Πουλιά του τόπου μας: Σταχτοπετροκλής (Oenanthe oenanthe) – Ένα μεταναστευτικό πουλάκι που έχει εντυπωσιάσει με την αντοχή του τους ορνιθολόγους

Ο φακός μας τον εντόπισε πριν δύο μέρες (19 Μαρτίου 2022) στην παράκτια ζώνη της λιμνοθάλασσας της Λευκάδας. Το μικρό αυτό πουλάκι αναγνωρίστηκε με το όνομα Σταχτοπετροκλής (Oenanthe oenanthe), ένα όνομα που ακούσαμε για πρώτη φορά. Πρόκειται μάλιστα για αρσενικό άτομο. Στα γερμανικά ονομάζεται Steinschmätzer.

Σύμφωνα με το site poulia4.blogspot.com, ο Σταχτοπετροκλής είναι ένα μικρό πουλί 14,5-15,5 εκ. που παρουσιάζει φυλετικό διμορφισμό (ευδιάκριτη μορφολογική διαφορά μεταξύ θηλυκών και αρσενικών ατόμων). Το αρσενικό μάλιστα παρουσιάζει και εποχικό διμορφισμό. Στο καλοκαιρινό του φτέρωμα το αρσενικό αναγνωρίζεται από τη σταχτιά ράχη, τις μαύρες φτερούγες, τη λευκή κοιλιά και το λευκό ουροπύγιο. Άλλα γνωρίσματα πολύ σημαντικά για την ταυτοποίηση του είναι το σταχτί στέμμα, το λευκό φρύδι, η μαύρη μάσκα στα μάτια και το λευκό με κίτρινη απόχρωση στήθος.

Το θηλυκό έχει καστανόγκριζη ράχη, καστανόμαυρες φτερούγες, λευκό το κάτω μέρος του φτερώματος με κίτρινη απόχρωση στο στήθος. Από το θηλυκό απουσιάζει επίσης η μαύρη μάσκα στο πρόσωπο.

Περνά το καλοκαίρι τρώγοντας έντομα και ανατρέφοντας τα μικρά του στην τούνδρα του Βορείου Ημισφαιρίου, από τη Σιβηρία μέχρι την Αλάσκα. Όταν έρθει το φθινόπωρο, πετά περίπου 14.500 χιλιόμετρα μέχρι την Αφρική.

Ο Σταχτοπετροκλής πραγματοποιεί, σε σχέση με το μέγεθος του, ένα από τα μεγαλύτερα μεταναστευτικά ταξίδια, διασχίζοντας ωκεανούς, πάγους και ερήμους. Σύμφωνα με την γερμανική Βικιπαίδεια ξεκινά από τον τόπο της θερινής του διαμονής, την αρκτική τούνδρα της Αλάσκας, και αφού διασχίσει τη βόρεια Ρωσία, την Ασία, την Κασπία Θάλασσα, φτάνει μέχρι την Ανατολική Αφρική (Σουδάν έως την Κένυα) και πίσω, καλύπτοντας μια ετήσια απόσταση 30.000 χλμ..

Σύμφωνα με το in.gr διεθνής ερευνητική ομάδα χαρτογράφησε για πρώτη φορά το ταξίδι αλέ-ρετούρ, τοποθετώντας μικροσκοπικούς ραδιοπομπούς στα πόδια 46 πουλιών που αιχμαλωτίστηκαν στην Αλάσκα και το νησί Μπάφιν του βορειοανατολικού Καναδά. Διανύοντας κατά μέσο όρο 290 χιλιόμετρα την ημέρα, οι Σταχτοπετροκλήδες του Καναδά πέταξαν ανατολικά πάνω από τον Βόρειο Ατλαντικό, κινήθηκαν μετά νότια πάνω από την Ευρώπη και τη Μεσόγειο, πέρασαν πάνω από τη Σαχάρα και κατέληξαν στις ακτές της Μαυριτανίας. Το ταξίδι μέχρι την Αφρική διήρκεσε 26 ημέρες, ενώ η πτήση της επιστροφής την επόμενη άνοιξη πήρε 55 ημέρες. Αυτό σημαίνει ότι ο Σταχτοπετροκλής χρειάζεται μόλις 81 ημέρες για να πετάξει σχεδόν το γύρο του κόσμου.

Συμπεριλαμβάνεται στα είδη του Παραρτήματος ΙΙ της Σύμβασης της Βέρνης για τη διατήρηση της ευρωπαϊκής άγριας ζωής και των φυσικών βιοτόπων. Σύμφωνα με την γερμανική Βικιπαίδεια, ένας αστεροειδής στην εσωτερική περιοχή της Κύριας Ζώνης Αστεροειδών έχει ονομαστεί Oenanthe, από την επιστημονική ονομασία του πουλιού (Oenanthe oenanthe), καθώς την εποχή που του δόθηκε το όνομα, στις 2 Φλεβάρη 1999, ο Σταχτοπετροκλής βρισκόταν στον ολλανδικό κόκκινο κατάλογο των απειλούμενων ειδών.