Χταπόδι το κοινό (Octopus vulgaris)

Στη Νικιάνα σήμερα… Δεν ρωτήσαμε πολλά πράγματα μόνο για τον τρόπο που ψαρεύτηκαν. Διαλέξαμε ένα μικρό. Μετά που το ζύγιασα βγήκε 1 κιλό και κάτι. Μια χαρά για 2 άτομα.

Στις ελληνικές θάλασσες, και στη Μεσόγειο γενικότερα, «κυκλοφορούν» 9 είδη χταποδιού. Το πολυπληθέστερο και νοστιμότερο είναι το χταπόδι το κοινό (octopus vulgaris ή polypus vulgaris). Βρίσκεται πάντοτε στα ρηχά (σε βάθος μικρότερο των 100 μ.) σε όλες τις ελληνικές παραλίες. Η καλύτερη εποχή του είναι χειμώνας, μια και τα χταπόδια «γιαλώνουν», πλησιάζουν δηλαδή πολύ τις ακτές, ενώ το καλοκαίρι αποσύρονται σε πιο βαθιά νερά.

Κάτω από το κεφάλι του βρίσκεται το στόμα του, που αποτελείται από δύο κεράτινα κομμάτια σαν ράμφος με το οποίο συνθλίβει την τροφή του. Η γλώσσα του είναι και αυτή ιδιόμορφη, με πολλά δοντάκια σαν αγκίστρια, και με αυτήν ξεσκίζει τις σάρκες των «θυμάτων» του. Γύρω από το στόμα βρίσκονται τα 8 πλοκάμια του, ενωμένα στη βάση (όπου είναι και πιο χοντρά) με μια μεμβράνη, ενώ είναι λεπτά στα άκρα τους.

Το κάθε πλοκάμι έχει σε όλο το μήκος της κάτω πλευράς του δύο σειρές βεντούζες που μοιάζουν με χωνιά. Η βασική διατροφή του είναι τα όστρακα και τα μαλακόστρακα (αστακοί, καβούρια κ.λπ.) και γεννάει από 100 μέχρι 500 χιλιάδες αυγά. Μέγιστο βάρος του είναι τα 10 κιλά, αν κι έχουν αναφερθεί χταπόδια με άνοιγμα πλοκαμιών τα 11 μέτρα! Το σύνηθες βάρος του πάντως είναι μεταξύ ενός και τριών κιλών.

Για να προφυλαχθεί από τους εχθρούς του, έχει την ικανότητα να αλλάζει το χρώμα του κατά βούληση, ανάλογα με το περιβάλλον, κι αν παρ’ όλα αυτά κυνηγηθεί, τότε εκτοξεύει μελάνι από τον μελανοφόρο σάκο για να ξεφεύγει. Στις θάλασσές μας υπάρχουν και τα είδη octopus defilippi και octopus macropus, γνωστά σαν Μελιδόνες -ζουν σε βαθύτερα νερά και είναι πιο σπάνια- και το octopus salutii, γνωστό και σαν χταπόδι αράχνη, που είναι πολύ συχνό και γνωστό στις αφρικανικές ακτές της Μεσογείου και ξεχωρίζει από τα ανοιχτόχρωμα στίγματά του.

Σε μεγαλύτερα βάθη ζουν και τα χταπόδια scaeurgus unicirrhus, bathypolypus sponsalis και pteroctopus tetracirrhus. Βεβαίως, μη φανταστείτε πως έχουν μεγάλες διαφορές μεταξύ τους. Είναι πολύ μικρές και είναι για ειδικούς. Στη γεύση που μας ενδιαφέρει, δεν έχουν.

(Πηγή: gastronomos.gr)