Ένας τυφλοπόντικας (Talpa romana) στα Κολυβάτα Αλεξάνδρου
Φωτογραφήθηκε από αναγνώστη μας στα Κολυβάτα Αλεξάνδρου. Προσωπικά πρώτη φορά τον βλέπω, αν και έχω δει αρκετές φορές τους λοφίσκους με το χώμα στην επιφάνεια του εδάφους από τα λαγούμια που κάνει. Το όνομά του είναι τυφλοπόντικας ή ασπάλακας. Στην Ελλάδα ζει το είδος Talpa romana (Ρωμαϊκός ασπάλακας).
Το δέρμα του σκεπάζεται από μαύρο, κοντό, πυκνό και στιλπνό τρίχωμα. Έχει κυλινδρικό και ισόπαχο σώμα καθώς και μυτερό ρύγχος. Είναι εντομοφάγο αλλά τρέφεται επίσης και με γαιοσκώληκες που εγκλωβίζονται μέσα στις υπόγειες στοές του. Το μήκος του φτάνει τα 20 εκαστοστά. Ο κάθε ασπάλακας φτιάχνει το δικό του σύμπλεγμα υπογείων στοών που μπορεί να φτάνει εκατοντάδες μέτρα κάτω από τη γη και να έχει μεγάλη έκταση. Μεταφορικά ασπάλακας αποκαλείται αυτός που βρίσκεται σε πνευματικό σκοτάδι.
Σύμφωνα με την Βικιπαίδεια είναι μικρό θηλαστικό με πολύ περιορισμένη όραση, αλλά ιδιαίτερα ανεπτυγμένη όσφρηση, και είναι προσαρμοσμένο σε έναν υπόγειο τρόπο ζωής. Ζει στους αγρούς και έχει φωλιές λίγα μέτρα κάτω από το έδαφος. Οι ασπάλακες έχουν μικρά μάτια τα οποία καλύπτονται από επιδερμίδα, με συνέπεια η όρασή τους να αρκεί ώστε να διακρίνουν απλά το φως από το σκοτάδι. Έχουν όμως αναπτύξει πολύ την όσφρησή τους, η οποία παίζει σημαντικό ρόλο στην επιβίωσή τους. Σύμφωνα με έρευνες, η όσφρησή τους χαρακτηρίζεται «στερεοσκοπική», τους δίνει δηλαδή την δυνατότητα να εντοπίσουν την κατεύθυνση από την οποία προέρχεται μία μυρωδιά, όπως ακριβώς ο άνθρωπος και άλλα θηλαστικά αξιοποιούν τα αυτιά τους για να εντοπίσουν την πηγή ενός ήχου.
Με αυτόν τον τρόπο, εάν μυρίσει το γεύμα του, αντιλαμβάνεται προς τα πού να κινηθεί για να το βρει, ή εάν μυρίσει κάποιο φυσικό εχθρό, διαισθάνεται προς ποια κατεύθυνση χρειάζεται να κινηθεί για να τον αποφύγει.