Μία απεργία πείνας 110 πολιτικών κρατουμένων στις Φυλακές Λευκάδας το 1946 και η έμπρακτη αλληλεγγύη του Εργατοεπαγγελματικού Κέντρου Λευκάδας που κήρυξε επ΄ αόριστο γενική απεργία
Τέλος Φλεβάρη του 1946, ένα περίπου χρόνο μετά την υπογραφή της απαράδεκτης Συμφωνίας της Βάρκιζας που οδήγησε στην αποστράτευση του ΕΛΑΣ και παρέδωσε τους αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης στα νύχια των στρατοδικών και των φασιστικών συμμοριών, στις Φυλακές Λευκάδας στοιβάζονται 110 πολιτικοί κρατούμενοι.
Αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης το 1952 στις φυλακές Λευκάδας. Οι περισσότεροι είναι Λευκαδίτες.
Είναι χαρακτηριστικό ότι μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας, το νεοσυσταθέν αστικό κράτος, ενίσχυσε όλους τους μηχανισμούς του, με στόχο να τσακίσει το ΕΑΜικό κίνημα και ειδικά τους κομμουνιστές, την πρωτοπορία, σε πόλεις και χωριά. Όλοι οι μηχανισμοί του κράτους και του αστικού παρακράτους επιστρατεύτηκαν για το σκοπό αυτό. Από τις αρχές του 1945 μέχρι τη γενίκευση του ένοπλου αγώνα του ΔΣΕ το φθινόπωρο του 1946 η «Λευκή Τρομοκρατία» επιβλήθηκε με αιματηρή βία (δολοφονίες, ξυλοδαρμούς, βασανιστήρια, βιασμούς, εμπρησμούς, κ.τ.λ.). Τα όργανα του επίσημου κράτους και οι παρακρατικές και παραστρατιωτικές οργανώσεις και συμμορίες δρουσαν από κοινού, ενώ παράλληλα, δράση ανέλαβε και η αστική Δικαιοσύνη, με συλλήψεις, εκτοπίσεις και δίκες ενάντια σε αγωνιστές.
Κρατούμενοι αγωνιστές στις φυλακές Λευκάδας το 1951
Κρατούμενοι αγωνιστές στις φυλακές Λευκάδας. Είναι όλοι τους από την Εγκλουβή.
Κρατούμενοι Λευκαδίτες στο θάλαμο 8 στις φυλακές Λευκάδας το 1952
Από τις 25 Φλεβάρη του 1944 οι 110 πολιτικοί κρατούμενοι στις Φυλακές Λευκάδας έχουν κατέβει σε απεργία πείνας με αιτήματα: 1) Κατάπαυση της τρομοκρατίας και των προκλήσεων εκ μέρους ορισμένων ανδρών της Φρουράς, 2) Την αντικατάσταση αυτών, 3) Κατάργηση του μεσαιωνικού επισκεπτηρίου (σύρματα – ταβλιά), 4) Βελτίωση συσσιτίου, 5) Ανάλογα φάρμακα και ασβέστη για την καθαριότητα των Φυλακών και 6) Να επιτραπεί η ψυχαγωγία και τα τραγούδια όπως σ΄ όλες τις Φυλακές της Ελλάδας.
Η Διοίκηση του Εργατοεπαγγελματικού Κέντρου Λευκάδας, αφού πέρασαν 48 ώρες χωρίς η Διεύθυνση των Φυλακών να αντιδράσει στα αιτήματα των πολιτικών κρατουμένων και αναγνωρίζοντας το δίκαιο των αιτημάτων τους, τάσσεται αλληλέγγυα με τα αιτήματα των πολιτικών κρατουμένων και κηρύσσει στις 27 Φλεβάρη 1944 Γενική απεργία επ΄ αόριστο, μέχρι να ικανοποιηθούν τα αιτήματα των κρατουμένων, ενώ παράλληλα απευθύνει κάλεσμα προς όλα τα εργατικά και επαγγελματικά Σωματεία που ανήκουν στη δύναμη του Κέντρου να σταθούν στο πλευρό των κρατουμένων «που πεθαίνουν μέσα στην βρώμα χωρίς καμία προστασία».
«ΕΡΓΑΤΟΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΛΕΥΚΑΔΑΣ
Πρός
Όλα τα επαγγελματικά και εργατικά Σωματεία που ανήκουν στη δύναμη του Κέντρου
Συνάδελφοι,
110 πολιτικοί κρατούμενοι που βρίσκονται στις φυλακές Λευκάδας κατέβηκαν από τις 25 του μήνα σε απεργία πείνας με αιτήματα τα εξής:
1) Κατάπαυση της τρομοκρατίας και των προκλήσεων εκ μέρους ορισμένων ανδρών της φρουράς, 2) Την αντικατάσταση αυτών, 3) Κατάργηση του μεσαιωνικού επισκεπτηρίου (σύρματα – ταβλιά), 4) Βελτίωση συσσιτίου, 5) Ανάλογα φάρμακα και ασβέστη για την καθαριότητα των Φυλακών, 6) Να επιτραπεί η ψυχαγωγία και τα τραγούδια όπως σ΄ όλες τις φυλακές της Ελλάδας.
