«Είναι ακατάλληλος καθότι συμπαθεί τον Κομμουνισμόν …έλαβε μέρος εις την οργανωθείσαν υπό της ΕΔΑ πορεία ειρήνης από Φρυά Λαζαράτων εις Λευκάδα»! – Μνήμη 21ης Απριλίου 1967
Γράφει ο Αιθεροβάμων…
Προσοχή μ ι ά σ μ α τ α !
«Είναι ακατάλληλος καθότι συμπαθεί τον Κομμουνισμόν …έλαβε μέρος εις την οργανωθείσαν υπό της ΕΔΑ πορεία ειρήνης από Φρυά Λαζαράτων εις Λευκάδα»!
Μνήμη 21ης Απριλίου 1967
Σκόπιμα άφησα να περάσουν μερικές μέρες από την επέτειο εκείνης της αποφράδας μέρας που εμείς ζήσαμε και θυμόμαστε με μια σημαδιακή ημερομηνία: 21η Απριλίου 1967.
Εξάλλου λιγοστεύουν όλοι εκείνοι που έζησαν στο πετσί τους εκείνες τις μέρες «της Εθνοσωτηρίου Επανάστασης».
Σήμερα οι νεώτεροι νομίζω πως ελάχιστα γνωρίζουν και μάλλον δεν ενδιαφέρονται καθόλου για μια περίοδο που στιγμάτισε την ιστορία της χώρας μας.
Το Πολυτεχνείο από καιρό έχει καταντήσει απλά μια πασαρέλα πολιτικών εμφανίσεων!
Όσο πάει και λιγοστεύουν οι θύμησες εκείνης της οδυνηρής εφταετίας.
Πιστεύω όμως πως είναι υποχρέωση όλων μας να θυμόμαστε γιατί πρέπει να θυμόμαστε!
Θυμάμαι ακόμη αρκετά καλά τον μπάρμπα-Νίκο τον Κουτσάφτη τον Μανιόρο από τους πρώτους οδοκαθαριστές, μ’ ένα κόκκινο γαρύφαλλο στο αυτί να γυρίζει με μια σκούπα καμωμένη από σπάρτα για να καθαρίσει τα σοκάκια της Λευκάδας. Θυμάμαι εκείνα τα τίμια, ροζιασμένα χέρια που για χρόνια δούλευαν να κρατήσουν την πόλη μας καθαρή.
Καλοκάγαθος, ταπεινός, λιγομίλητος, ήταν ένας από κείνους που έβαζε σε κίνδυνο το καθεστώς «της επανάστασης» και τη συμμορία που είχε αποφασίσει από καιρό να βάλλει νάρθηκα και γύψο σε ένα ολόκληρο Λαό!
Ένας «σκουπιδιάρης» απειλούσε τα τανκς του Παττακού, τα «πιστεύω» του Παπαδόπουλου τα οικονομικά σχέδια του Μακαρέζου και έπρεπε να τιμωρηθεί, να πατηθεί σα σκουλήκι, σα μίασμα. Να μη μπορεί να ξανασηκώσει κεφάλι!
Αυτός ο «επικίνδυνος» δεν είχε κανένα δικαίωμα να μαζεύει τα σκουπίδια της βρώμικης πόλης μας, γιατί ακόμη και τα σκουπίδια κινδύνευαν να μολυνθούν από τις σκουριασμένες ιδέες που κουβάλαγε στο μυαλό του!
Ήταν ένα δημόσιος κίνδυνος!
Ακριβώς γι’ αυτό, χρόνια πριν η Ασφάλεια του Κράτους η Ασφάλεια Λευκάδας τον παρακολουθούσε σε καθημερινή βάση, φακελώνοντάς τον με κάθε λεπτομέρεια, που θα ήταν χρήσιμη στην διαφύλαξη της καθεστηκυίας τάξης στο προσεχές μέλλον από αυτόν τον «αδίστακτο τρομοκράτη»!
Στο φάκελό του υπήρχαν «πλήρη και αδιάσειστα στοιχεία» ότι μεταξύ των άλλων:
«… ανεγίγνωσκεν κομμουνιστικόν τύπον και επεσκέπτετο το γραφείο της ΕΔΑ… παρέστη εις διαφόρους κομμουνιστικάς συγκεντρώσεις …»!
