Ενταφιασμός των οστών του Απόστολου Α. Λάζαρη στο νεκροταφείο της πόλης της Λευκάδας
Το Σάββατο 24 Σεπτεμβρίου 2022, στις 11:30 π.μ., θα πραγματοποιηθεί στον Κοιμητηριακό Ναό Ταξιάρχου Μιχαήλ, στο νεκροταφείο της πόλης της Λευκάδας, ο ενταφιασμός των οστών του πρώην υπουργού Απόστολου Α. Λάζαρη.
Ο Απόστολος Λάζαρης (1921-2018) ήταν Έλληνας οικονομολόγος, πανεπιστημιακός και πολιτικός. Υπήρξε κορυφαίο στέλεχος του ΟΗΕ, και μεταπολιτευτικά βουλευτής και υπουργός του ΠΑΣΟΚ.
Από περιοδεία του Απόστολου Λάζαρη στο Νοσοκομείο της Λευκάδας για τις εκλογές της 5ης Νοεμβρίου 1989
Γεννήθηκε το Μάιο του 1921 στα Λαζαράτα Λευκάδας. Την περίοδο της ναζιστικής κατοχής υπήρξε μέλος της ΕΠΟΝ. Σπούδασε οικονομικά στην τότε ΑΣΟΕΕ (σήμερα Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών), και συνέχισε τις σπουδές του στη Βρετανία (Μάντσεστερ) και την Ιταλία (Ρώμη), όπου αναγορεύθηκε διδάκτορας οικονομικών επιστημών.
Διετέλεσε καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς, αλλά κυρίως σταδιοδρόμησε σε διεθνείς οργανισμούς. Μάλιστα υπήρξε διευθυντής Οικονομικής Ανάπτυξης του ΟΗΕ, του σημαντικότερου διεθνούς οργανισμού.
Το 1973 ξεκίνησε τη συνεργασία του με το αντιχουντικό ΠΑΚ του Ανδρέα Παπανδρέου και το 1974 εντάχθηκε στο ΠΑΣΟΚ. Ο Ανδρέας Παπανδρέου το 1978 του ανέθεσε την προεδρία της «Επιτροπής Ανάλυσης και Προγραμματισμού» του Κινήματος, στην οποία συμμετείχαν, μεταξύ άλλων, ο Κώστας Σημίτης, ο Γεράσιμος Αρσένης ο Παναγιώτης Ρουμελιώτης και άλλοι.
Το 1981 ο Απόστολος Λάζαρης εκλέχθηκε βουλευτής Επικρατείας του ΠΑΣΟΚ, ενώ το 1985 βουλευτής Α΄ Αθηνών. Διετέλεσε υπουργός Συντονισμού από τον Οκτώβριο του 1981 ως τον Ιούλιο του 1982 (πρώτος τη τάξει υπουργός). Τον Ιούλιο του 1982 το υπουργείο Συντονισμού αντικαταστάθηκε από το καινούριο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, το οποίο ανέλαβε ο Γεράσιμος Αρσένης, που διατήρησε και τη θέση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος που είχε από το 1981. Ο Λάζαρης επέστρεψε στην κυβέρνηση τον Ιανουάριο του 1984, όταν ανέλαβε υπουργός Προεδρίας της Κυβερνήσεως, μέχρι τον Ιούλιο του 1985.
Το Νοέμβριο του 1988 ήρθε σε σύγκρουση με τον Ανδρέα Παπανδρέου και παραιτήθηκε από τη βουλευτική του έδρα στην Α΄ Αθηνών (τον αντικατέστησε ο Γιάννος Παπαντωνίου), ενώ το 1989, λαμβάνοντας την υποστήριξη του ΠΑΣΟΚ και του Συνασπισμού, εκλέχθηκε ανεξάρτητος βουλευτής Λευκάδας.
