Κάποιο Σαββατόβραδο (διήγημα της Κατερίνας Λιβιτσάνου-Ντάνου)
Της Κατερίνας Λιβιτσάνου-Ντάνου
Σαββατόβραδο Ιουνίου, σπίτι μου μετά τη δεύτερη δόση εμβολίου, για να σωθώ από τον ιό, που πολύ καιρό τώρα μας ταλαιπωρεί. Δεν έχω καμιά παρενέργεια (ενημερώνω όσους μου τηλεφωνούν πώς είμαι) και προσπαθώ να ηρεμήσω από ένα γεγονός, που εδώ και δύο μέρες με έχει συγκλονίσει. Εξιχνιάστηκε μετά από σαράντα μέρες η δολοφονία ενός εικοσάχρονου κοριτσιού, μεγάλη επιτυχία της αστυνομίας! Και φυσικά ο σύζυγος που την έπνιξε μπροστά στο έντεκα μηνών μωρό τους είπε κυνικά πως θέλει να τιμωρηθεί. Όλες οι άλλες ειδήσεις εξαφανίστηκαν, από το πρωί ως το βράδυ όλες οι εκπομπές κάνουν το ίδιο, όλοι ζητούν τιμωρία, εκφράζουν απόψεις, σχολιάζουν. Τραγικό, αλλά πιο εξευτελιστικός ο ρόλος των ΜΜΕ! Σκέφτομαι τα παιδικά μου χρόνια, τη θέση των γυναικών τότε, τον αγώνα τους να φύγουμε και να φτιάξουμε το δικό μας ανεξάρτητο κόσμο. Αποφασίζω να μην ξανακούσω τίποτα σήμερα, βγαίνω στο μπαλκόνι μου, επικρατεί ηρεμία, λες και «δε μένει εδώ κανείς». Κατά ένα λόγο αυτό θέλω, απολαμβάνω για λίγο τα λουλούδια μου και το γάβγισμα του Ίαν, του πανέμορφου σκύλου του γείτονα. Κάτω μακριά η πόλη βουβή, έχουν φύγει όλοι για Σαββατοκύριακο! Εγώ, τα λουλούδια μου, ο σκύλος, το σφύριγμα ενός ασθενοφόρου και στο βάθος ο ήλιος που κρύβεται, για να με αφήσει κι αυτός στην ησυχία μου.
Η ώρα περνάει, έχω για λίγο ξεχαστεί, το τηλέφωνο με αποπροσανατολίζει. Είναι η κολλητή μου που ανησυχεί για τις παρενέργειες του εμβολίου ή θέλει κουβέντα; Αποφασίζω να της κάνω καψόνι, δεν απαντά, επιμένει, επιμένω κι εγώ. Σε λίγο μου στέλνει ένα συνημμένο στο μέσεντζερ. Η αλήθεια είναι πως με τρώει η περιέργεια, να δω τι θέλει. Το ανοίγω, εκφράζει βέβαια την ανησυχία της που δεν απαντώ και με παρακαλεί να διαβάσω με προσοχή μια δημοσίευση.
Συμμορφώνομαι «προς τας υποδείξεις» της και αρχίζω να διαβάζω, αδιαφορώντας για ένα ακόμη κάλεσμα στο σταθερό τηλέφωνο κι ενώ έχει αρχίσει να σουρουπώνει.
«Τις τελευταίες μέρες γίνεται πολύς λόγος για την πολτοποίηση όλων των βιβλίων, που υπήρχαν στις αποθήκες του εκδοτικού οίκου «Χ» από τις πιστώτριες τράπεζες! Απίστευτο και όμως γεγονός! Μετά το θάνατο του εκδότη, δεν κατέστη δυνατόν να γίνει κάτι, ώστε τα βιβλία τόσων καταξιωμένων συγγραφέων στην Ποίηση και την Πεζογραφία να μην πολτοποιηθούν, να μην καταλήξουν στα μηχανήματα. Πόσο οδυνηρό για την εποχή μας και πόση αγανάκτηση μου δημιούργησε! Άρθρα στα ηλεκτρονικά και έντυπα ΜΜΕ, συνεντεύξεις συγγραφέων που δεν ενημερώθηκαν και δε ρωτήθηκαν μήπως ήθελαν τα βιβλία τους, αντιδράσεις κομμάτων και συλλόγων και τελικά όλα τα βιβλία ένας πολτός με συγκεκριμένη χρηματική αξία. “Ο tempora, o mores” μου ήρθε στο μυαλό η σοφή και διαχρονική ρήση του Κικέρωνα, γιατί για ποια ήθη και ποιες αξίες μιλάμε πια στην εποχή μας;
Διαχρονικά το βιβλίο είναι το μεγαλύτερο πνευματικό επίτευγμα του ανθρώπου. Εκεί αποτυπώνει τη σκέψη του, ενημερώνει, ταξιδεύει, ψυχαγωγεί, δεν εγκαταλείπει κανένα στη μοναξιά του. Δεν είναι επομένως ένα κουτί ή ένα άψυχο αντικείμενο, που μπορεί ο καθένας να καταστρέφει. Όλοι γνωρίζουμε για τις περιόδους της Ιστορίας, που τα βιβλία κατέληγαν στην πυρά. Το εξαιρετικό μυθιστόρημα του Μάρκους Ζούσακ «Η κλέφτρα των βιβλίων» και αργότερα η μεταφορά του στον κινηματογράφο καθώς και άλλα βιβλία που διάβασα, για να δω την ταινία, μου άφησαν μια πικρή γεύση, για να μην πω μου προκάλεσαν αηδία για κάποιους ανθρώπους και τις πράξεις τους. Άλλες εποχές, άλλα ήθη είπα τότε και αισθάνθηκα τυχερή που δεν έζησα εκείνες τις εποχές. Αλλά τώρα ντρέπομαι πραγματικά για ό,τι έγινε και γιατί δεν κατέστη δυνατόν αυτά τα βιβλία να διασωθούν σε βιβλιοθήκες ή να πουληθούν σε τιμή κόστους, ώστε να συγκεντρωθούν κάποια χρήματα για ιδρύματα και άλλους φιλανθρωπικούς σκοπούς. Και σε τελευταία ανάλυση να κληθούν όσοι από τους συγγραφείς ήθελαν να αναλάβουν κάποια πρωτοβουλία.
