Εγκαινιάστηκε η σπουδαία αφιερωματική έκθεση για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Θεόδωρου Στάμου

Στην κατάμεστη Αίθουσα Τέχνης «Θεόδωρος Στάμος» και λίγο αργότερα στην Δημοτική Πινακοθήκη, στο ισόγειο του κτιρίου του Πνευματικού Κέντρου, όπου εκτίθεται και το μεγαλύτερο μέρος των έργων, πραγματοποιήθηκαν το βράδυ του Σαββάτου 17 Οκτωβρίου 2022 τα εγκαίνια της μεγάλης αφιερωματικής έκθεσης που διοργάνωσε το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Λευκαδίων σε συνεργασία με το Ίδρυμα «Ελληνική Διασπορά», για να τιμήσει τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Θεόδωρου Στάμου.

Στο πλαίσιο των εγκαινίων της έκθεσης μοιράστηκε δωρεάν στους επισκέπτες ένα καλαίσθητο λεύκωμα καθώς και ένας σύντομος κατάλογος, που υλοποίησαν το Ίδρυμα «Ελληνική Διασπορά», με σημαντικές πληροφορίες από τη ζωή και το έργο του σημαντικότερου Έλληνα εξπρεσιονιστή ζωγράφου καθώς και τις φωτογραφίες των 39 συνολικά έργων του από τη σειρά «Ατέρμονα πεδία – Λευκάδα» που εκτίθενται, τα οποία καλύπτουν ένα διάστημα 15 ετών, από το 1970 μέχρι το 1984, και προέρχονται από τη συλλογή του Ιδρύματος «Ελληνική Διασπορά». Η έκθεση θα λειτουργήσει έως το Σάββατο 15 Οκτωβρίου 2022 και θα είναι ανοιχτή για το κοινό τις καθημερινές και το Σάββατο από τις 10 π.μ. έως τις 1 μ.μ. και από τις 6 μ.μ. έως τις 9 μ.μ..

Στον χαιρετισμό του ο Δήμαρχος Λευκάδας, κ. Χαράλαμπος Καλός, χαρακτήρισε την έκθεση ως ένα πολύ μεγάλο εικαστικό γεγονός για τη Λευκάδα και, ίσως, για όλη την Ελλάδα. Ευχαρίστησε το Ίδρυμα «Ελληνική Διασπορά» για την συνδρομή του και τη συνεισφορά του στην έκθεση. Σημείωσε πως ο Στάμος επιστρέφει στη Λευκάδα και ότι 100 χρόνια μετά τον θάνατό του έχουμε την ευτυχή κατάληξη της προσπάθειας αυτής της συνεργασίας, ώστε να μπορεί να εκτεθεί ένα μεγάλο μέρος της καλλιτεχνικής του δημιουργίας. Πρόσθεσε ότι είναι σίγουρος πως όλος ο λευκαδίτικος λαός καθώς και οι επισκέπτες του νησιού θα τιμήσουν με την παρουσία τους την έκθεση, η οποία, όπως χαρακτηριστικά είπε, είναι κάτι το ανεπανάληπτο.

Ως ξεχωριστή χαρακτήρισε την έκθεση και ο βουλευτής Λευκάδας, κ. Θανάσης Καββαδάς. Ως έκθεση ενός μεγάλου ζωγράφου που κάνει περήφανους τους Λευκαδίτες καθώς και τη Λευκάδα σε όλο τον κόσμο. Είναι σημαντικό είπε, ότι δύο έργα του μεγάλου αυτού ζωγράφου κοσμούσαν τα γραφεία δύο πρώην πρωθυπουργών, του Γεωργίου Παπανδρέου και του Αλέξη Τσίπρα, που τα είχαν δανειστεί από την Εθνική Πινακοθήκη. Εξέφρασε την λύπη του για το γεγονός ότι δεν υπάρχουν έργα του Στάμου στη Λευκάδα, ενώ είχε υπάρξει στο παρελθόν η διάθεση να δημιουργηθεί μία πινακοθήκη με το όνομά του. Ειδική μνεία έκανε στο σπίτι που έζησε ο Στάμος, το οποίο βρίσκεται στην παραλία της πόλης, χωρίς όμως να θελήσει, όπως είπε, να μπει στην διαδικασία καθώς δεν γνωρίζει το ιδιοκτησιακό καθεστώς. Επισήμανε όμως ότι πρέπει να γίνει μία προσπάθεια ώστε αυτό το ερείπιο, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, που βρίσκεται στην είσοδο της πόλης να επισκευαστεί και να φιλοξενούνται ίσως κάποια έργα του ζωγράφου. Ανέφερε επίσης ότι πριν δύο χρόνια πήγε επί τόπου την υπουργό Πολιτισμού κ. Μενδώνη και της έκανε νύξη αν υπήρχε η δυνατότητα να αγοραστεί το κτίριο, χωρίς πάλι να γνωρίζει, όπως επανέλαβε, το ιδιοκτησιακό καθεστώς. Δεν υπήρξε διάθεση να γίνει κάτι αλλά, όπως είπε απευθυνόμενος και στον Δήμαρχο Λευκάδας, μπροστά μας είναι ο δρόμος να το δούμε και αν μπορούμε να κάνουμε κάτι.

Η κα Παναγιωτοπούλου από το Ίδρυμα «Ελληνική Διασπορά» τόνισε ότι είναι πολύ σημαντικό να επαναλαμβάνονται τέτοιες προσκλήσεις ώστε να μπορεί ο κόσμος να βλέπει αυτά τα έργα που κοσμούσαν συλλογές και μουσεία. Εξέφρασε την επιθυμία η στοχοπροσήλωση που έχουν δείξει σαν Ίδρυμα «Ελληνική Διασπορά» να επηρεάσει τον κόσμο του πολιτισμού ώστε να μπορέσουν να επαναληφθούν τέτοιες προσπάθειες, ενώ κλείνοντας τον σύντομο χαιρετισμό της ευχαρίστησε για την φιλοξενία.