Αξιόλογη είναι και η συγγραφική του δραστηριότητα, στην οποία εντάσσονται τα έργα «Η μηχανική ελέγχου του αναπτυξιακού προγράμματος» (1977), «Ποιος σοσιαλισμός;» (1989), «Στην αυγή του νέου αιώνα» (2001).
Απεβίωσε στις 7 Μαρτίου 2018, σε ηλικία 97 ετών.
H σε υψηλό επίπεδο αποδοχής διαφωνία το 1982 απ τον Μάη μεταξύ του Ανδρέα Παπανδρέου πρωθυπουργού και Αποστόλου Λάζαρη υπουργού συντονισμού ( Εθνικής οικονομίας), ήταν και απεδείχθει σημαντική για τα επόμενα χρόνια και την κάποια βασική οργάνωση του κράτους διοικητικά, φορολογικά, εισοδηματικά.
Ο Απόστολος Λάζαρης υπουργός και επικεφαλής προεκλογικά του οικονομικού προγράμματος του πασόκ, ο Λάζαρης λοιπόν υπεστήριξε σφόδρα την ανάγκη οργάνωσης φορολογικού μηχανισμού και τακτοποίησης του δημοσίου λογιστικού και διοικητικού μηχανισμού( είχε προτείνει και την αναγκαία εισαγωγή του διπλογραφικού λογιστικού συστήματος στην κρατική λειοτουργία), στην βάση της προκειμένης να ασκηθεί πολιτικής και αρχικά ασκούμενης από τις προγραμματικές κυβερνητικές δηλώσεις της κυβέρνησης απ τον Δεκέμβρη του 1981. Το σπουδαίο ήταν ότι στο πολιτικό και οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης , συμφωνούσε και ο Ανδρέας Παπανδρέου και ο Απόστολος Λάζαρης ότι δεν θα υπήρχε η οικονομική πολιτική περιστολής των δαπανών, αλλά η κατεύθυνση της φορολογίας που με την οργανωτική λειτουργική θα ήταν δικαιότερη κοινωνικά κατεύθυνση στον χρόνο και θα έπιανε και την τεράστια καθ ομολογία όλων φοροδιαφυγή και φοροαποφυγή που υπήρχε. Για τούτο και στο νομοθετικό επίπεδο ψηφίστηκε ο φόρος μεγάλης ακίνητης περιουσίας, σαν δείγμα φορολόγησης των κατεχόντων. Που με τα χρόνια ο νόμος ουσιαστικά κατέστη ανενεργός ή μάλλον δεν εφαρμόστηκε παρά ελάχιστα ώς που εξέπεσε. Πλέον υπήρχε κοινή αποδοχή στο πολιτικό οικονομικό επιτελείο του τότε κυβερνητικού πασόκ, ότι υπήρχε ανάγκη ευρύτερες μάζες του πληθυσμού να θεωρήσουν ότι έρχονται σε επαφή με το κράτος μέσω του κοινοβουλευτσισμού , μια και χρόνια ώς το 1974 κύρια ήταν αποκλεισμένη απ την πλατιά κρατική λειτουργία. Δηλαδή να αρχίσει να συγκροτείται ο χώρος της συσσωματωμένης στο πολιτειακό και πολιτικό σύστημα της μεσαίας τάξης ώς εξέλιξη.
Ο Απόστολος Λάζαρης προγραμματιστής οικονομολόγος , ήξερε και είχε ετοιμάσει τα βήματα για την κρατική λειτουργική αναβάθμιση του λογιστικού φορολογικού συστήματος και συστήματος δαπανών , για να υπάρξει και ένας οικονομικός λειτουργικά ορθολογικά πυρήνας στην επερχόμενη παραπέρα κοινωνική και πολιτική διεκδικητικότητα, και – όπως ο ίδιος τπεστήριζε- την ικανοποίηση , στο μέτρο του προσδιορισμένου δυνατού ,και των κοινωνικών αγαθών που θα απαιτηθούν διεκδικητικά μέσα στην παραπέρα της κοινωνικής συσσωμάτωσης.