Για την «επανάσταση» αυτό το άτομο αν ήθελε να δουλέψει στα σκουπίδια έπρεπε να συνθλιβεί, να αποκηρύξει την ιδεολογία του να σκύψει το κεφάλι και να δηλώσει υποταγή. Να αποκηρύξει δημόσια ό,τι πίστευε και δεν πίστευε!
Στην τοπική εφημερίδα ΕΡΕΥΝΑ εκείνη την περίοδο δημοσιεύτηκαν δεκάδες δηλώσεις φτωχών ανθρώπων που επιζητούσαν μόνο ένα κομμάτι ψωμί για να ζήσουν την οικογένειά τους!
Αυτό απαίτησαν και από το μπάρμπα Νίκο για να τον αφήσουν να μαζεύει τα σκατά της πόλης μας!
Και επειδή κάποιοι μπορεί να θεωρήσουν ότι αυτά βγαίνουν από το μυαλό φαντασιόπληκτου Αιθεροβάμονα, σας παρουσιάζω ένα μοναδικό ντοκουμέντο, που δημοσιεύεται για πρώτη φορά με την παράκληση να το διαβάσετε με απόλυτη προσοχή και μετά να βγάλετε τα συμπεράσματά σας.
Αυτά τα λίγα για τον μπάρμπα-Νίκο τον Κουτσάφτη και «θέος σχωρέστον» εκεί που βρίσκεται.
……………………………………………………………….
Τους γνώριζα και τους τρεις. Ήταν από τους πρώτους κοινοτικούς γραμματείς.
Οι δυο πρώτοι έχουν φύγει για πάντα και μόνο ο Λευτέρης έχει απομείνει και ζει στους Πηγαδησάνους.
Και οι τρεις άνθρωποι φιλήσυχοι, πράοι, τίμιοι οικογενειάρχες, αγωνίζονταν μια ζωή με μια μόνο έγνοια ν” αναστήσουν τα παιδιά τους.
Από τα στοιχεία που επιμελώς είχε συλλέξει η Ασφάλεια τα άτομα αυτά, «συμπαθούσαν τον κομμουνισμό» και ήταν τόσο επικίνδυνοι που μπορούσαν να υπονομεύσουν το Αμερικανικής έμπνευσης καθεστώς που οι χειρούργοι του «έραβαν και γύψωναν την άρρωστη» χώρα μας.
Και τα τρία «μιάσματα» έπρεπε να ελεγχθούν με πλήρη λεπτομέρεια πριν τους επιτραπεί η επαφή τους με τον κόσμο του χωριού τους. Η ασθένεια που οι «γιατροί του καθεστώτος» είχαν διαγνώσει ήταν τόσο μεταδοτική ώστε χρειάζονταν ειδική απολύμανση για το καλό της πατρίδας, για να μη κινδυνεύσει η «Ελλάς των Ελλήνων Χριστιανών»!
Η Διοίκησις Χωροφυλακής Λευκάδας γνώριζε πολύ καλά με κάθε λεπτομέρεια το ποιόν τους, δεν της ξέφευγε τίποτε και φρόντισε έγκαιρα να ειδοποιήσει το αρμόδιο Συμβούλιο Νομιμοφροσύνης της πόλης μας. Ιδιαίτερα που ο πρώτος «αν και είχε αποχαρακτηρισθεί εμμένει στον κομμουνισμόν»!
Μυαλό αδιόρθωτο!
Θα καταλάβετε καλύτερα τον κίνδυνο «της κομμουνιστικής πανούκλας» που είχαν κολλήσει και οι τρεις, διαβάζοντας το δεύτερο ντοκουμέντο που κι’ αυτό δημοσιεύεται για πρώτη φορά.
Από στοιχεία που υπάρχουν ο δεύτερος της «επικίνδυνης ομάδας» δεινοπάθησε πολλούς μήνες μετά για να αποδείξει πως δεν ήταν ελέφαντας δεν ήταν τρομοκράτης αλλά ένας έντιμος και φιλήσυχος πολίτης.
