«Νηστεύσαντες και μη νηστεύσαντες, ευφράνθητε σήμερον…» (Πάσχα στη Νικιάνα)

Χρόνο με το χρόνο όλο και λιγοστεύουν αυτοί που τηρούν ακόμη το έθιμο και συνεχίζουν να ψήνουν το αρνί ή το κατσίκι του Πάσχα στη σούβλα. Οι περισσότεροι καταφεύγουν σήμερα για το ψήσιμο του οβελία στον φούρνο της γειτονιάς.

Ίσως να εξηγείται και με το γεγονός ότι «φεύγουν» πια οι παλιοί που γνώριζαν την τεχνική του σουβλίσματος και του ψησίματος στα κάρβουνα ενώ οι νεώτεροι «τα περιμένουν όλα στο πιάτο», όπως μας είπε σήμερα το μεσημέρι μια γυναίκα στη Νικιάνα που ψάχναμε με το φανάρι για κάποιες φωτογραφίες.

Πιο παλιά βέβαια στα χωριά της περιοχής του Αλεξάνδρου, αλλά και στα περισσότερα χωριά του νησιού της Λευκάδας τα αμνοερίφια τα έψηναν την Δευτέρα του Πάσχα, με το ψήσιμο να γίνεται κατά γειτονιές. Μαζεύονταν τρία τέσσερα σπίτια άναβαν μια φωτιά στη μέση και στήνονταν γύρω από τη φωτιά σε σχήμα τετραγώνου οι σούβλες. Πολλές εικασίες έχουν γίνει και πολλές ερμηνείες έχουν δοθεί για τούτη την ιδιαιτερότητα, με επικρατέστερη, ίσως, εκείνη που αναφέρει τα εξής:

«Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας και σε εποχή που η εξέγερση των Ελλήνων για λευτεριά είχε φουντώσει, οι Τούρκοι εκμεταλλευόμενοι τις μέρες των μεγάλων γιορτών της χριστιανοσύνης και πιστεύοντας ότι θα ΄βρισκαν τους αγωνιστές συγκεντρωμένους να γιορτάζουν ανέμελα και θα τους έπιαναν έτσι στον «ύπνο», που λένε, εξαπέλυαν αλλεπάλληλες αιφνιδιαστικές επιθέσεις. Το γεγονός αυτό, όπως ήταν επόμενο, υποχρέωνε τους ένοπλους πατριώτες σε διαρκή μετακίνηση, με αποτέλεσμα εκείνοι που δρούσαν στην Δυτική Στερεά να καταφεύγουν στην αγγλοκρατούμενη Λευκάδα, όπου μπορούσαν, στην ύπαιθρό της, ανενόχλητα να γιορτάζουν την δεύτερη μέρα του Πάσχα, ψήνοντας και τον σχετικό οβελία, που όχι σπάνια κουβαλούσαν μαζί τους. Η συνήθεια αυτή εικάζεται ότι μεταδόθηκε και στους ντόπιους και παρέμεινε μέχρι σήμερα» (Παναγιώτης Ματαφιάς, «Απ΄ τον Αη Μηνά ίσαμε τον Πόντε», Αθήνα, 1992).

Κατά τα άλλα ήσυχα και σήμερα, Κυριακή του Πάσχα, στη Νικιάνα Λευκάδας, με τις άγριες γλαδιόλες να πλημμυρίζουν κάποιες χορταριασμένες αυλές, τα χελιδόνια να εντατικοποιούν τις προσπάθειές τους για το χτίσιμο ή την ανακαίνιση των φωλιών τους και τον γνωστό μας και από άλλες φορές κορμοράνο να λιάζεται ανέμελα στο μικρό κοντρί μπροστά από τον παλιό συνεταιρισμό. Απ΄ ότι φαίνεται δεν το έχει βάλει σκοπό να αποδημήσει και έναν ψαρά που ρωτήσαμε μας είπε ότι είναι μόνιμος πια κάτοικος.