Αντίθετα ο πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου έγειρε πρός την κατεύθυνση της πολιτικής συσσωμάτωσης των πολιτών, χωρίς όμως και μεγάλες αναφορές και μια κάποια αναγκαία ισχυρή έδραση στις οικονομικές παραπέρα παραμέτρους αυτής της πολιτικής συσσωμάτωσης. Ταυτόχρονα ο Ανδρέας Παπανδρέου αντιπρότεινε – και εφαρμόστηκε- την διασταλτική νομισματική και οικονομική πολιτική , με αύξηση του δανεισμού ώς ισοσκελισμένοι προυπολογισμοί- για την βάθυνση της αγοράς την πτώση των τιμών και του πληθωρισμού και την αύξηση της ποσότητας εργασίας. Κάτι σαν ένα Κε’υ’νσιανό μοντέλο ισχυρής οικονομικής διασταλτικότητας, μέσα στυο οποίο θα κυοφορούνταν και θα ικανοποιούνταν και η παραπέρα κοινωνική συμμετοψχικότητα των πολιτώμν, για την εμπέδωση του κοινβουλευτισμού.
Η διαφωνία- αποδεκτή και κατανοητή και απ τα δύο μέρη- υπήρξε και οδήγησε και στην παραίτηση του Αποστόλου Λάζαρη απ το υπουργείο, μαζί τότε με τον υπουργό οικονομικών Μανώλη Δρεττάκη . Και μαζί χάθηκε και μια ευκαιρία περισσότερο ισόρροπης διανομής και κατανομής και κατανόησης του πολιτικού συστήματος του κοινοβουλευτισμού ώς πολιτικό ώς σύστημα οπου αναγκαίει πάντα την ισορροπία στο πολιτικό και οικονομικό στοιχείο, και αυτή την ισορροπία ώς δικαίωμα και υποχρέωση θα πρέπει να την διεκδικούν και να την επιζητούν οι συμμετέχοντες στο πολιτικό κοινωνικό γίγνεσθαι πολίτες.
Κοινωνική και πολιτική απελευθέρωση μετά το 1981 προχώρησε και βάθυνε. ΜΟρφοποιήθηκε και η μεσαία κοινωνική χωρίς αποκλεισμούς τάξη στα χρόνια, και σε επίπεδο κομματικής έκφρασης οπαγιώθηκε και ο Χριστιανοδημοκρατικός και Σοσιαλδημοκρατικός χώρος πολιτειακά, που ακόμη κυριαρχεί. Το πασόκ ήταν ο δημιουργός του σοσιαλσημοκρατικού πολιτικού χώρου στην Ελλάδα.. την Ευρωπα’ι’κή Ελλάδα. Αλλά υστέρησησε η ισορροπία του πολιτικού με οικονομικού στοιχείο μέσα στον πολιτειακό κοινοβουλευτσισμό. Έλλειψε ο μεθοδικός προγραμματισμός συγκρότησης αυτής ωτης ισορροπίας ώς στοιχείο της συμμετοχικότητας των πολιτών.
Ακόμη και σήμερα και παρά το ότι η ανισορροπία έδωσε τα χρεωκοπικά αποτελεσμάτα της το 2008 και μετά, ακόμη και σήμερα το δημόσιο λογιστικό λειτουργει μονογραφικά με κωδικούς εσόδων απ τους οποίους πραγματοποιούνται οι δαπάνες.
Απ όσους ήξεραν για τον σπουδαίο διεθνώς επιστήμονα του οικονομολογικού προγραμματισμού Απόστολο Λάζαρη, και ακέραιο καρτεσιαμό στον λογισμό άνθρωπο , η μη από τότε οργάνωση του κράτους στο οικονομικό λειτουργικό φορολογικό αναγκαίο υπόβαθρο στον βαθμό που μπορούσε να επιτευχθεί – και να είναι από τότε πρωτοπόρα η Ελλάδα στην Ευρώπη και διεθνώς , αποτελούσε μια ελάχιστη στεναχώρια.