Δε θα αναφέρω ονόματα γνωστών συγγραφέων, που είδαν τα βιβλία τους να πολτοποιούνται, γιατί είναι γνωστά από τα ΜΜΕ. Θα πω όμως με μεγάλη μου θλίψη πως τέσσαρα βιβλία μου (τρεις ποιητικές συλλογές και μια συλλογή διηγημάτων) ήταν ανάμεσά τους, ενώ το πέμπτο (μια συλλογή διηγημάτων) δεν πρόλαβε να τυπωθεί. Κι ούτε πιστεύω πως σε τούτη τη στιγμή χρειάζεται να μακρηγορήσω, θα εκφράσω όμως την ευχή κάτι να προβλεφθεί σε αυτές τις περιπτώσεις από τους αρμόδιους, ώστε να μη συνεχιστούν άλλες τέτοιες ενέργειες από τις ψυχρές πιστώτριες τράπεζες. Κι αυτό για το καλό όχι μόνο των ανθρώπων που γράφουν και διαβάζουν βιβλία, αλλά για την τιμή και τη διάσωση των αξιών της Ανθρωπότητας!
Μελίνα Σ…».
Ξανακοιτάζω το όνομά της, είναι μια δική της δημοσίευση σε μεγάλο ηλεκτρονικό μέσο της Αθήνας, που μου την έχει κοινοποιήσει. Παγώνω, τόσα βιβλία, τι της έχει συμβεί και δεν πήρα χαμπάρι! Ασυναίσθητα την καλώ αμέσως στο τηλέφωνο, απαντά χωρίς καθυστέρηση, με λυγμούς. Προσπαθώ να την παρηγορήσω, αλλά μου λέει με κομμένη τη φωνή πως δε γίνεται να την καταλάβω και πως αυτό που έγινε δεν αφορά μόνο εκείνη, μα όλη την ανθρωπότητα! Το συνειδητοποιώ και ζητάω συγνώμη που πριν την αγνόησα. Ενδιαφέρεται για την υγεία μου και μου κάνει κήρυγμα για την αληθινή φιλία. Δε δέχεται να μιλήσουμε για άλλα θέματα, αλλά μου δίνει ραντεβού στο καφέ της γειτονιάς την επόμενη μέρα, πρωί Κυριακής, για να βρεθούμε, μια και εκείνη έχει τελειώσει με τον εμβολιασμό δύο βδομάδες πριν, με τη σύσταση να μην ξεχάσω τη μάσκα μου. Δεν έχω άλλη επιλογή, την καληνυχτίζω, με αυστηρό και παραπονιάρικο τόνο μου προτείνει να απαντώ πάντα στα τηλεφωνήματά της και η επικοινωνία μας τέλος.
Έχει νυχτώσει, η ηρεμία στη γειτονιά εξακολουθεί. Η πόλη φωταγωγημένη δηλώνει την έντονη παρουσία της. Το φεγγάρι έχει αρχίσει να κάνει τη διαδρομή του και μαζί πολλά φωτεινά αστεράκια. Αρχίζω και αναζητώ ανθρώπινη παρουσία. Με βγάζει από το αδιέξοδο ο σύντροφός μου που επιστρέφει από τον απογευματινό περίπατο με φίλους του. Του λέω τι έχει συμβεί, χαμογελάει «απορώ πως δεν το διάβασες, δε σου είπα τίποτα, να μη σε στενοχωρήσω, αλλά μας αφήνει και το φονικό του κοριτσιού;» μου λέει και κάθεται δίπλα μου. Τελικά η συντροφικότητα είναι μεγάλο πράγμα, σκέφτομαι και αλλάζω διάθεση!
Είναι περιττό να πω ότι πήρα την απόφαση να μην αδιαφορήσω άλλη φορά σε κάλεσμα δικού μου ανθρώπου και να μην απομονωθώ τόσο πολύ στις σκέψεις μου. Όλο το υπόλοιπο βράδυ διάβαζα για την πολτοποίηση βιβλίων του συγκεκριμένου εκδότη, προσπαθώντας να ενημερωθώ όσο γίνεται περισσότερο. Πολλά άρθρα, εικόνες, προτάσεις, απόψεις. Όμως το κακό είχε γίνει. Και δεν ανακοινώθηκε σε δελτία ειδήσεων ή εγώ τουλάχιστον δεν το άκουσα και δεν είχα προσέξει. Όσο για το ραντεβού μου με τη Μελίνα, αποφάσισα να πάω δίχως καθυστέρηση, όπως συνήθιζα. Το ζήτημα ήταν τώρα πώς θα την ηρεμήσω και τι θα προτείνω ώστε να ξεχαστεί λιγάκι μαζί μου…
(Από τη συλλογή διηγημάτων της συγγραφέως «ΔΡΑΠΕΤΕΣ ΤΗΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑΣ». Το βιβλίο αυτό καθώς και το «Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΠΟΥ ΜΙΛΟΥΣΕ ΜΕ ΤΟΝ ΗΛΙΟ» [ποίηση] θα παρουσιαστούν τον Αύγουστο του 2022 στη Λευκάδα και στο Θέρμο Αιτωλοακαρνανίας.)
