Γεωργικές και κτηνοτροφικές καλύβες στην ενδοχώρα του νησιού της Λευκάδας

Κτηνοτροφική καλύβα στη Λευκάδα το 1912 (Fred Boissonnas, Victor Bérard)

Σε αντίθεση με τις καλύβες των γεωργών που διατηρούνται ακόμη στην ενδοχώρα του νησιού της Λευκάδας, οι οποίες ήταν στην πλειοψηφία τους από κάτω μέχρι πάνω φτιαγμένες με πέτρα που ήταν διάσπαρτη στα χωράφια τους, με θόλο στην κορυφή, οι καλύβες που έφτιαχναν οι τσοπάνηδες ήταν διαφορετικές.

Γεωργικές καλύβες στην ενδοχώρα του νησιού της Λευκάδας

Οι καλύβες που κατασκεύαζαν κοντά στα μαντριά τους οι κτηνοτρόφοι στους Σκάρους ήταν κυκλικές στη βάση τους. Τα υλικά που χρησιμοποιούσαν ήταν η πέτρα και το ξύλο. Η ξερολιθιά υψώνονταν σε 1,2-1,5 μέτρα κι από κει και πάνω ξεκινούσε με πουρναρόξυλα ο ξύλινος σκελετός της καλύβας που σχημάτιζε κώνο. Για να μην μπάζει καλύπτονταν με ψαθί (σύμφωνα με κάποιες μαρτυρίες το έφερναν από τον οικισμό του Αγίου Νικολάου Βόνιτσας) αλλά και με μεγάλες φλούδες από τα ρουπάκια (βελανιδιές) που αφθονούσαν στην περιοχή.

Η καλύβα του Θοδωρή Βρεττού (Τόλια) και Χρήστου Βλάχου (Γέροντα) στην τοποθεσία «στου Καντ(η)λιώτη» των Σκάρων το 1972 και σήμερα

Απομεινάρια κτηνοτροφικών καλυβών -το ξερολιθικό τους κομμάτι- σώζονται ακόμη μέχρι σήμερα σε περιοχές όπου αναπτύχθηκε από παλιά η κτηνοτροφία, όπως ήταν το δάσος των Σκάρων. Στο μέρος αυτό σώσαμε προσωπικά δύο από αυτές τις καλύβες: την Μπερδεμπέϊκη καλύβα (Λάκη και Κώστα Κολυβά) στην τοποθεσία «Λιτροβιό» και την καλύβα του Θοδωρή Βρεττού (Τόλια) και Χρήστου Βλάχου (Γέροντα) που βρισκόταν σε κοντινή απόσταση, στην τοποθεσία «στου Καντ(η)λιώτη».

H Mπερδεμπέικη καλύβα στους Σκάρους

Είναι ευδιάκριτα επίσης ακόμη μέχρι σήμερα σε πολλές άλλες μεριές του βουνού τα ίχνη και άλλων καλυβών, κάποιες από τις οποίες έδωσαν με τον καιρό και τα τοπωνυμία στις περιοχές που είχαν φτιαχτεί, όπως «στη στάνη (καλύβα) του Καμπέρη».

H Μετορέικη (Σουνδιαίων) καλύβα στο ύψωμα του Αη Λιά – Απομεινάρια καλύβας στη «Ράχη στο Βρωμοπήγαδο»

Την ίδια ακριβώς τεχνοτροπία κατασκευής συναντάμε και σε άλλες κτηνοτροφικές περιοχές του νησιού μας, όπως π.χ. στο Αθάνι, στην καλύβα των Ζανιάδων (Ρομποτέων) που φωτογραφήσαμε πρόσφατα.

Βρίσκεται για πολλά χρόνια στην ίδια θέση, σε ένα υψωματάκι στο δρόμο για το Πόρτο Κατσίκι. Απλά έχει ανακαινιστεί σήμερα για τουριστικούς λόγους και η σκεπή της είναι καλυμμένη με καλαμιές αντί του ψαθιού που είχε παλιά.