Η ελευθερία ως επιλογή (της Κωνσταντίνας Κούρτη)

Της
Κωνσταντίνας Κούρτη

Με αφορμή την πρόσφατη απάντηση του υπουργού εθνικής άμυνας κυρίου Παναγιωτόπουλου, ότι η Ελλάδα ούτε προκαλεί ούτε προσβάλλει την γείτονα χώρα και κυρίως ΔΕΝ ΞΕΧΝΑ, γίνεται ακόμα πιο καίριο το ερώτημα στον εαυτό μας αν πράγματι ενθυμούμαστε τα δεινά ενός τόσο σημαντικού μέρους του ελληνισμού μας, όπως η Μικρασία και ο Πόντος.

Μόλις λίγες ημέρες μετράμε από την θλιβερή επέτειο των 100ετών από την μικρασιατική καταστροφή [14/9/22], τον ξεριζωμό, την σφαγή, την λεηλασία και τον εμπρησμό αυτής της πανάρχαιας ελληνικής κοιτίδας πολιτισμού που λέγεται Σμύρνη.

Μετράμε επίσης 103 χρόνια από την φρικαλεότητα της Γενοκτονίας των Ποντίων [353.000-19/5/19] και τον ξεριζωμό του ποντιακού ελληνισμού, προσδοκώντας από την διεθνή κοινότητα το αυτονόητο, την αναγνώριση του γεγονότος.

Η φρίκη εις τριπλούν, αφού μαζί με τους Ποντίους σφαγιάστηκαν Αρμένιοι και Ασσύριοι. Περνώντας από την επίσημη ημερομηνία μνήμης της Γενοκτονίας [24/2/1994 ψηφισμένη ομόφωνα από το ελληνικό κοινοβούλιο] στο σήμερα, διαπιστώνουμε πως μετά βίας 4 χώρες αναγνωρίζουν το ειδεχθές έγκλημα. Πρώτη η Κύπρος μετά την Ελλάδα, η Σουηδία πολύ πρόσφατα [Μάιο 2021], η Αρμενία [Μάρτιο 2015] και η Ολλανδία [Απρίλιο 2015]. Επίσης 12 πολιτείες της Αμερικής, 6 πολιτείες της Αυστραλίας και από τον Καναδά 5 πολιτείες, 2 διαμερίσματα και 2 δημοτικά συμβούλια.

Η ιστορική μνήμη δεν κλείνει όμως εδώ, την συνοδεύουν τα πιο πρόσφατα ιστορικά γεγονότα από τον Β παγκόσμιο πόλεμο, όπως το Ολοκαύτωμα της Βιάννου στην Κρήτη [14/9/43], το Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων [13/12/43], η σφαγή στο Δίστομο[10/6/44] και το Μπλόκο της Κοκκινιάς [17/8/44].

Η προσφυγομάνα Κοκκινιά τίμησε όπως κάθε χρόνο το Μπλόκο, το διπλό αιματοκύλισμά της, με σαρανταήμερο εκδηλώσεων.

Το πρώτο αφιέρωμα στην 17η Αυγούστου του ’44 όπου περίπου 3.000 γερμανικά στρατεύματα με τους συνεργάτες τους τα τάγματα ασφαλείας και τους δοσίλογους απέκλεισαν την ευρύτερη περιοχή ζητώντας την συγκέντρωση των αντρών από 14-60 ετών στην πλατεία της Οσίας Ξένης.

Η φρικαλεότητα και ωμότητα που επακολούθησε ασύλληπτη, λες και τα σαρωτικά Ολοκαυτώματα που προηγήθηκαν δεν αρκούσαν για να ξεδιψάσουν το μίσος του ντοπαρισμένου από μεθαμφεταμίνη ναζιστή κατακτητή και του ‘εθνοσωτήρα’ ταγματασφαλίτη που αντλούσε εαυτό από το αιματοκύλισμα του αδερφού εν μέσω φρικτών βασανιστηρίων, απόρροια του σκοτεινού ψυχικού ερέβους, που άλλο τρόπο δεν γνωρίζει να εκφραστεί.

Ακριβό το τίμημα της αντίστασης, μα πιο ακριβό και πολύτιμο το μήνυμά της για το πανανθρώπινο αγαθό της ελευθερίας. Σαράντα ημέρες μετά το μπλόκο, στο μνημόσυνο των πεσόντων στην ίδια πλατεία συναπαντήθηκαν η βία, ο θάνατος, η προδοσία, η ντροπή, η ανανδρία. Νέα θύματα πέφτουν από τους ελεύθερους σκοπευτές σε τούτο τον ηρωικό τόπο που αντέχει να πονά, να θρηνεί, να σηκώνει ψηλά το κεφάλι στην ξιφολόγχη που σημαδεύει το μάτι του.