ΘΑ τον θυμόμαστε πάντα και ώς Λευκαδίτη πατριώτη και ώς εξαίρετο καθηγητή που άνοιγε τους ορίζοντες στους νέους ώς φοιτητές και ορμήνευαι ( αυτός είναι ο σωστός όρος ) για την ανάγκη της ηθικής του χρέους κάθε ανθρώπου πρός την κοινωνία μέσα απ την ιδιότητα του καθενός.
Θ.Α
Ήτανε λάθος που η πολιτική επιλογή τότε , το 1981 και μετά, δεν ήταν στον οικονομικό δημοκρατικό πυρήνα να εφαρμοσθούν τα όσα είχαν προγραμματικά συγκροτηθεί να εφαρμοστούν ώς κυβέρνησιμότητα από το πασόκ.
Και εδώ υπάρχει και ένα μη εξηγήσιμο λάθος και εν πολύς από τότε- για όσους θέλουν να μελετούν την πολιτική εξέλιξη- δεν εξηγήθηκε ποτέ.
Ιστορικά και ο Ανδρέας Παπανδρέου και ο Απόστολος Λάζαρης και άλλοι, γνώριζαν ή είχαν εμπειρία από το οικονομικό υπόβαθρο της πολιτικής ώς επιλογή των ετών της ένωσης Κέντρου τα χρόνια 1964-1965 .
Τότε τα χρόνια 1964 όταν η Ένωση Κέντρου έγινε αυτοδύναμη κυβέρνηση, μέσα στο οικονομικό επιτελείο επικρατούσαν δύο διαφορετικές απόψεις ( ομολογημένες πλέον με τα χρόνια).
Η μία άποψη ήταν η άποψη του Ανδρέα Παπανδρέου που για την άσκηση της οικονομικής πολιτικής προωθούσε την επιβολή φόρων, για να αυξηθεί η φοροδοτική βάση και να εισφέρουν και οι έχοντες τότε , και η άλλη άποψη ήταν η τάση που εκφράζετο απ τον Κων/νο Μητσοτάκη που ήθελε περικοπή δαπανών και όχι φορολόγηση.
Η πρώτη άποψη της φορολόγησης τότε εκλαμβάνετο και ώς προοδευτικότερη , μια και με την φορολογία και δή την άμεση θα μπορούσε να συσταθεί και η αίσθηση της συμμετοχής της κυρίαρχης τάξης φορολογικά στο οικονομικό γίγνεσθαι. Και πρός αυτή την κατεύθυνση για μια τακτοποίηση του φορολογικού κάπς στοιχείου στην Ελλάδα , υπήρξε ο βασικός κυβερνητικός νόμος 3323/1955 που απετέλεσε την πρώτην μεταπολεμική προσπάθεια κατάδειξης της φορολογικής αναγκαιότητας στην Ελλάδα, πέρα από ειδικές εξατομικευμένες διατάξεις, ουσιαστικά αποφορολλόγησης των κατεχόντων). Πλέον και με βάση την σημαντικότερη μελέτη της εποχής – μπορεί και ώς τώρα να μην υπήρχει αντίστοιχη- η ίδια η τράπεζα της Ελλάδος με τον Ζολώτα επικεφαλής το 1958 βρήκε ότι η τραπεζική χρηματοδότηση της οικονομίας και δή της βιομηχανίας ώς το 1958 ήταν πολύ μεγαλύτερη σε βαθμό και ανεπίτρεπτο μάλιστα από την αύξηση της παραγωγικότητας της βιομηχανίας. Για τούτο υπήρχε τραπεζικό αποταμιευτικό χρήμα ανενεργό που χορηγήθηκε στην βιομηχανία , και ττράοηκε σε άλλες κατευθύνσεις , με αώκλεια έτσι στοχευμένου και φορολογικά ελέγξιμου χρήματος, στον βαθμό της αναγκαίας φορολογικής εισπραξιμότητας απ την οικονομία με βάση την χρηματοδότηση της οικονομίας. Αυτή ήταν και η βάση της ολιγαρχίας και πολιτικής παρέμβασης της ολιγαρχίας πολιτικά.
