Η Λευκάδα υπό Ιταλική κατοχή

Γράφει ο συνεργάτης μας Αιθεροβάμων…

Μικρό αφιέρωμα στην Εθνική Αντίσταση

Μέρος Α’

Μια παράνομη γραφομηχανή και το πρώτο αίμα κατακτητών να κυλάει στη Λευκάδα.

Στις 28 του Οκτώβρη η πόλη ήτανε γεμάτη αγιοχάρτια. Βρέθηκε γραφομηχανή, το χαρτί, ακόμη και οι άφοβοι λεβέντες, τα παλικάρια που κόλλησαν τις προκηρύξεις στους τοίχους και τις σκόρπισαν στις γειτονιές.

Που να θυμάται κανένας τι γράφανε. Αν υπήρχε ένα τέτοιο χαρτί, τι πολύτιμο κειμήλιο!

Η πρώτη ανάσα! Η πρώτη αχτίδα! Η πρώτη φανερή λάμψη οργής!

Ταρακουνήθηκαν οι φασίστες. Οι χαφιέδες ξεχύθηκαν. Έπρεπε μα βρεθεί η μηχανή.

Η αντιπαραβολή με τις μηχανές των γραφείων ή καταστημάτων δεν απέδωσε.

Η μηχανή που γράφτηκαν οι προκηρύξεις ήτανε του εμπόρου Περικλή Βλάχου.

Μια ξεχασμένη γραφομηχανή.

Βρισκόταν στο σπίτι του Γεράσιμου Δαφαράνα. Μάθαινε η κόρη του Γιέττα. Ο Πάνος Δαφαράνας, ο αδελφός της Γιέττας, μαζί με το φίλο του Νιόνιο Βλάχο, γιό του Περικλή αναλάβανε να τις γράψουνε.

Ποιός τις σύνταξε; Άγνωστο.

Ζωντανός ή πεθαμένος ας έχει την ευχή του ανώνυμου ήρωα.

Ο Πάνος ο Γιαννούλης με το Νιόνιο Βλάχο και κάποιους άλλους, τις τοιχοκόλλησαν και τις σκόρπισαν.

Και εδώ ο καταδότης έπαιξε τον άθλιο ρόλο του. Θυμήθηκε τη μηχανή του Περικλή Βλάχου.

Τη ζήτησαν. Ταραχή στην οικογένεια.

Η μηχανή έπρεπε να παραδοθεί για τα λιγότερα.

Απειλές. Οικογενειακά συμβούλια.

Τελικά η μηχανή παραδόθηκε στα χέρια του Πάνου Γιαννούλη. Έπρεπε να βγει από την πόλη. Κρυμμένη σ’ ένα χαρτοκούτι, ο Γιαννούλης με τον Νιόνιο αναλάβανε να τη μεταφέρουν έξω από την πόλη.

Πήραν το λιγότερο συχναζόμενο δρόμο του Νεκροταφείου.

Πιο πάνω από το σπίτι του Μπίλα Ασπρογέρακα ή Μήτσουλα, πέσανε πάνω σε μια ιταλική περίπολο.

Τη μηχανή τη κρατούσε ο Πάνος. Οι Ιταλοί ζήτησαν ταυτότητες. Ο Νιόνιος πρώτος έδειξε τη δική του.

Ο Γιαννούλης άφησε κάτω το χαρτοκούτι κι έδειξε και αυτός το απαραίτητο χαρτί υποταγής.

Οι Ιταλοί δεν αρκέστηκαν.

Τι ρόλο είχαν παίξει και εδώ οι σπιούνοι;

Ο ένας από τους τρεις Ιταλούς άπλωσε το χέρι του προς το ενοχοποιητικό χαρτοκούτι.

Πριν προλάβει να τ’ αγγίξει, το δεξί χέρι του Πάνου δούλεψε μεσ’ από τη τσέπη του.

Αυτές τις στιγμές το παιγνίδι παίζεται ολόισα.

Τρεις πυροβολισμοί ακούστηκαν.

Οι δύο Ιταλοί νεκροί. Ο τρίτος τραυματισμένος.

Οι δικοί μας χώρισαν. Ο Πάνος με τη μηχανή τράβηξε μεσ” από τον κάμπο για την Απόλπαινα. Ο δεύτερος έκοψε για το Καλλιγόνι.

Αίμα ιταλικό βάφει τη γη μας.

Οι κάτοικοι της πόλης ανάστατοι.

Τι θα επακολουθήσει;

Θα ζητήσουν τους δράστες ή θα ενεργήσουν με άλλο τρόπο;

Τα δύο φέρετρα τα τοποθέτησαν στο επιταγμένο ισόγειο του ξενοδοχείου «ΙΟΝΙΟ» του Χρήστου Κατωπόδη-Μποτζορή εκεί που αργότερα έγινε το ξενοδοχείο «ΒΥΖΑΝΤΙΟ».

Από τη στιγμή που τα φέρετρα τοποθετήθηκαν επάνω στα τραπέζια και σκεπάστηκαν με σημαίες, οι κάτοικοι της πόλης περνούσαν απ’ έξω με τη λύπη ζωγραφισμένη στο πρόσωπο.

Τα λουλούδια πλημμύρισαν το χώρο.

Οι μοιρολογίστρες σιωπηλά ξενύχτησαν τους νεκρούς. Χύθηκαν δάκρυα. Την κηδεία την παρακολούθησε πλήθος κόσμου. Η συνοδεία του λαού μέχρι το φράγκικο νεκροταφείο, ήταν πολυάνθρωπη.

Οι Ιταλοί εξετίμησαν την συμπεριφορά των κατοίκων. Δεν εξέλαβαν την πράξη πυροδότημα ν’ ανάψει τα φρύγανα και να λαμπαδιάσει η πυρκαϊά από τα άγνωστα μέχρι στιγμής αντίποινα. Το απέδωσαν, όπως ακούστηκε σε μεμονωμένη ανοργάνωτη πράξη κάποιου ή κάποιων, δίχως τη συμπαράσταση των κατοίκων.

Ο Πάνος από τότε στο κλαρί.

Ο Νιόνιος, δεκατριών, δεκατεσσάρων χρόνων στη φυλακή.

Ο Πάνος ο Γιαννούλης κυνήγησε σ’ όλη τη κατοχή σε πλαγιές και κορφοβούνια, φασίστες και την τύχη του.

Μοίρα κακή, χάθηκε γι’ αυτόν ένα βόλι;

Καταδιωγμένος (αγάπαγε τη Λευτεριά) τη βρήκε στο υγρό μνήμα του Ιόνιου Πελάγου.

Το κείμενο έχει γραφεί από τον Γιάννη Αθηνιώτη

Ο Αιθεροβάμων