Ως καλλιτέχνης και ιστορικός της τέχνης μίλησε η Αντιπρόεδρος του Πνευματικού Κέντρου, κα Χαρά Σαΐτη, η οποία ευχαρίστησε τον κ. Καλογηράτο και το Ίδρυμα «Ελληνική Διασπορά» για την ανάθεση της επιμέλειας της έκθεσης. Ευχαρίστησε επίσης όλους τους ανθρώπους που στήριξαν την υλοποίηση του δύσκολου αυτού εγχειρήματος, γιατί δεν ήταν έτοιμη, όπως είπε, η Λευκάδα να σηκώσει όλο αυτό το βάρος μιας τόσο σπουδαίας, σημαντικής και μεγάλης έκθεσης, αλλά άξιζε ο κόπος, γιατί όλοι μαζί θα το χαρούμε. Για το έργο του Στάμου παρατήρησε ότι είναι δυσανάγνωστο, κι αυτό είναι κατανοητό. Ήρθαν πολύ και μου είπαν τι πρέπει να καταλάβουμε από αυτούς τους πίνακες.

Για το ζήτημα αυτό πρόσθεσε: «Θα συνέστηνα σε όλους να ξαναρθείτε. Να ξαναρθείτε με ησυχία. Να δώσετε λίγο χρόνο στον εαυτό σας και να δώσετε λίγο χρόνο στα έργα ώστε να μπορέσουν να σας μιλήσουν. Ο Στάμος λάτρευε τη Λευκάδα, εμπνεύστηκε από τη Λευκάδα. Αυτά τα έργα τα είχε δημιουργήσει όσο ήταν ακόμα στην Αμερική εμπνεόμενος από τα ταξίδια που έκανε στη Λευκάδα. Όταν κανείς αγαπάει τη Λευκάδα νομίζω είναι πιο εύκολο να αγαπήσει και τον Στάμο και τα έργα του. Θα δείτε τα χρώματα της Λευκάδας. Θα δείτε τα ηλιοβασιλέματα. Θα δείτε τις θάλασσες. Θα δείτε τα παράξενα νερά. Θα δείτε τα κύματα. Θα δείτε τις κορυφογραμμές.

Μην περιμένετε να δείτε κάτι χειροπιαστό. Δεν είναι παραστατική ζωγραφική. Δεν προσπαθεί δηλαδή ο ζωγράφος να δει κάτι και να το φτιάξει ίδιο, όπως έχουμε μάθει πολύ εύκολα να προσλαμβάνουμε την τέχνη. Προσπαθήστε να πατήσετε ένα φρένο, να δώσετε 5-10 λεπτά σε κάθε έργο, να σας απορροφήσει το χρώμα. Να σας απορροφήσουν τα επάλληλα χρώματα, γιατί αυτή είναι η τεχνική του αφηρημένου εξπρεσιονισμού που ο Στάμος ήταν ένας από τους παγκόσμιους ιδρυτές του κινήματος αυτού. Και να πάρετε κάτι από το φως του φεύγοντας μαζί σας. Θεωρώ ότι είναι πολύ πιο σημαντικό οι άνθρωποι της Λευκάδας να κατανοήσουν και να αγαπήσουν τον Στάμο για το έργο του παρά να ιδρύονται μουσεία ή οτιδήποτε άλλο, και να μην έχει όμως ο κόσμος την πρόσληψη που θα έπρεπε στο έργο του. Για το λόγο αυτό ο καθηγητής κ. Μάνος Στεφανίδης θα μας ξεναγήσει και έτσι θα μπορέσει να μας μυήσει λίγο σε αυτό το μυστήριο που είναι η τέχνη του Στάμου».

Ο κ. Μάνος Στεφανίδης, επισήμανε ότι είναι μοναδικό αυτό που ζούμε σήμερα, σημειώνοντας ότι ο Στάμος είναι μετά τον Ελ Γκρέκο ο μεγαλύτερος ζωγράφος του Ελληνισμού και συγχρόνως ένας παγκόσμιος καλλιτέχνης. Ο Γκρέκο πέθανε το 1614, αρχές του 17ου αιώνα. Σας πληροφορώ ότι και στην εποχή του κοιτάγανε λίγο περίεργα τα έργα του και λέγανε τώρα αυτός είναι τρελός, μας κοροϊδεύουν, τι γίνεται κτλ κτλ. Συγχάρηκε όλους τους συμμετέχοντες σε αυτό που ζούμε σήμερα. Θα το θυμούνται και τα παιδιά σας έστω και αν εσείς δεν συνειδητοποιείτε τι ακριβώς συμβαίνει. Σας συγχαίρω -ήμουν εδώ και το 2017 όταν είχαμε πάλι μια έκθεση και είχα πάλι μιλήσει- γι΄ αυτό τον χρωματισμό των τοίχων και τον φωτισμό, γιατί αυτά τα μοναδικά έργα είναι πολύ πιο σημαντικά από τα έργα που είχαμε δείξει το 2017.

Λίγο αργότερα στο χώρο της Δημοτικής Πινακοθήκη ο κ. Στεφανίδης επανέλαβε την άποψή του ότι ο Στάμος είναι μετά τον Γκρέκο ο κορυφαίος δημιουργός του Ελληνισμού, σημειώνοντας ότι ο Ελληνισμός δεν έχει να κάνει με το ελλαδικό κράτος και ότι οι μεγάλοι καλλιτέχνες είναι αυτοί που έδρασαν εκτός Ελλάδας.