Η άλλη άποψη του Κων/νου Μητσοτάκη για συγκράτηση και περικοπή των δαπανών μπορεί να οδηγούσε σε θετικό ταμειακό διάφορο τότε στην οικονομία, αλλά δεν απαντούσε στην αναγκαιότητα της διεύρυνασης της δορολογικής συμμετοχικής βάσης των εχόντων και διακινούντων την οικονομία, στην αγροτική τότε Ελλάδα που δεν γινόνταν λόγος για να έχουν γνώη φορολογίας τα αγροτικά στα χωριά και τις πόλεις της περιφέρειας στρώμματα και επαγγελματίες, αφού ούτε καλά καλά αριθμοί φορολογικού μητρώου δεν υπήρχαν, και πλέον ακόμη και στα εισοδήματα μισθωτών υπηρεσιών η εκκαθάριση ( το τι μισθό έπαιρνε ο υπάλληλος του δημοσίου) ήταν εκτός γνώσης φορολογίας απ τον ίδιο τον υπάλληλο, όπως ίσχυε τότε. Πράξεις των ακινήτων τότε ώς φορολογητές πράξεις γινόνταν με ιδιωτικά χαρτιά ή δια λόγου ή συμβολαιογραφικά έγγραφα που αποδεδειγμένα η ίδια η εφορία ( δημόσιο ταμείο τότε) ελάχιστα ενδιαφέρονταν αποδεδειγμένα για την ενόχληση των συμνβαλλομένων στα αγοραπωλούμενα ακίνητα. Έτσι η άποψη για την περικοπή των δαπανών, ουσιαστικά κινούνταν ναι μέν πρός το ταμειακό πλεόνασμα, αλλά δεν κύταζε την πλευρά του οικονομικού πυρήνα ώς δημοκρατικής φορολογική συμμετοχή και βάση του παραπέρα προγραμματισμού τραπεζικών χρηματοδοτήσεων της οικονομίας , με βάση και την φορολογική επανείσπραξη στο κρατικό ταμείο.
Το όλο αυτό σκηνικό ασφαλώς και όπως προαναφέρεται το ήξερε και ο Ανδρέας Παπανδρέου και ο τότε επιστήμων εργαζόμενος στην τράπεζα της Ελλάδος προγραμματιστής οικονμολόγος Απόστολος Λάζαρης στην Δνση Μελετών.
Φτάνουμε λοιπόν στην μεταπολίτευση και προεκλογικά του 1981 και μετά το 1977 που άρχισε να μορφοποιείται το οικονομικό πρόγραμμα του πασόκ με επικεφαλής τον Απόστολο Λάζαρη.