Γιατί εκείνη την περίοδο η ηθική και ο πατριωτισμός του καθενός ήταν κάτι που έπρεπε να αποδεικνύεται συνέχεια και έμπρακτα παράλληλα φυσικά με ό,τι πολύτιμα στοιχεία περιείχε ο ατομικός του φάκελος, που επιμελώς κρατούσε η Ασφάλεια με «ντοκουμέντα» από πληρωμένους τοπικούς πληροφοριοδότες. Γιατί ασφαλώς ήταν συγκλονιστική η πληροφορία, ακλόνητο ενοχοποιητικό στοιχείο ότι κάποιος «έλαβε μέρος στην οργανωθείσα υπό της ΕΔΑ πορεία ειρήνης από Φρυά Λαζαράτων εις Λευκάδα»!
Ο χαρακτηρισμός κάθε ατόμου με ένα γράμμα του αλφαβήτου τα έλεγε όλα.
Ε1: ακραιφνής εθνικόφρων.
Ε2: Εθνικόφρων αλλά με κάποιες μικρές υποψίες για το οικογενειακό περιβάλλον του.
Α: Αριστερός αυτός και η οικογένεια του αλλά χωρίς ενεργό δράση τον τελευταίο καιρό.
Β: Αριστερός με ενεργό δράση, επικίνδυνος.
Γ: Αριστερός με πλήρη ενεργό δράση. Βομβιστής,τρομοκράτης, λίαν επικίνδυνος.
Χ: Αγνώστων στοιχείων ιδεολογίας.
Αυτά τα γράμματα εκείνη την περίοδο ήταν η πυρωμένη σφραγίδα του καθενός μας, που καθόριζε τα πάντα ιδιαίτερα στον τομέα κάθε μορφής εργασίας.
Η συμπεριφορά του καθεστώτος ήταν ανάλογη του χαρακτηρισμού σου.
Π.χ. στη κατάταξη στον στρατό ο χαρακτηρισμός Α, Β, ή Γ είχε σίγουρη τοποθέτηση στη προνομιακή θέση του τυφεκιοφόρου ή του μουλαρά ειδικότητες που απόλαυσαν πολλοί Λευκαδίτες μόνο και μόνο λόγω καταγωγής!
Αλλά οι πιο επικίνδυνοι δεν έπρεπε να μείνουν στο τόπο τους. Η ασθένεια τους είναι μεταδοτική! Τα μιάσματα απομονώνονται από τα υγειά άτομα!
| Το πρωί Στις 5 Ο ξηρός Μεταλλικός ήχος Ύστερα από τα φορτωμένα καμιόνια Που θρυμματίζουνε τις πόρτες του ύπνου. Και το τελευταίο «αντίο» της παραμονής Και οι τελευταίοι βηματισμοί στις υγρές πλάκες.1 |
Τσουβαλιάστηκαν σε στρατιωτικά καμιόνια, στριμώχτηκαν σε φερυμπότ, αδειάστηκαν στα ξερονήσια του Αιγαίου για μια ακόμη φορά.
| Ετούτο το τοπίο είναι σκληρό σαν τη σιωπή, Σφίγγει στο κόρφο του τα πυρωμένα του λιθάρια ….. Δεν υπάρχει νερό μονάχα μονάχα φως. Ο δρόμος χάνεται στο φως και ο ίσκιος της μάντρας είναι σίδερο.2 |
Η Γυάρος και όλοι οι τόποι εξορίας πρέπει να μας θυμίζουν ότι η αντίσταση είναι η αξιοπρέπεια της ανθρώπινης ύπαρξης.
Η διατήρηση όμως αυτής της αξιοπρέπειας είχε ακριβό τίμημα, πληρώθηκε πολύ ακριβά.
……………………………………………..
Τον βλέπω συχνά να κάθεται σιωπηλός στο ψαράδικο του Άη Μηνά.
Οι κρατούντες τον επέλεγαν πάντα σε κάθε εκτόπιση.
Έχει χάσει σχεδόν όλη την όρασή του.
Αυτός όμως βλέπει, οραματίζεται ακόμη, μαζεύει με στοργή τις φωτογραφίες των χαμένων συντρόφων του.
Ευτυχώς Αυτοί έφυγαν νωρίς!