Ιερός ο χώρος του μουσείου καθώς στέκει αγέρωχα ως άσυλο της αξιοπρέπειας και της ελευθερίας, του πόνου μα και της λύτρωσης, της θλίψης μα και της υπερηφάνειας, της μνήμης μα και της επαγρύπνησης. Εδώ λειτουργούσε το εργοστάσιο ταπητουργίας που οι ξωμάχοι της ζωής οι Μικρασιάτες Κοκκινιώτες το μετέτρεπαν σε παράδεισο δημιουργίας και ζωής, έμπνευσης, τέχνης και αγάπης. Μέσα σε αυτόν τον υπερβατικό χώρο οι εικόνες παρίστανται θριαμβικά μετατρέποντας τον παρελθοντικό χρόνο σε σκηνικό όπου πάνω του εκτυλίσσεται το πιο δυνατό έργο με πρωταγωνιστές την λεβεντιά, την ανδρεία και την αρετή των προγόνων μας που υπερασπίστηκαν λιονταρίσια τα ιδανικά τους.

Τούτος ο πολύπαθος τόπος της Μικρασίας, η Νίκαια του Πειραιά, ανέθρεψε πολλούς σημαντικούς της τέχνης, της μουσικής, του τραγουδιού, της παράδοσης, της ιστορίας και περισσότερο του καθημερινού αγώνα.

Τα φτωχικά παστρικά του σπίτια μοιάζουν να εξιστορούν στο σήμερα τα βάσανα, τις κακουχίες, τον πόνο του ξεριζωμού, την αντοχή στην μικρόψυχη υποδοχή που τους επιφυλασσόταν μα και την χαρά από την δύναμη για μια νέα αρχή.

Σήμερα τα μηνύματα από όλα αυτά τα συγκλονιστικά γεγονότα μπορούν να μας κάνουν σοφότερους, δυνατότερους, ανθρωπινότερους. Κυρίως μπορούν να μας ενώσουν ενάντια στην ολοφάνερη απειλή της ασυνέχειας, της λήθης, του αφανισμού.

Η μικροπολιτική, ο λαϊκισμός, η κομματοκρατία, ο φανατισμός, η ιδιοτέλεια, η απειθαρχία, η χαμηλή αυτοεκτίμηση, ο μιμητισμός, οι λανθασμένες πεποιθήσεις μας πού μπορούν να μας οδηγήσουν; Ήδη βιώνουμε τα απόνερά τους σ΄ ένα περιβάλλον ζοφερό. Εμείς θα το χρωματίσουμε, εμείς θα το ανατρέψουμε μέσα από την πίστη πως το ισχυρότερο όπλο μας είναι η ένωσή μας και όχι η κατάτμησή μας.

Κάθε γενέτειρα ελληνική, ποτισμένη με ιδρώτα μόχθου και αίμα ελευθερίας, ζυμωμένη από τους ίδιους πόθους, τις ίδιες αγωνίες επιβίωσης σε προοπτική διαβίωσης και τελικά συμβίωσης με κυρίαρχα στοιχεία την γλώσσα, την παράδοση, την τέχνη, το τραγούδι, την αρχοντιά, την ναυτοσύνη, το φιλότιμο, το συναίσθημα και την σπιρτάδα, είναι ΠΑΤΡΙΔΑ κάθε Έλληνα και κάθε Ελληνίδας.

Ας αγαπήσουμε ξανά τούτη την παρεξηγημένη λέξη. Μέσα σ΄ αυτήν πορευόμαστε.

Συνειδητή επιλογή

Στοιβαγμένη σε πλατεία
νιότη διψασμένη για ζωή
δέσμιο το γόνυ κλίνει
χαμηλωμένο το κεφάλι
μετρά τις πτυχές του λιθόστρωτου
το λιοπύρι βαραίνει τις ώρες
θολά ρυάκια ο ίδρος
η αναμονή βαραίνει τις αντοχές
«λίγο νερό!» «λίγο νερό!»
φωνή βοώντος εν τη ερήμω
υπό την απειλή της κάννης
λόγχη και όξος
δυσωδία θανάτου
παντού, ολόγυρα στον αέρα
άχαρα βήματα βαριά
μαυροκουκουλωμένα
δάκτυλος τεντωμένος
στυγνής προδοσίας νεύμα
φραγγέλιο συνείδησης
θυσίας οδοδείκτης
Στη μάντρα στήθηκε χορός
νιότη προορισμένη για ζωή
υψωμένο το κεφάλι
μετρά τις πτυχές της ψυχής
ξαφνικές ριπές σκοτώνουν τον χρόνο
θολά ρυάκια το αίμα
ο θάνατος δικαιώνει την επιλογή
«Ελευθερία!» «Ελευθερία!»
φωνή βοώντος εν το κόσμω
υπό την εντολή του χρέους
ανδρεία και ήθος
ευωδία ηρωισμού
παντού, ολόγυρα στον αέρα
Αιωνία σας η μνήμη!