Καρτ ποστάλ με την παραλία «Λιμνί» της Νικιάνας: Safe bathing at Νikiana

Ένα καρτ ποστάλ, όχι και τόσο παλιό, με την παραλία «Λιμνί» στη Νικιάνα. Τιτλοφορείται «Lefkada: safe bathing at Νikiana». Είναι μια παραλία στο κέντρο του χωριού, ιδιαίτερα αγαπητή τόσο στους ντόπιους όσο και και στους χιλιάδες παραθεριστές κατά την διάρκεια του καλοκαιριού.

Η παραλία αναγνωρίσθηκε επίσημα ως ακτή κολύμβησης το έτος 1990 και από τότε παρακολουθείται στο πλαίσιο των ετησίων προγραμμάτων παρακολούθησης της ποιότητας των κολυμβητικών υδάτων. Από το 2010, η παρακολούθηση και η αξιολόγηση της ποιότητας των υδάτων για τις κολυμβητικές περιόδους πραγματοποιείται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην Οδηγία 2006/7/ΕΚ και με
συναξιολόγηση των αποτελεσμάτων παρακολούθησης των τελευταίων ετών, με την ποιότητα των νερών να χαρακτηρίζεται ως εξαιρετική.

Η Ειδική Γραμματεία Υδάτων του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας σημειώνει για την ταυτότητα της παραλίας:

Περιγραφή Ακτής

Τόσο η παράκτια ζώνη όσο και ο θαλάσσιος πυθμένας είναι πετρώδεις με βότσαλο. Η παράκτια ζώνη της ακτής είναι μερικώς τροποποιημένη λόγω της παρουσίας του συνεχούς τοιχίου αντιστήριξης στο βόρειο τμήμα της παραλιακής ζώνης.

Η παράκτια βιοποικιλότητα περιλαμβάνει ελαιόδεντρα, πεύκα, λυγαριές και λεύκες ενώ η θαλάσσια, μακροφύκη προσκολλημένα στο πυθμένα και εχινόδερμα (αχινοί). Η ακτή αποτελεί τμήμα του ανοιχτού κόλπου, με μήκος 200 μ., πλάτος 20 μ. και νοτιοανατολικό προσανατολισμό. Τα κολυμβητικά ύδατα στα πρώτα μέτρα έχουν βάθος κανονικό, ο πυθμένας παρουσιάζει ήπια κλίση και η ισοβαθής των 5 μ. παρατηρείται σε απόσταση περίπου 50 μ. από την ακτή. Η παραλία είναι προσβάσιμη μέσω του τοπικού οδικού δικτύου Λευκάδος – Νυδρίου.

Η παραλία δεν είναι οργανωμένη και η κολύμβηση αποτελεί την κύρια δραστηριότητα επί της ακτής. Ο μέγιστος αριθμός λουομένων εκτιμάται σε 500 άτομα.

Η άμεση περιοχή είναι μερικώς οικιστική διαθέτοντας μικρές ξενοδοχειακές μονάδες. Στο άνω άκρο της ακτής διέρχεται το κεντρικό οδικό δίκτυο Λευκάδος – Νυδρίου. Σε μικρή απόσταση από το νότιο άκρο της κολυμβητικής ακτής βρίσκεται ο λιμενίσκος Νικιάνας στον οποίο αγκυροβολούν μικρά σκάφη αναψυχής και ιστιοφόρα.

Στην ευρύτερη περιοχή εντοπίζεται ο ομώνυμος παραθαλάσσιος οικισμός ο οποίος απέχει 10 χλμ. από την πρωτεύουσα του νησιού. Ο οικισμός είναι κτισμένος σε μια κατάφυτη τοποθεσία με πυκνή βλάστηση.

Χρήσεις γης ευρύτερης περιοχής

Το μεγαλύτερο μέρος της ευρύτερης λεκάνης απορροής της ακτής καλύπτεται από μόνιμες καλλιέργειες, ελαιώνες, ετερογενείς αγροτικές εκτάσεις και αγροτικές εκτάσεις με σημαντικό ποσοστό φυσικής βλάστησης.

