Παπαρούνα (Μήκων η ροιάς – Papaver rhoeas)

Παπαρούνα είναι η κοινή ονομασία του φυτού αυτού που στο χωριό μου, τα Κολυβάτα Αλεξάνδρου, το λέμε Κούκο, ενώ η επιστημονική ονομασία της κόκκινης παπαρούνας των αγρών με το μαύρο χρώμα στη βάση τους είναι Μήκων η ροιάς, όπως σημειώνει σε πρόσφατη ανάρτησή της η Μαρία Αγγέλη. Γράφει επίσης ότι η παπαρούνα πήρε το όνομά της από την κελτική λέξη «παπά» που σημαίνει «τροφή για μωρά». Οι Κέλτες συνήθιζαν να ανακατεύουν χυμό παπαρούνας στις κρέμες των μωρών, σαν φάρμακο για τις παιδικές αρρώστιες. Τις φωτογραφήσαμε σήμερα το πρωί σε έναν κήπο στην πόλη της Λευκάδας.

Ροιάς λέγεται, γιατί τα πέταλά της φυλλοροούν και πέφτουν πολύ εύκολα. «Μήκων Ροιάς ωνόμασται, λέγει ο Διοσκουρίδης, δια το ταχέως το άνθος αποβάλλειν». Με το όνομα αυτό αναφέρει το φυτό και ο Θεόφραστος, ο οποίος λέει, ότι φύεται εις τας αρούρας (καλλιεργημένους αγρούς) «μάλιστα εν ταις κριθαίς», και ότι μοιάζει «κιχωρίω τω αγρίω, διο και εσθίεται» (Π.Γ. Γεννάδιος, «Λεξικόν Φυτολογικόν», Αθήνα, 1914).

Κάποια φακοχώραφα στο οροπέδιο της Εγκλουβής κοκκινίζουν κυριολεκτικά την εποχή αυτή από τις παπαρούνες σε βαθμό που να αναρωτιέται κανείς αν στα χωράφια αυτά καλλιεργείται πράγματι φακή ή παπαρούνες. Ο Π.Γ. Γεννάδιος σημειώνει επίσης για την παπαρούνα αυτή, ότι «είναι δε το είδος τούτο πρωϊβλαστές, κοινότατον και οχληρότατον ζιζάνιον ιδίως των Σιτηρών και πρωτίστως της Κριθής, ην πολλάκις καταβάλλει, αποπνίγει, ένεκα της πρωΐμου βλαστήσεως και της ταχείας αναπτύξεώς του». Γράφει ακόμη ότι είναι και επιβλαβές για τα ζώα που το τρώνε σε μεγάλη ποσότητα σε χλωρή ή ξηρή κατάσταση, λόγω της αλκαλοειδής ουσίας ροιαδίνης που περιέχουν όλα του τα μέρη, η οποία προκαλεί εντερικές διαταραχές, ακόμη και θανατηφόρες.