Συνάδελφοι,
Η Διοίκηση του Κέντρου Λευκάδας βλέποντας τα δίκαια αιτήματα των πολιτικών κρατουμένων που κήρυξαν απεργία πείνας από 25 του μήνα και πέρασαν 48 ώρες και δεν πάρθηκε καμία απόφαση από τις αρχές
Αποφασίζει
και τάσσεται αλληλέγγυο με τους πολιτικούς κρατουμένους και κηρύσσει Γενικήν απεργίαν επ΄ αόριστο μέχρι πραγματοποιήσεως των δικαίων αιτημάτων δια τα οποία αγωνίζονται οι κρατούμενοι.
Συνάδελφοι,
Καλείσθε όλοι να σταθείτε στο πλευρό των κρατουμένων που πεθαίνουν μέσα στην βρώμα χωρίς καμιά προστασία».
Λευκάδα 27-2-1946
Για το Κέντρο
Πρόεδρος (Σφραγίδα του Εργατοεπαγγελματικού Κέντρου Λευκάδας)
Προς το Σωματείο Εργατών Λιμένος
(Σφραγίδα του του Εργατοεπαγγελματικού Κέντρου Λευκάδας)
Σημειώνεται ότι οι φυλακές της Λευκάδας ήταν ένα πραγματικό κάτεργο, που δεν έχει καταγραφεί με επάρκεια στο πάνθεο των τάφων όπου έθαβε τους πολιτικούς κρατουμένους το αστικό κράτος. Ήταν μια φυλακή χτισμένη στην άκρη της Λευκάδας δίπλα στη λιμνοθάλασσα και είχε ολόγυρα ψηλούς τοίχους με σκοπιές.
Το 1958, με τους μεγάλους σεισμούς στα Επτάνησα, γκρεμίστηκε ξαναχτίστηκε από την αρχή με χοντρά ντουβάρια. Ήταν μία φυλακή ανήλιαγη, σκοτεινή, με μεσαιωνικούς θαλάμους, χοντρά κάγκελα και φοβερά υγρή. Αποτελούσε πραγματικό κολαστήριο. Χρόνια ολόκληρα κλείνονταν εκεί οι κομμουνιστές πολιτικοί κρατούμενοι, μέχρι που οι ίδιες οι αρχές την έβγαλαν ακατάλληλη.
Στο πρώτο διάδρομο ήταν οι πόρτες των δέκα θαλάμων των κρατουμένων. Μεγαλύτεροι ήταν ο πρώτος και ο δέκατος. Στην ανατολική άκρη του δεύτερου διαδρόμου ήταν το εκκλησάκι Αγία Ειρήνη με κελιά δίπλα και πάνω. Κελιά για τους τεχνίτες κρατούμενους, ραφτάδες, τσαγκαράδες κλπ τα οποία στην κατοχή μετατράπηκαν σε απομονωτήρια κρατουμένων. Υπήρχαν τα προαύλια και οι χώροι για το γραφείο του Διευθυντή, τους φύλακες, τη φρουρά, τις γυναίκες και τα μαγειρεία. Το γραφείο του Διευθυντή ήταν δεξιά μετά την κύρια είσοδο και αριστερά ο θάλαμος των φυλάκων. Πιο μέσα ορθώνονταν μέχρι το ταβάνι οι βαριές σιδεριές και ύστερα ανοίγονταν ο θάλαμος των γυναικών αριστερά.
Τα μικρά παράθυρα, η υγρασία, η βρώμα της λιμνοθάλασσας και των σφαγείων που βρισκόταν κοντά, οι μύγες οι σκνίπες και τα κουνούπια δημιουργούσαν συνθήκες διαβίωσης κατάλληλες για τη φθορά του σώματος και το λύγισμα της ανθρώπινης ψυχής. Από τις χιλιάδες των κρατουμένων που φυλακίστηκαν από την ίδρυσή τους και έμεναν κλειδωμένοι 15 ώρες το 24ωρο, ελάχιστοι βγήκαν γεροί.
Και οι Ιταλοί εκεί φυλάκιζαν τους αγωνιστές. Πολλές ομάδες αγωνιστών από την πόλη παρέμειναν στις φυλακές για μεγάλο χρονικό διάστημα και απ’ αυτούς πολλοί βασανίστηκαν. Πρώτο καθήκον των πολιτικών κρατούμενων ήταν η συγκρότηση παράνομης οργάνωσης για να παρακολουθεί τις ανακρίσεις, να βοηθάει τους κρατούμενους στη στάση που θα τηρούσαν και να τους περιθάλπει οικονομικά.