Υπαγωγή – Χαρακτηρισμοί

Η ακτή εντάσσεται στο Υδατικό Διαμέρισμα Δυτικής Στερεάς Ελλάδας (GR04), στην Λεκάνη Απορροής Λευκάδας (GR44) και στο Παράκτιο Υδατικό Σύστημα «Δυτ. Εσωτερικό αρχιπέλαγος Ιονίου (Εχινάδες) και Όρμος Βασιλικής (GR0444C0004N)», του οποίου η οικολογική κατάσταση έχει χαρακτηριστεί ως καλή, με βάση τα αποτελέσματα της ταξινόμησης, που πραγματοποιήθηκε στο σχετικό Σχέδιο Διαχείρισης (αρ.οικ. 908/25.09.2014 Υ.Α. (ΦΕΚ Β΄ 2562)). Στο Υδατικό Σύστημα αντιστοιχεί σταθμός εποπτικής παρακολούθησης που έχει οριστεί στο πλαίσιο εφαρμογής του Άρθρου 8 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ. Η παρακολούθηση γίνεται σύμφωνα με τα οριζόμενα στην ΚΥΑ 140384/2011. Στην περιοχή δεν εντοπίστηκαν άλλα υδάτινα σώματα, αναγνωρισμένα στο πλαίσιο της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ που να επηρεάζουν την κολυμβητική ακτή. Η περιοχή χαρακτηρίζεται ως περιοχή προστασίας – διατήρησης φυσικού περιβάλλοντος και είναι ενταγμένη στο δίκτυο Natura 2000 (GR2220003, Εσωτερικό Αρχιπέλαγος Ιονίου (Μεγανήσι, Αρκούδι, Άτοκος, Βρωμόνας Έκταση: 88.333,27 ha). Επίσης, ανήκει στο “Στενό Λευκάδας”που έχει αναγνωριστεί ως ευαίσθητος υδάτινος αποδέκτης στην παρουσία θρεπτικών ουσιών.

Ποιότητα κολυμβητικών υδάτων

Η παραλία αναγνωρίσθηκε ως ακτή κολύμβησης το έτος 1990 και έκτοτε παρακολουθείται στο πλαίσιο των ετησίων προγραμμάτων παρακολούθησης της ποιότητας των κολυμβητικών υδάτων, τα οποία πραγματοποιούνται με ευθύνη του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Από το 2010, η παρακολούθηση και η αξιολόγηση της ποιότητας των υδάτων για τις κολυμβητικές περιόδους πραγματοποιείται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην Οδηγία 2006/7/ΕΚ και με συναξιολόγηση των αποτελεσμάτων παρακολούθησης των τελευταίων ετών.

Υδρολογικά, μετεωρολογικά χαρακτηριστικά

Το μέσο ετήσιο ύψος βροχόπτωσης στην περιοχή είναι 937 mm, με το μέγιστο και το ελάχιστο μηνιαίο ύψος να είναι αντίστοιχα 480,2mm και 0mm.(Ε.Μ.Υ. Μετεωρολογικός Σταθμός Λευκάδας, έτη 1975-1997). H επικρατέστερη διεύθυνση ανέμου είναι η βορειοδυτική, ακολουθούμενη από νοτιοανατολική και νότια με μικρή ή μέση ένταση (Ε.Μ.Υ. έτη 1975-1997). Η μέση μηνιαία θερμοκρασία της ατμόσφαιρας κατά την κολυμβητική περίοδο είναι 23oC, με τη μέγιστη μηνιαία θερμοκρασία να καταγράφεται κατά το μήνα Αύγουστο και να είναι της τάξης των 28oC (Ε.Μ.Υ. έτη 1975-1997).