Κι’ εγώ άπραγος θεατής θυμάμαι σκόρπιους στίχους:
| Αν – λέω αν… Αν όλα δε συνέβαιναν τόσο νωρίς Η αποβολή σου απ’ το Γυμνάσιο στην Ε΄ τάξη, Μετά Χαϊδάρι, Αι-Στράτης, Μακρονήσι, Ιτζεδίν, Αν στα 42 σου δεν ήσουν με σπονδυλαρθρίτιδα Ύστερα από τα είκοσι χρόνια της φυλακής Με δύο διαγραφές στην πλάτη σου, μια δήλωση Αποκηρύξεως όταν σ’ απομονώσαν στο Ψυχιατρείο Αν – σήμερα λογιστής σ’ ένα κατάστημα εδωδίμων – Άχρηστος πια για όλους, στιμένο λεμόνι, Ξοφλημένη περίπτωση, με ιδέες από καιρό ξεπερασμένες, Αν – λέω αν… Με λίγη καλή θέληση ερχόνταν όλα κάπως διαφορετικά Ή από μια τυχαία σύμπτωση, όπως σε τόσους και τόσους Συμμαθητές, φίλους, συντρόφους – δε λέω αβρόχοις ποσί Αλλά αν…1 |
Πόσα «αν» μπορεί κανείς να προσθέσει σ’ αυτή τη τραγική ιστορία!
Τι θέλεις τώρα και τ’ ανασκαλεύεις! ακούω μια φωνή δίπλα μου.
Και Αιθεροβάμων όπως πάντα κοιτάζοντας βαθειά στο πέλαγος προσεύχομαι «τω αγνώστω Θεώ»:
Θεέ μου βόηθα να θυμόμαστε γιατί πρέπει να θυμόμαστε!
Αιθεροβάμων
Σημειώσεις:
1. Ποίηση Μ. Αναγνωστάκη
2. Ποίηση Γ. Ρίτσου
«Θεέ μου βόηθα να θυμόμαστε γιατί πρέπει να θυμόμαστε!»
Έτσι μας λες αιθεροβάμονα και εγώ συμφωνώ μαζί σου. Πιστεύω όμως ότι με τον όρο μνήμη δεν είναι απαραίτητο κατ’ ανάγκη να εννοούμε την ατομική μνήμη αλλά και τη «συλλογική». Γιατί αλλιώς περιορίζοντας το πεδίο, αυτό γίνεται αφορμή πολλές φορές να παραμένουμε προσκολλημένοι σε εμμονές. Και το τελευταίο που χρειαζόμαστε σήμερα είναι η μονομέρεια, οι αγκυλώσεις και οι εμμονές!
Η μνήμη, ατομική και συλλογική είναι απαραίτητη για προβληματισμό και για προσπάθεια εξαγωγής σωστών συμπερασμάτων.
Θα είναι λαθος, αν η επέτειος της 21 Απριλίου σήμερα παρουσιάζεται του τύπου: ο καλός κομμουνιστής και ο κακός αστυνόμος ή νομάρχης που υπέγραψαν τα πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων των συμπολιτών μας. Σεβόμαστε και τιμούμε τα πρόσωπα. Αλλά δεν κάνουμε τίποτε άλλο από το αντιστρέφουμε τους ρόλους εκείνης της εποχής!
Εκτός από την ηρωοποίηση των προσώπων που δεν την παραγνωρίζω πρέπει μάλλον από την εφτάχρονη δικτατορία να βγάλουμε και κάποια άλλα συμπεράσματα.
Μετά από 44 χρόνια με την εμπειρία και τη σοφία του χρόνου και με ψυχραιμία μπορούμε να επισημάνουμε και πράγματα που δεν μας αρέσουν ενδεχομένως, αλλά είναι χρήσιμο να έχουμε το θάρρος να τα λέμε, χωρίς να κολακεύουμε πάντα το «κοινό» !
