγκάρδια αυθόρμητη χειραψία των επτανησίων που στερούμαστε λογω της δύσκολης εποχής μας και εξ αιτίας της ανακαλύψαμε τη σημαντικότητά της) όλους τους ανθρώπους που κόσμησαν το συνέδριο… τους υπεύθυνους της διοργάνωσης συνολικά, τους προσκεκλημένους και όλους τους παρόντες στο Κηποθέατρο Άγγελος Σικελιανός (τόπος που αποθηκεύει συνεχώς νέες αναμνήσεις), με φυσική ή διαδικτυακή παρουσία.

Μεταξύ όλων διέκρινα (με τη διαδικτυακή δυνατότητα εικόνας που είχα) τους κ.κ: Σεβασμιότατους Μητροπολίτες Άρτης κ.κ Καλλίνικο και Λευκάδος & Ιθάκης κ.κ Θεόφιλο, πρώην Πρόεδρο της Δημοκρατίας επίτιμο Πρόεδρο του Συνεδρίου και επίτιμο Δημότη Λευκάδας Προκόπη Παυλοπουλο, Υπουργό Εσωτερικών Μάκη Βορίδη, Περιφερειάρχη Ιονίων Νήσων Ρόδη Κράτσα Τσαγκαροπούλου, βουλευτή Λευκάδας Θανάση Καββαδά, Αντιπεριφερειάρχη ΠΕ Λευκάδας Αντρέα Κτενά, Γενικό Πρόξενο της Ρωσίας στη Θεσσαλονίκη Βλαντιμίρ Μαϊστρένκο, τους παλιούς σε δύσκολες εποχές συναγωνιστές της αυτοδιοίκησης Παναγιώτη Σκληρό πρώην Δήμαρχο Λευκάδας, Μάκη Μελά πρώην Δήμαρχο Απολλωνίων. Μια μεγάλη χειραψία και συγχαρητήρια αξίζουν:

Οι συνδιοργανωτές του συνεδρίου Δήμος Λευκάδας, Πνευματικό Κέντρο Λευκαδας,
όσοι υποστηρικτικά συνέβαλλαν: Ιερά Μητροπόλη Λευκάδος και Ιθάκης, Δημόσια Βιβλιοθήκη Λευκάδας, Γενικά Αρχεία Νομού Λευκάδας, Περιφερειακή Ένωση Δήμων Ιονίων Νήσων, Πολιτιστικός Σύλλογος Νικιάνας “Οι Σκάροι”,
οι ελλογιμώτατοι καθηγητές του επιστημονικού συνεδρίου
οι προέδροι του συνεδρίου,
οι χορηγοί
η οργανωτική – επιστημονική και οικονομική επιτροπή

Οι άνθρωποι που εργάστηκαν, μαζί με τους παραπάνω, τις μέρες του Συνεδρίου