Σημειώνεται ότι η ακτή, εξαιτίας του προσανατολισμού και της μορφολογίας της είναι προστατευμένη από τους επικρατέστερους ανέμους, με εξαίρεση τους νότιους και τους νοτιοανατολικούς οι οποίοι είναι μικρής και μέσης έντασης και δεν επηρεάζουν την κολυμβητική ακτή. Στην περιοχή δεν παρατηρούνται έντονα φαινόμενα παλίρροιας.

Πιέσεις – Υγρά απόβλητα

Ο οικισμός Νικιάνα δεν διαθέτει αποχετευτικό δίκτυο και εξυπηρετείται, στο σύνολό του, μέσω ιδιωτικών συστημάτων αποχέτευσης. Ο μόνιμος πληθυσμός του οικισμού αυτού, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΣΥΕ (απογραφή 2001), ανέρχεται σε 666 κατοίκους. Αν και η παρουσία των συστημάτων αυτών αποτελεί δυνητική πηγή εισροής μικροβιακού φορτίου στη θάλασσα, λόγω της μικρής έκτασης του οικισμού, η πιθανή επιβάρυνση της ποιότητας των κολυμβητικών υδάτων εκτιμάται ως ιδιαίτερα περιορισμένη.

Λιμάνια/Μαρίνες

Στο νότιο άκρο της ακτής, σε απόσταση περίπου 100 μ. από την περιοχή κολύμβησης, υπάρχει χώρος ελλιμενισμού μικρών σκαφών αναψυχής και ιστιοφόρων, συνολικής δυναμικότητας 50 πλεούμενων. Οι απορρίψεις που περιλαμβάνουν αστικά απόβλητα και απορρίμματα και η πιθανή διαρροή πετρελαίου λόγω της ελλιπής συντήρησης αποτελούν δυνητικές πηγές ρύπανσης.

Λοιπές πηγές

Την ακτή επισκέπτονται λουόμενοι μέσω των μικρών σκαφών αναψυχής και των ταχύπλοων που προσεγγίζουν και αγκυροβολούν στην περιοχή κολύμβησης. Ο αριθμός των πλεούμενων που επισκέπτεται την ακτή αποτελεί δυνητική πηγή ρύπανσης των υδάτων μέσω των απορρίψεων και των πιθανών διαρροών λόγω της ελλιπής συντήρησης.

Στην παραλία επιτρέπονται τα κατοικίδια ζώα, ο αριθμός και η συχνότητα παρουσίας των οποίων δεν εκτιμάται ότι μπορεί να επιβαρύνει την ακτή.

Αποτελέσματα επιτόπιας επίσκεψης

Κατά την επί τόπου επίσκεψη στην παραλία εντοπίσθηκε μικρή ποσότητα πίσσας και οικιακών απορριμμάτων ενώ, δεν παρατηρήθηκε η παρουσία λαδιών. Γενικώς, τα κολυμβητικά ύδατα εμφάνιζαν πράσινη απόχρωση και ήταν διαυγή και καθαρά.

Ευτροφισμός

Στα κολυμβητικά ύδατα της ακτής δεν έχουν καταγραφεί περιστατικά ραγδαίας ανάπτυξης αλγών ή φυτοπλαγκτόν, παρά το γεγονός πως τα ύδατα της ακτής κολύμβησης πιθανώς να επηρεάζονται από την γεωργική δραστηριότητα που αναπτύσσεται στην ευρύτερη περιοχή, μέσω της απορροής ρυπαντικών φορτίων των κύριων θρεπτικών συστατικών αζώτου και φωσφόρου. Σημειώνεται επίσης, ότι η ευρύτερη παράκτια περιοχή του Στενού Λευκάδας έχει χαρακτηρισθεί ευαίσθητη υπό την έννοια της Οδηγίας 91/271/ΕΟΚ. Η θέση της ακτής (εντός ανοιχτού κόλπου) σε συνδυασμό με το βάθος των υδάτων και τα επικρατούντα θαλάσσια ρεύματα στην περιοχή εξασφαλίζουν μεγάλο ρυθμό ανανέωσης των υδάτων, με αποτέλεσμα τη διαμόρφωση δυσμενών συνθηκών για την εμφάνιση του φαινόμενου του ευτροφισμού. Το συμπέρασμα αυτό συνάδει με τα αποτελέσματα από την οπτική παρατήρηση των υδάτων που παρατήρησαν ότι τα ύδατα της ακτής είναι, υπό κανονικές συνθήκες διαυγή και καθαρά κάτι που συνδέεται με χαμηλή παρουσία φυτοπλαγκτόν. Με βάση τα παραπάνω εκτιμάται χαμηλός βαθμός επικινδυνότητας ανάπτυξης μακροφυκών και φυτοπλαγκτόν στην ακτή.