Σαφώς και σε κοινή συμφωνία – λογικά εξηγήσιμη με βάση την προδικταρική εμπειρία- σαφώς και πρώτης προτεραιότητας θέμα οργανωτικό για την οικονομία ήταν η μελέτη ( αυτό και έγινε) και προγραμματισμού των κυβερνητικών επιδιώξεων και ώς επενδύσεις και κατεύθυνση της επενδυτικής προσπάθειας, αλλλά και εφαρμογή του πολιτικού δημοκρατικού κεκτημένου για την φορολογία οικονομική πλατιά διευρυμένη βάση και οικονομικής δικαιούνης, μέσα στο πλάτεμα της κοινωνικής συσσωμάτωσης όλο και μεγαλύτερου μέρους του πληθυσμού. Κοινώς η φορολογική εισφορά και συνεισφορά της πλατιάς επιδιωκόμενα μεσσαίας τάξης δίκαια και στην βάση της ανάλογης υψηλότερης συνεισφοράς της υψηλών εισοδηματικά κοινωνικών στρωμμάτων. Εξ άλλου ήταν τότε σε ημερήσια διάταξη η μελέτη του καθηγητή του πανεπιστημίου Αθηνών Παυλόπουλου που εντόπιζε ποσοστό 30% της παραοικονομίας στην Ελλάδα και με τάση ανοδική αν δεν λαμβανόνταν μέτρα. –
Αυτό είχε απασχολήσει και την Κυβέρνηση Καραμανλή της Νέας Δημοκρατίας από το 1977 και τον ίδιο τον Ξενοφώντα Ζολώτα στην Τράπεζα της Ελλάδος, που μίλησε έμμεσα και δεικτικά ότι αρχίζει και τον φοβίζει ο ανεξήγητος υπερκαταναλωτισμός.
Φτάνουμε λοιπόν στις προγραμματικές δηλώσεις του Δεκεμβρίου του 1981 στην Βουλή απ τον Ανδρέα Παπανδρέου, και με υπουργό συντονισμού τον Απόστολο Λάζαρη. Στην πορεία την Άνοιξη του 1982 ετοιμάζεται ο νόμος φορολόγησης μεγάλης ακίνητης περθουσίας , κα με διάθεση τακτοποίησης εμμέσως των αξιών των ακινήτων και την υπαγωγή και της μεγάλης ακίνητης περιουσίας σε ένα καθεστώς κωδικοποιησής της ώς συμμετοχή στην Εθνική οικονομία.—– Δεδομένου ότι χρόνια μεταπολεμικά και τα στοιχεία της οικοδομικής δραστηριότητας ήταν κύρια στοιχεία για τον υπολογισμό του ΑΕΠ. Που αυτό και οι ξένες αποστολές από την δεκαετία του 1960 αρχή είχαν επισημάνει ώς λάθος, ή ώς τεχνική υπερμέγέθυνση του ΑΕΠ—.
Πλέον και σαν υπουργείο συντονισμού την Άνοιξη του 1981 ασφαλώς γίνονταν και εργασίες υλοποίησης προγραμματισμού της εισπρακτικής βάσης του κράτους φοροδοτικά, και είναι απολύτως βέβαιο – τονίζεται απολύτως βέβαιο- ότι από το υπουργείο συντονισμού είχε εκπονηθεί τότε η πρόθεση απόδοσης Αριθμών φορολογικών μητρώων σε κάθε έλληνα πολίτη. Μαζί μάλιστα τότε είχε περίπου ακουσθεί ότι και στο θέμα της εισαγωγής ενιαίας φορολόγησης στην κοινωνική και οικονομική καθημερινότητα ήταν σε πρώτη αναφορά η εισαγωγή μέσα στον πολιτικό κύκλο 1982-1984 του φόρου προστιθέμενης αξίας, και κατάρηση των επί μέρους ασύνδετων ώς τότε και αναποτελεσματικών φόρων χαρτοσήμου, κύκλου εργασιών και γενικά αντιμετώπισης του φορολογικού ατελέσφορου χάους που υπήρχε , που έφτανε σε επίπεδο αντιμετώπισης των ταμειακών αναγκών του κράτους από ειδικές φορολογήσεις. Στην κυβέρνηση 1979-1980 για μια νύχτα ώς ταμειακή ανάγκη είχε εξακοντισθεί500-600% η φορολογία αυτοκινήτων, ακόμη και για τα μικρότερα τότε οχήματα.
Πλεον , και υπάρχουν ακόμη και σήμερα οι πανεπιστημιακοί της εποχής, εισηγούνταν την άμεση και γρήγορη εφαρμογή του δικαίου- δικαιότερου φόρου προστιθέμενης αξίας- και πρός τις οποίες απόψεις αυτές ο Απόστολος Λάζαρης είχε ευήκοον αυτί και όπως και ο ίδιος επεδίωκε.
Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι και ένα απ τα προεκλογικά συνθήματα του πασόκ τα έτη 1980-1981 ήταν η επισήμανση των 300 δισεκκατομυρίων τότε υπολογισμένη φοροδιαφυγή, την οποία ώς κυβέρνηση το πασόκ θα ελλάτωνε , και κάποοια θα συνελάμβανε. Και τελος πάντων δεν θα επέτρεπε το πασόκ ώς κυβέρνηση να ξαναδημιουργηθεί αυτό το θέμα τεράστιας φοροδιαφυγής που της τις κυβερνητικές οικονομικές και λειτουργικές στο κράτος ώς μηχανισμός παρεμβάσεις , δεν θα επέτρεπε.
Η πλατιά συμμετοχή μιας δίκαιας για όλους φορολογίας , και μέσω του κρατικού αναγκαίου λειτουργικού εκσυγχρονισμού για την πλ΄τυνση της φορολογικής βάσης , θα ήταν και μέτρο αναδιανομής πόρων για τις τότε εκτιμήσεις, πέρα πό τις θετικές εισοδηματικότητες και κοινωνικές παροχές που θα υπήρχαν ώς παροχές και θα αντιστοιχούσαν και στην ανταποδοτική εισφορά φόρων πλατιά απ όλους τους πολίτες. Και ταυτόχρονα το όλο σύστημα αυτό ώς δικαιότερο δημοκρατικότερο πλατύτερο για όλο τον πληθυσμό ή το μεγάλο μέρος του θα ήταν η ίδια η διεύρυνση της μεσαίας κοινοβουλευτικά τάξης στην χώρα, και η εισφορά στον πολιτειακό κοινβουλευτισμό για την εμπεδωσή του ( που το ήθελε και ο πρόεδρος Κω/νος Καραμανλής ) της κεντροαριστεράς.
Στην πορεία και μέχρι την παραίτηση του Απόστολου Λάζαρη, μαζί με τον ΜΑνώλη Δρεττάκη ( υπουργό οικονομικών), και γιατί υπήρξε η διαφωνία ώς ακολουθούμενο μνοντέλο οικονομικής πολιτικής , που προγραμματικά είχε εκπονηθεί και επεξεργάστηκε με επικεφαλής τον Απόστολο Λάζαρη, είναι βαθύτερα ανεξήγητο. Και όχι πρόχειρα εξηγήμένο για την δήθεν αλλαγή πολιτικής , πέρα απ τον προγραμματικό αυτό σχεδιασμό. Που μπορεί ευκολα κάποιος κοντόφθαλμα να εξηγήσει, αλλά δύσκολα μπορεί να κατανοήσει άν ιστορικά ανατρέξει και στην προδικτατορική ένωση Κέντρου ώς οικονομικές πρός πολιτική εφαρμογές, με βάση τις τάσεις φορολόγηση ή μείωση των δαπανών.
Ακόμη και η εισαγωγή του ΦΠΑ άργησε κατ εκτίμηση έγινε το 1988( νόμος Τσοβόλα 1987) και βέβαια και το κρατικό λογιστικό συστημα ποτέ δεν εφάρμοσε τον τότε σύγχρονο και διαρκή φορολογικό νόμο της υποχρεωτικής ενιαίου διεθνούς λογιστικού σχεδίου ( νόμος 1982 πίσω απ τον οποίο ασφαλώς υπήρχε ο προγραμματισμός του Απόστολου Λάζαρη σαν αρχή της λογιστικής ενιαίας απεικόνησης και λειτουργικής φορολόγησης), και που ακόμη και σήμερα το ίδιο το κράτος λειτουργεί με μονογραφικό σύστημα τύπου μπακλοδεύτερα, αρνούμενο να εφαρμόσει διπλογραφικό σύστημα.