Μύθος πρώτος: οι αθώοι Έλληνες και ο «ξένος παράγοντας ή οι ξένες επεμβάσεις» μια καραμέλα που την πιπιλάμε χρόνια για να αποσείουμε τις δικές μας ευθύνες. Είναι γνωστή σε όλους η προσπάθεια της Αμερικής εκείνη την εποχή και αργότερα, να εγκαθιστά δικτατορίες στη Λατινική Αμερική και αλλού. Γιατί δεν προσπάθησε να κάνει το ίδιο και σε κάποια χώρα της Ευρώπης ; Επειδή βεβαίως τότε η Αμερική προτιμούσε χώρες « μπανανίες»! Και η Ελλάδα – χωρίς να παραγνωρίζουμε και το ρόλο των ανακτόρων- πληρούσε όλες τις προϋποθέσεις να είναι χώρα «μπανανία».
Τι στην οργή γίνεται και σ’ αυτή τη χώρα, και όλα τα γεγονότα μας επιβάλλονται χωρίς ποτέ να τα δημιουργούμε;
Μήπως ηθελημένα προσπαθούμε να είμαστε κομπάρσοι αντί για πρωταγωνιστές στην ιδία μας την ιστορία;
Μύθος δεύτερος: Η περίφημη αντίσταση στη χούντα. Τα δυο πρώτα χρόνια τουλάχιστον δεν υπήρξε σχεδόν καθόλου αντίδραση και όχι μόνο γιατί : « όλα τ’ σκάζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά» αλλά γιατί – και αυτό είναι το τραγικό και άξιο προβληματισμού- υπήρξαν άνθρωποι – όχι φασιστές όπως με ευκολία θα έλεγαν κάποιοι-
που θεώρησαν ότι η απώλεια των δημοκρατικών ελευθεριών ήταν το μικρότερο κακό μπροστά στα αδιέξοδα που είχε δημιουργήσει η προηγουμένη κατάσταση!
Και σε ότι έχει να κάνει με τη δημοκρατία η εφαρμογή του «το μη χείρον βέλτιστον» είναι το χείριστο, όπως αποδείχτηκε εκείνα τα χρόνια.
Μικρές τραγικές ιστορίες που συνθέτουν το δράμα ενός Λαού.
Εν μια νυχτί χαρακτηριζόσουν «κομμουνιστής» χωρίς να έχεις καμία σχέση με αυτό που σου αποδίδονταν.
Η τύχη σου ήταν στη διάθεση του χαφιέ του χωριού και του Ασφαλίτη που θα κατέληγε η πληροφορία.
Έχουμε υποχρέωση να μη ξεχνάμε !
Συγκηνητικά πράγματι αυτά που διαβάσαμε.
Όμως στα αρχεία της ΚαΚεΜπε, της Στάζι κλπ. υπήρχαν εκατομμύρια παρόμοιοι τέτοιοι φάκελλοι. Όσα και τα εκατομμύρια των αντιφρονούντων (μη κομμουνιστών) που πέθαναν στη Σιβηρία, στα Γκουλάνγκ ……
Δυστυχώς οι δικτατορίες είναι δικτατορίες και λειτουργούν πάντα με τα ίδια απάνθρωπα μέσα.
Και ύστερα ήρθε η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ (η δικτατορία της πλειοψηφίας και τις περισσότερες φορές δυστυχώς της μειοψηφίας, λόγω εκλογομαγειρεμάτων).
Παράκληση. Αφιέρωσε αγαπητέ μας αιθεροβάμονα και μια ανάρτηση για την μετέπειτα Δημοκρατία μας. Πές μας για τον λαϊκισμό, τον παραγοντισμό, την αναξιοκρατία, τη λαμογιά, την απαξίωση της υγείας (αναπηρικές συντάξεις), την απαξίωση της εθνικής αντίστασης (κι εδώ συντάξεις, πεντάχρονων αντιστασιακών), τη εξόφληση επιταγών της επταετίας με υπουργικές και άλλες θέσεις, την χρηματιστηριακή τραγωδία του 1999, την ηθική εξαθλείωση-αλλοτρίωση ενός ολόκληρου λαού που έχει χάσει την ταυτότητά του και άγεται και φέρεται από τους ξένους αφεντάδες (ΔΝΤ,ΕΕ)….
Πές μας, πές μας πως θα ξεφύγουμε από τα αδιέδοξα που απλόχερα μας χάρισε η Κοινοβουλευτική μας Δημοκρατία ….