Διερεύνηση έκτακτων συνθηκών

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία των ανέμων και της βροχόπτωσης για την περιοχή, κατά την κολυμβητική περίοδο δεν εμφανίζονται ακραία καιρικά φαινόμενα και, επομένως, δεν αναμένεται ιδιαίτερη επιβάρυνση της θαλάσσιας περιοχής από απορροές ομβρίων και μεταφορά ρύπων λόγω ισχυρών ανέμων.

Μέτρα αντιμετώπισης

Σε περίπτωση έκτακτου περιστατικού ρύπανσης των υδάτων ή επιβάρυνσης του περιβάλλοντος της ακτής κολύμβησης, ενεργοποιείται μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης για την πρόληψη και την ασφάλεια των λουομένων. Ο αρμόδιος φορέας διαχείρισης τέτοιων καταστάσεων είναι ο Δήμος Λευκάδας.

Στις επανορθωτικές ενέργειες περιλαμβάνονται:

• Ενημέρωση του κοινού για την ρύπανση και την εκτιμώμενη διάρκεια αυτής.
• Έκδοση απόφασης προσωρινής διακοπής της κολύμβησης (εάν κριθεί απαραίτητο από τις αρμόδιες Υπηρεσίες).
• Συνέχιση της παρακολούθησης των υδάτων, σύμφωνα με το αντίστοιχο πρόγραμμα παρακολούθησης που εφαρμόζεται στο πλαίσιο της Οδηγίας 2006/7/Ε.Κ., και λήψη πρόσθετου δείγματος, προκειμένου να επιβεβαιωθεί ότι το περιστατικό έχει λήξει. Σε περίπτωση που το πρόγραμμα παρακολούθησης προβλέπει λήψη δείγματος στην περίοδο εμφάνισης της βραχυπρόθεσμης ρύπανσης, το δείγμα αυτό μπορεί να εξαιρεθεί και να αντικατασταθεί από ένα πρόσθετο δείγμα, το οποίο θα ληφθεί 7 ημέρες μετά την εξάλειψη του φαινομένου.

Αναφορικά με την διαχείριση των λυμάτων του οικισμού Νικιάνα είναι σκόπιμο να διερευνηθεί η εφαρμογή κατάλληλων ιδιωτικών συστημάτων ή συστημάτων επεξεργασίας μικρής κλίμακας τα οποία προσφέρουν προστασία του υπόγειου υδροφορέα και συνεπαγόμενα της θαλάσσιας περιοχής από εισροές ρυπαντικού φορτίου.

Σχετικά με τη λειτουργία του χώρου ελλιμενισμού συνιστάται η ορθή περιβαλλοντική διαχείριση των αποβλήτων των πλεούμενων σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.

Γενικά συνιστάται η αποφυγή κολύμβησης εντός των λιμανιών, των μόνιμων αγκυροβολίων και των ναυπηγείων, 200 μ. εκατέρωθεν από τα στόμια εκβολής των αγωγών εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων, στις εκβολές αγωγών ομβρίων υδάτων μετά από έντονη βροχόπτωση, καθώς και στις εκβολές ρεμάτων συνεχούς ροής.